Ιορδανία: Μια χώρα ανάμεσα στο Σήμερα, τη Βίβλο και την Ιστορία

Στη διαδρομή από το Αμμάν, την πρωτεύουσα της Ιορδανίας προς τη Γέρασα -την Πομπηία της Μέσης Ανατολής ή αλλιώς την πόλη που έχτισαν οι στρατιώτες του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αποκαμωμένοι για να «γεράσουν»- οι πληροφορίες από τον ξεναγό μας, τον Μοχάμεντ Μουσταφά, έρχονται να δέσουν με τις εικόνες μιας χώρας που η ιστορία φωνάζει σε κάθε βήμα του επισκέπτη. Βιβλικά πρόσωπα και διηγήσεις αποκτούν «οντότητα», το παρελθόν ενώνεται με το παρόν σε έναν τόπο που σήμερα βρίσκεται σε μια ειρηνική αναστάτωση.

Η Ιορδανία αναζητά μια νέα ταυτότητα: Η πρωτεύουσα επεκτείνεται διαρκώς, νέες γειτονιές με διαφορετικό αποτύπωμα στον αστικό ιστό γεννιούνται. Οι γειτονιές με τα σπίτια «τέταρτης κατηγορίας»- χτισμένα, δηλαδή, μόνο με τσιμεντόλιθους χωρίς καμία από τις πλευρές τους να καλύπτεται με την χαρακτηριστική άσπρη πέτρα της Ιορδανίας- συνυπάρχουν με το Μπουλεβάρντ τη γειτονιά με τους ουρανοξύστες και τα μεγάλα ξενοδοχεία στα οποία επενδύουν κεφάλαια ξένοι επενδυτές, εκμεταλλευόμενοι -και- την πενταετή απαλλαγή από τη φορολόγηση. Είναι ένα από τα μέτρα του βασιλιά Αμπντάλα για να μειωθεί η ανεργία (είχε φτάσει στο 25% και πλέον βρίσκεται στο 17%), αλλά κυρίως για να αλλάξει η οικονομία και η όψη μιας χώρας που χαρακτηρίζεται μεν Ελβετία της Μέσης Ανατολής, αλλά το 80% της έκτασής της είναι έρημος.  Κι επιπλέον, αν και η Ιορδανία έμενε πάντα έξω και μακριά από τις φλόγες της Μέσης Ανατολής, τώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με οικονομική κρίση που είναι απότοκο των όσων συμβαίνουν στη γειτονιά της: Ο πόλεμος στη Συρία έχει κλείσει την εμπορική οδό προς την Ευρώπη μέσω Συρίας - Τουρκίας ενώ συνολικά φιλοξενεί στο έδαφός της τέσσερα εκατομμύρια πρόσφυγες. Ο αριθμός είναι τεράστιος αν σκεφτεί κανείς ότι οι Ιορδανοί είναι μόλις εννέα εκατομμύρια.  Ετσι, η μόνη είσοδος της χώρας για το εμπόριο είναι το λιμάνι της Άκαμπα. 

Οι περισσότεροι ταυτίζουν την Ιορδανία με την Πέτρα, την πόλη που περιλαμβάνεται στα επτά σύγχρονα θαύματα του κόσμου και είναι πασίγνωστη από κινηματογραφικές παραγωγές όπως ο Ιντιάνα Τζόουνς. Ωστόσο, ως τουριστικός προορισμός, όπως τονίζουν η Δέσποινα Μαντά επίτιμη πρόξενος της χώρας στην Ελλάδα και ο Δημήτρης Λαζαρίδης, εκπρόσωπος του Γραφείου Τουρισμού της στην Ελλάδα,  η Ιορδανία είναι πολλά περισσότερα.  Τα σημάδια από την ιστορία χιλιάδων ετών βρίσκονται παντού. Όχι μόνο στις πόλεις έξω από το Αμμάν, αλλά και στην καρδιά της πρωτεύουσας, την Ακρόπολή της. 

