Πόσο μετράνε στο Twitter οι Ευρωπαίοι ηγέτες - Μια διαφορετική έρευνα

Η «καθαίρεση» του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ από το Twitter, το μέσο κοινωνικής δικτύωσης που είχε επιλέξει ο ίδιος για να επικοινωνεί με το κοινό του του, απαξιώνοντας την πλειονότητα των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης, φάνηκε σε μεγάλη μερίδα του κόσμου ως μια πολύ πιο αποτελεσματική κίνηση από αυτές που θα μπορούσαν να κάνουν τα συνταγματικά όργανα στις ΗΠΑ. Ηθελημένα ή μη, το Twitter αλλά και άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενήργησαν ως καταλύτες της πολιτικής Τραμπ. Το επέτρεψαν γιατί γνώριζαν ότι θα τραβήξουν πάνω τους την προσοχή. Από τον Μάρτιο του 2009 μέχρι την ημέρα που η πλατφόρμα κλείδωσε τον λογαριασμό του, ο Τραμπ είχε κάνει περίπου 60.00 tweets, αναρτώντας κατά μέσο όρο 760 τον μήνα, ενώ τον ακολουθούσαν περίπου 88 εκατομμύρια άνθρωποι.

Η εκδίωξη του προέδρου από τη δημοφιλή πλατφόρμα, δύο ημέρες μετά την εισβολή οπαδών του στο Καπιτώλιο, μπορεί να συνέβη υπό βροχή χειροκροτημάτων, δείχνει όμως ξεκάθαρα τη δύναμη που έχουν αποκτήσει τα συγκεκριμένα μέσα. Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει τριπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία και τα στοιχεία δείχνουν ότι πάνω από 3,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως, αριθμός που αντιστοιχεί στο 45% του συνολικού πληθυσμού, χρησιμοποιούν κάποιο από αυτά. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2018, το Twitter είναι η πιο δημοφιλής πλατφόρμα μεταξύ των ηγετών του πλανήτη, καθώς 951 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων από 187 χώρες χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Στην Ευρωπαϊκή Eνωση 25 από τους 27 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της Ε.Ε., αλλά και οι πρόεδροι των θεσμικών οργάνων (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Κομισιόν, ΕΚΤ), χρησιμοποιούν ενεργά το Twitter ως ένα επιπλέον, σημαντικό, κανάλι επικοινωνίας με τους πολίτες. Με ποιον τρόπο όμως χρησιμοποιούν την πλατφόρμα οι Ευρωπαίοι ηγέτες; Τι τουιτάρουν οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ε.Ε. και οι πρόεδροι των θεσμικών οργάνων και πώς αλληλεπιδρούν με το κοινό τους;

Μια πρώτη απάντηση σε ένα τόσο σύνθετο ερώτημα έρχεται να δώσει μια μελέτη που συνέταξαν οι ερευνητικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καταγράφοντας περισσότερα από 31.000 tweets 34 Ευρωπαίων ηγετών το χρονικό διάστημα Ιανουάριος 2019-Ιούνιος 2020. Σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα αδιαμφισβήτητος ηγέτης του «ευρωπαϊκού Twitter» είναι ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι, καθώς αναρτά κατά μέσο όρο 562 tweets τον μήνα. Πρόκειται για αριθμό σχεδόν διπλάσιο από αυτόν του δεύτερου στη λίστα, του πρωθυπουργού της Κροατίας Αντρέι Πλένκοβιτς, ο οποίος κάνει κατά μέσο όρο 234 tweets σε διάστημα 30 ημερών.

Τρίτος στη λίστα είναι ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, ενώ ακολουθούν ο πρωθυπουργός της Σλοβενίας Γιάνεζ Γιάνσα, ο καγκελάριος της Αυστρίας Ζεμπάστιαν Κουρτς και ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης, με μέσο όρο 82 tweets τον μήνα. Συγκριτικά με τους ηγέτες άλλων κρατών, οι «27» της Ε.Ε. φαίνεται να χρησιμοποιούν με φειδώ το Twitter, καθώς το ίδιο χρονικό διάστημα ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζάστιν Τριντό ανάρτησε κατά μέσο όρο 408 tweets, ενώ ο πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρου 308 τιτιβίσματα. Ουδείς όμως ηγέτης δεν μπορεί να πλησιάσει ούτε στο ελάχιστο τον αριθμό των 762 αναρτήσεων του... αποκλεισμένου πλέον από την πλατφόρμα, απερχόμενου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

Η ηλικία των Ευρωπαίων ηγετών δεν φαίνεται να διαδραματίζει κάποιον ιδιαίτερο ρόλο στη συχνότητα με την οποία επιλέγουν να χρησιμοποιούσαν τη δημοφιλή πλατφόρμα, καθώς οι περισσότερο δραστήριοι Ευρωπαίοι στο Twitter ανήκουν σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. Ο Μοραβιέτσκι, είναι άνω των 50 ετών, ο Σάντσεθ 48, o Γιάνσα 62, o Κουρτς 34 και ο Κυριάκος Μητσοτάκης 52. Το ίδιο ισχύει και για τους λιγότερο ενθουσιώδεις χρήστες του Twitter, οι οποίοι δεν ανήκουν σε «παλαιότερη γενιά».

