Η οικονομική κρίση βλάπτει σοβαρά την καρδιά

Tις ολοένα και πιο οδυνηρές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην καρδιαγγειακή υγεία των Ελλήνων απεικονίζουν τα ευρήματα της ετήσιας έρευνας του προγράμματος «Μήνας Ελέγχου Χοληστερόλης-Εκτίμηση Καρδιαγγειακού Κινδύνου» που υλοποιεί κάθε χρόνο το Ελληνικό ίδρυμα Καρδιολογίας ( ΕΛ.Ι.ΚΑΡ).

Σε σύνολο 1.842 συμμετεχόντων κατά το έτος 2015 διαπιστώθηκε ότι το 17,4 % των ερωτηθέντων διακόπτει τη φαρμακευτική αγωγή λόγω κόστους. Επιπλέον, 11,8% θεωρεί το κόστος της φαρμακευτικής αγωγής μεγάλο ή δυσβάσταχτο. Μόνο το 26% από αυτούς που λαμβάνουν υπολιπιδαιμική αγωγή έχουν πετύχει το στόχο της θεραπευτικής αγωγής. Το 55,8% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι το άγχος αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα για στεφανιαία νόσο και άλλα καρδιαγγειακά νοσήματα, ποσοστό υψηλότερο από αυτό των ετών πριν την οικονομική κρίση. Τέλος, το 58% των ασθενών με  δυσλιπιδαιμία δεν λαμβάνει καμιά οδηγία από τους γιατρούς για τη διατροφή που θα έπρεπε να ακολουθεί.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας στη διάρκεια συνέντευξης τύπου με την ευκαιρία του 31ου Συνεδρίου Κλινικής Καρδιολογίας, που διοργανώνεται στις 6-7 Μαϊου από το ΕΛΙΚΑΡ σε συνεργασία με την  Α′ Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής του νοσοκομείου «Ερρίκος Ντυνάν» κ. Γεώργιος Ανδρικόπουλος είπε πως «η υπερχοληστερολαιμία παραμένει άλυτο πρόβλημα στον Ελληνικό πληθυσμό και το πρόβλημα της μειωμένης συμμόρφωσης στη δέουσα μακροχρόνια φαρμακευτική αγωγή έχει επιταθεί από το υψηλό κόστος της θεραπείας. Είναι ίσως ο πιο σημαντικός και υποτιμημένος λόγος για τον οποίο η οικονομική κρίση και η υποχρηματοδότηση της υγείας θα οδηγήσουν σε μερικά χρόνια σε αύξηση της καρδιαγγειακής θνησιμότητας στη χώρα».

Ο Καθηγητής κ.  Δημήτριος Τούσουλης αναφέρθηκε  στη  μελέτη HOPE-3, η οποία ανακοινώθηκε στο πρόσφατο Συνέδριο του Αμερικανικού Κολλεγίου Καρδιολογίας. Η μελέτη αυτή αποτελεί τη συνέχεια μιας σειράς προηγούμενων μελετών με σημαντική συνεισφορά στην κατανόηση της αθηροσκλήρωσης και του βέλτιστου θεραπευτικού σχήματος και συμπεριέλαβε 12.705 ασθενείς από 21 χώρες με έναν τουλάχιστον καρδιαγγειακό παράγοντα κινδύνου (δυσλιπιδαιμία, κάπνισμα, παχυσαρκία, θετικό οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου).

Ελπίδες για πολυφάρμακο κατά της υπέρτασης και της χοληστερίνης

Όπως φάνηκε από τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης, η αντιυπερτασική θεραπεία ήταν αποτελεσματική για τη μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων μόνο στους ασθενείς με σχετικά υψηλές αρχικές τιμές συστολικής αρτηριακής πίεσης ( >143.5mmHg).  Ιδιαίτερο όμως ενδιαφέρον παρουσίασε το δεύτερο σκέλος της μελέτης, όπου φάνηκε ό,τι ο συνδυασμός αντιυπερτασικής θεραπείας και υπολιπιδαιμικής αγωγής, ανεξάρτητα από τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης, επιτυγχάνει μεγαλύτερο όφελος σε σχέση είτε με τη μεμονωμένη αντιυπερτασική θεραπεία, είτε με τη μεμωνομένη υπολιπιδαιμική θεραπεία. Τα δεδομένα αυτά εφιστούν την προσοχή στην αντιμετώπιση των ασθενών με υπέρταση, αφού δείχνουν ότι σε αυτούς τους ασθενείς δεν πρέπει να επικεντρωνόμαστε μόνο στην αντιμετώπιση της υπέρτασης, αλλά να στοχεύουμε και στην τροποποίηση του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου, αφού φαίνεται πως οι ασθενείς αυτοί έχουν εκτεταμένη αθηροσκλήρωση, ανεξάρτητα από τα επίπεδα χοληστερόλης.

