Τι είναι το συναισθηματικό hangover και πώς να το αποφύγουμε

Έχετε ποτέ νιώσει συναισθηματικά εξαντλημένος, διανοητικά κενός ή ασυνήθιστα ευερέθιστος μετά από ένα ιδιαίτερα έντονο γεγονός ή συζήτηση; Αυτή η εμπειρία είναι γνωστή ως συναισθηματικό hangover και σε αντίθεση με το σωματικό hangover από το αλκοόλ, το συναισθηματικό hangover προκαλείται από έντονες συναισθηματικές εμπειρίες που μας αφήνουν να αισθανόμαστε πνευματικά και συναισθηματικά κουρασμένοι. «Οι αντιδράσεις μας στον εξωτερικό κόσμο καθοδηγούνται από τον εσωτερικό μας κόσμο, και ο εσωτερικός μας κόσμος επηρεάζεται από το τι συνέβη χθες», εξηγεί πιο απλά η Lila Davachi, PhD, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, στο Vox. Αν και διαφορετικοί άνθρωποι έχουν διαφορετικές ερμηνείες για το τι εστί συναισθηματικό hangover, το δεδομένο είναι ότι αυτό προκύπτει μετά από την αλληλεπίδρασή μας με κάτι που σκόπιμα ή όχι, απομυζά τη νοητική και συναισθηματική μας ενέργεια.

Τι προκαλεί συναισθηματικό hangover;

Ο συναισθηματικός αυτός “πονοκέφαλος” εμφανίζεται όταν ο εγκέφαλος παραμένει σε κατάσταση αυξημένης εγρήγορσης ή στρες ακόμη και μετά την παρέλευση του γεγονότος που τον προκάλεσε. Αυτή η αυξημένη κατάσταση οφείλεται στις παρατεταμένες επιδράσεις συναισθημάτων όπως το στρες, το άγχος, ο θυμός ή ακόμη και η μεγάλη χαρά. Πιο συγκεκριμένα, όταν περνάμε μια έντονη συναισθηματική εμπειρία - μια έντονη διαφωνία, μια αγχωτική παρουσίαση στην εργασία, έναν χωρισμό ή ακόμη και έναν γάμο - ο εγκέφαλος επεξεργάζεται μια έξαρση νευροχημικών ουσιών, όπως η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη. Αυτές οι χημικές ουσίες μπορεί να προκαλέσουν σωματική και συναισθηματική κόπωση, αφήνοντάς μας να νιώθουμε «hangover» πολύ μετά το τέλος του γεγονότος.

Τα συμπτώματα ενός συναισθηματικού hangover μπορεί να περιλαμβάνουν:

Κόπωση ή εξάντληση: Αίσθημα αποστράγγισης της ενέργειας.

Δυσκολία συγκέντρωσης: Νοητική “ομίχλη”, μειωμένη διαύγεια ή πιο αργή σκέψη.

Μεταβολές της διάθεσης: Ευερεθιστότητα, άγχος ή θλίψη.

Σωματικά συμπτώματα: Πονοκέφαλοι, μυϊκή ένταση ή πεπτικά προβλήματα.

Έλλειψη κινήτρων: Επιθυμία απομόνωσης ή απόσυρσης από τις δραστηριότητες.

Ενώ αυτά τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν σε ένταση και διάρκεια, συχνά παρεμβαίνουν στην ικανότητά μας να λειτουργούμε βέλτιστα στην καθημερινή ζωή. Για αυτό τον λόγο είναι πολύ σημαντικό να εντοπίσουμε τις έντονες συναισθηματικές εμπειρίες που εξουδετερώνουν την ικανότητα του εγκεφάλου μας να ρυθμίζει τα συναισθήματα. Ορισμένες κοινές αιτίες λοιπόν περιλαμβάνουν συναισθηματικές αντιπαραθέσεις, που μπορεί να μας κάνουν να νιώσουμε εξαντλημένοι, καθώς ο εγκέφαλός μας προσπαθεί να επεξεργαστεί τα σύνθετα συναισθήματα και να διαχειριστεί το στρες. Οι μεγάλες αλλαγές στη ζωή μας είναι επίσης πιθανό αίτιο, καθώς γεγονότα όπως η μετακόμιση σε μια νέα πόλη, η έναρξη μιας νέας εργασίας ή ένας χωρισμός μπορεί να είναι συναισθηματικά επιβαρυντικά. Ακόμη όμως και θετικά γεγονότα όπως πάρτι, γάμοι ή οικογενειακές συγκεντρώσεις μπορούν να οδηγήσουν σε συναισθηματική εξάντληση, ειδικά για εσωστρεφείς ή ιδιαίτερα ευαίσθητα άτομα. Το ίδιο ισχύει και για ανθρώπους που εργάζονται πολλές ώρες, με πολύ στενές προθεσμίες και υψηλές προσδοκίες στο επαγγελματικό τους περιβάλλον.

