Παιχνίδια Ερντογάν: Άδειασε τον Γιαΐτζι, επιμένει στη «γαλάζια πατρίδα»

Απομακρύνεται η Τουρκία από τη θεωρία της «Γαλάζιας Πατρίδας»; Γιατί ο Ερντογάν εξώθησε σε παραίτηση τον επιτελάρχη του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού υποναύαρχο Τζιχάτ Γιαϊτζί, τον άνθρωπο που εμπνεύστηκε το δόγμα που είναι πλέον η επίσημη πολιτική της Αγκυρας και στον πυρήνα της έχει την ιδέα της επέκτασης της τουρκικής επικράτειας σε θαλάσσιες περιοχές του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου;

Σε ένα σύστημα εξουσίας όπως αυτό που έχει δημιουργήσει ο Ταγίπ Ερντογάν, όπου η ισχύς είναι συγκεντρωμένη στο πρόσωπο του προέδρου της Τουρκίας, πολλές φορές η δύναμη και η επιρροή εξαρτάται από το πόσο κοντά στον επικεφαλής είναι κάποιος υπουργός ή ανώτατος κρατικός λειτουργός. «Αλλά μέσα σ αυτό το σύστημα δημιουργούνται και ανταγωνισμοί και αντιζηλίες. Κι έτσι τη μία μέρα είσαι πάρα πολύ κοντά και καθορίζεις καταστάσεις και έχεις μεγάλη επιρροή και την άλλη μέρα βρίσκεσαι στην παραίτηση. Νομίζω ότι αυτό έγινε και με τον Γιαϊτζί» εξήγησε στο ΘΕΜΑ πρόσωπο με βαθιά γνώση των διεργασιών που εξελίσσονται στην αυλή του Ταγίπ Ερντογάν.

Αρχιτέκτονας της θεωρίας της «Γαλάζιας Πατρίδας» (Mavi Vatan στα τουρκικά), ο υποναύαρχος Γιαϊτζί είχε σχηματοποιήσει τις απόψεις του σε χάρτες που εκτυπώθηκαν στο βιβλίο του με τίτλο «η έννοια της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, ερωτήσεις και απαντήσεις». Σε αυτό το βιβλίο αναπτύσσεται η καινοφανής άποψη ότι η τουρκική ΑΟΖ εφάπτεται με αυτήν της Λιβύης εξαφανίζοντας την Κρήτη και την επήρεια όλων των ελληνικών νησιών.

Αφού συνομολόγησε το τουρκολιβυκό μνημόνιο οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, με το οποίο επιχειρείται ο σφετερισμός θαλασσίων ζωνών που ανήκουν στην Ελλάδα, σε μια ομιλία του ο Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποίησε διθυράμβους για τον Τζιχάτ Γιαϊτζί, αναφέροντας δημοσίως το όνομά του ως του αρχιτέκτονα της συμφωνίας με τη Λιβύη. «Οι εκθέσεις που προετοίμασε, οι χάρτες, τα άρθρα και τα βιβλία που έγραψε είναι μπροστά μας» είχε πει ο πρόεδρος της Τουρκίας για τον ιέρακα υποναύαρχό του.