Οπως είναι αναμενόμενο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες στοχεύουν συνήθως στο εθνικό κοινό και γι’ αυτόν τον λόγο οι αναρτήσεις τους γίνονται στη μητρική τους γλώσσα. Η επιλογή μιας δεύτερη γλώσσας, κυρίως η αγγλική και δευτερευόντως η γαλλική και η γερμανική, γίνεται όταν επιδιώκουν να προσεγγίσουν ένα «διεθνές κοινό» καθώς διακυβεύεται ένα σημαντικό εθνικό ή σημαντικό ευρωπαϊκό ζήτημα. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, αυτό του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και του Ισπανού πρωθυπουργού Σάντσεθ, οι οποίοι κάλεσαν τους Ευρωπαίους πολίτες να προσέλθουν στις κάλπες για τις ευρωεκλογές του 2019, σε 22 και 7 διαφορετικές γλώσσες αντίστοιχα. Κατά το χρονικό διάστημα που καλύπτει η εν λόγω έρευνα, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας ανήρτησε 14 φορές tweets στα αγγλικά, δύο στα γαλλικά και στα γερμανικά και ένα στα ολλανδικά.

Αναφορικά με το περιεχόμενο των αναρτήσεών τους, οι περισσότεροι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων της Ε.Ε. επιλέγουν πρωτίστως τις διμερείς ή πολυμερείς συναντήσεις τους με άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, τις συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (πριν, κατά τη διάρκεια και έπειτα από αυτό), τις εξωτερικές σχέσεις της Ε.Ε., είτε με τα Δυτικά Βαλκάνια και τη Ρωσία, είτε με την Τουρκία, καθώς και συναντήσεις τους με μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για παράδειγμα, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζιουζέπε Κόντε εστίασε σε θέματα οικονομικής διακυβέρνησης, που συνδέονται με την έντονη συζήτηση για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, ενώ ο κ. Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης επικεντρώθηκαν στις εξωτερικές σχέσεις της Ε.Ε., ιδίως στις σε αυτές με την Τουρκία.

Καθώς η συγκεκριμένη έρευνα καλύπτει διάστημα 18 μηνών κατά, το οποίο η Ελλάδα είχε δυο διαφορετικούς πρωθυπουργούς, τα στοιχεία δείχνουν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης χρησιμοποίησε πολύ περισσότερο το Twitter από τον προκάτοχό του Αλέξη Τσίπρα, ωστόσο και οι δύο ασχολήθηκαν με τις εξωτερικές σχέσεις της Ε.Ε. και ιδίως με την Τουρκία, ενώ τους απασχόλησαν τα ζητήματα της μετανάστευσης, αν και στο εν λόγω ζήτημα περισσότερο δραστήριος στο Twitter ήταν ο κ. Μητσοτάκης, καθώς οι αναρτήσεις του για το Μεταναστευτικό αντιστοιχούσαν στο 20% των συνολικών αναρτήσεών του για ευρωπαϊκά θέματα.

Σύμφωνα με την έρευνα, οι αναρτήσεις που αφορούσαν τις διμερείς και πολυμερείς συναντήσεις ανάμεσα στους Ευρωπαίους ηγέτες παρουσιάζουν ξεχωριστό ενδιαφέρον, καθώς δεν επέλεξαν όλοι οι συμμετέχοντες να τις κοινοποιήσουν. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι ο πρόεδρος της Γαλλίας, καθώς πολλοί αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων ανήρτησαν στο Twitter τις συναντήσεις που είχαν μαζί του, αλλά ο ίδιος ο πρόεδρος Μακρόν επέλεξε να μην το κάνει. Από τους Ευρωπαίους ηγέτες με τις περισσότερες διμερείς συναντήσεις, στην πρώτη θέση βρίσκεται η Καγκελάριος της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ (σ.σ.: τον λογαριασμό της τον διαχειρίζεται ο εκπρόσωπός της), με 24 συναντήσεις, και ακολουθού ο Αντρέι Μπάμπις από την Τσεχία με 15 αναρτήσεις, ο Μαρκ Ρούτε από την Ολλανδία και ο Ιρλανδός Λίο Βαράντκαρ με 14 και ο Κυριάκος Μητσοτάκης με 12. Αλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν και ο τέως πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκαν μεν εκτενώς στο Twitter για τις διμερείς συναντήσεις τους, χωρίς ωστόσο να λάβουν τις ίδιες αναφορές και από τους συναδέλφους τους με τους οποίους συναντήθηκαν.

