Τα «εργαλεία» που μπορούν να περιορίσουν τις επιπτώσεις του καπνίσματος

«Less harm, less tax», δηλαδή, «Λιγότερη βλάβη, λιγότεροι φόροι». Αυτό ήταν το βασικό μήνυμα του webinar που διοργάνωσε η SCOHRE, με τίτλο «The goal: world free of smoke. Do we use all available tools?», εστιάζοντας στα εργαλεία – οικονομικά και άλλα - που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στον περιορισμό των επιπτώσεων του καπνίσματος, το οποίο ευθύνεται για υψηλή θνησιμότητα και νοσηρότητα.

Σκοπός της SCOHRE, άλλωστε, που αποτελεί μία ανεξάρτητη ένωση ειδικών επιστημόνων είναι μέσα από αντίστοιχες πρωτοβουλίες να αναδείξει τη σημασία της μείωσης – ή ακόμη και της εξάλειψης – του καπνίσματος στην πρόληψη χρόνιων ασθενειών, όπως ο καρκίνος και οι καρδιακές και αναπνευστικές παθήσεις. 

Συντονιστής του webinar ήταν ο Andrzej Fal, καθηγητής Ιατρικής, διευθυντής του Ινστιτούτου Ιατρικής Επιστήμης του πανεπιστημίου Cardinal Wyszyński (UKSW) της Βαρσοβίας και πρόεδρος της Πολωνικής Εταιρείας Δημόσιας Υγείας. Στην εισαγωγή του εστίασε στη σημασία της πρόληψης, ξεκινώντας από την εκπαίδευση των παιδιών ήδη από τα πρώτα τους βήματα στο σχολικό περιβάλλον. «Αυτό είναι κάτι που έκανε, τόσο η Σουηδία, όσο και η Νέα Ζηλανδία, πριν από περίπου 20 χρόνια και πλέον μπορούν να απολαμβάνουν τα οφέλη ως δύο χώρες ελεύθερες του καπνίσματος», σημείωσε χαρακτηριστικά. Παράλληλα, ο ίδιος αναφέρθηκε στην κοινωνική αποστασιοποίηση από τους καπνιστές, ένα μέτρο που μπορεί να χαρακτηριστεί… βάρβαρο, αλλά τους στηρίζει να αλλάξουν μία συνήθεια, προκειμένου να αποτελέσουν μέρος ενός συνόλου, ενώ δεν παρέλειψε τη σπουδαιότητα της ιατρικής παρέμβασης, συστήνοντας στους γιατρούς σε κάθε επίσκεψη να προσπαθούν να πείσουν τους ασθενείς προς αυτή την κατεύθυνση. «Εάν δεν μπορούμε να κάνουμε τους ανθρώπους να κόψουν τις κακές συνήθειες, τότε μπορούμε κάλλιστα να προσπαθήσουμε να μειώσουμε τις επιπτώσεις στην υγεία τους, μέσα από τη χρήση λιγότερο επιβλαβών προιόντων», κατέληξε.  

Σε αυτή ακριβώς τη λογική βασίζεται η πολιτική της Πολωνίας, όπως περιέγραψε με τη σειρά της, η αναπληρώτρια διευθύντρια του Τμήματος ειδικών φόρων κατανάλωσης και φόρου τυχερών παιγνίων του υπουργείου Οικονομικών της χώρας, Iwona Pylak. Πιο αναλυτικά, η Πολωνία έχει το τελευταίο διάστημα προσαρμόσει το φορολογικό της σύστημα με βάση τη βλάβη που προκαλούν τα διάφορα καπνικά προιόντα. Έτσι, οι φόροι στα παραδοσιακά προιόντα είναι υψηλότεροι, ενώ οι συντελεστές στα προιόντα τελευταίας τεχνολογίας είναι χαμηλότεροι, γεγονός που εξηγεί και την διαρκώς μεγαλύτερη δημοφιλία τους. «Πρέπει, ωστόσο, να υπάρχουν δεδομένα που θα αποδεικνύουν ότι πράγματι τα συγκεκριμένα προιόντα είναι λιγότερο επιβλαβή για την υγεία», τόνισε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να δοθεί χρόνος, αλλά και πόροι, για πιο ενδελεχείς έρευνες.      

Στο συμπέρασμα πως όλοι οι καταναλωτές πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένοι για το κάθε προιόν που κυκλοφορεί στην αγορά κατέληξαν από την πλευρά τους, ο αναλυτής υγείας στο πανεπιστήμιο ιατρικής στη Μπρατισλάβα, Martin Smatana και ο αναπληρωτής καθηγητής οικονομικών του Πανεπιστημίου της Βερόνα, Emanuele Bracco, σημειώνοντας πως μέρος των φορολογικών εσόδων από επιβλαβή προϊόντα, όπως ο καπνός και το αλκοόλ, θα πρέπει να επανεπενδυθούν στην έρευνα. Μακροπρόθεσμα, άλλωστε, οι οικονομικές απώλειες για το σύστημα υγείας και κατ’ επέκταση το κράτος από τους καπνιστές θα είναι μεγαλύτερες εν συγκρίσει με τα έσοδα που προκύπτουν σήμερα από τη φορολόγηση των καπνικών προιόντων.

Σε κάθε περίπτωση όλοι οι συμμετέχοντες στο webinar συμφώνησαν πως αυτοί που πρέπει κυρίως να προστατευθούν είναι οι νέοι, αναγνωρίζοντας, ωστόσο, πως είναι δύσκολο να υπάρξει κάποιου είδους οριοθέτηση, περιορίζοντας την πρόσβαση σε προιόντα καπνού μόνο στους ήδη καπνίζοντες.