Γκέιτς vs Μασκ στον καιρό του κορωνοϊού: O προφήτης και ο ξερόλας

Με την ίδια ύπουλη, αιφνιδιαστική βαναυσότητα με την οποία ενέσκηψε στην καθημερινότητα του πλανήτη, ο κορωνοϊός σημαίνει την ώρα της κρίσης ακόμη και για τους κροίσους. Η πανδημία εκθέτει σε κοινή και ανεμπόδιστη θέα το ποιος νοιάζεται και ποιος όχι για τον γενικότερο περίγυρο αναδεικνύοντας ενίοτε χαώδεις διαφοροποιήσεις.

Σε ό,τι αφορά τον Μπιλ Γκέιτς (Microsoft) και τον Ελον Μασκ (Tesla, SpaceX) ο κορωνοϊός πρόδωσε, τρόπον τινά, το ποιοι πραγματικά είναι: ο μεν Γκέιτς συνετός κήρυκας και αφυπνιστής συνειδήσεων για το κοινό μέλλον, ο δε Μασκ προσκολλημένος στην εγωπαθή μεγαλομανία του και τα υπερφίαλα σχέδιά του. Υπό την έννοια ότι κάτι από Γκέιτς ή κάτι από Μασκ βρίσκεται μέσα στον καθέναν μας, παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον να αναλύσει κανείς τη στάση των συγκεκριμένων χαρακτήρων.

Τι θα μπορούσε άραγε να δικαιολογήσει τον διαμετρικά αντίθετο τρόπο με τον οποίο δύο από τους πιο διάσημους πολυδισεκατομμυριούχους του κόσμου αντέδρασαν στον κορωνοϊό; Η αγωνία του Γκέιτς και, στον αντίποδα, η υπεροψία του Μασκ δεν αποτελούν απλώς αντιδράσεις διαφορετικών προσωπικοτήτων, αλλά εκφράζουν δύο εντελώς αντίθετες φιλοσοφίες ζωής, δύο ασύμβατες κοσμοθεωρίες. Και οπωσδήποτε, δύο εντελώς ξεχωριστούς τρόπους αντίληψης του τι σημαίνει πλούτος, ποια είναι η ευθύνη ενός μεγιστάνα απέναντι στο κοινωνικό σύνολο, τι δικαιούται να λέει και να κάνει από την περίοπτη θέση την οποία έχει κατακτήσει.

Καλώς ή κακώς, αμφότεροι είναι εξέχουσες φυσιογνωμίες του σύγχρονου καπιταλισμού, πολυβραβευμένοι από το ίδιο το σύστημα για την ευφυΐα, την εφευρετικότητα, την πρωτοτυπία της σκέψης τους. Ισως όμως, πάνω απ’ όλα, τόσο ο Γκέιτς όσο και ο Μασκ δικαιώθηκαν -με αμύθητα πλούτη, δόξα, ισχύ, επιρροή κ.λπ.- για τη διορατικότητά τους. Ωστόσο, εξαιτίας της πανδημίας αποδείχθηκε ότι η διορατικότητα του Μπιλ Γκέιτς αφορά το μέλλον της ανθρωπότητας, αρχίζοντας από την επιβίωσή της, από την υγεία όλων, ενώ εκείνη του Μασκ κοιτάζει το ίδιο μέλλον, της ίδιας ανθρωπότητας με τον Γκέιτς, αλλά μέσα από το καλειδοσκόπιο των τεχνολογικών κατακτήσεων στη Γη και το Διάστημα. Με τον ίδιο, βέβαια, σε πρώτο πλάνο, ενθρονισμένο και θριαμβευτή. Πάντως, ούτε η διαφορά ηλικίας (ο Γκέιτς είναι 64 και ο Μασκ 48 ετών), ούτε η διαφορά περιουσίας (Γκέιτς 98,4 δισ. δολάρια, Μασκ 26,9 δισ.), ούτε καν η διαφορά κατάταξης στον κατάλογο με τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο (Νο 2 ο Γκέιτς πίσω από τον Τζεφ Μπέζος της Amazon, Νο 29 ο Μασκ) βοηθούν ιδιαίτερα στο να βρει κανείς το ερμηνευτικό κλειδί για την τόσο διαφορετική στάση τους απέναντι στον κορωνοϊό.

