Βρυξέλλες, η «φωλιά» των κατασκόπων του 21ου αιώνα
16.10.202007:02
Ο Σαρλ Μισελ ζήτησε από τους ηγέτες των «27» να αφήσουν τα κινητά τηλέφωνα στη συζήτηση για το Brexit - Αλλά αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά...
Βερολίνο και Βιέννη. Δύο εμβληματικές πόλεις οι οποίες κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου αποτελούσαν τις «φωλιές των κατασκόπων» στην Ευρώπη. Ανάμεσα στη Δύση και την Σοβιετική Ένωση, το διαιρεμένο Βερολίνο και η «ουδέτερη Αυστρία» αποτελούσαν τους ιδανικούς προορισμούς για κατασκόπους από ολόκληρο τον κόσμο. Κοντά στην, τότε, Γιουγκοσλαβία, την Ουγγαρία και την Τσεχοσλοβακία αλλά και την ίδια τη Σοβιετική Ένωση, το Βερολίνο και η Βιέννη δεν ήταν απλώς δύο πόλεις τις οποίες μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν συγγραφείς κατασκοπευτικών θρίλερ, αλλά δύο πραγματικά καταφύγια χιλιάδων κατασκόπων.
Δεκαετίες μετά την κατάρρευση του σοβιετικού κομμουνιστικού καθεστώτος, μια άλλη ευρωπαϊκή πόλη μετατρέπεται στην φωλιά των κατασκόπων του 21ου αιώνα. Οι Βρυξέλλες. Η de facto πρωτεύουσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία εκτός από την έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Συμβούλιο και μεγάλου τμήματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (συνεδριάσεις των κοινοβουλευτικών επιτροπών και έκτακτες σύνοδοι), φιλοξενεί και το«αρχηγείο» της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας (ΝΑΤΟ).
To κτίριο της Κομισιόν στις Βρυξέλλες
Κατά τη διάρκεια της πρώτης ημέρας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες (15-16 Οκτωβρίου) οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ επρόκειτο να συζητήσουν για μια σειρά από πολύ σημαντικά ζητήματα για το μέλλον της ΕΕ. Ανάμεσά τους, οι σχέσεις της ΕΕ με το Ηνωμένο Βασίλειο μετά την αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ, τα μέτρα που θα λάβει η Ένωση για την κλιματική αλλαγή, αλλά και ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, όπως οι σχέσεις ΕΕ - Αφρικής, η Ρωσία και η Τουρκία,.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ζήτησε από τους «27» να παραδώσουν τα κινητά τους τηλέφωνα και τα tablets πριν εισέλθουν στην αίθουσα της συνεδρίασης, στον πέμπτο όροφο του κτηρίου Europa, στον αριθμό 175 της Rue de la Loi, στις Βρυξέλλες. Τα τηλέφωνα και οι φορητές ηλεκτρονικές συσκευές όλων των Ευρωπαίων ηγετών τοποθετήθηκαν σε ειδικά ερμάρια, και οι «27» θα μπορούσαν να τα χρησιμοποιήσουν μόνο για επείγουσες κλήσεις, εκτός όμως της αίθουσας συνεδριάσεων, καθώς οι αρχές ασφαλείας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ανησυχούσαν ότι διάφοροι «αδιάκριτοι», όπως για παράδειγμα η βρετανική μυστική υπηρεσία MI6, θα προσπαθούσαν να αποκτήσουν γνώση των συνομιλιών.
Στιγμιότυπο από τη χθεσινή σύνοδο
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων έχουν αναγκαστεί να αφήσουν εκτός της αίθουσας της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τα προσωπικά τους τηλέφωνα, παρόλο που σε κάποιες προηγούμενες περιπτώσεις το πρόσχημα ήταν η «αποφυγή διαρροών προς τα μέσα ενημέρωσης».
Σύμφωνα με τις βελγικές υπηρεσίες πληροφοριών, οι Βρυξέλλες σήμερα συγκεντρώνουν περισσότερους κατασκόπους από όσους είχε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή πόλη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Κινέζοι, Ρώσοι, Τούρκοι, Αμερικανοί, Μαροκινοί και άλλοι, προσπαθούν να αποκτήσουν άμεση πρόσβαση τόσο στις συζητήσεις των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ, όσο και σε αυτές των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων.
Οι βελγικές μυστικές υπηρεσίες έχουν ζητήσει αρκετές φορές σε υπηκόους τρίτων χωρών να...εγκαταλείψουν ευγενικά τη χώρα, ενώ αρκετοί εκ των μονίμων αντιπροσώπων των «27» στις Βρυξέλλες, ανησυχούν ότι παρακολουθούνται σε καθημερινή βάση. Οι εθνικές επέτειοι των κρατών - μελών της ΕΕ αποτελούν ιδανικές ευκαιρίες κατασκοπίας, καθώς είθισται να οργανώνονται δεξιώσεις όπου παρευρίσκονται εκατοντάδες προσκεκλημένοι από πρεσβείες χωρών εκτός ΕΕ. Παρόλο που λόγω της Covid-19 αυτή η συνήθεια έχει σχεδόν εκλείψει, η προσπάθεια απόκτησης πληροφοριών εξακολουθεί να αποτελεί μια τεράστια «επιχείρηση» η οποία κοστίζει εκατοντάδες εκατομμυρίων ευρώ και «απασχολεί» χιλιάδες ανθρώπων.
Το 2003, όταν η Ελλάδα είχε την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, έπειτα από έναν τυχαίο έλεγχο στα γραφεία των Βρυξελλών που προορίζονταν για χρήση από τις γερμανικές, γαλλικές και βελγικές αντιπροσωπείες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, εντοπίστηκαν ηλεκτρονικές συσκευές καταγραφής και παρακολούθησης συνομιλιών. Η γαλλική εφημερίδα Le Figaro είχε αφήσει να εννοηθεί ότι πίσω από αυτές τις υποκλοπές βρίσκονταν αμερικανικές υπηρεσίες.
Το 2013 το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel είχε αποκαλύψει ότι οι ΗΠΑ είχαν αναπτύξει ένα δίκτυο για να κατασκοπεύουν τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ στις αρχές του 2020 οι ευρωπαϊκές εφημερίδες Die Welt (Γερμανία) και La Stampa (Ιταλία) δημοσίευσαν πληροφορίες σχετικά με ένα δίκτυο υπαλλήλων ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων που εργάζονταν για λογαριασμό των κινεζικών αρχών. Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, ήτοι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν το καθένα τα δικά τους γραφεία ασφαλείας, που εργάζονται για να αποτρέψουν τους επίδοξους κατασκόπους να αποκτήσουν πρόσβαση σε ευαίσθητα έγγραφα και σε απόρρητο υλικό.
Το κτίριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες
Μπορεί η θρυλική ταινία του 1949 «ο Τρίτος Άνθρωπος» με τον Όρσον Γουέλς να είχε ως κέντρο την κατεχόμενη από τους συμμάχους Βιέννη, ωστόσο τον 21ο αιώνα, σύμμαχοι, πρώην σύμμαχοι και ανταγωνιστές έχουν μετατρέψει τις Βρυξέλλες στο κέντρο της κατασκοπείας στην Ευρώπη.