Κι όμως, ο τουρισμός είναι πάνω! - Τι αποκαλύπτουν τα επίσημα στοιχεία
08.08.202308:36
Οι προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις τον Αύγουστο είναι +3,4% σε σχέση με το ρεκόρ του 2022 - Γύρισε υπέρ των αφίξεων το ισοζύγιο με τις αναχωρήσεις στη Ρόδο - Έσπασε το ρεκόρ του Ιουλίου στο αεροδρόμιο Ηρακλείου - 5% αύξηση στις πτήσεις εξωτερικού στην Κέρκυρα
Με επιδόσεις σταθερά υψηλότερες τόσο σε σύγκριση με το πολύ καλό 2022 όσο και με το ακόμη καλύτερο 2019, προ πανδημίας, μπαίνει για τον ελληνικό τουρισμό ο Αύγουστος, ο θερμότερος μήνας του ελληνικού καλοκαιριού σε αυτή τη σεζόν της πλήρους κανονικότητας, η οποία κατά κοινή ομολογία έχει καλή επισκεψιμότητα μεν, παρουσιάζει ωστόσο αυξομειώσεις ανά προορισμό και σίγουρα δεν είναι «ευθύγραμμη».
Στον απόηχο του μεγάλου σοκ λόγω της πυρκαγιάς σε έναν από τους κορυφαίους προορισμούς της χώρας, τη Ρόδο, η οποία ακριβώς λόγω του ειδικού βάρους της επανέρχεται πολύ γρήγορα, οι προγραμματισμένες διαθέσιμες αεροπορικές θέσεις για κράτηση σε εισερχόμενες διεθνείς πτήσεις τον Αύγουστο, στην κορύφωση της σεζόν, διαμορφώνονται τώρα σε επίπεδα πάνω από τα 4,76 εκατομμύρια ανά την Ελλάδα, νούμερο αυξημένο κατά 3,4% σε σύγκριση με το ιστορικό υψηλό του Αυγούστου του 2022.
Ο αυξημένος προγραμματισμός -αφού 7 στους 10 ξένους επισκέπτες της χώρας έρχονται αεροπορικώς-, σε συνδυασμό με το θετικό μομέντουμ του ελληνικού τουρισμού που κινείται ήδη ανοδικά, με βάση τα μέχρι στιγμής επίσημα, αλλά και ανεπίσημα στοιχεία, τοποθετεί τον πήχη των εκτιμήσεων για τις διεθνείς αεροπορικές αφίξεις τον φετινό Αύγουστο σαφώς πιο πάνω από τα 4 εκατομμύρια, υψηλότερα σε σύγκριση με το υψηλό των 3,95 εκατομμυρίων διεθνών αεροπορικών αφίξεων τον Αύγουστο του 2022, αλλά και με τα 3,78 εκατομμύρια του αντίστοιχου μήνα του 2019.
Η αεροπορική κίνηση
Ετσι, με βάση τα μέχρι στιγμής νούμερα, το πρόσημο της αεροπορικής κίνησης, συμπεριλαμβανομένου και του Ιουλίου, είναι θετικό, πάνω από το 2022 και επίσης πάνω από το 2019. Την κούρσα οδηγεί η Αθήνα, η οποία σπάει φέτος το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, έχοντας μόνο για τον Ιούλιο αύξηση στη διεθνή επιβατική κίνηση κατά 9,7% έναντι του ρεκόρ του 2019 (πέρυσι η πρωτεύουσα δεν κατάφερε να ανακάμψει από την πανδημία), ενώ σε επίπεδο πρώτου επταμήνου η αντίστοιχη άνοδος στο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας έναντι του ίδιου διαστήματος του 2019 ήταν κατά 6,9%.
Στο Νότιο Αιγαίο, πρωταθλήτρια περιφέρεια του ελληνικού τουρισμού με τα διεθνή αεροδρόμια της Μυκόνου, της Σαντορίνης, της Ρόδου, της Κω και της Καρπάθου, με βάση και τα στοιχεία του Ιουλίου, οι επιδόσεις σε επίπεδο αεροπορικής κίνησης είναι επίσης θετικές έναντι του 2019 (κοντά στο +10% με βάση τα πρώτα στοιχεία), ωστόσο είναι οριακά μειωμένες έναντι του 2022, που ήταν και η καλύτερη χρονιά με νούμερα-ρεκόρ για τους εν λόγω προορισμούς.
