Σολυγεία, το «μαργαριτάρι» του Σαρωνικού

Σε μικρή απόσταση από την Αθήνα και την πρωτεύουσα της Κορινθίας βρίσκεται η Σολυγεία, μία από τις ωραιότερες περιοχές του νομού και της Πελοποννήσου.

Ο καποδιστριακός δήμος Σολυγείας (01-01-1999) περιλαμβάνει τα χωριά Σοφικό (2100 κάτοικοι), Αγγελόκαστρο (300 κάτοικοι), Κόρφος (300 κάτοικοι).

Παρουσιάζει μεγάλη ποικιλομορφία φύσης, αφού ο Σαρωνικός σχηματίζει καταγάλανα και δαντελωτά ακρογιάλια, πολλά από τα οποία είναι κατάλληλα για κολύμβηση.

Είναι καταπράσινη ιδιαίτερα με πεύκα, αρκετά ελαιόδεντρα, αμπέλια και καπνοχώραφα (Αγγελόκαστρo).

Η περιοχή έχει ανεπτυγμένη κτηνοτροφία, ενώ παράγεται ελαιόλαδο και μέλι άριστης ποιότητας.

Στην αρχαιότητα το όνομα Σολυγεία είχε μια περιοχή στο λεγόμενο Σολύγειο λόφο, κοντά στο σημερινό χωριό Γαλατάκι σε απόσταση 11 χλμ από το Σοφικό.  Κατά την παράδοση το όνομα το έλαβε από την σύνθεση των λέξεων Σόλων, υγεία. Ο μεγάλος Αθηναίος σοφός και νομοθέτης, κάποια περίοδο της ζωής του, όταν ήταν ασθενής, εγκαταστάθηκε εκεί και το καλό κλίμα και τα νερά της περιοχής βοήθησαν στην αποκατάσταση της υγείας του. Μνημονεύεται για πρώτη φορά στην ιστορία του Θουκυδίδη κατά την εξιστόρηση γεγονότων του Πελοποννησιακού Πολέμου (431-404 π.Χ.).Κατά τη διάρκεια του στην περιοχή έγινε μια από τις σφοδρότερες μάχες τον Σεπτέμβρίο 425π.χ. μεταξύ των Αθηναίων υπό  τον στρατηγό Νικία και Κορινθίων υπό τον Βάττο, οι οποίοι τελικά κατόρθωσαν να τους αποκρούσουν. Κατά την δεύτερη κάθοδο των Δωριέων περίπου το 1104 π.χ., στο Σολύγειο λόφο χτίστηκε από αυτούς ορμητήριο, απ’όπου ξεκινούσαν πολλές εξορμήσεις τους έως ότου κατόρθωσαν να καταλάβουν την Αρχαία Κόρινθο από τους Αιολείς, να καταλύσουν την δυναστεία των Σισυφιδών και να εγκαθιδρύσουν την ηγεμονία του αρχηγού τους Αλήτη. Η Σολυγεία όπως και η Κορινθία υπέστη ολοκληρωτική καταστροφή μετά την επικράτηση των ρωμαϊκών στρατευμάτων το 146 π.Χ. από τον Λεύκιο Μόμμιο.

Στην περιοχή έκανε σημαντικές ανασκαφές το 1957 ο Νικόλαος Βερδελής. Ανακάλυψε ερείπια ναού που πιθανόν να κτίστηκε στο 800 π.Χ. και λέγεται ότι ήταν αφιερωμένος στην Δήμητρα και την κόρη της Περσεφόνη. Κοντά στο ναό ανακαλύφθηκε νεκροταφείο θαλαμοειδών τάφων Μυκηναϊκής περιόδου (1450-1400 π.Χ.),λείψανα του οποίου είναι και σήμερα ορατά κοντά στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Στο περιβάλλον αυτών των τάφων βρέθηκαν κεραμικά αγγεία, ομφαλωτές φιάλες, πυξίδες, ειδώλια. Ορισμένα από αυτά σήμερα εκτίθενται στο Μουσείο Αρχαίας Κορίνθου.

