Γρίπη - Κορωνοϊός - RSV: Συναγερμός για τον χειμώνα λόγω της «τριδημία»
09.12.202213:54
Σε αγώνα δρόμου έχουν επιδοθεί οι υγειονομικές αρχές για να θέσουν υπό έλεγχο την «τριδημία» - Ο κίνδυνος του χειμώνα - Απειλούνται και παιδιά και ενήλικες
Σε αγώνα δρόμου έχουν επιδοθεί οι υγειονομικές αρχές σε Ευρώπη και ΗΠΑ προκειμένου να θέσουν υπό έλεγχο την «τριδημία» - τον συνδυασμό, δηλαδή, του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), της λοίμωξης Covid-19 και της γρίπης.
Όπως αναφέρει σε άρθρο της η βρετανική εφημερίδα «Guardian», τις τελευταίες ημέρες, τα κρούσματα RSV σε παιδιά έχουν αυξηθεί επικίνδυνα γεγονός που προβληματίζει έντονα την ιατρική κοινότητα. Ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) μπορεί να προκαλέσει πνευμονία και βρογχιολίτιδας (φλεγμονή των αεραγωγών), από την οποία νοσούν πολλά παιδιά, με αποτέλεσμα να ασκείται μεγάλη πίεση στα νοσοκομεία της Ευρώπης και των ΗΠΑ.
Σε συνδυασμό με τις αυξανόμενες εισαγωγές για άλλες λοιμώξεις του αναπνευστικού, συμπεριλαμβανομένης της γρίπης και της λοίμωξης Covid-19, η κατάσταση αυτή οδηγεί ορισμένα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης στο χείλος της κατάρρευσης.
Στην τελευταία του έκθεση, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) ανέφερε χαρακτηριστικά ότι ορισμένες χώρες έχουν βιώσει σε ασυνήθιστα πρώιμο στάδιο αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), με αποτέλεσμα να καταγράφονται πολλές εισαγωγές σε παιδιατρικά νοσοκομεία στη Γαλλία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, τη Σουηδία και τις ΗΠΑ.
«Με τον συνεχιζόμενο αντίκτυπο της πανδημίας Covid-19 και την κυκλοφορία και άλλων παθογόνων του αναπνευστικού στην υγεία των πολιτών, είναι δύσκολο να προβλέψουμε πώς θα εξελιχθεί η νέα χειμερινή περίοδος», επισημαίνει η κοινή δήλωση του Eυρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) και του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC).
Ο Παναμερικανικός Οργανισμός Υγείας (PAHO) εξέδωσε παρόμοια δήλωση τον περασμένο μήνα, καθώς ο ιός RSV επιβαρύνει το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης σε Καναδά, Μεξικό, Βραζιλία, Ουρουγουάη και ΗΠΑ, με παιδιά και βρέφη κάτω του ενός έτους να είναι πιο ευάλωτα στη νόσο.
«Η αύξηση μιας μεμονωμένης λοίμωξης του αναπνευστικού προκαλεί ανησυχία στην ιατρική κοινότητα. Όταν όμως δύο ή τρεις λοιμώξεις αρχίζουν να επηρεάζουν έναν πληθυσμό ταυτόχρονα, αυτό θα πρέπει να μας θέσει όλους σε ετοιμότητα», υποστήριξε η διευθύντρια του Παναμερικανικού Οργανισμού Υγείας, καθηγήτρια Καρίσα Φ. Ετιέν.
Η «τριδυμία» με κορωνοϊό, RSV και γρίπη, σημαίνει κακά μαντάτα για τους θαλάμους νοσοκομείων για ενήλικες: ακόμη και σε μία φυσιολογική χρονιά, υπολογίζεται ότι 60.000 έως 120.000 ηλικιωμένοι διακομίζονται στο νοσοκομείο ενώ 6.000 έως 10.000 από αυτούς πεθαίνουν από επιπλοκές του αναπνευστικού σιγκυτιακού ιού (RSV) μόνο στις ΗΠΑ.
