Σχιζοφρένεια: «γνωριμία» με μία σύνθετη νόσο

Εκατόν εννέα χρόνια μετά την ονοματοδοσία της ασθένειας από τον Ελβετό ψυχολόγο Eugen Bleuler ο οποίος προσπάθησε να περιγράψει το πώς βασικές νοητικές λειτουργίας όπως η προσωπικότητα, η σκέψη, η μνήμη και η αντίληψη χάνουν την μεταξύ τους επικοινωνία, οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να χαρτογραφήσουν αλλά όχι να εξερευνήσουν τον κόσμο της σχιζοφρένειας. 

Τι είναι γνωστό για τη νόσο

Πως πρόκειται για  μια πολύπλοκη και χρόνια ψυχική διαταραχή στην ανάπτυξη της οποίας παίζουν ρόλο γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Πως είναι μια ψυχική ασθένεια  που μπορεί να αφορά τον οποιοδήποτε ανεξαρτήτως καταγωγής, κοινωνικοοικονομικής και πολιτισμικής  κατάστασης. Πως τα επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν ότι εκδηλώνεται συνηθέστερα σε έφηβους και ενήλικους, και των δύο φύλων, και μέχρι 35 ετών. 

Όσοι πάσχουν από σχιζοφρένεια, δεν σημαίνει ότι έχουν «διχασμένη προσωπικότητα», όπως ίσως υποδηλώνει το όνομα της νόσου, αλλά ότι «βλέπουν» τον κόσμο διαφορετικά απ' ό,τι οι άλλοι γύρω του.

Η σχιζοφρένεια χαρακτηρίζεται από ευρύ φάσμα συμπτωμάτων όπως ψευδαισθήσεις, παραληρητικές ιδέες, αποδιοργάνωση λόγου ή συμπεριφοράς, μειωμένη ικανότητα στοχοκατευθυνόμενης δράσης, απάθεια ή έλλειψη κινήτρου και γνωστικά ελλείμματα. 

Έτσι, τα άτομα με σχιζοφρένεια μπορεί να ακούν, να βλέπουν, μυρίζουν, να αισθάνονται πράγματα που δεν γίνονται αντιληπτά από τους άλλους – δηλαδή να έχουν ψευδαισθήσεις. Μπορούν, για παράδειγμα, να ακούνε φωνές, που αποτελούν και τον πιο συνηθισμένο τύπο ψευδαισθήσεων. 

Ακόμη, τα άτομα με σχιζοφρένεια μπορούν να πιστεύουν πράγματα που δεν είναι αληθινά (παραληρητικές ιδέες), π.χ. ότι κάποιος διαβάζει τη σκέψη τους, ελέγχει το μυαλό τους ή σχεδιάζει για να τους βλάψει. 

Με δεδομένο πως οι σχιζοφρενείς ασθενείς «βλέπουν» τον κόσμο γύρω τους από την οπτική γωνία των ψευδαισθήσεων και του παραληρήματος, μπορεί να γίνει αντιληπτό πώς αναπτύσσουν και εκδηλώνουν φόβο, άγχος, σύγχυση, αποδιοργανωμένη σκέψη και ασυνήθιστη ομιλία ή συμπεριφορά. Εξαιτίας αυτών των συμπτωμάτων, τα άτομα με σχιζοφρένεια συνήθως δυσκολεύονται στην αλληλεπίδρασή τους με τους άλλους και απομακρύνονται από τις καθημερινές δραστηριότητες και τον εξωτερικό κόσμο.

Η θεραπευτική προσέγγιση 
Για τη σχιζοφρένεια δεν υπάρχει ίαση, αλλά οι φαρμακευτικές αγωγές που υπάρχουν επιτρέπουν τον έλεγχο των ψυχωσικών συμπτωμάτων ενισχύοντας τη λειτουργικότητα των ασθενών. Εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή και οι  ψυχοκοινωνικού τύπου παρεμβάσεις μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς να ελέγχουν ικανοποιητικά τα συμπτώματά τους. Επιπλέον, η εξέλιξη της φαρμακευτικής έρευνας δημιουργεί συνεχώς νέες προοπτικές στη θεραπεία της σχιζοφρένειας, δίνοντας τη δυνατότητα στους ασθενείς να έχουν μεγαλύτερη ανεξαρτησία και καλύτερη ποιότητα ζωής. 



Κομβικής σημασίας στοιχείο στη θεραπευτική διαδρομή του ασθενή είναι η συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή, κάτι που οδηγεί συχνά σε «παρακάμψεις». Κι αυτό διότι οι φαρμακευτικές αγωγές που λαμβάνονται καθημερινά απαιτούν υψηλή και συνήθως ανέφικτη συμμόρφωση. Οι φαρμακευτικές αγωγές που απαλάσσουν τους ασθενείς από το άγχος της συχνής λήψης της φαρμακευτικής αγωγής τους βάζουν σήμερα σε νέες θεραπευτικές οδούς και τους οδηγούν σε καλύτερη ποιότητα ζωής.