Μεσανατολικό: Εύθραυστη η εκεχειρία - «Με το δάχτυλο στη σκανδάλη» Ισραήλ και Χαμάς

Η πολυαναμενόμενη κατάπαυση του πυρός ανάμεσα στις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ και τον στρατιωτικό βραχίονα της Χαμάς, της ισλαμιστικής παράταξης που κυβερνά τη Λωρίδα της Γάζας, τέθηκε επίσημα σε εφαρμογή ύστερα από έντεκα αιματηρές ημέρες. Πρόκειται για μία εύθραυστη εκεχειρία, με τις δύο πλευρές να βρίσκονται ακόμα «με το δάχτυλο στη σκανδάλη». Οι πρωταγωνιστές της ανάφλεξης, όμως, είναι αυτοί που έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο και για την μακροημέρευση ή όχι της αποκλιμάκωσης. Αυτοί είναι το κλειδί των εξελίξεων στην περιοχή, έχοντας, όμως, το βλέμμα τους στραμμένο κατά κανόνα στο εσωτερικό τους μέτωπο.

Πανηγυρισμοί στη Γάζα για τη εκεχειρία 

Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου είναι ο αδιαμφισβήτητος παίκτης. Αυτός που έχει δει τις πολιτικές του μετοχές να εκτοξεύονται από την αρχή των εχθροπραξιών. Και να σκεφτεί κανείς ότι μόλις έναν μήνα νωρίτερα, μαγειρευόταν μία κυβέρνηση συνασπισμού που κοινό τόπο είχε ότι πρωθυπουργός θα ήταν οποιοσδήποτε εκτός από τον “Μπίμπι”. Πρόκειται για τις τέταρτες εκλογές στο Ισραήλ μέσα σε διάστημα δύο ετών. Σε μια απροσδόκητη εξέλιξη, ο αρχηγός του δεξιού κόμματος Yamina ("Δεξιά"), Ναφτάλι Μπένετ, αποχώρησε από τις συνομιλίες. Αυτό επανέφερε τον Νετανιάχου στο τιμόνι. Πλέον, ως ηγέτης του Ισραήλ και επικεφαλής της στρατιωτικής αντίδρασης φαίνεται να αποκομίζει πλούσια πολιτικά-εκλογικά κέρδη. Ο Λαπίντ, ηγέτης του κεντρώου κόμματος Γες Ατίντ (“Υπάρχει μέλλον”), δυσκολεύεται να σχηματίσει κυβέρνηση, μετά την εντολή (διορίας 28 ημερών) που έλαβε από τον πρόεδρο του Ισραήλ Ρέουβεν Ρίβλιν. Εάν αποτύχει, είναι πιθανό να διεξαχθούν νέες εκλογές και ο Νετανιάχου να αποδειχθεί ο μεγάλος κερδισμένος. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο αγώνας του για πολιτική επιβίωση στέφεται με επιτυχία. Πρόκειται για τον μακροβιότερο πρωθυπουργό του Ισραήλ.

Έχει καταφέρει να στέκεται στα πόδια του παρά τις σοβαρές δικαστικές εκκρεμότητές του. Ο εν ενεργεία πρωθυπουργός αντιμετωπίζει κατηγορίες για δωροληψία, απάτη και κατάχρηση εμπιστοσύνης σε τρεις χωριστές υποθέσεις Δεν δίστασε, μάλιστα, να κατηγορήσει ευθέως τους δικαστές για συμμετοχή στη σκευωρία που, όπως ισχυρίζεται, έχει στήσει η αριστερή αντιπολίτευση και τα Μίντια.

Ο Νετανιάχου γεννήθηκε στο Τελ Αβίβ το 1949. Είχε δύο ακόμα αδέλφια. Αυτός ήταν ο μεσαίος και λέγεται πως έχει υψηλότατο ΙQ, σχεδόν 180, χωρίς αυτό να έχει ποτέ αποδειχθεί. Ο πατέρας του ήταν καθηγητής εβραϊκής ιστορίας και το 1963 μετακόμισε με την οικογένειά του στις ΗΠΑ και στη Φιλαδέλφεια. Εκεί εργάστηκε ως καθηγητής στο πανεπιστήμιο Dropsie.

