Οι ειδικοί προειδοποιούν για το αντιεμβολιαστικό κίνημα: Επάνοδος επιδημιών από «εξαφανισμένα» νοσήματα

Απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα σχετικά με τη σημασία των εμβολιασμών από τους πλέον ειδικούς σε θέματα Παθολογίας, Παιδιατρικής, Λοιμώξεων, Μικροβιολογίας, Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, καθώς και χρήσιμες συμβουλές ενόψει της χειμερινής περιόδου 2017-2018 δόθηκαν χθες σε ειδική επιστημονική εκδήλωση που οργάνωσε το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, σε συνεργασία με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), στο Αμφιθέατρο «Α. Αργυριάδης» του ιστορικού Κεντρικού του Κτηρίου.

Στην εκδήλωση παρουσιάσθηκαν όλα τα επιδημιολογικά δεδομένα που σχετίζονται με τη σημασία των εμβολιασμών για τη Δημόσια Υγεία. Επίσης, έγινε ειδική αναφορά στο θέμα των κρουσμάτων ιλαράς στη χωρά μας. Ακόμα, τονίσθηκε ότι τα εμβόλια είναι ασφαλή και αποτελούν τον ισχυρότερο μηχανισμό άμυνας και πρόληψης. Ειδική αναφορά έγινε στην ανάγκη εμβολιασμού όλων των επαγγελματιών υγείας. 

Κεντρικοί ομιλητές της εκδήλωσης ήταν: η κ. Μ. Θεοδωρίδου, Ομότιμη Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, η οποία αναφέρθηκε στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών παιδιών - ενηλίκων, ο κ. Γ. Χρούσος, Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, ο οποίος παρουσίασε τις δράσεις εμβολιασμών ανά την επικράτεια του μεγάλου προγράμματος υγείας υπό την αιγίδα του ΕΚΠΑ «Υγεία για Όλους», η κ. Θ. Γεωργακοπούλου, υπεύθυνη του Τμήματος Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης του ΚΕΕΛΠΝΟ, ο κ. Ά. Τερζίδης, Παιδίατρος και Αντιπρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ, ο κ. Ε. Θηραίος, Γενικός Γραμματέας της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών, ο οποίος παρουσίασε τον ρόλο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στην εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού, ο κ. Α. Τσακρής, Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, ο οποίος αναφέρθηκε στο ρόλο των Εργαστηρίων στους εμβολιασμούς, και ο κ. Σ. Τσιόδρας, Αναπλ. Καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, ο οποίος αναφέρθηκε στους μύθους περί δήθεν «επικινδυνότητας» των εμβολίων και στην παραπληροφόρηση του «αντιεμβολιαστικού» κινήματος.

Την εκδήλωση συντόνισαν ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ, Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής κ. Μ.-Α. Δημόπουλος, ο Πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ, Αναπλ. Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ κ. Θ. Ρόζενμπεργκ, και η Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Ομότιμη Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, κ. Μ. Θεοδωρίδου. 

Ο κ. Δημόπουλος στον χαιρετισμό του αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες και τις δράσεις του ΕΚΠΑ για ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα, όπως τα ζητήματα Υγείας με αφορμή την επιστημονική εκδήλωση για τη σημασία των εμβολιασμών. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι «ο εμβολιασμός αποτελεί μία από τις πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις δημόσιας υγείας και προλαμβάνει, ετησίως, περίπου 2 με 3 εκατομμύρια θανάτους».

Ο Πρόεδρος του ΚΕΕΠΛΝΟ έδωσε έμφαση στην πρόληψη μέσω των εμβολιασμών, ενώ σημείωσε χαρακτηριστικά ότι υπάρχει επάρκεια εμβολίων. 

Στον χαιρετισμό του ο Πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Καθηγητής Π. Σφηκάκης, αναφέρθηκε στην ανάγκη έγκυρης ενημέρωσης για τα θέματα Υγείας, έτσι ώστε να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση τόσο του ευρύτερου κοινού, όσο και του προσωπικού υγείας. Η Πρόεδρος του Τμήματος Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ, Καθηγήτρια Χ. Λεμονίδου, αναφέρθηκε και εκείνη με τη σειρά της στη σημασία των εμβολιασμών γενικότερα του πληθυσμού και ειδικότερα του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάσθηκαν από τους εισηγητές της εκδήλωσης, οι εμβολιασμοί στην Ελλάδα ορίζονται από το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, όπως αυτό διαμορφώνεται κάθε φορά από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών και χορηγούνται δωρεάν σε όλους τους πολίτες. Η εφαρμογή των εμβολιασμών αποτελεί βασική προτεραιότητα για τη διαφύλαξη της Δημόσιας Υγείας.