Κακές επιρροές

Τον Ιανουάριο του 2010, λαμβάνοντας ως αφορμή για γενικότερο προβληματισμό τη διάδοση της γρίπης H1N1, ο Μπιλ Γκέιτς επεσήμαινε ότι «το πραγματικό ζήτημα δεν είναι ο βαθμός επικινδυνότητας του H1N1.

Το πραγματικό ζήτημα είναι ότι σταθήκαμε τυχεροί που η επιδημία δεν ήταν ακόμη χειρότερη, διότι για κάτι τέτοιο είμαστε σχεδόν ολοκληρωτικά απροετοίμαστοι. Η φετινή γρίπη είναι μια προειδοποίηση. Περισσότερες επιδημίες θα εξαπλωθούν τις επερχόμενες δεκαετίες και δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι εμείς την επόμενη φορά θα σταθούμε τυχεροί».

Αυτή ήταν η ομολογουμένως δυσοίωνη εκτίμηση του Μπιλ Γκέιτς για το μέλλον, όπως τη διατύπωνε δημοσίως πριν από 122 μήνες. Πριν από μόλις μερικές ημέρες, όμως, ένας άλλος Αμερικανός δισεκατομμυριούχος και σχεδόν ισότιμος ως προς την παγκόσμια διασημότητά του με τον Γκέιτς, χάρασσε διαμετρικά αντίθετη πορεία. «Βρίσκω χαζό τον πανικό γύρω από τον κορωνοϊό», έγραψε ο Μασκ σε παρέμβασή του στο Twitter. Και περίπου στον ίδιο τόνο ο Mr. Tesla υπερθεμάτισε με ένα μακάβριο, δήθεν ευφυολόγημα, το οποίο απηύθυνε με ηλεκτρονικό μήνυμα στους εργαζομένους του ως εξής: «Μεγαλύτερες πιθανότητες έχετε να σκοτωθείτε οδηγώντας στον δρόμο για το σπίτι σας παρά αν κολλήσετε κορωνοϊό. Το μέγεθος που παίρνει το ξέσπασμα της επιδημίας δεν το καθιστά τόσο σοβαρό ώστε να περιλαμβάνεται καν στους 100 πιο επικίνδυνους παράγοντες για τη δημόσια υγεία στις ΗΠΑ». Με το κύρος της αυθεντίας που του προσδίδουν οι έως τώρα επιχειρηματικές του επιτυχίες, ο Μασκ δεν διστάζει να διατυμπανίζει κοινές ανοησίες. Και αυτό έχει ευρύτερο αντίκτυπο, αφού πρόσωπα σαν αυτόν δημιουργούν πρότυπα. Με τη λογική ότι, δεν μπορεί, κάτι περισσότερο θα ξέρει ένας τύπος που κέρδισε εκατομμύρια μόνο και μόνο με το μυαλό και τις εφευρέσεις του, ένας κομπιουτεράς, ο οποίος έφτασε να συναγωνίζεται τη NASA με τα παράτολμα οράματά του για τα διαστημικά ταξίδια. Αν κάποιος σαν τον Μασκ αψηφά τον κορωνοϊό, τότε γιατί να μην τον μιμηθούν οι αμέτρητοι θαυμαστές του; Οι οποίοι δεν είναι λίγοι, μηδέ του Ντόναλντ Τραμπ εξαιρουμένου.

Από τη δική του πλευρά, ο Γκέιτς έχει κατά καιρούς στηλιτεύσει δημόσια την αφέλεια και την ανεπίτρεπτη άγνοια του Τραμπ. Σε συζήτηση που είχαν οι δυο τους στον Λευκό Οίκο το 2018, με βάση τη μαρτυρία του Γκέιτς, ο πρόεδρος των ΗΠΑ ρώτησε δύο φορές αν ο ιός HIV είναι ίδιος με τον HPV, προδίδοντας ότι δεν είχε την παραμικρή ιδέα για τις διαφορές ανάμεσα στο AIDS και τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων. Ακόμη χειρότερα, διαπίστωσε ότι ο Τραμπ βάδιζε βάσει στερεοτύπων και δεισιδαιμονιών, καθώς θεωρούσε εξ ορισμού βλαβερά τα εμβόλια.

