Νέο σοκ: «Πραγματικό» σεξ και βία σε video games

Οι δημιουργοί του «Grand Theft Auto V» (GTA V), που οι απανταχού πουριτανοί αγαπούν να μισούν, έχουν εμπλουτίσει τη νέα έκδοση του δημοφιλούς παιχνιδιού τους με extra features τα οποία δεν υπήρχαν στην προηγούμενη γενιά για PlayStation 3 και Xbox 360. Εκτός από τα σαφώς βελτιωμένα γραφικά, έχουν δώσει και την επιλογή στον χρήστη να μπορεί να παίξει σε πρώτο πρόσωπο, κάτι αρκετά ριζοσπαστικό, αφού μέχρι τώρα η σειρά των «Grand Theft Auto» παιζόταν κυρίως σε τρίτο πρόσωπο.

Δεν έχουν λείψει όμως και τα παρατράγουδα. Σε αυτή την έκδοση και λόγω της νέας επιλογής του πρώτου προσώπου, ορισμένες σκηνές που προκαλούν αν μη τι άλλο εντύπωση με την ωμή εγγύτητά τους στην πραγματικότητα έχουν δημιουργήσει παγκόσμιο σάλο: π.χ. ο χειριστής μπορεί να κάνει σεξ με ιερόδουλη, ενώ αν θέλει μπορεί να τη χτυπήσει και να πάρει τα χρήματά της... Σύμφωνα με τα λόγια της Rockstar, εταιρείας παραγωγής, «ένα από τα πράγματα που μπορούσαμε να κάνουμε ώστε οι παίκτες να νιώθουν διαφορετικά εμπειρίες που είχαν στο παρελθόν ήταν η εκδοχή του πρώτου προσώπου. Η δυνατότητα αυτή δίνει στους παίκτες την ευκαιρία να εξερευνήσουν τον κόσμο του Λος Σάντος κατευθείαν μέσα από τα μάτια του χαρακτήρα τους αποκαλύπτοντας με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο τις μεγαλοπρεπείς λεπτομέρειες του κόσμου αυτού». Παρά τον σαφή διαχωρισμό του παιχνιδιού από την πραγματικότητα και παρά τις προειδοποιήσεις στο κουτί του παιχνιδιού, είναι σίγουρο πως πολλοί χρήστες θα είναι νέα παιδιά. Αυτομάτως δημιουργούνται ερωτήματα στο μυαλό πολλών.

Είναι μόδα το πορνό; Η απλή και ειλικρινής απάντηση είναι, ναι, το πορνό οποιασδήποτε μορφής έχει παρεισφρήσει σε κάθε γωνιά της καθημερινότητας. Από τα σεξουαλικά υπονοούμενα σε διαφημίσεις μέχρι τις τηλεοπτικές σειρές («Californication», «Game of Thrones»), τα βιβλία («Πενήντα αποχρώσεις του γκρι»), τις ταινίες («Μη αναστρέψιμος», «Shame», «Nymphomaniac») και φυσικά το Διαδίκτυο, το πορνό είναι της μόδας. Ιδιαίτερα πρόσφατα με το CelebGate, το οποίο ταρακούνησε το Χόλιγουντ με τις γυμνές φωτογραφίες πρωτοκλασάτων σταρ και μοντέλων να ρέουν ως νέκταρ στις συσκευές των χρηστών, η λεγόμενη «κλειδαρότρυπα» έχει πλέον απενοχοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό που πια δεν νοείται στάρλετ χωρίς sex tape.



Γι’ αυτόν τον λόγο το gaming ακολουθεί κατά πόδας τα σημάδια των καιρών. Κυβερνοσέξ ή cybersex: η εξελιγμένη μορφή της αλληλογραφίας μεταξύ λόρδου Βύρωνα και θαυμαστριών, του τηλεφωνικού σεξ παντρεμένων τη δεκαετία του ’60 και τώρα ζωντανά μεταδιδόμενο μέσω Skype ή οπιουδήποτε άλλου app. Είναι γεγονός και, πολλοί θα λέγανε, λογική συνέχεια ενός κόσμου που οδηγείται από το «τώρα» και το «πληροφορία». Ετσι και το GTA, ακολουθώντας το trend, δεν δίστασε να βάλει αυτή την πτυχή της πραγματικότητας σε ένα παιχνίδι που βασίζεται στην ακατέργαστη αληθινή ματιά του ως προς το κοινωνικό σύνολο και τη σκοτεινή πλευρά της μοντέρνας Αμερικής.