Πιο συγκεκριμένα, η Μύκονος και η Σαντορίνη εξακολουθούν, όπως έχει φανεί από τον Ιούνιο, να υπολείπονται σε επιδόσεις. Η Ρόδος ήταν όλο το διάστημα θετική μέσα στον Ιούλιο έναντι της πολύ καλής περσινής χρονιάς μέχρι και το ξέσπασμα των πυρκαγιών, οπότε γύρισε σε αρνητικό πρόσημο, με δεδομένο και το πάγωμα των αφίξεων από τους μεγάλους tour operators τη δύσκολη εβδομάδα της φωτιάς.
Ωστόσο και στην περίπτωση αυτή πλέον το ισοζύγιο αφίξεων - αναχωρήσεων στο νησί είναι θετικό, ενώ ο Ιούλιος φαίνεται ότι έκλεισε πτωτικά μεν, αλλά σε μικρό ποσοστό έναντι του 2022. Στα άλλα δύο διεθνή αεροδρόμια του Νοτίου Αιγαίου, την Κω και την Κάρπαθο, οι επιδόσεις παραμένουν σταθερά ανοδικές έναντι του 2022. Εντυπωσιακά είναι τα νούμερα από την Κρήτη, όπου ενδεικτικά το αεροδρόμιο του Ηρακλείου έσπασε το φράγμα των 800.000 ξένων επισκεπτών τον Ιούλιο, με 724.000 ξένους επισκέπτες που πήγαν στο νησί με απευθείας πτήσεις και επιπλέον 78.000 με πτήσεις από Αθήνα.
Την ίδια στιγμή, για πρώτη φορά, με βάση τα πρώτα επίσημα στοιχεία του Ιουνίου από τους διασυνοριακούς σταθμούς, επανακάμπτει ο οδικός τουρισμός από γειτονικές μας αγορές, ο οποίος υπολείπεται πλέον στο α’ εξάμηνο κατά 12% έναντι των αντίστοιχων οδικών αφίξεων προ πανδημίας. Πρωταθλητές σε δαπάνες φέτος είναι οι Ρουμάνοι επισκέπτες, οι οποίοι ξοδεύουν τα περισσότερα σε σύγκριση με τους υπόλοιπους τουρίστες από τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη. Πρώτοι σε αφίξεις είναι οι Βούλγαροι, ενώ πολύ καλά κινούνται και οι Σέρβοι επισκέπτες, οι οποίοι, με βάση τις εκτιμήσεις από τον ΕΟΤ Σερβίας, Σλοβενίας και Κροατίας, εκτιμάται ότι μπορεί να αγγίξουν φέτος σε νούμερα ακόμη και το 1 εκατομμύριο.
Σημειώνεται εδώ ότι οι διεθνείς οδικές αφίξεις είχαν συρρικνωθεί λόγω της πανδημίας στα 8 εκατομμύρια το 2022, μόλις στα 2/3 και ακόμη χαμηλότερα του 2019, οπότε το αντίστοιχο νούμερο είχε διαμορφωθεί στα 12,3 εκατομμύρια. Θετικά παραμένουν και τα νούμερα στα λιμάνια, όπου ενδεικτικά, με βάση τα συγκεντρωτικά στοιχεία του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής για τα λιμάνια του Πειραιά, της Ραφήνας και του Λαυρίου, η επιβατική κίνηση ξεπέρασε συνολικά τα 2 εκατομμύρια καταγράφοντας αύξηση 7,85% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πέρυσι. Από αυτούς, το 1,5 εκατομμύριο ήταν από/προς το λιμάνι του Πειραιά, σημειώνοντας άνοδο 8,55% σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2022.
Μελέτη ΕΤΕ: Πάμε για εισπράξεις €21 δισ. έναντι €18 δισ. το 2019
Ισχυρή ζήτηση
Σε αυτή τη φάση και με δεδομένο τις... υψηλές πτήσεις του α’ εξαμήνου, τα νούμερα παραμένουν σε γενικές γραμμές ανοδικά για την πολύ υψηλή σεζόν του Αυγούστου, παρά τις αυξομειώσεις που μπορεί να υπάρχουν ανά προορισμό. «Εξακολουθούμε, σε συνέχεια του εξαιρετικού α’ εξαμήνου, να βλέπουμε ισχυρή ζήτηση για όλη την καλοκαιρινή περίοδο», δήλωσε προ ημερών ο διευθύνων σύμβουλος της μεγαλύτερης εγχώριας αεροπορικής, της Aegean, Δημήτρης Γερογιάννης, «έστω κι αν η συνέχιση της ιδιαίτερα υψηλής ζήτησης των τελευταίων 12-18 μηνών δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη για τους καταναλωτές σε ένα περιβάλλον υψηλότερου κόστους βασικών αγαθών και υπηρεσιών».