Το κουτί πρώτων βοηθειών

Ενώ το συναισθηματικό hangover μπορεί να είναι πρόκληση, υπάρχουν διάφορες στρατηγικές για τη διαχείρισή του ή ακόμα και για την πρόληψή του. Ακολουθούν ορισμένοι αποτελεσματικοί τρόποι που θα σας βοηθήσουν να αποφύγετε ένα συναισθηματικό hangover:
Θέστε υγιή όρια
Μάθετε να αναγνωρίζετε τα όριά σας και να θέτετε όρια για να προστατεύετε τη συναισθηματική σας ενέργεια. Για παράδειγμα, περιορίστε το χρόνο που αφιερώνετε σε συναισθηματικά επιβαρυντικές συζητήσεις ή δραστηριότητες και μάθετε να λέτε όχι όταν χρειάζεται.

Εξασκηθείτε σε τεχνικές Mindfulness και χαλάρωσης

Οι πρακτικές Mindfulness, όπως ο διαλογισμός, η βαθιά αναπνοή ή η γιόγκα, μπορούν να βοηθήσουν στη ρύθμιση των συναισθημάτων και στη μείωση της αντίδρασης του σώματος στο στρες. Ακόμη και λίγα λεπτά βαθιάς αναπνοής μπορούν να βοηθήσουν στην ηρεμία του νευρικού σας συστήματος και στην αποφυγή συναισθηματικής υπερφόρτωσης.

Παραμείνετε σωματικά δραστήριοι

Η σωματική άσκηση είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να απελευθερώσετε το συσσωρευμένο άγχος και την ένταση. Βοηθά στην αύξηση των επιπέδων ενδορφινών, οι οποίες μπορούν να βελτιώσουν τη διάθεση και να μειώσουν το άγχος. Ένας σύντομος περίπατος, μια συνεδρία γυμναστικής ή ακόμη και μερικές ελαφρές διατάσεις μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων ενός συναισθηματικού hangover.

Δώστε προτεραιότητα στην ξεκούραση και τον ύπνο

Ο επαρκής ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για τη συναισθηματική ρύθμιση και τη διανοητική διαύγεια. Βεβαιωθείτε ότι κοιμάστε 7-9 ώρες ποιοτικού ύπνου τη νύχτα για να βοηθήσετε τον εγκέφαλό σας να επεξεργαστεί και να ανακάμψει από τις συναισθηματικές εμπειρίες.

Περιορίστε την έκθεση σε αγχωτικό περιεχόμενο

Αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση αρνητικών ειδήσεων, μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή συναισθηματικά εξαντλητικών εκπομπών και ταινιών. Δώστε στον εαυτό σας χρόνο να επεξεργαστεί και να ανακάμψει από οποιοδήποτε αγχωτικό περιεχόμενο.

Μείνετε ενυδατωμένοι

Η σωστή ενυδάτωση και διατροφή παίζουν ρόλο στη διατήρηση της συναισθηματικής ισορροπίας. Η αφυδάτωση και η κακή διατροφή μπορούν να επιδεινώσουν τα αισθήματα κόπωσης και ευερεθιστότητας, γι' αυτό φροντίστε να τρώτε ισορροπημένα γεύματα και να πίνετε αρκετό νερό.

Μιλήστε γι' αυτό

Το να μοιραστείτε τα συναισθήματά σας με έναν έμπιστο φίλο, μέλος της οικογένειας ή θεραπευτή μπορεί να σας βοηθήσει να επεξεργαστείτε τα έντονα συναισθήματα πιο αποτελεσματικά. Η έκφραση των σκέψεων και των συναισθημάτων σας μπορεί να σας ανακουφίσει και να σας βοηθήσει να αποκτήσετε προοπτική.

Τελικά, οι συναισθηματικοί πονοκέφαλοι είναι μια ακόμη ένδειξη ότι το σώμα και το μυαλό μας συνδέονται. H Kristen Guest, διπλωματούχος κοινωνική λειτουργός εξηγεί στο Vox ότι το σώμα μας σίγουρα θα το νιώσει αν το μυαλό μας είναι εξουθενωμένο ή υπερδιεγερμένο. Τι σημαίνει αυτό; Ότι, δεν πειράζει να παίρνουμε χρόνο για να επαναφορτίζουμε και να φροντίζουμε, όχι μόνο το σώμα μας, αλλά και την συναισθηματική μας υγεία, η οποία είναι το ίδιο σημαντική και επιρρεπής σε αρνητικά γεγονότα, όσο και η σωματική.