Είναι επικίνδυνο για τα παιδιά; Το GTA και κάθε παιχνίδι με βία και σεξουαλικό περιεχόμενο είναι όπως ακριβώς οι ταινίες: επικίνδυνο για τα παιδιά μόνο εάν οι γονείς ή το ευρύτερο περιβάλλον τους δεν τους έχει εξηγήσει πως η βία δεν είναι αποδεκτή λύση. Πως ο αγοραίος έρωτας είναι υπαρκτός αλλά αχρείαστος. Πως το έγκλημα δεν το περιλούζει το γκλάμουρ αλλά η δυστυχία. Πως τα ναρκωτικά δεν είναι cool αλλά κοινωνικό πρόβλημα. Κανένα παιχνίδι και καμία ταινία δεν πρόκειται να οπλίσουν ένα παιδί, εάν αυτό δεν έχει μεγαλώσει σε μια κοινωνία όπου το όπλο και η σφαίρα θεοποιούνται. Το θέμα δεν είναι τα παιχνίδια, αλλά η παιδεία αντιμετώπισής τους.

Η κυβερνο-πιάτσα: Οσον αφορά στο γεγονός αυτό καθαυτό, είναι αντιπροσωπευτικό της ιδιαίτερα προσιτής πραγματικότητας. Το μόνο που χρειάζεται κάποιος να κάνει κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού είναι να βεβαιωθεί πως βρίσκεται σε ένα αμάξι, να βρει μια πιάτσα, να κορνάρει, και να, η ιερόδουλη μπαίνει στο αμάξι και ζητάει από τον οδηγό να πάνε κάπου πιο ήσυχα. Εκεί με 50, 70 ή 100 virtual δολάρια που αποκτάς στο παιχνίδι, μπορείς να διαλέξεις... υπηρεσία, και μετά το «γεγονός» ο παίκτης «γεμίζει ζωή», που μπορεί να έχει χάσει, π.χ., επειδή τον κυνηγούσε η αστυνομία νωρίτερα.

Ο λόγος της κάμερας πρώτου προσώπου: Το first person έγινε για να δώσουν στον χρήστη την αίσθηση του first person shooter, όπως τα παιχνίδια της γνωστής σειράς «Call of Duty», και προφανώς δεν επιλέγουν να θυμούνται πως με το first person view ο χρήστης μπορεί να βιώσει και ελεύθερη πτώση με αλεξίπτωτο, από αεροπλάνο, να κατέβει ένα ολόκληρο βουνό με mountain bike, να οδηγήσει γρήγορο αμάξι με το καντράν να φαίνεται κανονικότατα, να δει το virtual ηλιοβασίλεμα πάνω από την πόλη του GTA V όσο παίζει.



Η επίδραση της δυτικής κοινωνίας και η δίψα για το απαγορευμένο

Με την πάροδο του χρόνου τα πράγματα, όπως τα γνωρίζουμε, αλλάζουν ριζικά. Οταν πριν από 50 χρόνια το μίνι έσπαγε τα ταμπού, τώρα μας φτάνει μόνο το full frontal ή τα οπίσθια της Κιμ Καρντάσιαν η οποία λανσάρεται ως νέα καλλίπυγος Αφροδίτη. Ως καθρέφτης της κοινωνίας, το gaming δεν έχει μείνει πίσω. Ακολουθεί κατά γράμμα, με βήμα ταχύ, τον δρόμο που χάραξε η βιομηχανία του θεάματος, είτε αυτή λέγεται τηλεόραση, είτε κινηματογράφος. Δεν μπορούμε να μιλάμε πια για ταμπού τη στιγμή που βλέπουμε ταινίες όπως το «Shame» ή το «Mη Αναστρέψιμος», τη στιγμή που τα θρίλερ δείχνουν ακρωτηριασμούς με το τσουβάλι και η αδρεναλίνη χτυπάει κόκκινο σε πολεμικές ταινίες, οι οποίες μας θυμίζουν τη ματαιότητα του πολέμου. Η κοινωνία, όμως, διαχρονικά, χωρίς να κάνει διακρίσεις χρώματος, φύλου, ηλικίας, επιλέγει να συνεχίζει να παρακολουθεί και να εκθειάζει τέτοιες παραγωγές. Δικαίως, αφού μερικές εξ αυτών είναι πραγματικά διαμάντια του θεάματος και όχι μόνο διασκεδάζουν, αλλά και ψυχαγωγούν, με όλη τη σημασία της λέξης. Η δίψα του απαγορευμένου, ιδιαίτερα σε κοινωνίες όπου τα επίσημα ταμπού διαφέρουν πολύ από τα καθημερινά, είναι υπαρκτή. Ο καθένας θέλει να διαφύγει από την καθημερινή ανία με τρόπο που θα ανεβάζει την αδρεναλίνη, αλλά και το αίσθημα της ικανοποίησης. Το «παράνομο» ή το «περιπετειώδες», ιδιαίτερα για τον καθημερινό άνθρωπο, είναι θελκτικό αφού δίνει τη δυνατότητα μιας άλλης, παράλληλης, ψεύτικης ζωής στην οποία ο κάθε χρήστης είναι κύριος της ζωής του και μπορεί να παίρνει το παιχνίδι στα χέρια του.

