Η γυμνή Μέδουσα με το κομμένο κεφάλι του Περσέα γίνεται σύμβολο του... #MeToo στο Μανχάταν
14.10.202010:06
Στήθηκε απέναντι από το δικαστήριο που άνδρες όπως ο Χάρβεϊ Γουάινστιν αντιμετώπισαν τη δικαιοσύνη - Διχασμένες οι αντιδράσεις online
Όταν ο γλύπτης Λουτσιάνο Γκαρμπάτι φιλοτεχνούσε το άγαλμα της επιβλητικής Μέδουσας που κρατάει το κομμένο κεφάλι του Περσέα, αντιστρέφοντας τον γνωστό ελληνικό μύθο, δεν είχε στο μυαλό του το κίνημα #MeToo. Πώς θα μπορούσε άλλωστε, αφού δημιούργησε το εντυπωσιακό γλυπτό το 2008, σχεδόν μία δεκαετία προτού το κίνημα κατά της σεξουαλικής κακοποίησης των γυναικών σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά του.
Κι όμως, αυτό το ίδιο άγαλμα στέκει πλέον ως σύμβολο του πανίσχυρου κινήματος σε μία τοποθεσία με ιδιαίτερη σημασία: απέναντι από το δικαστήριο στο κέντρο του Μανχάταν, όπου ένοχοι σεξουαλικής και ψυχολογικής βίας εις βάρος γυναικών - συμπεριλαμβανομένου του Χάρβεϊ Γουάινστιν, βρέθηκαν αντιμέτωποι με τη δικαισύνη.
Σύμφωνα με τους New York Times, εχθές Τρίτη έγιναν τα αποκαλυπτήρια στη νέα τοποθεσία του αγάλματος που το αναδεικνύει σε σύμβολο του θριάμβου των θυμάτων σεξουαλικών επιθέσεων. Ο δημιουγός του, ένας Αργεντινός γλύπτης με ιταλικές ρίζες, άντλησε έμπνευση από ένα χάλκινο άγαλμα του 16ου αιώνα του Μπενβενούτο Τσελίνι που ονομάζεται «Ο Περσέας με το κεφάλι της Μέδουσας».
Σε εκείνο το γλυπτό, ο γυμνός Περσέας κρατάει το κεφάλι της Μέδουσας από τη φιδίσια κόμη της. Ο κ. Γκαρμπάτι θέλησε να αντιστρέψει τον μύθο πίσω από την ισχυρή εικόνα και να αποκαλύψει τη γυναικεία δύναμη πίσω από το τέρας.
Στο δελτίο τύπου για τα αποκαλυπτήρια, το άγαλμα χαρακτηρίζεται σύμβολο δικαιοσύνης, ενώ επισημαίνεται ότι η πανύψηλη Μέδουσα (ύψους 2 μέτρων και 13 εκατοστών) ορθώνεται πλέον απέναντι από το κτίριο όπου ο Χάρβεϊ Γουάινστιν καταδικάστηκε για δύο σεξουαλικά αδικήματα τον περασμένο Φεβρουάριο.
Όπως επισημαίνουν οι NYT, η ιδέα για την τοποθέτηση του αγάλματος εκεί προηγήθηκε της δίκης, ωστόσο ο συμβολισμός παραμένει ίδιος.
«Η Μέδουσα, με χαμηλωμένο αλλά έντονο βλέμμα, στέκει στο κέντρο του Collect Pond Park, κρατώντας ένα σπαθί στο αριστερό της χέρια και το κεφάλι του Περσέα στο δεξί» επισημαίνουν οι Times, συμπληρώνοντας ότι ο γλύπτης φιλοτέχνησε το πρόσωπο του σφαγμένου Περσέα με μοντέλο... τον εαυτό του, χάριν ευκολίας.
Στην αίτησή του για το πρόγραμμα Art in the Parks της πόλης του Μανχάταν, που εξετάζει προτάσεις για την ανατοποθέτηση έργων τέχνης, ο κ. Γκαρμπάτι εξηγούσε ότι, βάσει του αρχαιοελληνικού μύθου, η Μέδουσα βιάστηκε από τον Ποσειδώνα στον Ναό της Αθηνάς. Ως τιμωρία, η Αθηνά έστρεψε την οργή της πάνω στο θύμα και όχι τον θύτη, μεταμορφώνοντας τη Μέδουδα σε απεχθές τέρας, που αντί μαλλιά είχε φίδια.
Ο μύθος αυτός, όπως σημειώνει ο δημιουργός, έστελνε επί χιλιετίες το μήνυμα στις γυναίκες ότι αν πέσουν θύματα βιασμού, το φταίξιμο είναι δικό τους.
Στα αποκαλυπτήρια που έγιναν εχθές στο κεντρικό πάρκο, όπου το άγαλμα θα στέκει μέχρι τα τέλη Απρίλη, ο κ.Γκαρμπάτι μίλησε για τις χιλιάδες γυναίκες που επικοινώνησαν μαζί του με αφορμή το άγαλμα. Για πολλές, αυτή η εικόνα της Μέδουσας συνιστούσε κάποιου είδους κάθαρση, όπως εξήγησε.
Οι αντιδράσεις πάντως online για την νέα τοποθεσία του αγάλματος είναι προς το παρόν διχασμένες, σύμφωνα με τους New York Times, με κάποιους χρήστες να το εγκωμιάζουν και άλλους να εκφράζουν απορία γιατί επιλέχθηκε το έργο ενός άνδρα ως σύμβολο του κινήματος #MeToo, το οποίο βασίστηκε κυρίως στις τραυματικές ιστορίες γυναικών.
Άλλοι πάλι αναρωτήθηκαν γιατί, εφόσον το γλυπτό αποτελεί σχόλιο πάνω στη σεξουαλική βία, η Μέδουσα εμφανίζεται να κρατάει το κεφάλι του Περσέα και όχι του Ποσειδώνα, που τη βίασε. Υπήρξαν βέβαια και σχόλια που επέκριναν την απόφαση του καλλιτέχνη να απεικονίσει τη Μέδουσα ως μια κλασικά όμορφη γυμνή γυναίκα, και όχι ως τέρας, επιδεικνύοντας κάποιο είδος σεξισμού.