Ακριβώς αυτή η αβεβαιότητα λόγω κόστους και ακρίβειας στις τσέπες των Ευρωπαίων διαπιστώνεται στην πράξη και σε προορισμούς πρώτης γραμμής, γεγονός που συντηρεί αντίστοιχα την αβεβαιότητα για την πορεία του ελληνικού τουρισμού τη φετινή σεζόν της πλήρους κανονικότητας. Πέραν γενικότερα της μικρότερης δαπάνης σε εστίαση και εμπόριο και της μικρότερης διάρκειας διαμονής για την οποία κάνουν λόγο οι επιχειρηματίες σε όλους τους προορισμούς, ακόμη και στη ναυαρχίδα του ελληνικού τουρισμού, την Κρήτη, επιχειρηματίες του τουρισμού που είχαν επιλέξει να αφήσουν περισσότερα δωμάτια ελεύθερα για κρατήσεις της τελευταίας στιγμής, ώστε να επιτύχουν και τις υψηλότερες τιμές του peak της σεζόν, προχωρούν τώρα σε προσφορές.
Πάντως, υψηλή ζήτηση διαπιστώνει και η έτερη εγχώρια αεροπορική, η Sky Express του ομίλου Γρύλου, η οποία θα διαθέσει στο πλαίσιο του θερινού της προγράμματος συνολικά 3,8 εκατομμύρια θέσεις (+17% έναντι του περσινού καλοκαιριού), ενώ αναμένει μόνο για τους καλοκαιρινούς μήνες αύξηση της επιβατικής της κίνησης κατά 14%, στα 2,33 εκατομμύρια επιβάτες, από τα 1,91 εκατομμύρια της περσινής χρονιάς. Η υψηλή ζήτηση επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία του μεγαλύτερου αεροδρομίου της χώρας, το οποίο σε επίπεδο επταμήνου, έχει επιβατική κίνηση 15,37 εκατομμυρίων επιβατών, αυξημένη κατά 7,9% σε σύγκριση με το διάστημα Ιανουαρίου - Ιουλίου του 2019. Μόνο για τον Ιούλιο το «Ελευθέριος Βενιζέλος» είχε επιβατική κίνηση 3,29 εκατομμυρίων, αυξημένη κατά 10,5% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019, που ήταν το έτος-ρεκόρ για την ελληνική πρωτεύουσα.
«Σε συνέχεια της επίδοσης υψηλών ταχυτήτων την άνοιξη, ο ελληνικός τουρισμός το 2023 έχει τα εχέγγυα να ξεπεράσει τη χρονιά-ρεκόρ του 2019», δηλώνουν και οι αναλυτές της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος στην τελευταία μελέτη τους για τον κλάδο, κάνοντας εκτίμηση για επιπλέον 5 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2019 ως προς τις αφίξεις. Κατά τις ίδιες εκτιμήσεις, οι αυξημένες αφίξεις και η πληθωριστική πίεση (η επίδραση των αυξημένων τιμών μπορεί να αντισταθμίσει τον μικρό περιορισμό στη διάρκεια διαμονής των επισκεπτών μας λόγω πιέσεων στο εισόδημά τους) μπορεί να οδηγήσουν «σε τουριστικές εισπράξεις το 2023 που θα προσεγγίσουν τα 21 δισ. ευρώ» από τα 18,2 δισ. ευρώ του 2019.
