Τζορτζ Φλόιντ: Στο στόχαστρο διαδηλωτών αγάλματα με «σκοτεινό» παρελθόν
11.06.202012:55
Βανδαλισμοί και «αποκαθηλώσεις» σε Βρετανία και Βέλγιο - Χριστόφορος Κολόμβος, Έντουαρντ Κόλστον και Ρόμπερτ Μίλιγκαν μεταξύ των πρώτων «θυμάτων»
Με στόχο να διαγράψουν από την μνήμη τους το αποικιοκρατικό και ρατσιστικό παρελθόν των χωρών τους, χιλιάδες πολίτες που διαδηλώνουν ανά την υφήλιο μετά την αναίτια δολοφονία του ΑφροαμερικανούΤζορτζ Φλόιντβεβηλώνουν ή αποκαθηλώνουν αγάλματα και μνημεία με σκοτεινό παρελθόν.
Ο άδικος θάνατος του 46χρονου Αφροαμερικανού από λευκούς αστυνομικούς και οι σφοδρές αντιδράσεις που πυροδότησε, έκαναν σαφές ότι πλέον δεν μπορεί να τιμάται εκείνο το κομμάτι της ιστορίας πολλών χωρών που σχετίζεται άμεσα με το ρατσισμό, την καταπίεση και τη σκλαβιά. Στη χώρα του Ντόναλντ Τραμπ, το ποτάμι της οργής ξεχειλίζει και τα μνημεία του ρατσισμού όπως και τα αγάλματα τρίζουν στα θεμέλιά τους.
Σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό «Focus», στο στόχαστρο των διαδηλωτών βρίσκονται τα αγάλματα αποικιοκρατών διεθνώς μετά την δολοφονία του άτυχου άνδρα. Το κίνημα εναντίον του ρατσισμού «Black Lives Matter» (Η Ζωή των Μαύρων Μετράει) έφερε στην καρδιά της παγκόσμιας επικαιρότητας το ζήτημα αυτών των αγαλμάτων, τα οποία βανδαλίζονται τις τελευταίες ημέρες.
Οι διαδηλωτές σε πολλές πόλεις των ΗΠΑκαι της Ευρώπηςπήραν την κατάσταση στα χέρια τους και κατέστρεψαν αγάλματα ανθρώπων που συμβολίζουν το σκοτεινό παρελθόν της δουλείας και του ρατσισμού. Τα σύμβολα του παρελθόντος που στηρίχθηκε στη σκλαβιά και το δουλεμπόριο μπαίνουν στο στόχαστρο, όπως σχολιάζει ο διεθνής Τύπος, μία κίνηση υπέρ των δικαιωμάτων των μαύρων και στο όνομα του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ, η δολοφονία του οποίου προκάλεσε κύμα οργής ανά την υφήλιο.
Τα σύμβολα του παρελθόντος που στηρίχθηκε στη σκλαβιά και το δουλεμπόριο μπαίνουν στο στόχαστρο, όπως σχολιάζει ο διεθνής Τύπος, μία κίνηση υπέρ των δικαιωμάτων των μαύρων και στο όνομα του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ, η δολοφονία του οποίου προκάλεσε κύμα οργής ανά την υφήλιο. Οι διαδηλώσεις κατά του ρατσισμού σε όλη την Ευρώπη μετά τη δολοφονία του Αφροαμερικανού αποδεικνύουν πάντως ένα πράγμα: ότι ο ρατσισμός δεν είναι αποκλειστικότητα των ΗΠΑ.
Βρετανία
Τις τελευταίες ημέρες κάνουν τον γύρο του κόσμου εικόνες διαδηλωτών να βεβηλώνουν ή και να αποκαθηλώνουν αγάλματα δουλεμπόρων και άλλων προσωπικοτήτων που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ρατσιστική αντιμετώπιση των μαύρων. Τα αγάλματα με ρατσιστικό παρελθόν ήταν όμως εκεί υπενθυμίζοντας τους μαύρους πολίτες την πραγματικότητα, ότι δηλαδή οι άνθρωποι που βασάνισαν τους προγόνους τους τιμώνται ακόμα παρά το βίαιο παρελθόν τους.
Μία από τις πιο διάσημες τέτοιες «αποκαθηλώσεις» είναι αυτή του αγάλματος του Έντουαρντ Κόλστον που πραγματοποίησαν διαδηλωτές στο Μπρίστολ της Βρετανίας. Οι διαδηλωτές έκατσαν με το γόνατο τους πάνω στο κεφάλι του αγάλματος επί οκτώ λεπτά, όσο δηλαδή χρειάστηκε για να αφήσει την τελευταία του πνοή ο 46χρονος Αφροαμερικανός από τον λευκό αστυνομικό Ντέρεκ Σόβιν.