Σε κίνδυνο τα παιδιά
Ωστόσο, η μεγαλύτερη απειλή της «τριδημίας» αφορά τα παιδιά. Ο «RSV» είναι ένας κοινός αναπνευστικός ιός που συνήθως προκαλεί ήπια συμπτώματα που μοιάζουν με το κοινό κρυολόγημα, αλλά είναι η κύρια αιτία πνευμονίας και βρογχιολίτιδας σε βρέφη.
Σε όλο τον κόσμο, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) ευθύνεται για περίπου 3,6 εκατομμύρια εισαγωγές παιδιών σε νοσοκομεία και περισσότερους από 100.000 θανάτους σε παιδιά κάτω των πέντε ετών κάθε χρόνο. Ακόμη και στις αναπτυγμένες χώρες, ένα στα 56 μωρά που γεννιούνται στην ώρα τους και δεν έχουν προβλήματα υγείας, θα νοσηλευτεί με σοβαρά συμπτώματα του ιού RSV κατά το πρώτο έτος της ζωής τους.
Δεν υπάρχουν φάρμακα για την αντιμετώπισή του, αλλά όσοι αναπτύσσουν σοβαρές λοιμώξεις μπορούν να υποστηριχθούν με συμπληρωματικό οξυγόνο, ενδοφλέβια φαρμακευτική αγωγή ή μηχανική υποστήριξη της αναπνοής μέχρι να βελτιωθεί η κατάσταση της υγείας τους. Κατά συνέπεια, η επάρκεια κλινών σε ΜΕΘ είναι απαραίτητη, επισημαίνει η καθηγήτρια Καρίσα Φ. Ετιέν.
Γιατί φτάσαμε σε αυτό το σημείο
Πριν την «επέλαση» της λοίμωξης Covid-19, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) ακολουθούσε ένα προβλέψιμο μοτίβο, με χαμηλά ποσοστά κρουσμάτων το καλοκαίρι και απότομη αύξηση των λοιμώξεων τον χειμώνα. Οι παιδιατρικές πτέρυγες ήταν σχεδόν γεμάτες αλλά σπανίως λειτουργούσαν υπό πίεση. Ωστόσο, από τότε που άρθηκαν οι περιορισμοί για την Covid-19, έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση η ικανότητα προγραμματισμού των εισαγωγών στα νοσοκομεία.
Για παράδειγμα, από τον Ιούλιο του 2021 έως τον Φεβρουάριο του 2022, στις ΗΠΑ , οι αρχές κατέγραψαν σταθερά υψηλά κρούσματα λοιμώξεων του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV). Την ίδια αύξηση κατέγραψαν επίσης τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2022. Τώρα, όμως ο αριθμός των κρουσμάτων εκτινάσσεται στα ύψη, με τα ποσοστά νοσηλείας νεογνών που νοσούν από τον ιό RSV να είναι επτά φορές υψηλότερα απ' ότι το 2018.
Στις χώρες της Ευρώπης, το συνηθισμένο μοτίβο έχει διαταραχθεί, όπως υπογραμμίζει το σχετικό άρθρο της εφημερίδας «Guardian». «Τα προηγούμενα χρόνια, είχαμε ένα σύστημα όπου αν δεν υπήρχε αρκετή διαθεσιμότητα σε κλίνες στην Ολλανδία, τα παιδιά θα νοσηλεύονταν στη Γερμανία ή το Βέλγιο, επειδή αυτές οι χώρες είχαν ήδη προετοιμαστεί για την «επέλαση» του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού», τόνισε από την πλευρά του ο καθηγητής Λουίς Μποντ, ειδικός σε θέματα Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας στο νοσοκομείο Παίδων «Wilhelmina» στην Ουτρέχτη της Ολλανδίας.
«Τώρα, αυτή τη στιγμή που φτάνουμε στο απόγειό μας, η Γερμανία μεταφέρει επίσης παιδιά για νοσηλεία στην Ολλανδία. Φαίνεται ότι πολλές γειτονικές χώρες μπορεί να έχουν φτάσει στο απόγειο της επιδημίας ταυτόχρονα», πρόσθεσε ο Ολλανδός επιστήμονας.
