Τι κάνουμε όταν η ερωτική πράξη πονάει;

Αν το σεξ είναι μια επώδυνη κατάσταση και από απόλαυση έχει μετατραπεί σε ταλαιπωρία, ανακαλύψτε τους λόγους και διεκδικήστε ξανά το δικαίωμα στον έρωτα.

Tο θέμα αυτό, αν και αφορά πάρα πολλές γυναίκες, δυστυχώς ελάχιστες είναι εκείνες που το συζητούν ανοιχτά, χωρίς αναστολές είτε με το σύντροφο τους είτε με το γιατρό τους. Μάλιστα, αποτελεί ταμπού ακόμα και ανάμεσα σε «κολλητές» φίλες ή ακόμα και σε γυναίκες που βρίσκονται σε ίδια φάση και θα μπορούσαν να καταλάβουν και να βοηθήσουν η μία την άλλη (πχ έχουν πρόσφατα γεννήσει ή βρίσκονται στη εμμηνόπαυση). Σύμφωνα με την  Χαρούλα Μπιλάλη, Σύμβουλο Αναπαραγωγικής και Σεξουαλικής Υγείας, o πόνος κατά την ερωτική συνεύρεση, η επώδυνη σεξουαλική επαφή ή αλλιώς δυσπαρευνία, συνιστά ένα σύνθετο πρόβλημα που επηρεάζει ποικιλοτρόπως πολλές γυναίκες αλλά και άντρες. Και σίγουρα διαταράσσει την ομαλή σεξουαλική ζωή του ζευγαριού, γεγονός που δημιουργεί περισσότερα ζητήματα προς επίλυση στη σχέση και τη συμβίωση.

Οργανικοί λόγοι

-Είναι η απουσία ικανοποιητικής λίπανσης-ύγρανσης του κόλπου. Αυτό μπορεί να συμβαίνει γιατί η γυναίκα ενδεχομένως να χρειάζεται περισσότερα προκαταρκτικά και χάδια, ή χρόνο να χαλαρώσει πριν την συνουσία.

-Η γυναίκα να βρίσκεται στην εμμηνόπαυση ή να έχει πρόσφατα γεννήσει ή να παίρνει κάποια φάρμακα (πχ αντισυλληπτικά, αντιβιοτικά) που αλλάζουν το pH ή/και δημιουργούν ξηρότητα στον κόλπο και αυτό με τη σειρά του δυσκολεύει την επαφή.

Τι κάνουμε

-Για να αντιμετωπίσουμε την ξηρότητα χρησιμοποιούμε εξειδικευμένα προϊόντα λίπανσης του κόλπου ή προϊόντα που ρυθμίζουν το pH και διατηρούν φυσιολογικά επίπεδα υγρασίας στον κόλπο. Ή μπορεί και συνδυασμό των δύο.

-Στην εμμηνόπαυση, ορισμένες φορές και υπό συνθήκες μπορεί να χρησιμοποιηθεί και θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, εφόσον κρίνεται ασφαλής για τη συγκεκριμένη γυναίκα θεραπεία.
Υπάρχουν όμως και πιο σύνθετα αίτια και λύσεις, μας εξηγεί η κ. Μπιλάλη:

Κολεοσπασμός: όταν συμβαίνει αυτό, οι μύες γύρω από την είσοδο του κόλπου συσπώνται τόσο πολύ, που η συνουσία γίνεται αδύνατη. Δυστυχώς αυτός ο σπασμός είναι αντανακλαστικός και για το λόγο αυτό η γυναίκα είναι αδύνατο να τον ελέγξει. Οφείλεται κυρίως σε ψυχοσυναισθηματικά αίτια, όμως το ευχάριστο είναι πως με μια σωστή, μεθοδευμένη ψυχολογική υποστήριξη και κατάλληλη καθοδήγηση οι περισσότερες γυναίκες βρίσκουν τελικά λύση.

Διάφορες φλεγμονές, κολπίτιδες (μυκητησιακές, βακτηριακές), τραχηλίτιδες, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (πχ  έρπης γεννητικών οργάνων, κονδυλώματα κά): Κόλπος που νοσεί είναι αδύνατο να μη νοιώθει λιγότερο ή περισσότερο πόνο. Η χρήση πολλών αντιβιοτικών και καθαριστικών υγρών μπορεί να επιδεινώνει το πρόβλημα και όχι να δώσει τη λύση. Χρειάζεται πολύ προσεκτική αντιμετώπιση και επιλογή των κατάλληλων σκευασμάτων ανάλογα με τα δεδομένα της κάθε γυναίκας.