Η Ιορδανία είναι ιδανικός προορισμός για τον λεγόμενο θρησκευτικό τουρισμό (πράγμα που επιδιώκει πλέον συστηματικά να αναδείξει το Γραφείο Τουρισμού της χώρας) με δεκάδες σημεία ενδιαφέροντος- από το σημείο της βάπτισης στον Ιορδάνη, στον Άγιο Γεώργιο της Μάνταμπα με το μοναδικό ψηφιδωτό- χάρτη για τους προσκυνητές: Είχε δημιουργηθεί με δύο εκατομμύρια ψηφίδες με 157 τοπωνύμια γραμμένα στα ελληνικά, στο δάπεδο του ναού τον έκτο αιώνα, για να χαθεί δύο αιώνες αργότερα, μετά από ισχυρό σεισμό, και να ξανάρθει στο φως το 1887 από Χριστιανούς που έψαχναν να βρουν ερείπια ναού, ώστε να πάρουν άδεια από τους Τούρκους να ξαναφτιάξουν εκκλησία: Ναι, και οι Ιορδανοί έζησαν τετρακόσια χρόνια υπό τουρκική κατοχή: Απελευθερώθηκαν μόλις το 1923 και στο σημείο αυτό η μνήμη του ταξιδιώτη πάει αυτόματα στον Λώρενς της Αραβίας: Από τους Άγγλους οι Ιορδανοί ελευθερώθηκαν το 1946.  Ο Αγιος Γεώργιος της Μάνταμπα λειτουργεί κανονικά -ανήκει στο Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων- και μάλιστα η εκκλησία έχει γηροκομείο, αλλά και ένα περιζήτητο ιδιωτικό σχολείο, στο οποίο το 60% των μαθητών είναι μουσουλμάνοι. Στη Μάνταμπα των 120.000 κατοίκων, το 25% είναι χριστιανοί. Η πόλη όμως, είναι γνωστή και ως πρωτεύουσα των ψηφιδωτών: τεχνίτες φτιάχνουν και πωλούν τα ψηφιδωτά τους στην εμπορική καρδιά της πόλης, όμως, πολύ μεγάλο ενδιαφέρον έχει το πρατήριο που βρίσκεται λίγο έξω από τη Μάνταμπα, στο οποίο πωλούνται ψηφιδωτά και κοσμημένα με φίλντισι αντικείμενα -μαζί με κοσμήματα και πολλά ακόμη- και ανήκει σε ίδρυμα για ανθρώπους με αναπηρία οι οποίοι εργάζονται εκεί, υπό την αιγίδα της βασίλισσας Ράνιας.

Κι αν φύγει από τη Μάνταμπα, ο επόμενος σταθμός για εκείνον που αναζητά τους τόπους που συνδέονται με τη Βίβλο είναι το όρος Νεβώ- το όρος του Προφήτη, για να ατενίσει τον Ιορδάνη και τη Νεκρά Θάλασσα, αλλά και τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, έως τη «Γη της Επαγγελίας», την Ιεριχώ- όπως έκανε ο Μωυσής που δεν κατάφερε όμως, να φτάσει έως εκεί.  

