Καρκίνος του μαστού: Όλα τα νεότερα δεδομένα στη θεραπεία του

Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος τύπος καρκίνου στις γυναίκες του δυτικού κόσμου.
Σύμφωνα με τις στατιστικές 1 στις 8 γυναίκες θα αναπτύξει καρκίνο του μαστού στη διάρκεια της ζωής της, ωστόσο, η εξέλιξη της τεχνολογίας και της ιατρικής επιστήμης έχει προσφέρει τα τελευταία χρόνια εξαιρετικά χρήσιμα εργαλεία, τόσο στη διάγνωση όσο και στη θεραπεία.

Η αιτιολογία του καρκίνου του μαστού δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως, αλλά στην εμφάνισή του φαίνεται ότι συμβάλλουν τόσο περιβαλλοντικοί (σωματικό βάρος, εξωγενής λήψη οιστρογόνων) όσο και γενετικοί παράγοντες.

Η παχυσαρκία είναι σημαντικός επιβαρυντικός παράγων για την εμφάνιση της νόσου, ειδικότερα στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. 

Επίσης, νεότερα δεδομένα δείχνουν ότι οι γυναίκες που κάνουν εξωσωματική γονιμοποίηση στην τρίτη δεκαετία της ζωής τους (20-30 ετών) έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού εντός δεκαπενταετίας.

Ο γενετικός έλεγχος για μεταλλάξεις των ογκογονιδίων BRCA1 και BRCA2, που προδιαθέτουν στο σύνδρομο του κληρονομικού καρκίνου μαστών και ωοθηκών, εφαρμόζεται ήδη στην πράξη.

Πλήθος άλλων μεταλλάξεων ενοχοποιείται για την εμφάνιση του καρκίνου του μαστού, αλλά ορισμένες από αυτές είναι πολύ σπάνιες και για κάποιες άλλες δεν έχει διευκρινιστεί ο ρόλος τους στον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. 

Γονιδιακές εξετάσεις 

Η εκτίμηση του κινδύνου υποτροπής (πρόγνωση) στις γυναίκες με πρώιμο καρκίνο μαστού καθορίζει τη μετέπειτα παρακολούθηση και θεραπεία τους. Για ορισμένες ασθενείς η πρόγνωση δεν μπορεί να καθοριστεί μόνο με βάση τα χαρακτηριστικά του όγκου στην ιστολογική εξέταση.

Νεότερα δεδομένα έδειξαν ότι ορισμένες μικροσυστοιχίες γονιδίων που ανιχνεύονται με εξειδικευμένες μεθόδους (Oncotype DX, MammaPrint) συσχετίζονται με επιθετικότερες μορφές καρκίνου.

Αυτές οι μέθοδοι στοχεύουν στην αναγνώριση των γυναικών, που αν και έχουν πρώιμο καρκίνο του μαστού, αναμένεται να ωφεληθούν από τη συμπληρωματική χημειοθεραπεία. 

Η χειρουργική αντιμετώπιση 

Η χειρουργική αφαίρεση του όγκου παραμένει πρωταρχικής σημασίας για τη θεραπεία στην πλειονότητα των γυναικών με καρκίνο μαστού. Στον πρώιμο καρκίνο μαστού η χειρουργική διατήρηση του μαστού έχει αντικαταστήσει σε πολλές περιπτώσεις τη μαστεκτομή. Η χειρουργική διατήρηση του μαστού περιλαμβάνει αφαίρεση του όγκου ή τμήματος του μαστού και μικρού αριθμού λεμφαδένων (λεμφαδένας ή λεμφαδένες φρουροί), με αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση των μετεγχειρητικών επιπλοκών.
 
Σε ορισμένες περιπτώσεις, στις οποίες το αισθητικό αποτέλεσμα δεν είναι ικανοποιητικό, η αφαίρεση του όγκου μπορεί να συνδυαστεί με τεχνικές αποκατάστασης για βελτίωση του αισθητικού αποτελέσματος (ογκοπλαστική). Ένα ποσοστό γυναικών υποβάλλεται σε ριζική μαστεκτομή για προσωπικούς ή ιατρικούς λόγους. Γι’ αυτές τις ασθενείς οι χειρουργικές τεχνικές αποκατάστασης του μαστού έχουν αποδειχθεί ασφαλείς και προσφέρουν ικανοποιητικό αισθητικό αποτέλεσμα. 

Συμπληρωματική θεραπεία 

Υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις στην συμπληρωματική χημειοθεραπεία, τόσο όσο και στην προεγχειρητική χημειοθεραπεία. Η μετεγχειρητική ορμονοθεραπεία χαρακτηρίζεται από ραγδαίες μεταβολές λόγω των νέων στοχευμένων φαρμάκων.   

Το Κέντρο Μαστού του ΥΓΕΙΑ, εξειδικεύεται στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των παθήσεων του Μαστού. Ακρογωνιαίος λίθος του κέντρου αποτελούν η ταχεία διάγνωση του προβλήματος, η παροχή κατάλληλης θεραπείας και η συστηματική παρακολούθηση της ασθενούς. Ιδιαίτερη αξία δίνουμε στη φροντίδα, τη συμβουλευτική αρωγή και την ιατρική περίθαλψη σε όλα τα στάδια της νόσου από τη διάγνωση και το χειρουργείο, έως την συνέχιση της θεραπείας και την παρακολούθηση. 