Μακροχρόνιες κολπίτιδες: Όταν ο πόνος κατά την επαφή οφείλεται σε αυτή τη «κατάσταση», μπορεί να χρειαστεί ένα χρονικό διάστημα που θα αφήσουμε την περιοχή του κόλπου «παρθένα».  Σαν να είμαστε ξανά μικρά κοριτσάκια που το μόνο που χρειάζονται είναι έναν ήπιο καθαρισμό των έξω μονάχα γεννητικών οργάνων στο καθημερινό ντους. Δίνουμε στον κόλπο χρόνο να αναρρώσει, ακόμη κι αν χρειαστούν ένας ή δυο κύκλοι. Η επαφή θα πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της θεραπείας.

Γυναικολογικά προβλήματα: Όπως ινομυώματα, ενδομητρίωση, κύστεις ωοθηκών, φλεγμονώδης νόσος της πυέλου, εξωμήτριος κύηση, τραυματισμός του κόλπου ή του αιδίου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αναλόγως την «πηγή», ο πόνος εστιάζεται στην είσοδο του κόλπου ή αρκετά βαθύτερα, οπότε χρειάζεται ένας εκτεταμένος γυναικολογικός έλεγχος, να γίνει σωστά η διάγνωση και να εφαρμοστεί η κατάλληλη θεραπεία. Ιδιαίτερα στην περίπτωση της πυελικής νόσου, πρέπει να υπάρχει πολύ καλή συνεργασία ανάμεσα στο γιατρό και την ασθενή ώστε να υπάρχει διάκριση ανάμεσα σε ψυχολογικά και οργανικά αίτια.

Θηλασμός. Τόσο στην επιλόχειο περίοδο (όσο και στην εμμηνόπαυση) το ορμονικό προφίλ δεν ευνοεί την ομαλή λειτουργία του κόλπου. Σε γυναίκες που έχουν γεννήσει φυσιολογικά, ιδιαίτερα αν υπάρχουν ράμματα, συνήθως προτείνεται να αρχίσουν ξανά τη σεξουαλική τους δραστηριότητα τουλάχιστον 6 εβδομάδες μετά τον τοκετό-με τη σύμφωνη πάντα γνώμη του γιατρού τους. Κι επειδή ο θηλασμός, ιδιαίτερα τον πρώτο καιρό, συνήθως δημιουργεί κολπική ξηρότητα λόγω της πτώσης των οιστρογόνων, καλό θα είναι εξαρχής να χρησιμοποιείται κάποιο μέσο λίπανσης του κόλπου (διευκολύνοντας στο μέγιστο τη συνουσία). Aν χρειαστεί, εφόσον η κατάσταση δε βελτιώνεται, απευθυνόμαστε σε ειδικό που θα «δει» τις ψυχοσυναισθηματικές προεκτάσεις που πιθανώς υπάρχουν, ώστε να δοθεί η κατάλληλη λύση.

Εμμηνόπαυση: Η γυναίκα μπαίνει σε μια νέα φάση της γεννητικής λειτουργίας. Οι ωοθήκες παύουν να λειτουργούν όπως παλιά, με αποτέλεσμα οι χρήσιμες για τη σωστή λειτουργία του κόλπου ορμόνες μειώνονται και τα γεννητικά όργανα σιγά σιγά ατροφούν. Αυτή η ατροφία προκαλεί πόνο και ένα δυσάρεστο αίσθημα «καψίματος» κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Ανάλογα με την περίπτωση εφαρμόζεται θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης ή προσπαθούμε να βρούμε λύση τοπικά, χρησιμοποιώντας το κατάλληλο προϊόν στην περιοχή του κόλπου.


Χρήσιμες συμβουλές

-Μη φοβάστε και μη ντρέπεστε. Μιλήστε.

-Μην πανικοβάλλεστε, χρειάζεται ψυχραιμία και υπομονή.

-Μην προσπεράσετε κανένα σύμπτωμα και σε καμία περίπτωση μην πείσετε τον εαυτό σας πως είναι κάτι φυσιολογικό, ή απλά συμβαίνει.

-Κρατήστε ένα ημερολόγιο ΣΣ (ημερολόγιο -«Συμπτωμάτων και Συναισθημάτων»), μοιραστείτε κάθε σημαντική πληροφορία με το θεράποντα ιατρό σας και είναι θέμα χρόνου να βρεθεί η κατάλληλη λύση.

-Να θυμάστε ότι η υγιής σεξουαλική ζωή του ζευγαριού αποτελεί μια πολύ γερή βάση, ευρύτερα για την υγεία μας (ψυχική-σωματική).