Στο ίδιο πόνημα για την έννοια της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, ο υποναύαρχος Γιαϊτζί προέβαλε τον ισχυρισμό ότι μεταξύ της Κύπρου, της Ρόδου και της Κρήτης όλη η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ ανήκει στην Τουρκία, εξαφανίζοντας ολόκληρο το σύμπλεγμα του Καστελόριζου! Είναι το βιβλίο που παρουσίαζε το Αιγαίο διχοτομημένο, με τα ελληνικά νησιά ανατολικότερα του 25ου μεσημβρινού εγκλωβισμένα σε θαλάσσιες ζώνες τουρκικής δικαιοδοσίας, σε χάρτη μπροστά από τον οποίο είχε φωτογραφηθεί ο Ταγίπ Ερντογάν την 1η Σεπτεμβρίου του 2019 προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Αθήνας. Ο Τζιχάτ Γιαϊτζί, στο τελευταίο του βιβλίο προχώρησε τους ισχυρισμούς του για τις τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο πολλά βήματα παραπέρα υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα κατέχει παρανόμως 23 νησιά, μεταξύ των οποίων η Λήμνος, η Λέσβος, η Χίος, η Σάμος, η Ρόδος, η Κως, η Λέρος, η Πάτμος! Την επικίνδυνη αυτή θεωρία, κοινωνοί της οποίας γίνονται σπουδαστές των τουρκικών στρατιωτικών σχολών που στο μέλλον θα αναλάβουν τη διοίκηση των ενόπλων δυνάμεων της γειτονικής χώρας, ο Γιαϊτζί οικοδομεί στο ψευτοεπιχείρημα ότι η Ελλάδα παραβιάζει την υποχρέωση αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου.

Εκτός από ενορχηστρωτής της προσπάθειας αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο και εμπνευστής της αδιανόητης άποψης ότι η Κρήτη και άλλα ελληνικά νησιά όπως η Ρόδος, η Κάρπαθος και η Κάσος δεν έχουν επήρεια σε θαλάσσιες ζώνες οπότε η τουρκική ΑΟΖ φτάνει νότια της Κρήτης και εφάπτεται με αυτήν της Λιβύης, ο υποναύαρχος Τζιχάτ Γιαϊτζί είναι και ο δημιουργός του περίφημου «FETOmeter» που οδήγησε στην αποστρατεία χιλιάδες Τούρκους αξιωματικούς. Τι είναι το... φετόμετρο (όπου FETO είναι το αρκτικόλεξο της οργάνωσης του Φετουλάχ Γκιουλέν που σύμφωνα με τον Ερντογάν ενορχήστρωσε το πραξικόπημα του 2016); Πρόκειται για μια ηλεκτρονική εφαρμογή που χρησιμοποιήθηκε ευρέως από το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό για τον εντοπισμό και την ταυτοποίηση αξιωματικών των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων που θεωρούνταν οπαδοί ή υποχείρια του Γκιουλέν και οδήγησε στην αποστρατεία περισσότερων από 3.300 στελεχών του τουρκικού πολεμικού ναυτικού με το στίγμα του «γκιουλενιστή»!

Το πρωινό του Σαββάτου 16 Μαϊου, η τουρκική κοινή γνώμη ξύπνησε με την είδηση της παύσης του υποναυάρχου Γιαϊτζί από επιτελάρχη του τουρκικού πολεμικού ναυτικού. Τι συνέβη και ο Ταγίπ Ερντογάν υπέγραψε το προεδρικό διάταγμα με το οποίο ο πανίσχυρος υποναύαρχος Γιαϊτζί απομακρύνθηκε από το τουρκικό πολεμικό ναυτικό και τοποθετήθηκε σε μια θέση χωρίς καθήκοντα στο τουρκικό γενικό επιτελείο;

Στο τουρκικό twitter η απομάκρυνση του Γιαϊτζί ήταν από τα δημοφιλέστερα θέματα των προηγούμενων ημερών με τα hashtag «Tumamiral Cihat Yayci» δηλαδή υποναύαρχος Τζιχάτ Γιαϊτζί και #CihatYayciYalnizDegildir, δηλαδή «ο Τζιχάτ Γιαϊτζί δεν είναι μόνος» να έχουν δεκάδες χιλιάδες αναρτήσεις και σχόλια σχετικά με το τι μπορεί να συνέβη. Στην αρχή, κάποιοι υποστήριζαν την απόφαση μετάθεσης του υποναυάρχου στο τουρκικό γενικό επιτελείο, λέγοντας ότι «τοποθετήθηκε ως ειδικός για τις μεγάλες επιχειρήσεις που θα αρχίσει η Τουρκία στην ανατολική Μεσόγειο», άλλοι αντιδρούσαν κάνοντας λόγο για επιχείρηση «FETO» ενώ υπήρχαν και κάποιοι που υποστήριζαν ότι το κεφάλι του Γιαϊτζί δόθηκε στις ΗΠΑ λόγω της υποστήριξης στη Λιβύη.