Κατά τα χρόνια μετά την απελευθέρωση με το Β.Δ. 3-4-1833 σχηματίσθηκαν οι Δήμοι Σολυγείας (1529 κάτοικοι) με έδρα το Σοφικό(πρώτος Δήμαρχος Α. Νόρδας)που περιλάμβανε και τον Κόρφο και Υρνηθίου (194 κάτοικοι) με έδρα το Αγγελόκαστρο (πρώτος Δήμαρχος Βασίλειος Ειρήνης).Αργότερα με το Β.Δ. 27-11-1840 συγχωνεύθηκαν στο Δήμο Σολυγείας, οι Δήμοι Υρνηθίου, Ρυτού και τμήμα του Δήμου Απίας.

Ο Δήμος Σολυγείας με το Β.Δ.31-08-1912 καταργήθηκε και διασπάστηκε σε Κοινότητες και Συνοικισμούς.

Ανασυγκροτήθηκε την 1-1-1999 (Νόμος Καποδίστρια) και περιελάμβανε το Σοφικό (έδρα) , Κόρφο και Αγγελόκαστρο.

Με το Νόμο Καλλικράτη από 01-01-2011 , ο Δήμος αυτός συγχωνεύτηκε στην Κόρινθο.

Τα χωρία της Σολυγείας έχουν σημαντική ιστορία και πολλά αξιοθέατα.

Σοφικό (410 μ. υψόμετρο)

Βρίσκεται στο λόφο του Τζάλικα (780 μ.υψ.)



Υπάρχουν μαρτυρίες ότι στη θέση του κατά την κλασσική ήδη εποχή υπήρχε ο οικισμός Πηγή, που διατηρήθηκε έωςτον 10ο αιώνα μ.Χ. Ανοικοδομήθηκε τον 14ο μ.Χ. αιώνα.

Μεγάλο ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση έχει ο Σοφικίτης χιλίαρχος-αντιστράτηγος Ιωάννης Χατζής Μέρτζελλος (1791-1860) που προετοίμασε την επανάσταση στο Σοφικό αφού σε αυτό ορκίστηκαν όλοι οι οπλαρχηγοί που έλαβαν μέρος στην πολιορκία του Ακροκορίνθου (01-04-1821). Στις 30-03-1821 καταφθάνει εδώ ο Επίσκοπος Δαμαλών Ιωνάς και μαζί με τον Μέρτζελο, κυρήσσουν την Επανάσταση στην Κορινθία. Με απόφαση του Εκτελεστικού Σώματος τις 14-07-1823 γίνεται έδρα της Επαναστατικής Κυβέρνησης που παρέμεινε έως τις 16-08-1823 όταν μεταφέρθηκε στη Σαλαμίνα. Το καλοκαίρι του 1826 γίνεται θέατρο εμφυλίων μαχών των Νοταραίων (Ιωάννης εναντίον Παναγιώτη).

Κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου σπουδαία είναι η δράση του εκλεκτού Σοφικίτη Πλοιάρχου Μιλτιάδη Ιατρίδη (1906-1960). Ως κυβερνήτης του υποβρυχίου «Παπανικολής» έδρασε ιδίως στην Αδριατική και κατόρθωσε στα στενά του Ότραντο να βυθίσει 3 ιταλικά οπληταγωγά Ως τα μέσα του 1941 όργωσε με το υποβρύχιό του τον Σαρωνικό,ενώ από τις ακτές του Σοφικού και τον όρμο της Σελώντας εφορμούσαν Άγγλοι και Νεοζηλανδοί σαμποτέρ, που προκαλούσαν φθορές στα πλοία του Άξονα. Με το τέλος του πολέμου (1941) οδήγησε το υποβρύχιο του στη Μέση Ανατολή.

