Μεγάλος αριθμός καταγγελιών για τα κέντρα αδυνατίσματος – Τι πρέπει να προσέχετε

Διαχρονικά μεγάλος είναι ο αριθμός των αναφορών που δέχεται ο Συνήγορος του Καταναλωτή για τα κέντρα αδυνατίσματος και τα ιδιωτικά γυμναστήρια, που συνδέονται με την υγεία των πολιτών.

Στην ετήσια έκθεση της ανεξάρτητης αρχής για το 2018, διαπιστώθηκε διπλασιασμός των αθέμιτων (κυρίως παραπλανητικών) εμπορικών πρακτικών. Όπως δήλωσε η αναπληρώτρια Συνήγορος του Καταναλωτή και διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτή, Αθηνά Κοντογιάννη, πολλές καταγγελίες εντοπίζονται στον κλάδο των υπηρεσιών υγείας στον οποίο ανήκουν οι Μονάδες αδυνατίσματος και τα ιδιωτικά γυμναστήρια.

Αν και υπάρχουν συνεπείς προμηθευτές, πολλές φορές η επιθετική επιθετική στρατηγική πωλήσεων που συχνά ακολουθείται, βασίζεται σε εμπορικές πρακτικές και μεθόδους που δεν είναι πάντα συμβατές με τη νομοθεσία.

«Πολλές φορές οι διαφημιστικές υποσχέσεις δεν ακολουθούνται από την αντίστοιχη ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών και δεν έχουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Έχουν, δυστυχώς, καταγραφεί αρκετές περιπτώσεις πρόκλησης βλαβών από αμέλεια, στην υγεία και τη σωματική ακεραιότητα καταναλωτών» αναφέρει σχετικό ενημερωτικό έγγραφο του Συνηγόρου του Καταναλωτή.

Πάνω από 1.200 καταγγελίες

Από την έναρξη της λειτουργίας του, ο Συνήγορος του Καταναλωτή έχει δεχθεί πάνω από 1.200 καταγγελίες, με ποσοστό επίλυσης 78% και επιστροφή στους καταναλωτές ποσού άνω του 1,5 εκατ. ευρώ.

Οι καταγγελίες αφορούν σε παραβάσεις της καταναλωτικής νομοθεσίας και σε αθέμιτες πρακτικές που εφαρμόζουν σε βάρος των καταναλωτών επιχειρήσεις γυμναστηρίων, μονάδων αδυνατίσματος και κέντρων αισθητικής.

Κάποιες μάλιστα επιχειρήσεις διαπιστώθηκε ότι λειτουργούν χωρίς άδεια. Ο Συνήγορος του Καταναλωτή έχει υποβάλλει στον αρμόδιο Εισαγγελέα πάνω από 50 μηνυτήριες αναφορές, όπως άλλωστε προβλέπεται.

Σημαντικός αριθμός καταναλωτών διαμαρτύρεται για χρήση αθέμιτων και παραπλανητικών, μεθόδων προσέλκυσης πελατείας από ορισμένους προμηθευτές του κλάδου, οι οποίες οδηγούν τους καταναλωτές στην ανάληψη δυσβάστακτων οικονομικών υποχρεώσεων. Αρκετοί καταναλωτές αναφέρουν ελλειπή προσυμβατική ενημέρωσή τους ως προς τους όρους ένταξης σε διάφορα προγράμματα αδυνατίσματος, άθλησης και αισθητικής και ως προς τις δυνατότητες υπαναχώρησης από αυτά.

Οι υποχρεώσεις των μονάδων αδυνατίσματος και των ιδιωτικών γυμναστηρίων

Με βάση τις κείμενες διατάξεις, οι μονάδες αδυνατίσματος και τα γυμναστήρια υποχρεούνται:

