Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις πολυκυστικές ωοθήκες

Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, είναι πάθηση που εμφανίζεται σε σημαντικό ποσοστό των γυναικών και προκαλεί διαταραχές περιόδου, ακμή, υπερτρίχωση ή τριχόπτωση στο κεφάλι. Η πάθηση αυτή μπορεί επίσης να προκαλέσει υπογονιμότητα και δυσκολία στη σύλληψη. Υπολογίζεται ότι έως και 10 στις 100 γυναίκες εμφανίζουν το σύνδρομο. Μπορεί να εμφανιστεί από την εφηβεία έως και τη νεαρή ενήλικη ζωή.

Ο ενδοκρινολόγος κ. Ηλίας Α. Περόγαμβρος απαντά: 

Τι προκαλεί το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών; 

Οι ωοθήκες στις γυναίκες με σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών δεν λειτουργούν φυσιολογικά. Περίπου κάθε μήνα, οι ωοθήκες σε κανονικές συνθήκες σχηματίζουν το ωοθυλάκιο, μία δομή που μεγαλώνοντας παράγει ορμόνες. Στη συνέχεια απελευθερώνεται το ωάριο, διαδικασία που είναι γνωστή ως ωορρηξία και συμβαίνει στο μέσο του κύκλου.

Στις γυναίκες με σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, η ωοθήκη παράγει πολλά μικρά ωοθυλάκια αντί για ένα μεγάλο και οι ορμόνες μπορούν να εμφανίσουν ορονικά προβλήματα, με πιο συχνό τα αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων (όπως η τεστοστερόνη), ορμονών που εκτός από τους άνδρες έχουν και οι γυναίκες, αλλά σε μικρότερες ποσότητες. Η ωορρηξία δεν εμφανίζεται κάθε μήνα, όπως είναι το φυσιολογικό, αλλά μπορεί να καθυστερήσει ή και να μην συμβεί για αρκετούς μήνες.

Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών;

Οι γυναίκες με το σύνδρομο μπορούν να εμφανίσουν: 
•Λιγότερες από 8 περιόδους σε διάστημα ενός έτους
•Αύξηση βάρους και παχυσαρκία
•Ανάπτυξη σκούρων τριχών σε μέρη που μόνο οι άντρες εμφανίζουν τριχοφυΐα, όπως στο άνω χείλος, το πηγούνι, το στήθος καιι την κοιλιά
•Τριχόπτωση στο κεφάλι, όπως εμφανίζεται στους άντρες
•Ακμή
•Δυσκολία στη σύλληψη και υπογονιμότητα

Πότε πρέπει να δω γιατρό;  

Ακόμα και σε ελαφρά συμπτώματα. Οι γυναίκες με σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν και άλλα προβλήματα υγείας, όπως: 
•Ψηλό σάκχαρο αίματος (διαβήτη)
•Ψηλή χοληστερίνη
•Καρδιολογικά προβλήματα, όπως στεφανιαία νόσο
•Άπνοια του ύπνου, μια πάθηση που προκαλεί διακοπές της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου και υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας

Τι γιατρό πρέπει να δω και τι τεστ πρέπει να γίνουν;  

Η πάθηση χρειάζεται ιδανικά παρακολούθηση από ειδικό Ενδοκρινολόγο, μια και πρόκειται ουσιαστικά για διαταραχή των ορμονών. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις θα χρειαστεί και η συμβουλή Γυναικολόγου ή Δερματολόγου, ανάλογα με τα συμπτώματα που θα εμφανιστούν. Η διάγνωση γίνεται πλέον με διεθνώς αναγνωρισμένα κριτήρια και μετά τον αποκλεισμό άλλων, σπανιότερων αλλά και πιο σοβαρών ενδοκρινολογικών ασθενειών που μπορούν να προκαλέσουν τα ίδια συμπτώματα. Ανάλογα με την ηλικία, τα συμπτώματα και το ιστορικό της ασθενούς, τα πιθανά τεστ περιλαμβάνουν:  
•Εξετάσεις αίματος για μέτρηση ορμονών, σακχάρου και χοληστερίνης
•Τεστ κύησης αν δεν υπάρχει περίοδος για μεγάλο διάστημα
•Υπέρηχο πυέλου, έναν ακίνδυνο και χωρίς ακτινοβολία τρόπο να απεικονιστεί η μήτρα και οι ωοθήκες και να μετρηθούν τα ωοθυλάκια 

Μια συχνή παρανόηση είναι ότι παρότι στον υπέρηχο βρίσκονται πολύ συχνά πολυκυστικές ωοθήκες, αυτό δεν αρκεί για τη διάγνωση του συνδρόμου, που απαιτεί εφαρμογή των διεθνών κριτηρίων, ούτε προκαλεί από μόνο του πρόβλημα.

Πώς θεραπεύεται το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών;  

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η σωστή δίαιτα και η απώλεια βάρους μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση των συμπτωμάτων. Συχνά όμως, υπάρχει ανάγκη για αντισυλληπτικά, τα οποία δεν θεραπεύουν το πρόβλημα, αλλά μπορούν να βελτιώσουν αποτελεσματικά πολλά από τα συμπτώματα. Τα αντισυλληπτικά προστατεύουν επίσης τις γυναίκες από τον καρκίνο της μήτρας. Πολλές γυναίκες ανησυχούν ότι θα παχύνουν με τα αντισυλληπτικά, αλλά με τα νεότερα φάρμακα αυτό δεν είναι πρόβλημα.

Κατά περίπτωση, μπορούν να χρειαστούν και άλλες θεραπείες όπως: 
•Αντι-ανδρογόνα – Τα φάρμακα αυτά μπλοκάρουν τις ορμόνες που προκαλούν ορισμένα συμπτώματα του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών.
•Μετφορμίνη (το γνωστό Glucophage) – Αποτελεί θεραπεία εναλλακτική των αντισυλληπτικών και όχι το ίδιο αποτελεσματική, αλλά είναι απαραίτητη αν υπάρχει ψηλό σάκχαρο αίματος.
•Δερματικές λοσιόν ή αντιβιοτικά για την ακμή
•Θεραπεία με laser ή ειδικές κρέμες για την υπερτρίχωση

Και αν θέλω να μείνω έγκυος;  

Υπάρχουν λύσεις! Οι περισσότερες γυναίκες με σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών μπορούν να κάνουν παιδιά, αλλά μπορεί να καθυστερήσουν λίγο, ανάλογα με τη θεραπεία. Η απώλεια βάρους μπορεί να κάνει φυσιολογικές τις περιόδους και να βελτιώσει τη γονιμότητα. Ακόμα και αν αυτό δεν συμβεί, ο γιατρός μπορεί να αποφασίσει με ποια θεραπευτική αγωγή μπορεί να συμβεί ωορρηξία και εγκυμοσύνη. 

Θα αλλάξει η ζωή μου;  

Οι γυναίκες με σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών μπορούν να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή. Είναι όμως σημαντικό να συμβουλευτούν Ενδοκρινολόγο, που θα αποφασίσει για τη θεραπεία που θα βελτιώσει τα συμπτώματα και θα προστατεύσει από άλλες ασθένειες που προκαλεί το σύνδρομο.