Μια νέα λέξη χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια από εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα του τουρισμού, για να περιγράψουν την εξέλιξη του μαζικού τουρισμού σε μείζον πρόβλημα για τους κατοίκους αρκετών πόλεων. Πρόκειται για τον «υπερτουρισμό», μια κατάσταση που απειλεί όχι απλώς την καθημερινότητα των κατοίκων σε εξαιρετικά δημοφιλείς προορισμούς, αλλά και την ίδια την ιδιαίτερη «ταυτότητα» της πόλης, την οποία οι τουρίστες, υποτίθεται ότι επιθυμούν να βιώσουν.
Ο δήμαρχος του Άμστερνταμ έχει παγώσει την λειτουργία κάθε καινούργιου καταστήματος πώλησης αναμνηστικών ειδών και κάθε νέου καταστήματος ταχυφαγίας στο κέντρο της πόλης, για τα επόμενα χρόνια. Στην Βαρκελώνη, τον τρίτο δημοφιλέστερο τουριστικό προορισμό στην Ε.Ε., μετά το Λονδίνο και το Παρίσι, υπάρχει απαγόρευση δημιουργίας καινούργιων τουριστικών καταλυμάτων, ενώ στην Βενετία, κάτοικοι και τοπικοί φορείς διαδηλώνουν και «μπλοκάρουν» την είσοδο κρουαζιερόπλοιων στο λιμάνι της πόλης.
Περισσότεροι τουρίστες, λιγότεροι προορισμοί
Οι Γερμανοί παραμένουν πρώτοι στην λίστα με τους περισσότερους ταξιδιώτες, ενώ οι Κινέζοι αναμένεται να τους ξεπεράσουν τα επόμενα χρόνια. Συνολικά, ο αριθμός των τουριστών παγκοσμίως έχει αυξηθεί από 674 εκ. το 2000 στους 1,2 δισ. τον περασμένο χρόνο και αναμένεται να ξεπεράσει τους 1,8 δισ. τουρίστες το 2026, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ταξιδίων και Τουρισμού.
Αλλά καθώς οι τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων διαρκώς μειώνονται και παρατηρείται αύξηση τους εισοδήματος της μεσαίας τάξης σε πολλές χώρες του πλανήτη, ο τουρισμός γίνεται προσιτός σε περισσότερους ανθρώπους οι οποίοι όμως επιλέγουν λιγότερους προορισμούς. Σε πρόσφατη μελέτη του το Ινστιτούτο Brookings, υπολογίζει την παγκόσμια μεσαία τάξη σε 3,7 δισ. ανθρώπους και προβλέπει ότι κάθε χρόνο 160 εκ. πολίτες θα συγκαταλέγονται στην μεσαία τάξη, η πλειοψηφία των οποίων θα προέρχεται από χώρες της Ασίας, κυρίως την Κίνα και την Ινδία.
Αρνητικές οι συνέπειες για τις τοπικές οικονομίες μακροπρόθεσμα
«Ένα μεγάλο μέρος αυτών των πολιτών θέλει να επισκεφτεί τις πιο όμορφες και σημαντικές τοποθεσίες στην Ευρώπη, οι οποίες είναι ήδη υπερφορτωμένες», υποστηρίζει στην γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt» ο καθηγητής τουριστικής οικονομίας Καρλ Μπορν. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι τρομοκρατικές απειλές σε πολλούς δημοφιλείς προορισμούς, όπως η Τουρκία και η Ινδονησία, στρέφουν τους τουρίστες στην Ευρώπη.
Η τάση του «υπερτουρισμού» ενδέχεται μάλιστα να πλήξει την τοπική οικονομία, παρά τα πιθανά πρόσκαιρα οφέλη που μπορεί να εντοπίσει κάποιος, λόγω της αύξησης των επισκεπτών. Σύμφωνα με ειδικούς της τουριστικής οικονομίας που επικαλείται η γερμανική εφημερίδα, όλο και περισσότεροι τουρίστες αξιολογούν αρνητικά τα ταξίδια τους σχεδόν σε κάθε τομέα. Ο υπερβολικός αριθμός επισκεπτών σε μνημεία και αξιοθέατα, το χαμηλότερο επίπεδο παροχής υπηρεσιών και τα περισσότερα σκουπίδια στους δρόμους, δείχνουν ότι οι τουρίστες εμφανίζονται όλο και λιγότερο πρόθυμοι να δαπανήσουν χρήματα ακόμα και με μειωμένες τιμές.