Σε συνδυασμό με τη γρίπη και τις λοιπές αναπνευστικές λοιμώξεις, οι επόμενες εβδομάδες και μήνες μπορεί να είναι δύσκολοι σε Ευρώπη και ΗΠΑ. «Συνήθως, αυτοί οι ιοί διαδέχονται ο ένας τον άλλον, οπότε πρώτα έχουμε τον έναν ιό, μετά τον άλλο, και εν συνεχεία τον τρίτο, ωστόσο φαίνεται τώρα να εμφανίζονται όλοι ταυτόχρονα», επισήμανε ο Μποντ.
Ο επικίνδηνος RSV
Πάντως, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός «RSV» είναι o πιο προβληματικός, γεγονός που ασκεί πίεση τους παιδιατρικούς θαλάμους, και ιδιαίτερα στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, καθιστώντας δύσκολη τη φροντίδα παιδιών η ζωή των οποίων κρέμεται από μία κλωστή. Αξίζει να σημειωθεί ότι, την περασμένη εβδομάδα, γιατροί σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας στη Γερμανία προειδοποίησαν ότι οι παιδιατρικές μονάδες βρίσκονταν σε οριακό σημείο μετά την κατακόρυφη αύξηση κρουσμάτων του ιού RSV και την έλλειψη νοσηλευτών.
Ο Σεμπάστιαν Μπρένερ, επικεφαλής της ΜΕΘ στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Δρέσδης, δήλωσε χαρακτηριστικά στο γερμανικό δίκτυο «n-tv»: «Εάν οι προβλέψεις είναι σωστές, τότε τα πράγματα θα γίνουν πολύ πιο δύσκολα τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες. Το βλέπουμε αυτό στη Γαλλία, για παράδειγμα, και στην Ελβετία. Εάν συμβεί αυτό, τότε θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα σε ότι αφορά την θεραπεία των ασθενών».
Οι λόγοι για τους οποίους ο ιός RSV συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο είναι μέχρι στιγμής ασαφείς, ωστόσο, η επικρατέστερη θεωρία της των επιστημόνων είναι ότι, τα περιοριστικά μέτρα που εφαρμόστηκαν στη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, όπως τα lockdown και η κοινωνική απόσταση, εμπόδισαν τη μετάδοσή του. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια ομάδα μικρών παιδιών που δεν είχαν ποτέ εκτεθεί σε αυτό τον ιό να εμφανίζονται τώρα ιδιαίτερα ευάλωτα.
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν η αύξηση των κρουσμάτων του ιού RSV στις ευρωπαϊκές χώρες και τις ΗΠΑ θα μεταφραστεί σε σημαντική αύξηση της παιδικής θνητότητας, κάτι που είναι αβέβαιο, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Ωστόσο, σε χώρες με λιγότερο ανεπτυγμένα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, οι απρόβλεπτες αυξήσεις του αριθμού κρουσμάτων του ιού RSV θα μπορούσαν να αποβούν μοιραίες.
Για τον καθηγητή Παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Στιβ Κάνινχαμ, «σε περιοχές της ανατολικής Αφρικής, όπου υπάρχει μεγάλη ανησυχία για την επάρκεια των τροφίμων αυτή τη στιγμή, δεν θα χρειάζονταν πολλά για να προκληθεί μια μεγάλη επιδημία του ιού RSV».
«Ακόμη και όταν τα παιδιά επιβιώνουν από μία λοίμωξη του ιού RSV, μπορούν να βιώσουν μακροπόθεσμα προβλήματα στην υγεία τους », υπογραμμίζει ο Κιθ Κλούγκμαν , διευθυντής Πνευμονολογίας στο Ίδρυμα «Bill and Melinda Gates». Για παράδειγμα, μελέτες έχουν δείξει ότι τα βρέφη που νοσηλεύονται με σοβαρές επιπλοκές του ιού RSV, μπορεί να είναι πιο ευάλωτα σε παθήσεις όπως η πνευμονία ή το άσθμα μετέπειτα στη ζωή τους, αν και αυτοί οι συσχετισμοί εξακολουθούν να διερευνώνται».