Οι τουρκικές εφημερίδες, που στο παρελθόν υποστήριζαν τον Γιαϊτζί θεωρώντας ότι κατά πάσα βεβαιότητα θα είναι ο επόμενος αρχηγός του τουρκικού πολεμικού ναυτικού, προσπαθούσαν να εντοπίσουν την αιτία της καρατόμησης του υποναυάρχου. Προτού οι Τούρκοι δημοσιογράφοι καταλήξουν στο τι ακριβώς συνέβη, τη Δευτέρα 18 Μαϊου ανακοινώθηκε ότι ο Τζιχάτ Γιαϊτζί υπέβαλε την παραίτησή του. «Έπραξα όπως αρμόζει σε Τούρκο ναύαρχο» ήταν η δήλωση που αποδόθηκε στον Τζιχάτ Γιαϊτζί ο οποίος φέρεται να είπε στους στενούς του συνεργάτες: «Όταν έρθει η ώρα, όλα θα αποκαλυφθούν».

«Όταν έφυγε από επιτελάρχης του τουρκικού πολεμικού ναυτικού και πήγε σε μια θέση ψυγείου στο τουρκικό ΓΕΕΘΑ, στην ουσία, η μόνη αξιοπρεπής του λύση ήταν να παραιτηθεί» επισήμανε ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας αντιναύαρχος ε.α. Αλέξανδρος Διακόπουλος για την παραίτηση του Τζιχάτ Γιαϊτζί.

Εκκαθάριση με σφραγίδα Ακάρ;

Για πολλούς στην Τουρκία, η απομάκρυνση του Τζιχάτ Γιαϊτζί δεν είχε να κάνει με το γεγονός ότι ο αρχιτέκτονας της «Γαλάζιας Πατρίδας» είναι πιο αγαπητός από τον αρχηγό του τουρκικού ναυτικού ναύαρχο Ατνάν Όζμπαλ, ίσως δημοφιλέστερος ακόμη και από τον αρχηγό του τουρκικού ΓΕΕΘΑ στρατηγό Γιασάρ Γκιουλέρ.

«Η αλλαγή καθηκόντων του υποναυάρχου ήταν η τρίτη εκκαθάριση του υπουργού Άμυνας Χουλουσί Ακάρ που αισθανόταν ενοχλημένος με την προβολή του Τζιχάτ Γιαϊτζί» έγραψε ο Μεχμέτ Αλί Γκιουλέρ στην εφημερίδα Τζουμχουριέτ. Ο Τούρκος δημοσιογράφος υποστηρίζει ότι το 2019 ο Χουλουσί Ακάρ εμπόδισε τον Γιαϊτζί από το να προαχθεί σε αντιναύαρχο και τώρα, με το πρόσχημα μιας έρευνας, δύο μήνες πριν τις προγραμματισμένες κρίσεις των ανωτάτων Τούρκων αξιωματικών, τον έθεσε σε ιδιότυπη διαθεσιμότητα υπό τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ και επί της ουσίας κατέστησε την παραίτησή του μονόδρομο.

Η έρευνα στην οποία ενεπλάκη ο Τζιχάτ Γιαϊτζί αφορούσε έναν διαγωνισμό του τουρκικού ναυτικού για την προμήθεια καλωδιώσεων για τορπίλες, στον οποίο ο υποναύαρχος ενεπλάκη λόγω της ιδιότητας του επιτελάρχη και τώρα οι χειρισμοί του γίνονται αντικείμενο έρευνας.