Μέσα στο χωρίο υπάρχουν πολλά σπίτια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, ενώ σε όλη την περιοχή αξίζει κάποιος να επισκεφθεί την ιστορική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Είναι πετρόκτιστος, ιστορικός ναός, χρονολογείται από το 1700 σε ρυθμό μονόκλιτης σταυροειδούς βασιλικής με τρούλο. Έχει σημαντικές τοιχογραφίες και αναπαλαιώθηκε το 2016 με πρόγραμμα της Ε.Ε.
Ακριβώς δίπλα χτίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα ο Άγιος Χαράλαμπος.

Στο ανατολικό άκρο υπάρχει ναός αφιερωμένος από κοινού στους Αγίους Νικόλαο, Δημήτριο. Κτίστηκε το 1780 σε ρυθμό καμαροσκέπαστης βασιλικής με τοιχογραφίες εμπνευσμένες από την καθημερινή ζωή των Σοφικιτών του 18 ου αιώνα.

Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
Κτίστηκε στο κέντρο του χωριού (συνοικία Κοκκινιά) το 1842.Είναι πετρόκτιστη βασιλικού ρυθμού, μονόκλιτη.Το τέμπλο χρονολογείται από το 1847.Υπάρχει αγιογραφία του Αγίου Ελευθερίου, έργο του κρητικού Νικολάου Βασιλάκη.Έχει ανακαινισθεί το 2001.

Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου - Οδηγήτρια 320 (μ. υψόμ.)
Βρίσκεται σε απόσταση 3 χλμ από το χωριό, πολύ κοντά στην Ε.Ο. Ισθμίας – Επιδαύρου.
Ο καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας Αναστάσιος Ορλάνδος που επισκέφτηκε την περιοχή το 1933, θεωρεί ότι το σημερινό καθολικό της Μονής κτίστηκε τον 12ο αιώνα και ότι οικοδομήθηκε επί προύπαρχουσας παλαιοχριστιανικής εκκλησίας. Για την οικοδόμηση της χρησιμοποιήθηκαν υλικά από ένα μεγάλο αρχαιοελληνικό ναό της Αφροδίτης, ορισμένα από τα οποία τα παρατηρούμε σήμερα διάσπαρτα στον περίβολο της Μονής.

Είναι βυζαντινή σταυρεπίστεγος με τρούλο.

Οι τοιχογραφίες χρονολογούνται από τον 12ο αιώνα έως το 1558. Το τέμπλο έγινε το 1801.Σημαντικό κειμήλιο είναι η Ιερή εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου Οδηγήτριας .
Σε απόσταση 150μ βρίσκεται η Εκκλησία Αγίας Παρασκευής, χρονολογούμενη από το 1617, ανήκουσα στο Κοιμητήριο της Μονής, με τέμπλο αγιογραφημένο το 1737, ενώ σημαντική είναι τοιχογραφία που απεικονίζει τον συρτό χορό των νεανίδων.

Ναός Ταξιαρχών
Βρίσκεται σ’ απόσταση 4 χλμ. από το χωριό στην τοποθεσία Λαρίσι.
Χρονολογείται από τα τέλη του 12ου αιώνα σε ρυθμό βυζαντινής σταυρεπίστεγής με τρούλο.
Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται η Εκκλησία Αγίας Τριάδας ,αρχών του 13ου αιώνα, βυζαντινή σταυρεπίστεγος με σπουδαίες αρχαιότροπες τοιχογραφίες.

Στις ακτές του Σοφικού υπάρχουν πανέμορφοι όρμοι ως Αμονίου Καλογερολίμανο, Φραγκολίμανο κατάφυτοι με πεύκα και παραλίες κατάλληλες για κολύμβηση.

Στολίδι πραγματικό για το Σοφικό αποτελεί το ράντζο στην τοποθεσία Λάκα Μπεκατούν (600μ.υψ.) στο λόφο Τζάλικα σε απόσταση 700μ. από το χωριό. Λειτουργεί παιδική κατασκήνωση με θεματικό πάρκο, ενώ γίνονται και πολλές εκδηλώσεις.