Τα αποτελέσματα αυτά παρέχουν ευνοϊκά στοιχεία για την πιθανή χρήση ενός πολυφαρμάκου στο μέλλον, που θα συνδυάζει αντιυπερτασική και υπολιπιδαιμική δράση και θα μπορεί να δοθεί σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού με ενδιάμεσο καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Ένας στους δέκα Έλληνες με κολπική μαρμαρυγή

Η κολπική μαρμαρυγή, η συχνότερη διαταραχή του καρδιακού ρυθμού και ίσως η κυριότερη αιτία αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, αυξάνει συνεχώς στον Ελληνικό πληθυσμό. Τα δεδομένα του ΕΛ.Ι.ΚΑΡ. δείχνουν ότι η συχνότητά της έχει ξεπεράσει το 11%. Θα συζητηθούν στο συνέδριο τα θετικά νέα από την ανάπτυξη ειδικών άμεσα αποτελεσματικών αντιδότων για τα νεότερα αντιπηκτικά, το πρώτο εκ των οποίων είναι ήδη διαθέσιμο στη χώρα μας. Ακόμα, θα συζητηθούν οι εξελίξεις στην επεμβατική αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής με τη μέθοδο της κατάλυσης (ablation). Συγκεκριμένα, η χρήση νέων έξυπνων καθετήρων που «αισθάνονται» τη δύναμη με την οποία αγγίζουμε το εσωτερικό της καρδιάς, αλλά και η χρήση νέων τεχνολογιών που επιτρέπουν την ταχύτατη και λεπτομερή δημιουργία του μοντέλου της καρδιάς των ασθενών, γεγονός που αυξάνει την ταχύτητα, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της επέμβασης κατάλυσης.

Ο Διευθυντής της Β’ Καρδιολογικής Κλινικής της Ευρωκλινικής Αθηνών κ. Δημήτριος Ρίχτερ αναφέρθηκε στην έλευση των νεώτερων φαρμάκων στην καρδιαγγειακή ιατρική. Οι PCSK9 αναστολείς, από φάρμακα του μέλλοντος έγιναν του παρόντος κυκλοφορώντας ήδη στην Ευρώπη και σύντομα και στην Ελλάδα, όπου με μία ένεση υποδόρια το μήνα επιτυγχάνουν  περαιτέρω μείωση της LDL  κατά 50%, επιπρόσθετα της μείωσης από στατίνη και εζετιμίμπη. Θα αποτελέσει τη μοναδική εναλλακτική για ασθενείς που υποβάλλονται σε LDL-αφαίρεση, καθώς και για αυτούς που αδυνατούν να ρυθμίσουν την LDL τους με την υπάρχουσα φαρμακευτική αγωγή.

Η εμπαγλιφλοζίνη, ένα νεώτερο αντιδιαβητικό φάρμακο που σύντομα θα αρχίσει πέρα από το να κυκλοφορεί και να παράγεται στην Ελλάδα, αποτελεί το μόνο αντιδιαβητικό φάρμακο ιστορικά, το οποίο στο εξαιρετικά μικρό χρονικό διάστημα των 3 ετών μείωσε κατά 14% τον κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου, μη θανατηφόρου καρδιακής προσβολής ή μη θανατηφόρου εγκεφαλικού επεισοδίου, καθώς και τον κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου κατά 38%, αλλά και τη θνησιμότητα οποιασδήποτε αιτιολογίας κατά 32%.

Τέλος, ο Αν. Καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Τούτουζας  παρουσίασε τα πιο πρόσφατα δεδομένα που αφορούν στην αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου με τα νεότερα stent, των βαλβιδοπαθειών, της καρδιακής ανεπάρκειας, αλλά και της κολπικής μαρμαρυγής.  Στον τομέα της διαδερμικής αντικατάστασης της αορτικής βαλβίδας, τα πρόσφατα αποτελέσματα της μελέτης PARTNER 2 ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για την χρησιμοποίηση της μεθόδου σε ασθενείς με ενδιάμεσο χειρουργικό κίνδυνο και όχι μόνο σε ασθενείς που ήταν αδύνατο να υποβληθούν σε χειρουργική αντικατάσταση της αορτικής τους βαλβίδας. Τα αποτελέσματα αυτά ανοίγουν το πεδίο για την ευρύτερη εφαρμογή της μεθόδου, η οποία δεν απαιτεί χειρουργείο και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων πραγματοποιείται χωρίς γενική αναισθησία.  Τέλος, στον τομέα της πρόληψης έγινε εκτενής αναφορά στις νεότερες αναίμακτες μεθόδους εκτίμησης της τοπικής φλεγμονής στις αρτηρίες και κυρίως στις καρωτίδες με την μέθοδο της ακτινομετρίας μικροκυμάτων.