Εξαφανισμένα δέκα παιδικά εμβόλια - Απροστάτευτα χιλιάδες μωρά και παιδιά

Βασικά παιδικά εμβόλια είναι εξαφανισμένα από την αγορά - και δεν πρόκειται να κυκλοφορήσουν μέσα στους επόμενους τρεις μήνες. Το φετινό αντιγριπικό εμβόλιο βρίσκεται σε περιορισμένες ποσότητες και μετ’ εμποδίων στα ράφια των φαρμακείων, λίγες μόλις ημέρες πριν η χώρα μπει επισήμως σε περίοδο επιτήρησης της γρίπης. Ωστόσο, η ηγεσία του υπουργείου Υγείας θεωρεί το πρόβλημα προσωρινό και διαβεβαιώνει ότι η κυκλοφορία των εμβολίων θα γίνει κανονικά την ερχόμενη εβδομάδα. Εκ διαμέτρου αντίθετη άποψη, όμως, έχουν οι επαγγελματίες υγείας και στελέχη της αγοράς.

Χιλιάδες μωρά και παιδιά εκτιμάται ότι βρίσκονται απροστάτευτα έναντι ιών που ευθύνονται για την εμφάνιση σοβαρών λοιμώξεων, καθώς οι ελλείψεις των εμβολίων έχουν χτυπήσει κόκκινο. Από τον περασμένο Ιούνιο μια σειρά από εμβόλια που υπάγονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού εντοπίζονταν με ολοένα μεγαλύτερη δυσκολία στην αγορά, φέρνοντας τους παιδίατρους, τους φαρμακοποιούς και τους γονείς σε απόγνωση. Πλέον οι ελλείψεις δηλώνονται επισήμως από τα θεσμικά όργανα της Πολιτείας και αφορούν τα εμβόλια που καλύπτουν ασθένειες όπως η μηνιγγίτιδα, η ηπατίτιδα, η ανεμοβλογιά, η ιλαρά, η ερυθρά, η παρωτίτιδα, η διφθερίτιδα, ο τέτανος, ο κοκίτης, η πολιομυελίτιδα. Οι παιδίατροι, προσπαθώντας να προσφέρουν τη μεγαλύτερη δυνατή θωράκιση στα παιδιά, επιδίδονται σε εμβαλωματικές λύσεις. Η επίσημη σύσταση που λαμβάνουν είναι να μην αρχίζουν ένα εμβολιαστικό σχήμα στα μωρά εάν υπάρχει ο κίνδυνος να μην μπορεί να ολοκληρωθεί.

Το μείζον πρόβλημα, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ενωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων του νομού Αττικής Κώστα Νταλούκα, είναι ο εμβολιασμός κατά του κοκίτη, καθώς τα πολλαπλά εμβόλια που εμπεριέχουν το αντιγόνο του κοκίτη δεν κυκλοφορούν πια στην αγορά. Ελλειψη καταγράφεται στα τετραδύναμα εμβόλια διφθερίτιδας, κοκίτη, τετάνου, πολιομυελίτιδας (το λεγόμενο τετραπλό), στα πενταδύναμα διφθερίτιδας, κοκίτη, τετάνου, πολιομυελίτιδας και αιμόφιλου ινφλουέντζας τύπου Β’ (πενταπλό), ενώ με προβλήματα κυκλοφορεί το λεγόμενο εξαπλό (διφθερίτιδας, τετάνου, κοκίτη, πολιομυελίτιδας, αιμόφιλου ινφλουέντσας και ηπατίτιδας Β). Επίσης, ελλείψεις υπάρχουν στο τετραπλό ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας-ανεμοβλογιάς καθώς και στα μονοδύναμα εμβόλια της ηπατίτιδας Α, της ανεμοβλογιάς και της μηνιγγίτιδας.

Οι φαρμακευτικές εταιρείες υποστηρίζουν ότι η εμπλοκή οφείλεται στην αυξημένη ζήτηση των εμβολίων με το αντιγόνο του κοκίτη, η οποία προέκυψε την τελευταία διετία έπειτα από την έξαρσή του και την ένταξη του εμβολίου σε εθνικά εμβολιαστικά προγράμματα τουλάχιστον 20 χωρών σε όλο τον κόσμο. Στην εύλογη απορία των επαγγελματιών υγείας πώς γίνεται να μην προκύπτει αντίστοιχο πρόβλημα στην κυκλοφορία των εξαδύναμων εμβολίων, αλλά μόνο στα παλαιότερα εμβόλια, απάντηση δεν δίδεται. Απορίας άξιον παραμένει σε κάθε περίπτωση το γεγονός ότι παγκόσμιοι κολοσσοί που προγραμματίζουν έρευνες και παρασκευή καινοτόμων φαρμάκων με ορίζοντα δεκαετίας αδυνατούν να προγραμματίσουν την παραγωγή κλασικών σκευασμάτων όπως τα εμβόλια. Σύμφωνα πάντως με παράγοντες της αγοράς, ακόμη κι αν οι φαρμακευτικές εταιρείες αυξήσουν την παραγωγή των εμβολίων η Ελλάδα πάλι θα αντιμετωπίζει πρόβλημα, διότι δεν αποτελεί «καλή», δηλαδή ακριβή, αγορά γι' αυτά τα σκευάσματα. Προτεραιότητα, όπως λένε, θα δοθεί σε αγορές που διατηρούν υψηλότερες τιμές στα εμβόλια και δεν βρίσκονται υπό το καθεστώς των capital controls.