- Να καταρτίζουν έγγραφες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, εφόσον οι τελευταίες παρέχονται σε περισσότερες της μίας επισκέψεις. Οι σχετικές συμβάσεις πρέπει να καταρτίζονται σε δύο όμοια πρωτότυπα έγγραφα, ένα εκ των οποίων παραδίδεται στον καταναλωτή. Στις συμβάσεις πρέπει να αναφέρονται όνομα, επωνυμία, διακριτικός τίτλος, πλήρης διεύθυνση του παρόχου των υπηρεσιών, ΑΦΜ, ΔΟΥ, Αριθμός Μητρώου της επιχείρησης, καθώς και όνομα και ιδιότητα αυτού που συμβάλλεται στο όνομα και για λογαριασμό της επιχείρησης, ο αριθμός άδειας λειτουργίας της επιχείρησης, η χρονολογία και ο τόπος κατάρτισης της σύμβασης. Επίσης, πρέπει να γίνεται αναλυτική περιγραφή της φύσης και των χαρακτηριστικών των υπηρεσιών, ιδίως δε η επιμέρους χρονική διάρκεια κάθε συνεδρίας και να αναφέρεται ο συνολικός αριθμός των συνεδριών ανά κατηγορία υπηρεσιών, με σαφή διαχωρισμό των τυχόν δωρεάν υπηρεσιών, οι όροι εκτέλεσης της σύμβασης και ιδίως ο τρόπος και ο χρόνος παροχής των υπηρεσιών και το δικαίωμα υπαναχώρησης εντός 30 ημερολογιακών ημερών και η δυνατότητα εξώδικης επίλυσης διαφορών, με προσφυγή στον Συνήγορο του Καταναλωτή ή στις Επιτροπές Φιλικού Διακανονισμού.

- Να παρέχουν, σε χωριστό έντυπο, υπόδειγμα δήλωσης υπαναχώρησης του καταναλωτή από τη σύμβαση.

- Να μην εισπράττουν προκαταβολή που υπερβαίνει το 2,5% του συνολικού ποσού της σύμβασης, συμπεριλαμβανομένης τυχόν εγγραφής, πριν από την έναρξη εκτέλεσης της σύμβασης.

- Να επιστρέψουν στον καταναλωτή, εντός 30 ημερολογιακών ημερών από την κοινοποίηση της δήλωσης υπαναχώρησης ή καταγγελίας, τυχόν αχρεωστήτως εισπραχθέντα χρηματικά ποσά και μάλιστα στη συμφωνηθείσα τιμή, χωρίς να προβούν σε επανακοστολόγηση των υπηρεσιών ή να τον απαλλάξουν από την πληρωμή δόσεων καρτών ή υπολοίπου οφειλής που έχει χρεωθεί σε πιστωτική κάρτα, εφόσον δεν αντιστοιχούν σε αποδεδειγμένα παρασχεθείσες υπηρεσίες.

- Να μη διενεργούν πράξεις που έχουν σχέση με την ιατρική (πλην της παροχής πρώτων βοηθειών και της απλής ιατρικής εξέτασης για τη χορήγηση της γνωμάτευσης ότι είναι ικανοί οι εξεταζόμενοι, χωρίς κίνδυνο για την υγεία τους, να κάνουν χρήση του προγράμματος), καθώς και να μην διαφημίζουν πράξεις που σχετίζονται με την άσκηση ιατρικού επαγγέλματος. Απαγορεύεται ακόμη η χορήγηση και η με κάθε τρόπο προώθηση ή εμπορία πάσης φύσεως φαρμάκων ή προϊόντων που περιέχουν φαρμακευτικές ουσίες και άλλων προϊόντων για τα οποία απαιτείται άδεια κυκλοφορίας ή γνωστοποίηση στον ΕΟΦ.



Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του καταναλωτή


Ο καταναλωτής που προσέρχεται στις μονάδες αδυνατίσματος πρέπει να εφοδιαστεί με ιατρική γνωμάτευση που να πιστοποιεί τη δυνατότητα ένταξής του σε πρόγραμμα άσκησης, δίαιτας ή απώλειας βάρους, χωρίς κίνδυνο για την υγεία του. Ο καταναλωτής έχει δικαίωμα:

- Να υπαναχωρήσει αναιτιολογήτως εντός 30 ημερολογιακών ημερών από την επομένη της παραλαβής του πρωτοτύπου της σύμβασης. Η σχετική δήλωση υποβάλλεται είτε αυτοπροσώπως, είτε με φαξ, είτε με συστημένη επιστολή προς τον προμηθευτή. ΄Εντυπη φόρμα υποδείγματος δήλωσης υπαναχώρησης - καταγγελίας συμβάσεων με μονάδες αδυνατίσματος και γυμναστήρια διατίθεται στο διαδικτυακό τόπο του Συνήγορου του Καταναλωτή: www.synigoroskatanaloti.gr

