Αεροπειρατεία Λουκασένκο: Η Λευκορωσία έστειλε μαχητικό αεροσκάφος MiG-29 για να προσγειώσει την πτήση της Ryanair!
24.05.202111:39
Το πιθανό «λάθος» εκείνες τις πρώτες στιγμές, οι φοβισμένες εκφράσεις και η θλίψη στο βλέμμα - Πώς περιγράφουν τη σκηνή επιβάτες του αεροπλάνου
Μόλις ο πιλότος της πτήσης 4978 της Ryanair ανακοίνωσε ότι το αεροσκάφος θα προσγειωθεί στο Μινσκ, πρωτεύουσα της Λευκορωσίας, και όχι στη Λιθουανία όπως ήταν αρχικά προγραμματισμένο, ένας από τους επιβάτες του Boeing 737 αντέδρασε αμέσως.
Σηκώθηκε αμέσως από το κάθισμά του και από την μπαγκαζιέρα- το ντουλάπι που βρισκόταν πάνω από το κάθισμά του- έβγαλε από τη χειραποσκευή του δύο πράγματα: τον φορητό υπολογιστή και το κινητό του τηλέφωνο, και τα παρέδωσε στη σύντροφό του που τον συνόδευε.
Ο Λευκορώσος δημοσιογράφος Ρομάν Προτάσεβιτς, ο οποίος έπαιξε καταλυτικό ρόλο στις διαμαρτυρίες της αντιπολίτευσης πέρυσι στο Μινσκ, ήξερε ότι δεν είχε πολύ χρόνο στη διάθεσή του. Το Μινσκ απέχει λιγότερο από 200 χιλιόμετρα από το Βίλνιους, πρωτεύουσα της Λιθουανίας, κατά συνέπεια η εκτροπή της πτήσης θα διαρκούσε λίγα λεπτά.
«Όταν ανακοινώθηκε ότι οι επιβάτες θα προσγειωθούν στο Μινσκ, ο Ρομάν σηκώθηκε, άνοιξε τη μπαγκαζιέρα, πήρε τη χειραποσκευή του και προσπαθούσε να αποχωριστεί τα πράγματά του», δήλωσε ένας Λιθουανός επιβάτης, με το όνομα «Μάντας». «Νομίζω ότι έκανε λάθος. Υπήρχαν πολλοί που θα μπορούσε να δώσει τα πράγματά του, σ΄ εμένα ή σε άλλους επιβάτες και όχι στη φίλη του, η οποία επίσης νομίζω ότι έχει συλληφθεί», τόνισε.
Mαχητικό MiG-29 της σοβιετικής εποχής συνόδεψε το αεροσκάφος της Rynair στην αναγκαστική προαγείωση
Έξω από το αεροπλάνο - αν και δεν ήταν στο οπτικό πεδίο του «Μάντας» - ήταν ένα μαχητικό MiG-29 της σοβιετικής εποχής, κατόπιν εντολής του Προέδρου της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο, το οποίο ανάγκασε το αεροπλάνο να κατευθυνθεί και να προσγειωθεί στο Μινσκ. Ο Μάντας αφηγήθηκε την τραυματική του εμπειρία στο Reuters που ξεκίνησε με την απογείωση του αεροσκάφους από το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» στην Αθήνα και τελικά προσγειώθηκε αρχές χθες το απόγευμα στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας, Βίλνιους, μετά από μια στάση επτά ωρών στο Μινσκ. Ένας άλλος εξαντλημένος επιβάτης, μιλώντας σε δημοσιογράφους υπό καθεστώς ανωνυμίας, δήλωσε ότι ο Προτάσεβιτς φαινόταν «εξαιρετικά φοβισμένος». «Κοίταξα απευθείας τα μάτια του και ήταν πολύ λυπημένος», είπε.
Οι αρχές της Λευκορωσίας είχαν εκτρέψει την πτήση καθώς διέρρευσε ότι υπήρχε βόμβα στο αεροσκάφος, δήλωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων BelTA. Η ειδοποίηση αργότερα αποδείχθηκε ψευδής.
Κι άλλοι επιβάτες της πτήσης δήλωσαν ότι ο ακτιβιστής της λευκορωσικής αντιπολίτευσης έζησε κάποια λεπτά μεγάλης αγωνίας όταν συνειδητοποίησε ότι η πτήση της Ryanair στην οποία βρισκόταν θα εκτραπεί στο Μινσκ, όπου λίγο αργότερα συνελήφθη.
«Άρχισε να πανικοβάλλεται και να λέει ότι αυτό γίνεται εξαιτίας του», διηγήθηκε στο AFP η Μόνικα Σίμκιεν, μια σαραντάχρονη Λιθουανή όταν στο τέλος η πτήση μπόρεσε να προσγειωθεί στο Βίλνιους, έπειτα από πολύωρη καθυστέρηση.
«Απλώς γύρισε προς τον κόσμο και είπε ότι κινδυνεύει να του επιβληθεί θανατική ποινή», συνέχισε, προσθέτοντας ότι στη συνέχεια έμοιαζε «πολύ ήρεμος» όταν σιγουρεύτηκε ότι θα συλληφθεί μετά την άφιξη στο Μινσκ. Ήταν «νευρικός στην αρχή, αλλά μετά συνειδητοποίησε ότι δεν μπορούσε να κάνει τίποτα, ηρέμησε και το αποδέχθηκε», δήλωσε επίσης ο Μάντας, ενώ άλλος επιβάτης, ο 37χρονος Ενβίνας Ντίμσα, συμπλήρωσε ότι «δεν φώναζε, αλλά φαινόταν ότι φοβόταν πάρα πολύ. Θα έλεγε κανείς ότι αν υπήρχε ανοιχτή μια έξοδος, θα πηδούσε».