Από την βρεφική ηλικία έως και την ενήλικο ζωή, ο εμβολιασμός προστατεύει από νοσήματα όπως η διφθερίτιδα, ο τέτανος, ο κοκκύτης, η πολιομυελίτιδα, η ιλαρά, η ερυθρά, η παρωτίτιδα, η ανεμοβλογιά και ο έρπητας ζωστήρας, οι μηνιγγιτιδοκοκκικές και πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις, η γαστρεντερίτιδα από ρότα ιό, η ηπατίτιδες Α και Β, οι λοιμώξεις από HPV που προξενούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και η γρίπη.

Η Ευρωπαϊκή Ήπειρος ανακηρύχθηκε το 2002 ελεύθερη πολιομυελίτιδας, ενώ την περασμένη δεκαετία τα κρούσματα ιλαράς μειώθηκαν πάνω από 90%, γεγονός το οποίο δείχνει πόσο αποτελεσματικές μπορεί να είναι οι στρατηγικές εμβολιασμού. Οι πρόσφατες επιδημίες που εμφανίστηκαν στην Ευρώπη, όπως η τρέχουσα επιδημία ιλαράς, αποδεικνύουν την σημασία της καλής εμβολιαστικής κάλυψης σε επίπεδο γενικού πληθυσμού και τονίζουν την ευθύνη που έχουν όλες οι χώρες να ελέγξουν τα νοσήματα που προλαμβάνονται με εμβολιασμό.

Η χώρα μας τα τελευταία χρόνια δέχεται μαζική εισροή προσφύγων και μεταναστών. Από τον Μάρτιο του 2016, με τον εγκλωβισμό δεκάδων χιλιάδων προσφύγων και αιτούντων άσυλο στη χώρα μας, διαμορφώθηκε μια νέα κατάσταση. Στο πλαίσιο αυτό οργανώθηκαν εμβολιασμοί στα παιδιά που μένουν σε χώρους διαμονής προσφύγων/μεταναστών ενώ εφαρμόστηκε πρόγραμμα εμβολιασμού προτεραιότητας, σύμφωνα και με την γνωμοδότηση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών της χώρας. Το πρόγραμμα περιέλαβε εμβολιασμό για 10 νοσήματα και χορηγήθηκαν περισσότερες από 30.000 δόσεις εμβολίων με την μορφή εξορμήσεων μαζικού εμβολιασμού, υπό τον συντονισμό και την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας. Ο εμβολιασμός θα συνεχιστεί με έμφαση στη διενέργειά του στο πλαίσιο της κανονικής παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας των παιδιών.

Ειδικότερα και με αφορμή την επιδημική έξαρση της ιλαράς το πρόγραμμα PHILOS, που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2017, και το ΚΕΕΛΠΝΟ,  όπως ανέφερε ο κ. Α. Τερζίδης, διεξάγουν πρόγραμμα εμβολιασμού κατά της ιλαράς για τον παιδικό πληθυσμό των προσφύγων - μεταναστών και των Ρομά αντίστοιχα. Το πρόγραμμα εμβολιασμού ξεκίνησε στα μέσα Αυγούστου και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του τρέχοντος έτους. Μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου εκτιμάται ότι θα εμβολιαστούν πάνω από 8.500 παιδιά ενώ έως τα τέλη Δεκεμβρίου προγραμματίζεται ο εμβολιασμός επιπλέον 15.000 παιδιών. Ωστόσο, θα πρέπει να τονιστεί ότι δεν υπάρχει καταγεγραμμένο κρούσμα ιλαράς σε καταυλισμό προσφύγων μεταναστών. 

Μεγάλες μελέτες αποδεικνύουν, σύμφωνα με τους εισηγητές, πως τα εμβόλια είναι ασφαλή, οι πραγματικές ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται με την χορήγησή τους είναι ελάχιστες και είναι πολύ σημαντικό το όφελος που προκαλούν σε σχέση με την νόσο που προλαμβάνουν. Πέραν πάσης αμφιβολίας τα εμβόλια δεν συνδέονται με αυτισμό & άλλες νευρο-αναπτυξιακές νόσους και δεν επιβαρύνουν το ανοσιακό σύστημα των παιδιών και των ενηλίκων.

Δυστυχώς το αντιεμβολιαστικό κίνημα, σύμφωνα με τον κ. Σ. Τσιόδρα, έχει οδηγήσει σε επάνοδο επιδημιών από «εξαφανισμένα» νοσήματα. Η συνεργασία και οι συντονισμένες προσπάθειες όλων των φορέων για την ορθή ενημέρωση και για τη διαμόρφωση των σωστών αντιλήψεων των επαγγελματιών υγείας -οι οποίοι έχουν καθοριστικό ρόλο στην προαγωγή του εμβολιασμού- αλλά και πολιτών σχετικά με την αναγκαιότητα των εμβολίων, θα ισχυροποιήσει την χώρα μας στον αγώνα κατά των υψηλά μεταδοτικών νοσημάτων που προλαμβάνονται με τον εμβολιασμό. Η οικοδόμηση εμπιστοσύνης με το κοινό σχετικά με τα εμβόλια είναι καθοριστικής σημασίας.