Η ΕΤΕ αναδεικνύει: (α) τη διατήρηση της υπεροχής της Ελλάδας έναντι των ανταγωνιστών της στη μεσογειακή αγορά, (β) τη θετική εκκίνηση της θερινής περιόδου, (γ) τη σχετικά υψηλή προτίμηση από ανεξάρτητους τουρίστες, αλλά και την ανάδειξη τριών νέων προκλήσεων για τον κλάδο, ήτοι την πληθωριστική πίεση στα διαθέσιμα εισοδήματα, την αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών και τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Επιπλέον, κάνει αναφορά στη φωτιά στη Ρόδο, όπου, πέρα από τις πιέσεις στην τοπική οικονομία και την περιβαλλοντική καταστροφή και με το δεδομένο της μεγάλης βαρύτητάς της σε εθνικό επίπεδο (16% διανυκτερεύσεις αλλοδαπών), θα μπορούσε να αφαιρέσει έως και 1 ποσοστιαία μονάδα από τις αφίξεις του 2023, «σύμφωνα με μια πρώτη, και με εντονότερη από το σύνηθες αβεβαιότητα, εκτίμηση».
Ρόδος και Κέρκυρα
Πάντως, ακριβώς σε σχέση με τη Ρόδο που δοκιμάστηκε στον μέγιστο βαθμό στην καρδιά της τουριστικής σεζόν, από τη μία πλευρά η φωτιά ήταν η αφορμή για να θυμίσει εκ νέου σε όλους το πόσο εύθραυστο παραμένει το τουριστικό προϊόν σε εξωγενείς παραμέτρους, ενισχύοντας παράλληλα τη συζήτηση για την ανάγκη ενός συγκροτημένου, συνολικού σχεδίου για τον ελληνικό τουρισμό. Ωστόσο, ακριβώς η εμπειρία και τα γρήγορα αντανακλαστικά του προορισμού συμβάλλουν τώρα στη γρήγορη επιστροφή στην κανονικότητα, με τις αφίξεις να είναι ήδη περισσότερες από τις αναχωρήσεις και με περιορισμένες (τουριστικά) επιπτώσεις για το νησί, που συγκεντρώνει μετά την Κρήτη τον μεγαλύτερο αριθμό ξένων επισκεπτών στο Αιγαίο. Θετικά επίσης είναι τα μηνύματα από την Κέρκυρα, που δοκιμάστηκε και αυτή από τις φωτιές.
Ενδεικτικά, μέσα στον Ιούλιο το αεροδρόμιο του νησιού είχε αύξηση στις πτήσεις εξωτερικού κατά 5% έναντι του πολύ καλού περσινού Ιουλίου, φτάνοντας στις 2.456 συνολικά. Σημαντική αύξηση καταγράφηκε από το Ηνωμένο Βασίλειο, στις 742 από 712 πτήσεις τον περσινό Ιούλιο, ενώ ανοδικά με 401 πτήσεις από 379 πέρυσι κινήθηκε και η κορυφαία γερμανική αγορά. Ακολουθούν στο top 5, με αύξηση επίσης, η Ιταλία και η Πολωνία και 5η η Γαλλία με πτώση τον Ιούλιο και 153 πτήσεις τον φετινό Ιούλιο από 191 πέρυσι.
Η γρήγορη επιστροφή στην κανονικότητα για τις πληγείσες περιοχές επιβεβαιώθηκε την περασμένη εβδομάδα και μέσω των Ευρωπαίων τουριστικών πρακτόρων της ECTAA (Ευρωπαϊκή Eνωση Συνδέσμων Ταξιδιωτικών και Τουριστικών Πρακτόρων), με 80.000 τουριστικά γραφεία-μέλη στην Ευρώπη, στην κοινή σύσκεψη της FedHATTA (Ομοσπονδία Ελληνικών Συνδέσμων Ταξιδιωτικών και Τουριστικών Γραφείων) και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου ακριβώς για την κατάσταση σε Ρόδο και Κέρκυρα μετά τις πυρκαγιές.
Μάλιστα, ο πρόεδρος της ECTAA Φρανκ Οστνταμ δήλωσε ότι «η Ελλάδα έδειξε ότι μπορεί να αντιμετωπίσει απροσδόκητα γεγονότα μεγάλης κλίμακας με ανθρώπινο και αποτελεσματικό τρόπο - και αυτό το επίτευγμα δεν πρέπει να υποτιμηθεί», δίνοντας ραντεβού στην Αθήνα στο τέλος Σεπτεμβρίου ώστε να συζητηθεί η προσαρμογή του τουριστικού κόσμου στις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής προς την κατεύθυνση ενός πιο βιώσιμου μοντέλου.