Ο Μπέντζαμιν επέστρεψε μαζί με τα αδέλφια του στο Ισραήλ, αμέσως μετά την αποφοίτησή του. Υπηρέτησε σε επίλεκτη μονάδα των ισραηλινών ειδικών δυνάµεων και συµµετείχε σε πολλές αποστολές. Το ίδιο ακριβώς έκανε και ο μεγαλύτερος αδελφός του, Ιωνάθαν. Ήταν επικεφαλής στην “επιχείρηση Έντεμπε” και από τους 200 Ισραηλινούς κομάντος σκοτώθηκε μονάχα αυτός. Το πρόωρο και τραγικό τέλος του, σηματοδότησε και την έναρξη της πολιτικής καριέρας του Μπενιαμίν.

Σημαντικό ρόλο, εκτός από το Νετανιάχου, παίζει και ο προστατευόμενός του αρχηγός της Μοσάντ, Γιόσι Κοέν, ο οποίος ολοκληρώνει τη θητεία του σε μερικές ημέρες. Μέχρι το 1996, το ευρύ κοινό δεν γνώριζε το όνομα του εκάστοτε αρχηγού της Μοσάντ. Τα ΜΜΕ ανέφεραν τον εκάστοτε επικεφαλής χρησιμοποιώντας μόνο το πρώτο γράμμα των ονομάτων τους. Ακόμα και μετά τη λήξη της θητείας τους, απαγορευόταν η δημοσιοποίηση των ονομάτων τους.

Αυτό άλλαξε από τότε που ανέλαβε ο Κοέν τη διεύθυνση της Μοσάντ. Σε αντίθεση με τους προκατόχους του δίνει συχνά το παρόν σε πολιτικές συναντήσεις υψηλού επιπέδου, φέρνοντας την Μοσάντ στο κέντρο του ενδιαφέροντος. Οι επιτυχημένες επιχειρήσεις της επί των ημερών του και η στενή του σχέση με τον Νετανιάχου τον έχουν καταστήσει κομβικό παίκτη και στη σφαίρα της διπλωματίας.

Σε λίγο θα κλείσει τα 60 του χρόνια. Γεννήθηκε και μεγάλωσε σε μία ιδιαίτερα θρησκευόμενη οικογένεια στην Ιερουσαλήμ. Εντάχθηκε στη Μοσάντ το 1982, αμέσως μετά την στρατιωτική του θητεία. Δεν άργησε να διακριθεί ως υπεύθυνος για την στρατολόγηση και τον χειρισμό κατασκόπων. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 έγινε επικεφαλής γραφείου της Μοσάντ σε ευρωπαϊκή χώρα.

Το 2006 ανέλαβε διευθυντής της Tzomet, μονάδας που στρατολογεί πράκτορες και επιτηρεί τις δραστηριότητές τους μέσα στο πεδίο. Μετά από πέντε χρόνια διορίστηκε αναπληρωτής διευθυντής της Μοσάντ. Το 2013 διορίστηκε πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας (NSC), όπου έγινε για πρώτη φορά γνωστός στην κοινή γνώμη. Από τον Ιανουάριο του 2016, είναι ο 12ος διευθυντής της Μοσάντ και η θητεία του λήγει τον Ιούνιο. Ακόμα δεν έχει γνωστοποιηθει το όνομα του αντικαταστάτη του, ο οποίος φέρει το κωδικό όνομα “D”.

Η Ισραηλινή Στρατιωτική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΙΜΙ), γνωστή ως “Αμάν”, και η Ισραηλινή Υπηρεσία Ασφαλείας (ISA) γνωστή ως “Σιν Μπετ” παίζουν καθοριστικό ρόλο, αν και δέχονται κριτική ότι υποβάθμισαν την ετοιμότητα της Χαμάς να πραγματοποιήγσει τέτοιας έκτασης πυραυλική επίθεση. Θεωρούσαν ότι δεν ήταν έτοιμη ούτε είχε την πρόθεση για σύγκρουση και ως εκ τούτου ευνοούσε τη διατήρηση του status quo.

Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Αβίβ Κοχάβι. Εξαιτίας των εχθροπραξιών ακύρωσε ένα προγραμματισμένο ταξίδι στην Ουάσινγκτον, με σκοπό να ενημερώσει την κυβέρνηση Μπάιντεν για τις πληροφορίες και τις εκτιμήσεις του Ισραήλ σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα και τις κινήσεις του Ιράν στην περιοχή. Το Γενικό Επιτελείο ισχυρίζεται ότι είχε προειδοποιήσει την κυβέρνηση για τις προθέσεις και το οπλοστάσιο της Χαμάς. Τότε, μάλιστα, είχε καλέσει τα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων να είναι προετοιμασμένα για επικείμενο πόλεμο.

Ο Αβίβ Κοχάβι

Στο αντίπαλο στρατόπεδο βρίσκεται αρχηγός της Χαμάς Ισμαήλ Χάνιγια. Εξελέγη τον Μάϊο του 2017, αντικαθιστώντας τον Χάλεντ Μεσάαλ, ο οποίος αποχώρησε από τα ηνία της οργάνωσης που ιδρύθηκε στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1980. Χαμάς στα αραβικά σημαίνει ζήλος ή θάρρος και είναι το ακρωνύμιο για το Harakat Al Muqawima Al Islamiyya, δηλαδή “Κίνημα Ισλαμικής Αντίστασης”.

Ο Ισμαήλ Χάνιγια

Ο ηγέτης της Χαμάς είναι 54 ετών και έχει γεννηθεί στη Γάζα. Πριν αναλάβει τα ηνια της οργάνωσης ήταν πρωθυπουργός των Παλαιστινίων μετά την εκλογική νίκη της οργάνωσης το 2006, οπότε και ανέλαβε τον πολιτικό έλεγχο στη Λωρίδα της Γάζας. Η Χαμάς έχει συγκρουστεί τρείς ακόμα φορές με το Ισραήλ από το 2008, ενώ βρίσκεται και σε εμφύλιο σπαραγμό με την Παλαιστινιακή Αρχή, που ελέγχεται από την Φατάχ.

Έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες συμφιλίωσης ανάμεσα στη Φατάχ και τη Χαμάς τα τελευταία χρόνια, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Στο παρελθόν είχε, μάλιστα, υπογραφεί μέχρι και συμφωνία συμφιλίωσης. Η συμφωνία δεν εφαρμόστηκε ποτέ, καθώς καμία από τις δύο πλευρές δεν ήθελε να μοιραστεί την εξουσία με την άλλη. Ο Ισμαήλ Χάνιγια ηγείται του πολιτικού σκέλους της Χαμάς και έχει υπό την εποπτεία του την υπηρεσία πληροφοριών, γνωστή ως Al-Majd (Δόξα).

Η Χαμάς δεν θα μπορούσε να αντέξει την πίεση του Ισραήλ εάν δεν υποστηριζόταν οικονομικά και στρατιωτικά από τρίτες χώρες. Λάμβανε μεγάλες οικονομικές δωρεές από διάφορα αραβικά κράτη, ιδιαίτερα από κράτη του Κόλπου, από μουσουλμανικά φιλανθρωπικά ιδρύματα και από εξόριστους Παλαιστινίους. Ειδικά μετά την προσέγγιση του Ισραήλ με τα Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία, ο σημαντικότερος χρηματοδότης της Χαμάς είναι το Κατάρ και τα τελευταία χρόνια η Τουρκία, ενώ στρατιωτική βοήθεια της στέλνβει και το Ιράν. Το 2012 ο εμίρης του Κατάρ ήταν ο πρώτος αρχηγός κράτους που επισκέφθηκε την ηγεσία της Χαμάς στη Γάζα.