Συχνές ερωτήσεις για τη Μαστογραφία 

Η σημαντικότερη μέθοδος στη διάγνωση του καρκίνου του μαστού εξακολουθεί να είναι η μαστογραφία.  Η σύγχρονη τεχνική της ψηφιακής μαστογραφίας έχει πλέον στα περισσότερα κέντρα αντικαταστήσει την παλαιότερα χρησιμοποιούμενη αναλογική τεχνική λόγω των πλεονεκτημάτων που προσφέρει. 

Διαχωρίζεται:

• στην  προληπτική μαστογραφία που αφορά σε γυναίκες του γενικού πληθυσμού, χωρίς συμπτώματα και πραγματοποιείται περιοδικά με στόχο την ανάδειξη αλλοιώσεων σε εξαιρετικά μικρό μέγεθος, πριν να γίνουν κλινικά αντιληπτές. 

• στη  διαγνωστική μαστογραφία αφορά σε γυναίκες που εμφανίζουν συμπτωματολογία από το μαστό (π.χ ψηλαφητό οζίδιο, έκκριμα θηλής ,πάχυνση δέρματος κλπ) και περιλαμβάνει εκτός των βασικών λήψεων της προληπτικής μαστογραφίας, επιπλέον λήψεις με σκοπό την επιβεβαίωση ή όχι της παρουσίας κάποιας βλάβης.

Ο προληπτικός μαστογραφικός έλεγχος (screening) αποτέλεσε πεδίο έντονης επιστημονικής διαμάχης τα τελευταία χρόνια. Επαναλαμβανόμενες δημοσιεύσεις αντικρουόμενων μελετών, δημιούργησαν ένα κλίμα δυσπιστίας όσον αφορά την αξία του προληπτικού ελέγχου. Οι περισσότερες από αυτές τις μελέτες αμφισβητήθηκαν κυρίως ως προς τη μεθοδολογία τους. 
Σήμερα οι περισσότεροι διεθνείς οργανισμοί και επιστημονικές εταιρείες που ασχολούνται με το αντικείμενο, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι σαφέστατα υπάρχει κέρδος από τη συμμετοχή των γυναικών στον προληπτικό μαστογραφικό έλεγχο, που  μεγιστοποιείται όταν αυτός ξεκινά στην ηλικία των 40 ετών και συνεχίζεται σε ετήσια βάση. 

Η ενθάρρυνση των γυναικών να συμμετέχουν στον ετήσιο έλεγχο σε συνδυασμό με την εξέλιξη στον τομέα της θεραπείας, οδηγεί στην αποδεδειγμένη ελάττωση των θανάτων από τη νόσο. Η σωστή πληροφόρηση του πληθυσμού με βάση τα νεώτερα επιστημονικά δεδομένα αποτελεί στόχο μείζονος σημασίας τόσο των επιστημονικών εταιρειών όσο και των επαγγελματιών υγείας που ασχολούνται με το αντικείμενο. 

Οι πιο συχνές ερωτήσεις που δέχονται οι ειδικοί είναι οι εξής:

Πόσο επώδυνη είναι η εξέταση της μαστογραφίας;

Δεν είναι καθόλου επώδυνη, συνήθως η πίεση που ασκείται στους μαστούς γίνεται καλά ανεκτή. Για τις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες καλύτερα να προγραμματίζεται στο πρώτο μισό του κύκλου, ώστε ο μαστός να μην είναι η οιδηματώδης και έτσι να αποφεύγεται η οποιαδήποτε ενόχληση.

Πότε μια γυναίκα πρέπει να ξεκινήσει τον έλεγχο, πόσο συχνά και μέχρι ποια ηλικία;

Για τις γυναίκες χαμηλού κινδύνου ο έλεγχος ξεκινά στα 40 και επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Για τις γυναίκες υψηλού κινδύνου (αποδεδειγμένες μεταλλάξεις γονιδίων κλπ) ίσως η έναρξη να γίνεται νωρίτερα και πιθανότατα να απαιτηθούν και άλλες απεικονιστικές μέθοδοι σε συνδυασμό (ο έλεγχος εξατομικεύεται σε αυτές τις περιπτώσεις και απαιτείται η συμβουλή του ειδικού). Ο έλεγχος συνεχίζεται εφόσον η γυναίκα είναι σε καλή γενική κατάσταση με προσδόκιμο επιβίωσης άνω της δεκαετίας.

Για τις γυναίκες με προθέματα σιλικόνης υπάρχει περιορισμός ή κίνδυνος;

Όχι. Απλώς  μπορεί να απαιτηθούν επιπλέον λήψεις με απώθηση των ενθεμάτων. Σε  κάθε περίπτωση θα πρέπει να αναφέρεται στον τεχνολόγο που πραγματοποιεί την εξέταση η παρουσία των ενθεμάτων.

Είναι επικίνδυνη η έκθεση στην ακτινοβολία;

H ακτινική επιβάρυνση, ειδικά με τους ψηφιακούς μαστογράφους τελευταίας γενιάς είναι εξαιρετικά μικρή, σαφώς μικρότερη από άλλες ακτινολογικές μεθόδους. 

Το Τμήμα Ψηφιακής Απεικόνισης Μαστού εντάσσεται στο Ακτινοδιαγνωστικό Τμήμα του ΥΓΕΙΑ. Είναι εξοπλισμένο με τελευταίας τεχνολογίας Ψηφιακό Μαστογράφο, προκειμένου να εξασφαλίζεται υψηλής ποιότητας απεικόνιση. Το ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό του Τμήματος είναι άρτια εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο στο μαστό διαθέτοντας πολυετή εμπειρία.