- Να καταγγείλει τη σύμβαση οποτεδήποτε, μετά την παρέλευση της παραπάνω προθεσμίας των 30 ημερών από την παραλαβή της και πριν από τη λήξη του συμφωνημένου προγράμματος και, μάλιστα, χωρίς την επίκληση σπουδαίου λόγου. Στην περίπτωση αυτή ο καταναλωτής υποχρεούται να καταβάλει το αντίτιμο των υπηρεσιών που του έχουν αποδεδειγμένα παρασχεθεί. Εφόσον ο καταναλωτής καταγγείλει τη σύμβαση, ο προμηθευτής δικαιούται αποζημίωσης, η οποία θα ανέρχεται σε ποσοστό μέχρι 2,5% επί της αξίας του υπολοίπου ανεκτέλεστου προγράμματος, το οποίο, όμως, θα πρέπει να προβλέπεται ρητά στη σύμβαση.

- Να επωφεληθεί από τυχόν εκπτώσεις που συμφωνήθηκαν κατά τη σύναψη της σύμβασης και μετά την άσκηση του δικαιώματος καταγγελίας, στο πλαίσιο της εκκαθάρισης των εκατέρωθεν απαιτήσεων.

- Εάν το τίμημα καλύπτεται κατά ένα μέρος ή στο σύνολό του από πίστωση που χορηγείται στον καταναλωτή είτε από τον προμηθευτή είτε από τρίτο (π.χ. τράπεζα), δυνάμει συμφωνίας που συνάπτεται ανάμεσα στον προμηθευτή και τον τρίτο, τότε, ο καταναλωτής, εφόσον ασκήσει το δικαίωμα υπαναχώρησης από τη σύμβαση ή καταγγελίας της σύμβασης:

- Μπορεί να καταγγείλει και τη σύμβαση πίστωσης με έγγραφη δήλωσή του απευθυνόμενη προς τον πιστωτικό φορέα, ο οποίος υποχρεούται από τη λήψη της δήλωσης να απαλλάξει τον καταναλωτή από τυχόν υπόλοιπα οφειλών που έχουν χρεωθεί στην πιστωτική του κάρτα για μη παρασχεθείσες υπηρεσίες. Σε περίπτωση υπαναχώρησης ή καταγγελίας της σύμβασης από τον καταναλωτή, ο προμηθευτής υποχρεούται εντός 30 ημερολογιακών ημερών από την κοινοποίηση της υπαναχώρησης ή της καταγγελίας, να του επιστρέψει, στη συμφωνηθείσα τιμή, τυχόν αχρεωστήτως εισπραχθέντα χρηματικά ποσά ή να τον απαλλάξει από την πληρωμή δόσεων καρτών ή υπολοίπου οφειλής χρεωμένης σε πιστωτική κάρτα, τα οποία δεν αντιστοιχούν σε αποδεδειγμένα παρασχεθείσες υπηρεσίες.

- Εάν η μονάδα αδυνατίσματος ή το γυμναστήριο πτωχεύσουν ή παύσουν, για οποιονδήποτε λόγο, τις εργασίες τους, ο καταναλωτής υποχρεούται να καταβάλει στον πιστωτικό φορέα μόνο το τίμημα των παρασχεθεισών υπηρεσιών και μέχρι το χρόνο που υπήρχε η δυνατότητα παροχής των υπηρεσιών.


Προσοχή στις ιατρικές πράξεις από ανειδίκευτο προσωπικό

Μεγάλη προσοχή χρειάζονται οι περιπτώσεις διενέργειας ιατρικών πράξεων από ανειδίκευτο προσωπικό, η ένταξη σε προγράμματα αδυνατίσματος και εκγύμνασης χωρίς να ληφθεί υπόψη το ιατρικό ιστορικό του πελάτη με συνέπεια την πρόκληση σωματικών βλαβών.