Οταν ο Ελον συνήλθε

Πριν από λίγες ημέρες, σχεδόν ταυτόχρονα και σαν να ήταν συνεννοημένοι, ο Τραμπ και ο Μασκ άλλαξαν άρδην τη στάση τους απέναντι στην πανδημία του κορωνοϊού. Παρά τις χαρακτηριστικές φραστικές απρέπειες -του τύπου «ο κινέζικος ιός»- ο Τραμπ πείστηκε τελικά ότι έπρεπε να κινητοποιήσει κατεπειγόντως τον κρατικό μηχανισμό για να προστατεύσει τη δημόσια υγεία των Αμερικανών πολιτών. Ο δε Μασκ ξεκίνησε τη μεταστροφή του ως προς τον φονικό ιό πανηγυρίζοντας για τις ειδήσεις περί ανακάλυψης φαρμάκου και κατόπιν φτάνοντας στο σημείο να θέσει τις βιομηχανικές μονάδες της Tesla και της SpaceX στην υπηρεσία του έθνους. «Αν υπάρξει έλλειψη, θα παράγουμε εμείς όσους νοσοκομειακούς αναπνευστήρες χρειαστεί», δήλωσε διαγράφοντας τελείως τις προηγούμενες θεωρίες του περί του κορωνοϊού. Και μόλις ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης Μπιλ ντε Μπλάζιο ανέφερε ότι σκοπεύει να ζητήσει τη βοήθεια του Μασκ, ειδικά για τους αναπνευστήρες, ο μεγαλοεπιχειρηματίας ανταποκρίθηκε αμέσως προτείνοντας να συντονιστούν τα επιτελεία των δικών του εταιρειών με αυτό του Δήμου Νέας Υόρκης ώστε να προγραμματιστεί σωστά μια μεγάλης κλίμακας επιχείρηση παραγωγής αναπνευστήρων, των συσκευών δηλαδή που μπορεί να σώσουν ζωές. Αν χρησιμοποιηθεί ο αλλοπρόσαλλος πλανητάρχης ως κοινό σημείο αναφοράς για τους δύο μεγιστάνες του σύγχρονου τεχνολογικού κόσμου, τότε ο Μασκ φαίνεται να συντάσσεται περισσότερο αρμονικά με την αρχική, θανάσιμα επιπόλαιη μέχρι και άφρονα στάση του Τραμπ απέναντι στην πανδημία - προτού αναγκαστεί να κάνει και αυτός απότομη στροφή προς τον ρεαλισμό. Σε πλήρη αντίθεση με αυτή τη στάση, ο Γκέιτς προειδοποιούσε σταθερά και επί μακρόν τον πλανήτη ότι είναι αυτοκτονικό για την ανθρωπότητα να υποτιμά την απειλή μιας πανδημίας. Και, μάλιστα, το έκανε αυτό σε περιόδους όπου η επιμονή του να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στην παγκόσμια κοινότητα θα μπορούσε να τον κατατάξει στους γραφικούς προφήτες της συντέλειας του κόσμου κ.λπ. Αξίζει να αναφερθούν ενδεικτικά ορισμένες καταγεγραμμένες περιστάσεις κατά τις οποίες εξέφρασε, με μεγάλη ακρίβεια, την αγωνία του για το μέλλον. Οπως το 2015, κατά τη διάρκεια συνεδρίου TED, εκφωνώντας μια ομιλία με τίτλο «Το επόμενο ξέσπασμα; Είμαστε ανέτοιμοι».