Αρκετές ταβέρνες προσφέρουν εκλεκτές σπεσιαλιτέ. Στο θέατρο αρχαιότροπους ρυθμού διοργανώνονται ιδίως το καλοκαίρι πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις θεατρικές μουσικές, χορευτικές.

Μοναδικό είναι στην Κορινθία το έθιμο Γιέμ το τριήμερο του Πάσχα με χορούς και τραγούδια.
 

Κόρφος, η Ριβιέρα της Σολυγείας

Παίρνουμε το δρόμο ανατολικά του Σοφικού και μέσα από μια ονειρική διαδρομή 8 χλμ, όπου κυριαρχεί το πεύκο, καταλήγουμε σε αυτό το πανέμορφο παραθαλάσσιο χωριό στον μυχό του όρμου.

Το περιβάλλον και το κλίμα είναι υπέροχα, οι ακτές ιδανικές για κολύμβηση, ενώ στις πολυάριθμες ψαροταβέρνες μπορεί κάποιος να γευτεί τις τοπικές θαλάσσιες σπεσιαλιτέ.


Ένας ανηφορικός αλλά καλός δρόμος σε απόσταση 4 χλμ. βόρεια του χωριού, οδηγεί στο ιστορικό ξωκλήσι της Παναγίας του Στειρίου στην ομώνυμη τοποθεσία.

Κτίστηκε το δεύτερο ήμισυ τον 11ο αιώνα. Έχει συνδεθεί με τον Όσιο Λουκά Στειρίτη, ιδρυτή Μονής στη Βοιωτία που έμεινε στην Κορινθία κατά τα έτη 918-928 και ασκήτεψε εδώ.

Είναι τύπος τρούλου σταυροειδούς. Ο βυζαντινός γλυπτός διάκοσμος περιορίζεται στο μαρμάρινο τέμπλο. Στο δάπεδο του Ιερού διασώζεται ικανό τμήμα του από πολύχρωμα τεμάχια μαρμαροθετήματος με το οποίο ήταν κάποτε ολόκληρο στρωμένο.

Είναι ορατές αξιόλογες τοιχογραφίες του 1668 έργο του μεγάλου Ναυπλιώτη ιερομόναχου, αγιογράφου Θεόδουλου Κακαβά.

Στον περιβάλλοντα χώρο διακρίνονται μεσαιωνικά κτιριακά λείψανα που δείχνουν ότι ο Ναός ήταν καθολικό Μονής. Καλύτερα σώζεται διώροφο βυζαντινό κτίριο βόρεια του Ναού.
Σε απόσταση 1,5 δυτικά του χώρου υπάρχει το ξωκλήσι της Αγίας Άννας. Κτίστηκε το 1774 και αποτελούσε το καθολικό Μονής, τα υπόλοιπα κτίρια της οποίας, ως κελιά μοναχών είναι σήμερα σε ερειπώδη κατάσταση.

Σε απόσταση 3,5 χλμ.ανατολικά ο δρόμος οδηγεί στο Καλαμιανό, όπου το 2001 εντοπίστηκαν ερείπια οικιστικού συγκροτήματος, αξιόλογου λιμανιού την Μυκηναϊκή περίοδο. Οι ντόπιοι το αποκαλούν «λιμάνι του Αγαμέμνονα».

Θεωρείται ότι ήκμασε τον 13ο αιώνα π.Χ.

Νοτιότερα δρόμος οδηγεί στον όρμο της Σελώντας με αμμουδερή παραλία, που χρησίμευε ως καταφύγιο του «Παπανικολή» κατά του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Στο Κόρφο λειτουργούν πολλά ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ενώ έχουν κατασκευαστεί πολλές εξοχικές κατοικίες Ελλήνων και ξένων.