Επίσης οι αθέμιτες πρακτικές προσέλκυσης πελατείας, η ελλιπής προσυμβατική ενημέρωση για τους όρους της σύμβασης και το δικαίωμα υπαναχώρησης, αλλά και οι παραπλανητικοί ισχυρισμοί ότι αν ο καταναλωτής υπαναχωρήσει, πρέπει να καταβάλει ως αποζημίωση τον αντίστοιχο ΦΠΑ ή πρόστιμο ή να πληρώσει πρόγραμμα μικρότερου κόστους.

Ο κατάλογος των αθέμιτων πρακτικών

Ο κατάλογος των αθέμιτων, παραπλανητικών και επιθετικών πρακτικών που έχουν διαπιστωθεί από την Αρχή είναι μεγάλος. Μεταξύ αυτών, οι πιο χαρακτηριστικές είναι οι εξής:

- Δήλωση ή με άλλο τρόπο δημιουργία εντύπωσης ότι μία υπηρεσία παροχής ιατρικών υπηρεσιών ή υπηρεσιών αισθητικής, αδυνατίσματος ή γυμναστικής μπορεί να παρέχεται νόμιμα, ενώ δεν μπορεί, διότι δεν υπάρχει η σχετική βεβαίωση έναρξης λειτουργίας από τον αρμόδιο φορέα.

- Αναληθής ισχυρισμός ότι η προσφερόμενη υπηρεσία είναι σε θέση να θεραπεύει ασθένεια, δυσλειτουργίες ή δυσμορφίες κλπ

- Περιγραφή της υπηρεσίας ως "δωρεάν" ή "χωρίς επιβάρυνση", ενώ έχει ήδη εισπραχθεί το σχετικό κόστος της.

- Παραπλανητική ανακοίνωση ότι η προσφερόμενη υπηρεσία θα είναι διαθέσιμη για πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα ή ότι θα διατίθεται μόνο υπό ειδικούς όρους για πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα, έτσι ώστε να προκληθεί η λήψη άμεσης απόφασης και να στερηθούν οι καταναλωτές της δυνατότητας να προβούν σε τεκμηριωμένη επιλογή.

- Υπογραφή πολλαπλών πανομοιότυπων δελτίων παραγγελίας για παροχή υπηρεσιών αισθητικής και θεραπείας προσώπου και σώματος, με ταυτόχρονη χρέωση πιστωτικών καρτών, που έχουν ως αποτέλεσμα την απώλεια του ελέγχου των οικονομικών υποχρεώσεων του καταναλωτή.

- 'Ασκηση ψυχολογικής πίεσης, προκειμένου να υπογραφούν οι συμβάσεις, παρεμποδίζοντας με αυτόν τον τρόπο την ελευθερία επιλογής ή συμπεριφοράς του μέσου καταναλωτή ως προς την υπηρεσία, με αποτέλεσμα να τον οδηγεί ή να είναι πιθανόν να τον οδηγήσει να λάβει απόφαση συναλλαγής που διαφορετικά δεν θα ελάμβανε. Στοιχεία μιας τέτοιας επιθετικής εμπορικής πρακτικής είναι, μεταξύ άλλων, η επιμονή της επιχείρησης για πληρωμή των υπηρεσιών με χρήση χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας.

- Επιθετικές πρακτικές προσέγγισης καταναλωτών μέσω συνεχούς και ανεπιθύμητης άγρας πελατών σε κεντρικές πλατείες, εμπορικούς δρόμους ή μέσω τηλεφώνου, μέσω διαφήμισης και προσφορών στο διαδίκτυο και σε τηλεοπτικές ή ραδιοφωνικές εκπομπές.