Το θέμα ήταν τότε επίκαιρο λόγω του ιού Εμπολα, ο Γκέιτς όμως δεν περιοριζόταν στο τι συνέβαινε γύρω του. Προέβλεπε ότι «αν κάτι θα προκαλέσει τον θάνατο σε περισσότερα από 10 εκατομμύρια ανθρώπους τις επόμενες δεκαετίες, πιθανότατα θα είναι κάποιος πολύ εύκολα μεταδόσιμος ιός παρά κάποιος πόλεμος», ενώ το 2016 σε συνέντευξή του στο BBC δήλωνε, για άλλη μία φορά, ότι «εύχομαι και ελπίζω να μη μας βρει τα επόμενα δέκα χρόνια κάποια επιδημία, κάτι σαν μια μεγάλη γρίπη. Η ανθρωπότητα είναι υπερβολικά ευάλωτη». Το 2017, ως εξέχων ομιλητής σε διεθνή διάσκεψη για ζητήματα δημόσιας ασφάλειας, επανήλθε στο θέμα που, όπως φαίνεται, τον απασχολεί παγίως: «Η ασφάλεια της υγείας και η διεθνής ασφάλεια συνδέονται μεταξύ τους. Οι επιδημιολόγοι υποστηρίζουν ότι μια νόσος που μεταδίδεται από αέρος μπορεί να σκοτώσει πάνω από 30 εκατομμύρια ανθρώπους σε διάστημα μικρότερο του ενός έτους. Κι αυτό μπορεί να συμβεί τα επόμενα 10-15 χρόνια». Και έκλεινε τα όσα φοβερά είχε να εκθέσει με την εξής βαρυσήμαντη πρόταση: «Το να είμαστε προετοιμασμένοι για μια παγκόσμια πανδημία έχει εξίσου κρίσιμη σημασία με την αποτροπή του πυρηνικού ολέθρου και της κλιματικής καταστροφής».

Φιλανθρωπίες δισεκατομμυρίων

Εχοντας δημιουργήσει έναν από τους μεγαλύτερους κολοσσούς στην παγκόσμια αγορά της ψηφιακής τεχνολογίας το 1975 ως συνιδρυτής (μαζί με τον παιδικό του φίλο, Πολ Αλεν) της Microsoft, ο Μπιλ Γκέιτς σήμερα έχει αφοσιωθεί αποκλειστικά στο φιλανθρωπικό του έργο. Από το 2008 είχε απαλλάξει τον εαυτό του από την καθημερινή διοίκηση της γιγαντιαίας Microsoft, ενώ πριν από ελάχιστες ημέρες, στις 13 τρέχοντος, ανακοινώθηκε ότι αποσύρεται εντελώς από την εταιρεία. Το χρήμα τού είναι χρήσιμο μόνο για δωρεές και με τη δόξα ουδέποτε συμφιλιώθηκε επαρκώς. Ειδικά για την τρέχουσα πανδημία, μέσω του ιδρύματός του, έχει ανακοινώσει ένα πρόγραμμα χορηγιών ύψους 100 εκατ. δολαρίων, με στόχο την ταχύτερη δυνατή εύρεση θεραπείας. Επιπλέον, άλλα 10 εκατ. δολάρια προσφέρθηκαν στην Κίνα και την περιοχή του Σιάτλ - και πάλι στο πλαίσιο συνδρομής για την αναχαίτιση του κορωνοϊού.

Την ίδια στιγμή, το φιλανθρωπικό Ιδρυμα Μασκ -διότι υπάρχει και τέτοιο- παραμένει στραμμένο στην έρευνα για τις ΑΠΕ, το Διάστημα, την Παιδαγωγική και την Παιδιατρική, καθώς και την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης προς όφελος της ανθρωπότητας. Ισως το δαιμόνιο του ανταγωνισμού να είναι αυτό που θα ωθήσει τελικά τον Μασκ στον ίδιο δρόμο με τον Γκέιτς. Ακόμη καλύτερα για το αύριο του πλανήτη, στην απόπειρα να ξεπεράσει, αυτός ως ανήσυχος Mr. Tesla, τον προφήτη Mr. Microsoft.

Διαβάστε επίσης:

Απαγόρευση κυκλοφορίας: Υποχρεωτικά σφραγίδα εργοδότη στη βεβαίωση τύπου Α - Οι νέες διευκρινίσεις

Απαγόρευση κυκλοφορίας: Πιο αυστηροί οι έλεγχοι - «Αφήστε τα τερτίπια» το μήνυμα Χαρδαλιά

Κορωνοϊός: Κλειστά τα σούπερ μάρκετ την Κυριακή