Ετσι και με το GTA, το οποίο ξεκλειδώνει τις παράνομες αυτές απολαύσεις, είτε με ιερόδουλες, είτε με ληστείες, είτε με ελεύθερη πτώση ή οδήγηση σε υψηλές ταχύτητες. Δεν είναι κάτι καινούριο αυτό το ελκυστικό άρωμα της ζωής στα άκρα, της παρανομίας, ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε πως πρόσφατα μάθαμε πως ο Tσαρλς Μάνσον παντρεύεται, ή εάν θυμηθούμε τη θεοποίηση που έχει υποστεί κάθε γκάνγκστερ τύπου Αλ Καπόνε, Μπόνι και Κλάιντ μέσω ταινιών-αριστουργημάτων, βιβλίων, θεατρικών, ντοκιμαντέρ και άλλων μέσων. Ετσι και το GTA V είναι μια κινηματογραφική εμπειρία, με voice acting που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τους σταρ του Χόλιγουντ (πρόσφατα στο «Call of Duty» πρωταγωνιστούσε χαρακτήρας με τη μορφή και τη φωνή του Κέβιν Σπέισι) και σενάριο που θα ήθελε και ο πιο ακριβοπληρωμένος οσκαρικός σκηνοθέτης. Επίσης, δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως οι παράγοντες του Χόλιγουντ διαλέγουν όλο και περισσότερο να μεταφέρουν στη μεγάλη οθόνη επιτυχημένα παιχνίδια, όπως το «Assassin’s Creed» στο οποίο τον βασικό χαρακτήρα θα υποδύεται ο Μάικλ Φασμπέντερ.

Η ντροπή έχει χρώμα δολαρίου: Το GTA δεν διαφέρει καθόλου σε αυτό, αφού πρόκειται για ένα ψυχαγωγικό φαινόμενο το οποίο έχει καταρρίψει όλα τα ρεκόρ. Ας αναλογιστούμε πως μέχρι τον Μάιο του 2014, από την ημερομηνία κυκλοφορίας του στις 17 Σεπτεμβρίου του 2013, είχε κάνει πωλήσεις που άγγιζαν τα 2 δισ. δολάρια, ενώ εκτιμάται πως μέχρι σήμερα οι πωλήσεις αγγίζουν τα 3 δισ. δολάρια. Μπορεί κανείς να το συγκρίνει με το μεγαλύτερο μπλοκμπάστερ του Χόλιγουντ (το «Avatar», με 2.787.965.087 δολάρια), προσθέτοντας τις επιπλέον πωλήσεις που θα γίνουν με την επανέκδοση του παιχνιδιού στις κονσόλες νέας γενιάς (ημερομηνίας κυκλοφορίας 18 Νοεμβρίου) και σε προσωπικούς υπολογιστές (27 Ιανουαρίου 2015). Βλέπουμε λοιπόν πως όχι μόνο ξεπερνά, αλλά αφήνει πίσω όχι μόνο το τρισδιάστατο πόνημα του Κάμερον, τον «Τιτανικό», αλλά και τους «Avengers»... ταινίες που χρειάζονται σωρό εκατομμυρίων για να γίνουν.

Σύμφωνα με έρευνες του Entertainment Software Association των ΗΠΑ, η βιομηχανία του gaming αναπτύσσεται με τετραπλάσιο ρυθμό σε σχέση με αυτή των ίδιων των Ηνωμένων Πολιτειών. Η ποσοστιαία ανάπτυξη μεταξύ 2009 και 2012 ήταν 9,7%, ενώ της οικονομίας των ΗΠΑ ήταν μόνο 2,4%. Την ίδια περίοδο, η αγορά εργασίας του gaming αναπτυσσόταν με 9% ετησίως, με την αντίστοιχη αγορά εργασίας στις Ηνωμένες Πολιτείες να ήταν 0,724%. Ολα αυτά τα στοιχεία προστίθενται σε ετήσιες πωλήσεις που φτάνουν τα 10,1 δισ. δολάρια το 2009, 17,1 δισ. το 2010, 16,7 δισ. το 2011, 15,2 δισ. το 2012 και 15,4 δισ. το 2013. Οπως παρατηρεί ο καθένας, η βιομηχανία αυτή είναι άκρως προσοδοφόρα για τις εταιρείες ψυχαγωγίας.

Για κάθε ενδιαφερόμενο που θέλει να βιώσει το GTA V, το οποίο έσπασε κάθε ρεκόρ πωλήσεων την πρώτη μόλις εβδομάδα κυκλοφορίας του, μπορεί πια να το αποκτήσει για τις κονσόλες νέας γενιάς PlayStation 4 και Xbox One.