Μια βασική διαφορά ανάμεσα στον απερχόμενο Αμερικανό πρόεδρο και τους Ευρωπαίους ηγέτες είναι ο τόνος της γλώσσας που χρησιμοποιούν με τις αναρτήσεις τους στο Twitter. Σε αντίθεση με τον «εμπρηστικό» Τραμπ, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι εμφανίζονται μάλλον ουδέτεροι στα ζητήματα που αφορούν στην Ε.Ε., με τις εξαιρέσεις να μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο Ισπανός Πέδρο Σάντσεθ. ο οποίος επέκρινε την πρόταση προϋπολογισμού της Ε.Ε. και ο Αντρέι Μπάμπις ο οποίος εξέφρασε την απογοήτευσή του για το αδιέξοδο στην περαιτέρω διεύρυνση της Ε.Ε. Ενα άλλο παράδειγμα είναι ο Πολωνός Μοραβιέτσκι, που στράφηκε κατά του κοινού νομίσματος υποστηρίζοντας ότι είναι υπαίτιο για το υψηλό επίπεδο δημοσιονομικού ελλείμματος στην Ιταλία, την Ελλάδα και την Ισπανία. Ωστόσο όταν η Πολωνία εξαιρέθηκε από τους στόχους της κλίματος ουδετερότητα στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2019, δήλωσε ότι «ήταν μια καλή σύνοδος κορυφής για εμάς».

Θετικά μηνύματα για την Ε.Ε. ανήρτησε ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του 2019 για τη συλλογική αντίδραση στις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στα κυπριακά ύδατα, καθώς και ο Κυριάκος Μητσοτάκης ο οποίος έγραψε στο Twitter «Ζήτησα και έλαβα την πλήρη στήριξη προς την Ελλάδα όλων των κρατών μελών της Ε.Ε. απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα. Η “συμφωνία” μεταξύ Λιβύης - Τουρκίας είναι παντελώς άκυρη, τόσο ως προς την ουσία της όσο και ως προς την τυπική διαδικασία νομιμοποίησής της».

Με βάση τον αριθμό των ανθρώπων που ακολουθούν τους Ευρωπαίους ηγέτες στην εν λόγω πλατφόρμα, δημοφιλέστερος εμφανίζεται ο Εμανουέλ Μακρόν με 5,7 εκατομμύρια ακολούθους και επόμενοι στη λίστα είναι ο Ισπανός Σάντσεθ με 1,4 εκατομμύρια ο Ολλανδός Ρούτε με 1,1 εκατομμύρια και ο εκπρόσωπος της Ανγκελα Μέρκελ με 959.000. Παρά την κατάταξή τους ως οι πιο δημοφιλείς ηγέτες της Ε.Ε. στο Twitter, οι συνολικοί ακόλουθοι και των τεσσάρων αυτών ηγετών είναι πολύ λιγότεροι από αυτούς του Ντόναλντ Τραμπ με 88 εκατομμύρια ακολούθους. Ωστόσο, σύμφωνα με την έρευνα αν και το Twitter χρησιμοποιείται κυρίως ως κανάλι επικοινωνίας με το εγχώριο κοινό, ο αριθμός των ακολούθων θα πρέπει να σχετίζεται και με τον πληθυσμό κάθε χώρας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, για παράδειγμα, έχουν 328 εκατομμύρια κατοίκους, οπότε τα 85 εκατομμύρια που ακολουθούσαν τον Τραμπ (αν και φυσικά δεν προέρχονται μόνο από τις ΗΠΑ) αντιστοιχούν στο 26% του πληθυσμού. Ο Τριντό θα είχε περίπου το 14%, ο Μακρόν το 10% του πληθυσμού, ο Ρούτε το 6,5% και ο Μπολσονάρου το 3%. Από αυτή την προοπτική, οι ηγέτες της Ε.Ε. αποδίδουν σχετικά καλά στο Twitter.

H αποπομπή του προέδρου Τραμπ από το Twitter μπορεί να ήταν η απόφαση μιας τεχνολογικής εταιρείας, αλλά ήταν ένα γεγονός που προκάλεσε σεισμό στην αμερικανική πολιτική σκηνή. Η συζήτηση για το εάν πρόκειται μια άνευ προηγουμένου παρέμβαση στη δημόσια συζήτηση ή για το εάν το Twitter ως ιδιωτική εταιρεία οφείλει να συμμορφώνεται με τους κανόνες που ισχύουν για όλους έχει πλέον φουντώσει στις περισσότερες χώρες. Ωστόσο με τη μοίρα του πλέον σφραγισμένη, ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ κατάφερε δείξει στον κόσμο τη δύναμη αυτής της πλατφόρμας.

Ειδήσεις σήμερα: 

Ελπίδες «γεννά» η θεραπεία της Covid-19 με μονοκλωνικά αντισώματα - Τι έδειξε πρόσφατη μελέτη

Πέθανε ο Λάρι Κινγκ

Καναδική έρευνα: Η κολχικίνη μειώνει κατά 44% τη θνητότητα από κορωνοϊό