Ο Κόλστον, όπως γράφει ο βρετανικός Τύπος, ήταν ένας άνθρωπος που προκάλεσε πόνο σε εκατοντάδες χιλιάδες Αφρικανούς. Πρωτοκλασάτο μέλος της «Βασιλικής Αφρικανικής Εταιρίας» που τον 17ο αιώνα μονοπωλούσε το δουλεμπόριο. Ήταν επίσης υπεύθυνος για τη μεταφορά 84 χιλιάδων ανδρών, γυναικών, αλλά και παιδιών από την Αφρική στην Αμερική. Περίπου 20 χιλιάδες από αυτούς πέθαναν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Παρά τις «φιλανθρωπικές» του δράσεις στη Βρετανία, η κοινότητα της Μπρίστολ ικανοποιήθηκε από την αποκαθήλωση του αγάλματός του.
Αναφερόμενη στην αποκαθήλωση του αγάλματος του εμπόρου σκλάβων Έντουαρντ Κόλστον από το βάθρο του στο Μπρίστολ και τον καταποντισμό του σε κάποιο κανάλι, η ιταλική εφημερίδα «Corriere della Sera» κάνει λόγο για «εικονοκλαστική μανία». «Πρόκειται για τη μεταλαμπάδευση στο Νησί του κινήματος της μαύρης διαμαρτυρίας που συγκλονίζει τις ΗΠΑ».
Εκτός από τους διαδηλωτές που αποκαθηλώνουν αγάλματα, το Μουσείο του Λονδίνου συνειδητοποίησε την αναγκαιότητα να απομακρυνθεί το άγαλμα του δουλέμπορου Ρόμπερτ Μίλιγκαν. Ανήμερα της κηδείας του Φλόιντ, ο έφορος του μουσείου αφαίρεσε το άγαλμα, που κοσμούσε τον εξωτερικό χώρο του κτιρίου. Ο Μίλιγκαν ήταν ένας φημισμένος δουλέμπορος, που είχε στην ιδιοκτησία του δύο φυτείες ζαχαροκάλαμων και σκλάβους στην Τζαμάικα.
ΗΠΑ
Η τύχη των αγαλμάτων στην Ευρώπη έρχεται σε συνέχεια μιας μεγάλης συζήτησης που έχει ανοίξει εδώ και χρόνια στις ΗΠΑ για το κατά πόσο θα πρέπει να τιμώνται άνθρωποι, που με τις πράξεις τους υποστήριζαν τη δουλεία πριν και μετά τον αμερικανικό εμφύλιο. Η συζήτηση αυτή ήταν πιο έντονη στις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ και κορυφώθηκε μετά το θάνατο μιας γυναίκας, κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων στη Σάρλοτσβιλ. Ωστόσο, μετά την αναίτια δολοφονία του 46χρονου Αφροαμερικανού στη Μινεάπολη, τις τελευταίες εβδομάδες ξηλώθηκαν ή απομακρύνθηκαν μνημεία των Νοτίων στο Λούιβιλ του Κεντάκι, στο Τζάκσονβιλ της Φλόριντα, στο Μπέρμιγχαμ και στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα, στο Νάσβιλ του Τενεσί και στην Αλεξάντρια της Βιρτζίνια.
Ξηλώνοντας αγάλματα, οι διαδηλωτές θέλουν με τον τρόπο αυτό να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους προς τους Αφροαμερικανούς, όπως σχολιάζει η γαλλική εφημερίδα «Le Parisien». Στη Βρετανία, αυτοί που αποκαθηλώνουν αγάλματα θεωρούν ότι «ο ρατσισμός διαπερνά ακόμα την κοινωνία και τους θεσμούς» παρά το γεγονός ότι οι Λονδρέζοι εξέλεξαν για δήμαρχό τους τον πακιστανικής καταγωγής Σαντίκ Χαν.