Επιπλέον, οι ξένοι πράκτορες υποδέχτηκαν θετικά την εξαγγελία από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για δωρεάν παροχή 7 ημερών διακοπών στη Ρόδο στον χρόνο που αυτοί θα επιλέξουν μεταξύ του φθινοπώρου 2023 ή εντός του 2024 - ιδέα που συζητήθηκε στην κυβερνητική σύσκεψη με τον πρωθυπουργό για την επόμενη μέρα του νησιού και, όπως φαίνεται, «ενισχύει περαιτέρω και συνολικά το ισχυρό brand του ελληνικού τουρισμού που έχει περάσει σε μια πιο ώριμη περίοδο ώστε να διαχειριστεί έκτακτες κρίσεις», ανέφεραν κορυφαίες πηγές στο «ΘΕΜΑ», την ίδια στιγμή που έχει ήδη ενισχυθεί και η προβολή του προορισμού στο εξωτερικό.
Η πορεία μέχρι τώρα
Οσον αφορά τα μέχρι στιγμής νούμερα συνολικά στο α’ εξάμηνο του τρέχοντος έτους, οπότε και υπάρχουν τα επίσημα στοιχεία από τα αεροδρόμια και τους συνοριακούς σταθμούς, οι διεθνείς αεροπορικές και οδικές αφίξεις διαμορφώθηκαν συνολικά στα 12,5 εκατομμύρια, εκ των οποίων η μερίδα του λέοντος, τα 8,9 εκατομμύρια, αφορά τις διεθνείς αφίξεις από αέρος. Συνολικά, με βάση τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, η επιβατική κίνηση εσωτερικού / εξωτερικού στα ελληνικά αεροδρόμια έφτασε στα 27,4 εκατομμύρια (+21,7% έναντι του 2022 και +10,9% έναντι του 2019). Αύξηση έναντι του ρεκόρ του 2019 της τάξεως του 13,6% στο πεντάμηνο (οπότε υπάρχουν και τα επίσημα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος) καταγράφεται και στις εισπράξεις που διαμορφώθηκαν την περίοδο Ιανουαρίου - Μαΐου 2023, στα 3,244 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, ως προς τις διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, σύμφωνα με το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (INSETE), η αύξηση φέτος για την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουνίου είναι της τάξεως του 21,4% (επιπλέον 1,6 εκατομμύριο αφίξεις) έναντι του αντίστοιχου εξαμήνου του 2022, ενώ σε σύγκριση με το 2019 η αύξηση υπολογίζεται στο 11%. Ανοδο στο α’ φετινό εξάμηνο σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022 παρουσίασαν όλες οι επιμέρους γεωγραφικές ενότητες (Κρήτη, Δωδεκάνησα, Ιόνιο, Πελοπόννησος), με εξαίρεση τις Κυκλάδες, όπου με 386.000 διεθνείς αεροπορικές αφίξεις καταγράφεται μείωση κατά 6,8%.
Στον οδικό εισερχόμενο τουρισμό, τη φετινή περίοδο Ιανουαρίου - Ιουνίου καταγράφηκαν 3,6 εκατομμύρια διεθνείς οδικές αφίξεις, έναντι 2,4 εκατομμυρίων της αντίστοιχης περιόδου του 2022 (+49,7%), ενώ σε σύγκριση με το 2019 η πτώση έχει πλέον ψαλιδιστεί στο 12,1%. Είναι ενδεικτικό ότι ο Ιούνιος, με 1,3 εκατομμύριο διεθνείς αφίξεις, είναι οριακά χαμηλότερος του πολύ καλού Ιουνίου του 2019, κατά 2,1%, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνει την ανάκαμψη του οδικού τουρισμού - και μάλιστα εν μέσω πληθωριστικών πιέσεων που κάνουν σαφώς πιο ακριβούς τους ελληνικούς προορισμούς για τις τσέπες των γειτόνων μας.