Καθόταν μόνος
Μετά την προσγείωση του αεροσκάφους στο Μινσκ, οι αρχές απομόνωσαν τον εξόριστο δημοσιογράφο από τους υπόλοιπους επιβάτες, έκαναν εξονυχιστικό έλεγχο στις αποσκευές του χρησιμοποιώντας ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά. Δεν βρέθηκε όμως τίποτα. «Είδαμε ότι ο Ρομάν πέρασε από έλεγχο», είπε ο Μάντας, προσθέτοντας ότι και οι άλλοι επιβάτες είχαν περάσει από έλεγχο των αποσκευών τους και μεταφέρθηκαν με λεωφορείο στον τερματικό σταθμό όπου πέρασαν αρκετές ώρες περιμένοντας να επιστρέψουν στο αεροπλάνο.
«Είδαμε από το παράθυρο ότι ο Ρομάν στεκόταν μόνος του κι ένας αστυνομικός μ΄έναν σκύλο προσπαθούσε να βρει κάτι (στις αποσκευές του)». Ένας άλλος επιβάτης, ο οποίος επίσης δεν κατονομάστηκε, είπε στα λιθουανικά ΜΜΕ ότι ο Προτάσεβιτς αναγνωρίστηκε αμέσως από τους αξιωματούχους ασφαλείας της Λευκορωσίας κατά την άφιξή του στο Μινσκ. «Είδα ότι του πήραν το διαβατήριό του. Έβγαλε τη μάσκα του και είπε:...« Είμαι ο λόγος για τον οποίο συμβαίνουν όλα αυτά».
«Ryanair, πού είναι ο Ρομάν;»
Η πρωθυπουργός της Λιθουανίας Ίνγκριντα Σιμονιτέ μετέβη στο αεροδρόμιο του Βίλνιους για να υποδεχθεί το αεροπλάνο, όπως και πολλές δεκάδες ακτιβιστές της λευκορωσικής αντιπολίτευσης. Ορισμένοι είχαν στους ώμους τους τη σημαία της λευκορωσικής αντιπολίτευσης, ενώ άλλοι κρατούσαν πανό με το σύνθημα: «Είμαι/Είμαστε ο Ρομάν Προτάσεβιτς» ή ακόμη «Ryanair, που είναι ο Ρομάν;».
«Οφείλουμε να δείξουμε την αλληλεγγύη μας για να αποφύγουμε να μας κάμψουν έναν έναν», δήλωσε ένας από αυτούς, ο 36χρονος Αλεξάντρ Γκλασκόφ. Σύμφωνα με αυτόν, η σύλληψη του Προτάσεβιτς συνιστά «έγκλημα». Ο Προτάσεβιτς, πρώην διευθυντής του μέσου ενημέρωσης της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Nexta, διέμενε στην Πολωνία.
Τον Νοέμβριο, οι υπηρεσίες ασφαλείας της Λευκορωσίας (KGB) είχαν καταχωρίσει το όνομά του και αυτό του ιδρυτή του Nexta Στεπάν Πουτίλο στον κατάλογο των «ατόμων που εμπλέκονται σε τρομοκρατικές δραστηριότητες», ενώ το Nexta διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στο πρόσφατο κύμα αμφισβήτησης της επανεκλογής το 2020 του Λουκασένκο, ο οποίος βρίσκεται στην προεδρία της Λευκορωσίας από το 1994.
Οι λευκορωσικές αρχές εξέτρεψαν την πτήση στην οποία είχε επιβιβαστεί για το Βίλνιους την ώρα που το αεροπλάνο πετούσε πάνω από την χώρα λόγω συναγερμού για βόμβα, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Belta. Ο συναγερμός αποδείχθηκε εσφαλμένος.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζήτησε την άμεση απελευθέρωση του Προτάσεβιτς περιγράφοντας το περιστατικό ως αεροπειρατεία. Ο Μάντας πρόσθεσε επίσης ότι δεν κατάλαβε εάν η σύντροφος του Ρομάν που είχε λάβει τον φορητό υπολογιστή και το κινητό του τηλέφωνο είχε συλληφθεί από τις αρχές της Λευκορωσίας. Τόνισε όμως ότι, στη διάρκεια της πτήσης Μινσκ-Βίλνιους, υπήρξαν λιγότεροι επιβάτες απ' αυτούς που αρχικά είχαν επιβιβαστεί από την Αθήνα. «Αυτό σημαίνει ότι περισσότερα από ένα άτομα δεν επιβιβάστηκαν στο αεροσκάφος με προορισμό το Βίλνιους - αλλά (είναι) δύσκολο να πούμε πόσοι ακριβώς.»
Χθες το βράδυ, ο πρόεδρος της Λιθουανίας, Γκιτάνας Ναϊζέα, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου αργά ότι η σύντροφος του Προτάσεβιτς δεν είχε επιβιβαστεί στην πτήση από το Μινσκ προς το Βίλνιους.