Αγγελόκαστρο

Γραφικό ορεινό χωριό στο ύψωμα της Πουλαγέζας, σε υψόμετρο 740μ. Απέχει 8 χλμ. από το Σοφικό. Στην αρχαιοελληνική περίοδο στην περιοχή του εικάζεται ότι υπήρχε ο οικισμός του Υρνηθίου.

Ακμάζει τα βυζαντινά χρόνια. Το όνομα το πήρε, κατά πάσα πιθανότητα από το «κάστρο των αγγελιών» που υπάρχει στο χωριό και από το οποίο μεταφέρονταν με δαυλούς μηνύματα σε άλλες περιοχές. Κτίστηκε τον 12ο αιώνα από το Βυζαντινό αυτοκράτορα Άγγελο Κομνηνό. Σήμερα καταλαμβάνει έκταση 4 στρεμμάτων . Αποτελείται από ακρόπολη με πύργο - παρατηρητήριο και αυλή από πύργους και οικίσκους, ενώ έξω από την αυλή υπάρχουν ερείπια ρωμαικών οικιών.

Κατά την Επανάσταση του 21’ σπουδαία ήταν η δράση του Αγγελοκαστρίτη χιλίαρχου Βασίλειου Ειρήνη, μετέπειτα Δημάρχου, που πολέμησε υπό τους Νικηταρά, Γενναίο Κολοκοτρώνη με σπουδαία συμμετοχή στη μάχη των Δερβενακίων (26-07-1822).
Σε απόσταση 2 χλμ νότια του χωριού στην τοποθεσία Πατίμα, ο δρόμος που συνεχίζει προς Αραχναίο, μας οδηγεί σε ερείπια, αρχαίου κτίσματος που ο θρύλος θεωρεί ότι ήταν το παλάτι της πριγκίπισσας Υρνηθώς.

Σε χώρο εντός της νέας εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου (1997), λειτουργεί Εκκλησιαστικό-Λαογραφικό Μουσείο, με πολύτιμα αντικείμενα, μεταξύ των οποίων απεντοιχισμένες τοιχογραφίες του Ναού Αγίου Νικολάου.

Δίπλα υπάρχει η παλαιά εκκλησία που μετονομάστηκε προς τιμής του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου. Χρονολογείται από τα μέσα του 19ου αιώνα,λιθόκτιστη βασιλική με υπερυψωμένο τετράγωνο θολωτό τρούλο.

Στο κέντρο του χωριού υπάρχει ο αρχαιότερος ναός του Αγίου Νικολάου, χρονολογούμενος από τον 10ο αιώνα,ανακηρυγμένος διατηρητέος.

Είναι πετρόκτιστος κεραμοσκεπής σε ρυθμό μονόκλιτης βασιλικής με θαυμάσιες βυζαντινής τέχνης τοιχογραφίες.

Στο Ναό αυτό βρέθηκαν εκτός άλλων και μεταφέρθηκαν στο τοπικό Μουσείο:
-Eυαγγέλιο έκδοσης Βενετίας 1761
- 12 Ευαγγέλια έκδοσης Βενετίας 1876
-ευχολόγιο έκδοσης 1631

Λειτουργεί ταβέρνα που προσφέρει νόστιμα τοπικά κτηνοτροφικά προϊόντα.

Πολύ κοντά στο Σοφικό (12 χλμ )εντός του Νομού Αργολίδας επί της Εθνικής Οδού βρίσκεται η ιστορική Μονή της Παναγίας Αγνούτας.

Η περιοχή μπορεί να αποτελέσει βάση εκδρομών σε πολλές ενδιαφέρουσες γειτονικές τοποθεσίες όπως Επίδαυρος, Ναύπλιο, Μυκήνες, Αρχ. Κόρινθος, Λουτράκι. 

Ελάτε στην όμορφη Σολυγεία. Θα σας εντυπωσιάσει το καταπράσινο τοπίο, οι καταγάλανες ακρογιαλιές, τα μνημεία, η φιλοξενία των κατοίκων!