Οι ξένοι παίκτες για το 2024
Tην ίδια στιγμή, οι μεγάλοι tour operators του εξωτερικού δίνουν φέτος ψήφο εμπιστοσύνης στην Ελλάδα καταγράφοντας πολύ καλή πορεία των προορισμών ενώ έχουν αρχίσει να προετοιμάζονται πυρετωδώς για τη σεζόν του 2024. Μάλιστα οι ίδιοι βλέπουν φέτος τάση για μετατόπιση της ζήτησης από τους Ευρωπαίους από την υψηλή περίοδο του Ιουλίου - Αυγούστου στα δύο άκρα της σεζόν, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε προ ημερών σε γερμανικά μέσα ο διευθύνων σύμβουλος της TUI, του κορυφαίου ταξιδιωτικού οργανισμού της Ευρώπης, ανοίγοντας ουσιαστικά παράθυρο προσδοκιών και για τη σταδιακή άμβλυνση της εποχικότητας του ελληνικού τουρισμού, με περισσότερες κρατήσεις ακόμη και το φετινό φθινόπωρο.
Ακριβώς λοιπόν αυτή η τάση αποτελεί μία επιπλέον θετική παράμετρο που συνηγορεί στις εκτιμήσεις για περαιτέρω βελτιωμένες επιδόσεις του ελληνικού τουρισμού τη φετινή χρονιά.
Με το βλέμμα πλέον στο 2024 και έχοντας ήδη διαμορφώσει ένα μεγάλο μέρος του συνολικού προγραμματισμού τους για το επόμενο καλοκαίρι, οι μεγάλοι ξένοι παίκτες ετοιμάζονται να προσφέρουν το «μεγαλύτερο πρόγραμμα στην ιστορία τους» για την επόμενη σεζόν, αυξάνοντας τις θέσεις τους για τους κορυφαίους προορισμούς της Μεσογείου, μεταξύ των οποίων και η χώρα μας. Μάλιστα, ειδικά για την Ελλάδα εντάσσουν νέους προορισμούς στην προσφορά τους ποντάροντας σταδιακά και σε νησιά τα οποία δεν είναι στην πρώτη γραμμή για επισκέπτες του εξωτερικού.
Ενδεικτικά, η ΤUI Ηνωμένου Βασιλείου προσθέτει στο καλοκαιρινό πρόγραμμα για το 2024 επιπλέον 250.000 θέσεις από τα αεροδρόμια της χώρας προς την Ελλάδα, εντάσσοντας μεγαλύτερη προσφορά για νησιά όπως η Σκιάθος και η Κεφαλονιά, ενώ επενδύει λόγω ζήτησης και στην ηπειρωτική χώρα με ένα 7ήμερο tour «Κλασικής Ελλάδας» σε Αθήνα, Ολυμπία, Δελφούς και Μετέωρα.
Επίσης από τη Βρετανία, η JET2 ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα από τώρα την ένταξη της Λέσβου στο πρόγραμμά της για το 2024, ενώ έχει ήδη αυξήσει τα δρομολόγια από βρετανικά αεροδρόμια, όπως το Λίβερπουλ, σε δημοφιλή νησιά σε Αιγαίο και Ιόνιο, όπως η Κρήτη, η Ρόδος, η Κως, η Κέρκυρα και η Ζάκυνθος. Επιπλέον, ο μεγαλύτερος ταξιδιωτικός πράκτορας με έδρα στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει ήδη λάβει την απόφαση να εκκινήσει από νωρίς νέες πτήσεις προς κορυφαίους προορισμούς της χώρας μας, όπως η Ρόδος, για τους μήνες Απρίλιο και Μάιο του 2024.
Η Ρόδος, η Κρήτη και η Κως περιλαμβάνονται επίσης στους κορυφαίους προορισμούς για το 2024 για την αεροπορική TUI Fly, όπου οι κρατήσεις εισιτηρίων για την επόμενη σεζόν έχουν σταδιακά επιστρέψει από τους Γερμανούς.
Από τις λιγότερο ανεπτυγμένες τουριστικές αγορές εισερχόμενου τουρισμού στη χώρα μας, τη Σκανδιναβία, επίσης το πρόγραμμα για Ελλάδα τη σεζόν του 2024 είναι εμπλουτισμένο κυρίως για τους προορισμούς πρώτης γραμμής, όπως η Κρήτη, σύμφωνα με τον ταξιδιωτικό οργανισμό Der Touristik Nordic/Apollo, με προσφορά για πρώτη φορά πάνω από μισό εκατομμύριο θέσεις για την επόμενη σεζόν σε ελληνικούς προορισμούς. Μάλιστα, έως το 2026 ο όμιλος έχει θέσει ως στόχο να διακινεί 1 εκατομμύριο τουρίστες προς την Ελλάδα από τη Σκανδιναβία και την Ολλανδία.