Επικεφαλής της Παλαιστινιακής Αρχής είναι ο υπερήλικας Μαχμούντ Αμπάς, διάδοχος του Γιασέρ Αραφάτ. Οι τελευταίες προεδρικές εκλογές έγιναν το 2005, τις οποίες είχε κερδίσει ο Αμπάς. Το 2006 πραγματοποιήθηκαν βουλευτικές εκλογές, τις οποίες είχε κερδίσει η Χαμάς, με αποτέλεσμα το ξέσπασμα αιματηρών συγκρούσεων ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα.

Ο Μαχμούντ Αμπάς

Μετά την ενδοπαλαιστινιακή σύγκρουση, η Χαμάς ανέλαβε τον πολιτικό έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας, ενώ η Παλαιστινιακή Αρχή διατήρησε τον έλεγχο στη Δυτική Όχθη. Ο Αμπάς γεννήθηκε στην πόλη Safed πριν 86 χρόνια, που σήμερα είναι το βόρειο τμήμα του Ισραήλ. Όταν ήταν 13 ετών, ξέσπασε ο αραβοϊσραηλινός πόλεμος. Ως εκ τούτου, το 1948, η οικογένεια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σπίτι τους και να μετακομίσει στη Συρία.

Φοίτησε στο πανεπιστήμιο της Δαμασκού από τη Νομική Σχολή. Λίγο αργότερα εστάλη στη Μόσχα, όπου φοίτησε στο Ινστιτούτο Ανατολικών Σπουδών. Το 1983 υπερασπίστηκε τη διδακτορική διατριβή του με θέμα “Η μυστική σύνδεση μεταξύ ναζισμού και σιωνισμού”. Μετά την επιστροφή του στην Παλαιστίνη, ήταν ένας από τα ανώτερα στελέχη του Εθνικού Απελευθερωτικού Κινήματος της Παλαιστίνης (Fatah). Παρ’ ότι το 2018, ο Παλαιστίνιος πρόεδρος είχε νοσηλευθεί για μία και πλέον εβδομάδα στη Ραμάλα με πνευμονία, γεγονός που είχε αναζωπυρώσει τις εικασίες για το μέλλον και τη διαδοχή του, ο ίδιος δεν δείχνει καμία πρόθεση να αποχωρήσει. Την περίοδο αυτή, πάντως, είναι εξασθενημένος πολιτικά.

Παράλληλα με τη Χαμάς κινείται και η ιδεολογικά συγγενής οργάνωση “Ισλαμική Τζιχάντ”, η οποία λέγεται ότι έχει στην κατοχή της πάνω από 9000 ρουκέτες. Ως προς την επικινδυνότητα της νέας κατάστασης οι εκτιμήσεις των Ισραηλινών και των παλαιστινιακών υπηρεσιών συγκλίνουν. Εκεί που διαφέρουν οι εκτιμήσεις αυτές είναι μόνον στον αριθμό των ενεργών μαχητών του Ισλαμικού Κράτους στη Γάζα: οι Ισραηλινοί τους υπολογίζουν σε τουλάχιστον 600, ενώ πηγές της Παλαιστινιακής Αρχής σε 4.000-5.000.

Η παρουσία των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους αποτελεί σε πολλά επίπεδα αγκάθι για την Χαμάς, η οποία έλκει την καταγωγή της από την Μουσουλμανική Αδελφότητα. Είναι αγκάθι στο διεθνές διπλωματικό επίπεδο, αφού οποιαδήποτε ανοχή έναντι του Ισλαμικού Κράτους επιδεινώνει την ήδη κακή διεθνή εικόνα της Χαμάς, η οποία χαρακτηρίζεται από τη Δύση τρομοκρατική οργάνωση.

Εκτός αυτού, το Ισλαμικό Κράτος ανταγωνίζεται τη Χαμάς, στρατολογώντας νέους Παλαιστίνιους στη Γάζα, επαγγελόμενο εκδίκηση μέσω τρομοκρατικών επιθέσεων. Το Ισλαμικό Κράτος στρατολογεί κατά βάση από τη νέα γενιά των μεμονωμένων αγωνιστών της “Ιντιφάντας των μαχαιριών”, που πραγματοποιούν αυτοσχέδιες επιθέσεις αυτοκτονίες με μαχαίρι κατά Ισραηλινών.

