Εποχή Μπάιντεν: Ο Ερντογάν προσπαθεί απεγνωσμένα να εξευμενίσει τις ΗΠΑ

Σχεδόν δύο μήνες από την ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν , κάτι έχει αλλάξει δραματικά στις σχέσεις ΗΠΑ- Τουρκίας: Ο  νέος «πλανητάρχης» έχει πραγματοποιήσει  δεκάδες τηλεφωνικές κλήσεις  σε ηγέτες άλλων χωρών - ωστόσο,  προς τον Τούρκο ομόλογό του τέτοια  κλήση δεν έγινε μέχρι στιγμής . Μάλιστα, το  Business Insider αναφέρει ότι  ίσως να μην υπάρξει  επαφή με τον Ερντογάν «για αρκετούς μήνες» ακόμη. 

Το καλύτερο που έχει πετύχει η Άγκυρα είναι μία τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του «πρωτοσύμβουλου» του Ερντογάν Ιμπραήμ Καλίν και του Σύμβουλου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν , πριν από 40 ημέρες. Παράλληλα, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντ. Μπλίνκεν έχει αναφερθεί σε αρκετές περιπτώσεις δημοσίως στην εμπλοκή της Άγκυρας στην αγορά των S-400 από τη Μόσχα - μία κίνηση που θεωρείται από την Διοίκηση Μπάιντεν ως μη συνάδουσα με τις νατοϊκές υποχρεώσεις της Τουρκίας - ενώ στην τελευταία του παρέμβαση στην επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Αμερικανικής Γερουσίας μίλησε με πολύ σκληρά λόγια την πολιτικη της έντασης που ακολουθεί η Τουρκία στο Αιγαίο. 

Υπάρχει ωστόσο και η οικονομική πλευρά των αμερικανοτουρκικών σχέσεων: Η επικείμενη δίκη της τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank σε δικαστήριο του Μανχάταν για συμμετοχή σε κύκλωμα αποφυγής των κυρώσεων των ΗΠΑ στο Ιράν δεν αποκλείεται να καθυστερήσει ακόμη περισσότερο την επικοινωνία των δύο ηγετών, όπως ανέφερε Ευρωπαίος διπλωμάτης. «Ο Μπάιντεν γνωρίζει ποιος έχει το πάνω χέρι στη σχέση αυτή και ίσως να μην τηλεφωνήσει στον Ερντογάν ακόμη και μετά τη δίκη της Halkbank, εκτός κι αν προκύψει κάποια κρίση», σχολίασε.

Η “bad bank” του Ερντογάν, όπως την αποκάλεσε το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, κατηγορείται  ότι επιδίωξε να παρακάμψει τις κυρώσεις των ΗΠΑ στο Ιράν ξεπλένοντας - με το αζημίωτο - ως και 20 δισ. δολάρια διαπράττοντας τραπεζική απάτη και αποκρύπτοντας την παράνομη φύση των συναλλαγών αυτών από Αμερικανούς αξιωματούχους. Η Τουρκία αρνείται την εμπλοκή της Halkbank ή κυβερνητικών αξιωματούχων σ’ αυτή την υπόθεση, αλλά οι Αμερικανοί εισαγγελείς  υποστηρίζουν ότι ο Τουρκο-ιρανός επιχειρηματίας Ρεζά Ζαράμπ δωροδόκησε υψηλόβαθμους Τούρκους αξιωματούχους, μεταξύ των οποίων κι έναν υπουργό.

Η Halhbank κινδυνεύει με  πρόστιμο δεκάδων εκατομμυρίων  δολαρίων  - και κυρίως - με αποκλεισμό από τα  διεθνή συστήματα μεταφοράς χρημάτων, πράγμα που εντείνει την πίεση στον Ερντογάν να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με την Ουάσιγκτον. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσουν πολλοί την πρόσφατη παραίτηση  του γενικού  διευθυντή του Χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, πρώην στελέχους  της Halkbank, ο οποίος είχε καταδικαστεί το 2018 στις ΗΠΑ σε 28 μήνες φυλάκιση για την εμπλοκή του στην παράκαμψη των κυρώσεων κατά του Ιράν. 

Από την ανάληψη των καθηκόντων του Μπάιντεν η κυβέρνηση Ερντογάν προσπαθεί να βγάλει από τον πάγο τις σχέσεις της με γειτονικές χώρες, όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος, ενώ δηλώνει πρόθυμη να βάλει στην αποθήκη τους πυραύλους S-400 που αγόρασε το 2019 από τη Ρωσία, ώστε να βγει από τη μέση ένα σημαντικό εμπόδιο για τη βελτίωση του κλίματος μεταξύ της Άγκυρας και της Ουάσιγκτον. «Οι κινήσεις του Ερντογάν δείχνουν ότι συνειδητοποιεί πως ο Μπάιντεν δεν θα κάνει τα στραβά μάτια στις ενέργειές τους, όπως έκανε ο Τραμπ», είπε Ευρωπαίος διπλωμάτης στο Business Insider.