Ο κατάλογος των «εξαφανισμένων» εμβολίων

Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση των φαρμακευτικών εταιρειών που διανέμουν τα εμβόλια στη χώρα μας προς την Ενωση Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, τα περισσότερα εμβόλια θα κυκλοφορήσουν και πάλι από τον ερχόμενο Ιανουάριο, ενώ για ορισμένα  δεν γίνεται καμία εκτίμηση σχετικά με την επανακυκλοφορία τους.

■ Infanrix Tetra (διφθερίτιδας-τετάνου-κοκίτη-πολιομυελίτιδας): αναμένεται στην αγορά μέχρι το τέλος του έτους.

■ Infanrix IPV-Hib (πρόκειται για το λεγόμενο πενταπλό εμβόλιο διφθερίτιδας-τετάνου-κοκίτη-πολιομυελίτιδας-αιμόφιλου ινφλουέντζας τύπου Β): θα κυκλοφορήσει μέχρι το τέλος του έτους.
 
■ Havrix για την ηπατίτιδα Α: η διαθεσιμότητά του θα αποκατασταθεί με έκτακτη εισαγωγή ίσως και από τον Οκτώβριο.

■ Priorix Tetra (ιλαράς-παρωτίτιδας-ερυθράς-ανεμοβλογιάς): είναι σε έλλειψη, αλλά η διαθεσιμότητά του θα επανέλθει.

■ Tetravac (διφθερίτιδας-τετάνου-κοκίτη-πολιομυελίτιδας): υπάρχει έλλειψη, αλλά όχι εικόνα για την αποκατάσταση του προβλήματος.

■ Pentavac (διφθερίτιδας-τετάνου-κοκίτη-πολιομυελίτιδας-αιμόφιλου ινφλουέντζας τύπου Β): βρίσκεται σε περιορισμένη διαθεσιμότητα.

■ Repevax (διφθερίτιδας-τετάνου-κοκίτη-πολιομυελίτιδας): δεν διατίθεται και η έλλειψή του θα συνεχιστεί για μερικούς μήνες ή και όλο το 2016.

■ Boostrix polio (διφθερίτιδας-τετάνου-κοκίτη-πολιομυελίτιδας): παραμένει σε έλλειψη.

■ Meningitec (εμβόλιο μηνιγγίτιδας): βρίσκεται σε έλλειψη.

■ Valirrix (εμβόλιο ανεμοβλογιάς): βρίσκεται σε έλλειψη.

Εμπλοκή και με τα αντιγριπικά εμβόλια

Με πρόβλημα ξεκίνησε η τροφοδοσία της αγοράς και στα αντιγριπικά εμβόλια. Οι μειωμένες ποσότητες των νέων αντιγριπικών παρελήφθησαν σχεδόν ταυτόχρονα με την έναρξη της φετινής περιόδου επιτήρησης της γρίπης (είναι η πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου). Ωστόσο, τα εμβόλια για τη γρίπη παραλαμβάνονταν κάθε χρόνο έναν μήνα νωρίτερα, δηλαδή στις αρχές Σεπτεμβρίου. Ακόμη κι αν παραβλεφθεί η καθυστέρηση στον χρόνο παράδοσης των εμβολίων στους φαρμακοποιούς από τις δύο φαρμακευτικές εταιρείες, δεδομένου ότι ο καιρός αποδεικνύεται σύμμαχος των Ελλήνων, εμποδίζοντας την κυκλοφορία των ιών της γρίπης, δεν μπορεί να παραβλεφθεί η συρρικνωμένη παραγγελία που έφτασε στην ελληνική αγορά.

Σύμφωνα με τους εκπροσώπους των μεγάλων φαρμακευτικών συλλόγων της χώρας, έχει παραληφθεί μόλις το 1/5 των παραγγελιών. Π.χ. μπορεί κάποιος σύλλογος να παρήγγειλε 100.000 και να παρέλαβε 20.000 εμβόλια. Οι εταιρείες διαβεβαιώνουν ότι η παραλαβή θα συνεχιστεί τμηματικά μέχρι το τέλος Οκτωβρίου. Ωστόσο, ο παράγοντας των capital controls φαίνεται ότι επηρεάζει σημαντικά την κυκλοφορία των αντιγριπικών στη χώρα μας σε σχέση με την Ευρώπη. Πάντως, οι γιατροί τονίζουν ότι τα αντιγριπικά εμβόλια πρέπει να γίνονται από τις αρχές Οκτωβρίου έως τα μέσα Νοεμβρίου, ώστε να μπορέσουν να δράσουν τους μήνες κατά τους οποίους συνήθως εμφανίζεται η γρίπη - καθώς απαιτούνται περίπου δύο εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης του εμβολίου. Η περίοδος της εποχικής γρίπης είναι από τον Οκτώβριο έως και τον Απρίλιο, με πιθανή έξαρση μεταξύ Δεκεμβρίου και Φεβρουαρίου.