Αν η προμήθεια πολεμικού υλικού ήταν η αιτία ή η αφορμή για την απομάκρυνση του Τζιχάτ Γιαϊτζί από το απαράτ του τουρκικού πολεμικού ναυτικού είναι κάτι που μάλλον δεν θα μάθουμε ποτέ. Για τον ένα ή τον άλλο λόγο, στον τουρκικό Τύπο η παραίτηση του υποναυάρχου Γιαϊτζί θεωρείται εκκαθάριση για την οποία ευθύνεται ο υπουργός Άμυνας. Όπως επίσης στον Χουλουσί Ακάρ αποδίδεται η δυσμενής μετάθεση του διοικητή των τουρκικών ειδικών δυνάμεων Ζεκάι Ακσάκαλλι ο οποίπος ηγήθηκε της επιχείρησης του τουρκικού στρατού στη Συρία με την επωνυμία «ασπίδα του Ευφράτη». Λόγω της επιχείρησης στη Συρία η δημοτικότητα του Ακσάκαλλι εκτοξεύτηκε, κάτι που εικάζεται ότι ενόχλησε τον Χουλουσί Ακάρ ο οποίος κατηγορείται ότι θέλει να γίνει «ο μόνος άνθρωπος» που λαμβάνει αποφάσεις στον τουρκικό στρατό. Τούρκοι δημοσιογράφοι υποστηρίζουν ότι ο Χουλουσί Ακάρ δεν συγχώρεσε στον Ζεκάι Ακσάκαλλι κάτι που έγινε κατά τη διάρκεια της δικαστικής διερεύνησης του αποτυχημένου πραξικοπήματος του 2016. Ο Ακσάκαλλι είχε κατηγορήσει εμμέσως τον Ακάρ, αρχηγό ΓΕΕΘΑ πριν τέσσερα χρόνια, ότι τον Ιούλιο του 2016 -όταν έφταναν οι πρώτες πληροφορίες για προετοιμασία πραξικοπήματος- δεν ενήργησε όπως προβλέπεται για μια κατάσταση κρίσης ή έκτακτης ανάγκης σφραγίζοντας τα στρατόπεδα. Όπως φαίνεται ο Χουλουσί Ακάρ δεν συγχώρεσε στον Ζεκάι Ακσάκαλλι τον υπαινιγμό ότι αν αντιδρούσε σωστά θα μπορούσε να είχε καταπνίξει το πραξικόπημα προτού καν εκδηλωθεί η απόπειρα δολοφονίας του Ερντογάν και τον υποβάθμισε μεταθέτοντάς τον στο 2ο Σώμα του τουρκικού στρατού.

Με εκδικητικότητα λέγεται ότι λειτούργησε ο υπουργός Άμυνας Ακάρ και στην περίπτωση του στρατηγού Ισμαήλ Μετίν Τεμέλ, ενός από τους πιο προβεβλημένους Τούρκους αξιωματικούς. Ο Ισμαήλ Μετίν Τεμέλ επέζησε απόπειρας δολοφονίας κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος του 2016, έγινε διοικητής των τουρκικών δυνάμεων στην επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας» στη Συρία -όπου λέγεται ότι επέδειξε αξιοσημείωτο ηρωισμό- και βρέθηκε στο στόχαστρο της κεμαλικής αντιπολίτευσης του CHP επειδή χειροκροτούσε δημοσίως τον Ερντογάν, κατά τη διάρκεια ομιλίας του προέδρου της Τουρκίας στη Μαλάτεια. Λίγο καιρό αργότερα, όταν διαφώνησε με τον υπουργό Άμυνας για το ποιοι Τούρκοι αξιωματικοί θα τιμηθούν με μετάλλιο ανδρείας για τις προσπάθειές τους στο μέτωπο της Συρίας, ο στρατηγός Τεμέλ έδωσε στον Χουλουσί Ακάρ την αφορμή που έψαχνε για να τον μεταθέσει σε θέση χωρίς ουσιαστικά καθήκοντα στο γενικό επιτελείο. Σε αντίθεση με τον Ισμαήλ Μετίν Τεμέλ που αποδέχθηκε την απόφαση του υπουργού Άμυνας της Τουρκίας ο Τζιχάτ Γιαϊτζί κήρυξε... ανένδοτο και παραιτήθηκε από τις ένοπλες δυνάμεις. Τα στοιχήματα του τελευταίου καιρού στην Άγκυρα ήταν υπέρ της επικείμενης τοποθέτησης του υποναυάρχου στη θέση του αρχηγού στόλου κατά τις επικείμενες κρίσεις, με εναλλακτικό σενάριο την τοποθέτησή του στη θέση στρατιωτικού συμβούλου του Ταγίπ Ερντογάν.