Δώδεκα χρήσιμες συμβουλές προς τους καταναλωτές



Ο Συνήγορος του Καταναλωτή, με βάση την εμπειρία του στη διερεύνηση των αναφορών των καταναλωτών από συμβάσεις που συνάπτουν με μονάδες αδυνατίσματος και ιδιωτικά γυμναστήρια, συμβουλεύει τους καταναλωτές:

1. Να αποφεύγουν να υπογράφουν συμβάσεις κατά την πρώτη επίσκεψή τους στην έδρα των επιχειρήσεων και χωρίς προηγούμενη έρευνα αγοράς. Σε αυτή την περίπτωση υπάρχει κίνδυνος να παρασυρθούν από δώρα και προσφορές ή από υποσχέσεις ότι το προϊόν ή «πακέτο υπηρεσιών» θα είναι διαθέσιμο υπό ειδικούς όρους και για περιορισμένο χρονικό διάστημα ή ότι θα διατίθεται σε περιορισμένο αριθμό ατόμων και σε μειωμένη τιμή γνωριμίας, και να αναλάβουν σημαντικές οικονομικές δεσμεύσεις υπό πίεση.

2. Να μην αρκούνται στην ενημέρωση, που αρκετές φορές είναι ελλιπής, από τα διαφημιστικά φυλλάδια ή τα τηλεοπτικά διαφημιστικά μηνύματα ή από την άποψη γνωστών και φίλων που ακολούθησαν προγράμματα αδυνατίσματος, αισθητικής ή άθλησης, αλλά να αναζητούν υπηρεσίες προσαρμοσμένες στις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες τους και τις οποίες χρειάζονται πραγματικά.

3. Να συμβουλεύονται τον θεράποντα ιατρό τους και να προσκομίζουν ιατρική γνωμάτευση για τη δυνατότητά τους να συμμετάσχουν σε προγράμματα και θεραπείες που ενδέχεται, με βάση το ιστορικό τους, να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία τους.

4. Να ζητούν, πριν από την υπογραφή της σύμβασης, πλήρη κι αναλυτική ενημέρωση για το πρόγραμμα αδυνατίσματος, αισθητικής ή άθλησης που επιθυμούν να ακολουθήσουν. Να μελετούν προσεκτικά το σχέδιο της σύμβασης, στην οποία πρέπει να αποτυπώνονται κατά τρόπο σαφή και κατανοητό όλοι οι γενικοί και ειδικοί όροι και κυρίως οι δεσμεύσεις που αναλαμβάνει ο καταναλωτής και να λαμβάνουν διευκρινίσεις για ό,τι δεν κατανοούν.

5. Να αποχωρούν από το χώρο του κέντρου αδυνατίσματος και αισθητικής, αν νιώσουν ψυχολογική πίεση ή οποιασδήποτε μορφής παρενόχληση ιδίως για την προώθηση υπηρεσιών ή προϊόντων.

6. Να ζητούν, μετά την υπογραφή της σύμβασης, το αντίγραφό της, το οποίο πρέπει να φέρει τις υπογραφές και των δύο μερών.

7. Να μην εξοφλούν το κόστος του προγράμματος προκαταβολικά, ακόμη και αν εμφανίζεται ως προσφορά ή συνοδεύεται με δώρα.

8. Να επιβεβαιώνουν την ιδιότητα του προσώπου που πραγματοποιεί τις θεραπείες αισθητικής ή αδυνατίσματος.

9. Να μην λαμβάνουν σκευάσματα χωρίς να επιβεβαιώσουν προηγουμένως ότι είναι εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ..

10. Να μην υπογράφουν τη βεβαίωση λήψης υπηρεσίας, πριν βεβαιωθούν ότι αυτή η υπηρεσία πράγματι τους παρασχέθηκε και ανταποκρίνεται, κατά το κόστος και το αντικείμενο, στη σύμβαση. Η υπογραφή που θα θέσουν στο σχετικό έγγραφο, να φροντίζουν να είναι ευκρινής και αναγνωρίσιμη από τους ίδιους, γιατί μπορεί να τεθούν αποδεικτικά ζητήματα.

11. Να ενημερώνουν άμεσα την Τράπεζα, εφόσον έχουν πληρώσει με πιστωτική κάρτα, σε περίπτωση υποβολής δήλωσης υπαναχώρησης ή καταγγελίας της σύμβασής τους ή παύσης της λειτουργίας του γυμναστηρίου ή της μονάδας αδυνατίσματος.

12. Να υποβάλουν αναφορά στον Συνήγορο του Καταναλωτή, χωρίς καθυστέρηση, σε περίπτωση που αντιμετωπίσουν πρόβλημα.