Βέλγιο
Χθες στην βελγική πόλη της Αμβέρσας , οι αρχές απομάκρυναν το άγαλμα του Βασιλιά Λεοπόλδου του Β' - έναν από τους πιο σκληρούς ηγέτες των αποικιών- λίγα 24ωρα μετά τον βανδαλισμό του από διαδηλωτές. Το μνημείο ήταν δίπλα από μία εκκλησία στην Αμβέρσα. Η πόλη αποφάσισε να το συμπεριλάβει στις συλλογές του μουσείου της πόλης. Ο διευθυντής του μουσείου δήλωσε πως θα εκτίθεται ως έχει δηλαδή γεμάτο μπογιές και συνθήματα από τους βανδαλισμούς. Ήταν υπεύθυνος για τον θάνατο 10 εκατομμυρίων Κογκολέζων κατά τη διάρκεια της 23χρονης βασιλείας του στο Κονγκό.
«Θύμα» και ο Κολόμβος
Λίγες ώρες αργότερα, διαδηλωτές στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ ακολουθούν το «παράδειγμα» των Ευρωπαίων διαδηλωτών βάζοντας φωτιά στο άγαλμα του Χριστόφορου Κολόμβου σε ένδειξη συμπαράστασης στους αυτόχθονες της Αμερικής. Αφού το «ξήλωσαν», του έβαλαν φωτιά και στη συνέχεια το έριξαν στη λίμνη του Byrd Park. Στη θέση του μνημείου τώρα βρίσκεται ένα πλακάτ με το λεζάντα: «Ρατσισμός: Δεν θα μας λείψεις». Ο Κολόμβος θεωρείται μία από τις πιο φημισμένες ιστορικές φιγούρες, κυρίως επειδή «ανακάλυψε» την Αμερική. Όμως, ο Κολόμβος ήταν και υπεύθυνος για την γενοκτονία χιλιάδων αυτοχθόνων της Αμερικής, αλλά και για την υποδούλωση και πώληση τους στις ευρωπαϊκές αγορές δούλων.
Στο μεταξύ, αστυνομικοί στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, έκαναν γνωστό ότι ότι σχεδιάζουν να απομακρύνουν ένα άγαλμα του εξερευνητή, αφότου το αποκεφάλισαν άγνωστοι.
Την ώρα της αποκαθήλωσης αγαλμάτων, το θέμα του αμερικανικού εμφυλίου, κύρια αιτία του οποίου ήταν η δουλεία των Αφροαμερικανών στον Νότο, επανέρχεται στο προσκήνιο στις ΗΠΑ.
Με αφορμή την δολοφονία του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ στην Μινεάπολη, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι χωρίστηκαν σε.... Βόρειους και Νότιους. Ακτιβιστές στις ΗΠΑ προχώρησαν στους βανδαλισμούς αγαλμάτων και μνημείων «ρατσισμού», όπως το Μνημείο της Συνομοσπονδίας (των δουλοκτητικών νοτίων Πολιτειών κατά τον αμερικανικό Εμφύλιο) στο Πόρτσμουθ της Βιρτζίνια.
Οι Δημοκρατικοί απηύθυναν εκκλήσεις να μετονομαστούν οι τουλάχιστον δέκα στρατιωτικές βάσεις στη χώρα που φέρουν ονόματα ηγετών της Συνομοσπονδίας, όπως το Φορτ Μπραγκ στη Βόρεια Καρολίνα, ένα από τα μεγαλύτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Φορντ Χουντ στο Τέξας, ως ένδειξη φυλετικής συμφιλίωσης.
Οι προτάσεις απορρίφθηκαν κατηγορηματικά από τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ. Όπως αναφέρει το CNN, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Κέιλι ΜακΕνάνι, αναρωτήθηκε, αναφερόμενη στον πρώτο και τον τρίτο Αμερικανό πρόεδρο, οι οποίοι είχαν στην ιδιοκτησία τους, δούλους: «Πρέπει ο Τζορτζ Ουάσινγκτον και ο Τόμας Τζέφερσον να διαγραφούν από την Ιστορία;».
Η Δημοκρατική πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι παρότρυνε το Κογκρέσο να προχωρήσει άμεσα στη λήψη μέτρων για την απομάκρυνση από την αμερικανική πρωτεύουσα 11 αγαλμάτων ηγετών και στρατιωτικών της Συνομοσπονδίας από τον εμφύλιο πόλεμο της δεκαετίας του 1860. «Τα αγάλματά τους αποτίουν φόρο τιμής στο μίσος και όχι στην ιστορική κληρονομιά. Πρέπει να απομακρυνθούν», επεσήμανε η Πελόζι σε επιστολή της προς τους ηγέτες επιτροπής του Κογκρέσου, η οποία έχει την ευθύνη της διαχείρισης των αγαλμάτων που βρίσκονται σε δημόσιους χώρους της αμερικανικής πρωτεύουσας.