Κάποιοι απόψεις στην Τουρκία, μάλλον ακραίων συνωμοσιολογικών κύκλων, δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να υπονόμευσαν τον Γιαϊτζί οι γκιουλενιστές και το κίνημα FETO που ήθελε εκδίκηση, οι Ηνωμένες Πολιτείες λόγω της διαφωνίας με την Τουρκία για τη Λιβύη, ή ακόμη και η Ελλάδα που ήθελε την πάση θυσία αποδυνάμωση του εμπνευστή της θεωρίας της «Γαλάζιας Πατρίδας». Για τους υπέρμαχους των θεωριών αυτών, είναι μάλλον ευκολότερο να καταγγείλλουν εμμέσως ακόμη και τον Ερντογάν που απομάκρυνε τον εκλεκτό του και άρα -διά της τεθλασμένης- ικανοποίησε τον ορκισμένο εχθρό του Φετουλάχ Γκιουλέν, παρά να αποδεχθούν ότι πολλές φορές στα παιχνίδια εξουσίας ισχύει το «ή εκείνος ή εγώ», δίλημμα στο οποίο αυτή τη φορά επικράτησε ο Χουλουσί Ακάρ.

Ποιος είναι ο υποναύαρχος Γιαϊτζί

Στην κάστα των ανώτερων Τούρκων αξιωματικών, ο Τζιχάτ Γιαϊτζί θεωρείται αμφιλεγόμενη προσωπικότητα.
«Από τις τρεις λέξεις που λέει, οι δύο είναι ψέματα» υποστηρίζει για τον παραιτηθέντα υποναύαρχο άνθρωπος που γνωρίζει τον Τζιχάτ Γιαϊτζί εδώ και χρόνια. Πουλάει και τον πιο στενό φίλο του για να πετύχει τον σκοπό του, σημειώνει η ίδια πηγή και αποδομεί τις θεωρίες συνωμοσίας λέγοντας: «Δεν γνωρίζω την αιτία που ο υποναύαρχος τοποθετήθηκε στο Γενικό Επιτελείο πριν λάβει την απόφαση να υποβάλλει την παραίτησή του αλλά αυτή την περίοδο υπάρχουν πολλά προβλήματα και δεν έχουμε την όρεξη να ασχολούμαστε με τον Τζιχάτ Γιαϊτζί».

Ο παραιτηθείς υποναύαρχος στο παρελθόν είχε φοιτήσει επί διετία στην Αμερική σε σχολεία του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, όπου και έζησε επί σχεδόν δύο χρόνια. Ουδείς μπορεί να διασταυρώσει εύκολα κάποιες πληροφορίες που κυκλοφορούν για τον οικογενειακό βίο του υποναυάρχου Γιαϊτζί. Όπως για παράδειγμα ότι στο παρελθόν χώρισε 2-3 φορές από τη γυναίκα του και την ξαναπαντρεύτηκε, ενώ κατά τη διάρκεια κάποιων εκρήξεων θυμού την είχε δείρει και την είχε εκδιώξει από το κοινό τους σπίτι.


Ειδήσεις σήμερα:

Σχολεία: Πώς θα επιστρέψουν στις τάξεις οι μαθητές δημοτικών, νηπιαγωγείων και παιδικών σταθμών

Συνεχίζεται η καταβολή των συντάξεων - Ποιοι θα δουν χρήματα στο λογαριασμό τους

Ακτοπλοΐα: Τα σχολεία συμπιέζουν σε μόλις 45 ημέρες τoν εσωτερικό τουρισμό