Η Ιορδανία όμως, είναι το καλύτερο μονοπάτι για να γνωρίσει κανείς τη Μέση Ανατολή χωρίς κανένα φόβο. Το "Χασεμιτικό Βασίλειο της Ιορδανίας" όπως είναι το επίσημο όνομα της χώρας έχει καταφέρει να κρατηθεί μακριά από έριδες και εχθροπραξίες, έχει ένα ισχυρό νόμισμα, το δηνάριο που είναι περίπου 22% ακριβότερο από το ευρώ.  Αν και οι κάτοικοί της στην πλειονότητά τους είναι μουσουλμάνοι, στη χώρα  υπάρχει θρησκευτική ελευθερία. Η πιο χαρακτηριστική εικόνα που το αποδεικνύει αυτό στον επισκέπτη είναι η γειτνίαση του μεγαλύτερου τζαμιού του Αμμάν - είναι το Μπλε Τζαμί όπου μπορούν να προσεύχονται ταυτόχρονα 3.000 άνθρωποι- με την Εκκλησία των Κοπτών Χριστιανών και την Ορθόδοξη Εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (συνολικά έντεκα χριστιανικές εκκλησίες λειτουργούν στο Αμμάν).  Η Ιορδανία διαφέρει από τις άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής και σε ό,τι έχει να κάνει με τη θέση της γυναίκας- αυτό ενδεχομένως να έχει να κάνει με το γεγονός ότι η παλαιστινιακής καταγωγής βασίλισσα Ράνια (περίπου το 40% των Ιορδανών είναι παλαιστινιακής καταγωγής) ήταν εργαζόμενη γυναίκα πριν γνωρίσει τον Αμπντάλα, γίνει βασίλισσα και αποκτήσει μαζί του τέσσερα παιδιά.  Οι γυναίκες στην Ιορδανία λοιπόν, οδηγούν, ενώ σε ποσοστό 30% εργάζονται.  Οι περισσότερες φορούν μαντήλα, αλλά δεν είναι υποχρεωτικό. Οι οικογένειες αποκτούν πολλά παιδιά και -όπως και κάθε ελληνική οικογένεια- επιδιώκουν τα παιδιά τους να σπουδάζουν: Η πρόσβαση στα δημόσια πανεπιστήμια γίνεται με βάση την επίδοση των παιδιών στο σχολείο, ενώ το κόστος για τα ιδιωτικά -που δεν είναι λίγα στο Αμμάν- μπορεί να φτάσει τα 20.000 δηνάρια μέχρι το πτυχίο της Ιατρικής.  Η Ιορδανία έχει βουλή: Από τα διακόσια μέλη της τα 130 εκλέγονται (εκλογές γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια) και τα υπόλοιπα 70 διορίζονται από τον βασιλιά- όπως και ο πρωθυπουργός. Στην κυβέρνηση πλέον μπορούν να μετέχουν και γυναίκες. Αυτό που δεν μπορούν να κάνουν οι Ιορδανοί είναι απεργία.

Εκτός από τον θρησκευτικό τουρισμό όμως, η χώρα επενδύει σημαντικά και στο κομμάτι του ιατρικού τουρισμού. Πολλά νοσοκομεία με ιατρικό προσωπικό που έχει σπουδές είτε στην Ευρώπη, είτε στις ΗΠΑ  γίνονται πόλος έλξης για τη νοσηλεία ασθενών από πολλές γειτονικές χώρες, κυρίως.  Για τον επισκέπτη που θα κορέσει την ανάγκη του για περιπέτεια επισκεπτόμενος την Πέτρα και το Ουάντι Ραμ για να μείνει στις σκηνές των βεδουίνων, μεγάλο ενδιαφέρον έχει το ίδιο το Αμμάν. Η πρωτεύουσα των τεσσάρων εκατομμυρίων κατοίκων αλλάζει διαρκώς. Παντού υπάρχουν οικοδομές και νέες γειτονιές γεννιούνται χρόνο με το χρόνο- μάλιστα, αρκετές, άναρχα με την έννοια ότι η ρυμοτομία δεν είναι υποχρεωτικός κανόνας. Ο επισκέπτης πολύ γρήγορα παρατηρεί τις τεράστιες λευκές κυλινδρικές δεξαμενές στις ταράτσες των κτιρίων, οι οποίες γεμίζουν νερό που μεταφέρεται από την έρημο μια φορά την εβδομάδα, ανά γειτονιά.  Είναι εμπειρία να ξεδιψάσει με λεμονάδα- μέντα ή να ζητήσει ναργιλέ στα καφέ της Rainbow Street,  αλλά και να καθίσει στην ουρά του ζαχαροπλαστείου Habiba για ένα (ή και δύο) κομμάτια κιουνεφέ. Και εν τέλει, η Ιορδανία μπορεί να είναι η χώρα του Λωτ, αλλά είναι βέβαιο ότι μπορείς να κοιτάξεις πίσω και να την επισκεφθείς  ξανά και ξανά...

-Το protothema.gr ταξίδευσε στην Ιορδανία με την Aegean (που κάνει απευθείας πτήσεις στο Αμμάν) και  έμεινε στο ξενοδοχείο W.
- Η βίζα για την Ιορδανία κοστίζει σαράντα δηνάρια (προμηθευτείτε Jordan pass εξασφαλίζει είσοδο στους περισσότερους αρχαιολογικούς χώρους).