Οι έντεκα μέρες συγκρούσεων σε αριθμούς

Από τις 10 Μαΐου, 248 Παλαιστίνιοι, συμπεριλαμβανομένων 66 παιδιών, σκοτώθηκαν από ισραηλινές επιδρομές στη Λωρίδα της Γάζας. Μεταξύ των νεκρών είναι δύο γιατροί, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής του τμήματος εσωτερικής παθολογίας στο Νοσοκομείο Shifa, το κύριο νοσοκομείο της πόλης της Γάζας.

Περισσότεροι από 1.900 Παλαιστίνιοι τραυματίστηκαν επίσης, συμπεριλαμβανομένων 560 παιδιών, σύμφωνα με την ίδια πηγή.

Περίπου 91.000 κάτοικοι του παλαιστινιακού θύλακα εκτοπίστηκαν, σύμφωνα με το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA).

Σχεδόν 1.500 κτιριακές εγκαταστάσεις επλήγησαν από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς, συμπεριλαμβανομένων 205 πολυώροφων πολυκατοικιών και σπιτιών που καταστράφηκαν πλήρως, σύμφωνα με τη Χαμάς.

75 κυβερνητικές και δημόσιες εγκαταστάσεις υπέστησαν ζημιές, πάλι σύμφωνα με το ισλαμικό κίνημα.

Δείτε βίντεο με την κατάρρευση του κτιρίου του Associated Press και του Al Jazeera από ισραηλινά πυρά

14 χλμ αγωγών ύδατος, 50 πηγάδια και 17 χλμ αγωγών αποχέτευσης υπέστησαν ζημιές.

Κόπηκαν εννέα γραμμές ηλεκτρικού ρεύματος και επλήγησαν 31 υποσταθμοί και 79 χλμ καλωδίων.

Περισσότερα από 450 οχήματα καταστράφηκαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές, σύμφωνα με τη Χαμάς.

Τρία τεμένη καταστράφηκαν ολοσχερώς και μία εκκλησία υπέστη ζημιές.

Ως αποτέλεσμα των ρουκετών που εκτόξευσε η Χαμάς προς το Ισραήλ από τη Λωρίδα της Γάζας, σκοτώθηκαν 12 άνθρωποι, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων Ισραηλινοί, συμπεριλαμβανομένου ενός 6χρονου Ισραηλινού παιδιού και μιας 16χρονης Αραβοισραηλινής έφηβης και του πατέρα της.

Σύμφωνα με τη Magen David Adom (MDA), το τοπικό ισοδύναμο του Ερυθρού Σταυρού, 357 άτομα τραυματίστηκαν.

2.061 σπίτια και 1.367 αυτοκίνητα που χτυπήθηκαν από ρουκέτες στο νότιο και κεντρικό Ισραήλ έχουν αποτελέσει αντικείμενο αξιώσεων αποζημίωσης, δήλωσε η ισραηλινή φορολογική υπηρεσία, η οποία χειρίζεται αυτές τις αξιώσεις.

Στη Δυτική Όχθη, υπό ισραηλινή κατοχή από το 1967, οι συγκρούσεις μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών δυνάμεων άφησαν μέσα σε έντεκα ημέρες πάνω από 25 Παλαιστινίους νεκρούς, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων εφήβων, σύμφωνα με τις παλαιστινιακές αρχές υγείας.

Σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό (IDF), τουλάχιστον πέντε επιτιθέμενοι πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν αφού αποπειράθηκαν να επιτεθούν κατά ισραηλινών δυνάμεων.

Ειδήσεις σήμερα: 

Νέος σεισμός 7,4 Ρίχτερ στην Κίνα - Δύο νεκροί και δεκάδες τραυματίες από τη δόνηση των 6 Ρίχτερ

Όταν η Μενδώνη συνάντησε τον Τσίπρα στην Ακρόπολη - Οι διάλογοί τους

ΕΚΠΑ: Στο Πειθαρχικό καθηγητής ύστερα από καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση