Αλεξάντρ Λιτβινένκο: Δολοφονία με ένα παγωμένο ρώσικο τσάι
21.09.202119:04
Δεκαπέντε χρόνια μετά τον θάνατο του πρώην πράκτορα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε σήμερα ως υπεύθυνο το Κρεμλίνο για τη δολοφονία του
Η χήρα του Αλεξάντρ Λιτβινένκο δεν χαμογέλασε όταν άκουσε μέσα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιώματων την απόφαση που κατέδειξε τη Ρωσία -δηλαδή τον Βλαντίμιρ Πούτιν- ως υπεύθυνη για τη δολοφονία του Αλεξάντρ Λιτβινένκο.
Ίσως να θυμόταν τις οδυνηρές στιγμές και τον πόνο που βίωσε ο σύζυγός της μόνος του στην εντατική και ξέροντας ότι θα πεθάνει, δηλητηριασμένος από το ραδιενεργό ισότοπο Πολώνιο -210.
Μετά την πρώτη καταδίκη της Ρωσίαςσε βρετανικό δικαστήριο για τη δολοφονία του η Μαρίνα Λιτβινένκο προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διεκδικώντας αποζημίωση 3.500.000 ευρώ.
Σύμφωνα με την απόφασή του, δύο τουλάχιστον άνδρες, οι Αντρέι Λουγκοβόι και Ντμίτρι Κοφτούν «έδρασαν ως πράκτορες του ρωσικού κράτους» στη δολοφονία.
Αντρέι Λουγκοβόι
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο συμπέρανε επίσηςότι η Μόσχα δεν παρείχε «εναλλακτική εξήγηση» που να είναι ικανοποιητική και πειστική, ενώ δεν αντέκρουσε τα συμπεράσματα της δημόσιας βρετανικής έρευνας.
Η τελευταία είχε δημοσιευθεί το 2016 και στις 329 σελίδες της οι βρετανικές αρχές έδειχναν ως υπεύθυνους το Κρεμλίνο και τον Πούτιν, ενώ η Μόσχα χαρακτήρισε με απάντηση της την έκθεση, ως «υπόδειγμα βρετανικού χιούμορ».
Ο εχθρός του Πούτιν
Η συγκλονιστική υπόθεση της δολοφονίας του πρώην πράκτορα της FSB Αλεξάντρ Λιτβινένκο το 2006, θύμιζε κάτι από την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου και τον πόλεμο Ανατολικών και Δυτικών μυστικών υπηρεσιών.
Παραπέμπει άνετα σε κάποιο από τα διάσημα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα του John Le Carre και κυρίως λόγω τίτλου στο «Ο κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο».
Ίσως επειδή ο Αλεξάντρ Λιτβινένκο είχε γυρίσει όντως από το κρύο.
Πρώην στέλεχος της FSB-πρόκειται για την διάδοχο υπηρεσία της KGB- συγκρούστηκε σφοδρά με τον Βλάντιμιρ Πούτιν και, αφού τον έδιωξαν από την Υπηρεσία Πληροφοριών της Ρωσίας, βρήκε καταφύγιο το 1999 στην Αγγλία.
Είχε αποκαλύψει ότι ο Πούτιν-αρχηγός τότε της FSB- σχεδίαζε την δολοφονία του Μπόρις Μπερεζόσφκι, ενός ρώσου ολιγάρχη και η συγκεκριμένη καταγγελία ξεσήκωσε τεράστιο θόρυβο όπως και το βιβλίο που εξέδωσε αργότερα.
Στο Λονδίνο όπου κατέφυγε μαζί με την γυναίκα του Μαρίνα και τον γιο του Ανατόλι, οι Βρετανοί του χορήγησαν πολιτικό άσυλο αλλά δεν τον είχαν από κοντά φροντίζοντας την ασφάλειά του αφού η MI5 υποτίμησε ίσως τον κίνδυνο που διέτρεχε.
Ο Λιτβινένκο ήταν μόνος του, αλλά ο Μπόρις Μπερεζόφσκι, αυτοεξόριστος και αυτός στην βρετανική πρωτεύουσα, δεν ξέχασε αυτό που έκανε και τον στήριξε οικονομικά.
Ο Λιτβινένκο θα προκαλέσει την οργή του Πούτιν όταν θα γράψει το βιβλίο «Ανατινάζοντας την Ρωσία» όπου τον κατηγορεί ευθέως ως εμπνευστή διαφόρων βομβιστικών επιθέσεων στο εσωτερικό της χώρας λίγο πριν τις προεδρικές εκλογές, οι οποίες αποδόθηκαν σε Τσετσένους τρομοκράτες.
Αυτό, σε συνδυασμό με τις πληροφορίες που είχαν οι Ρωσικές Υπηρεσίες Πληροφοριών για στενή συνεργασία του Λιτβινένκο με την ΜΙ6, οδήγησε σε μια από τις συγκλονιστικότερες δολοφονίες στον κόσμο των μυστικών υπηρεσιών.
Η δολοφονία του κατασκόπου
Έλαβε χώρα στο μπαρ του ξενοδοχείου Millennium του Mayfair την 1η Νοεμβρίου του 2006, όταν ο εξόριστος Λιτβινένκο συναντήθηκε με δύο πρώην όπως υπέθεσε «συναδέλφους» του, όχι όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων, για να θυμηθούν τα παλιά.
Ο Αντρέι Λουγκοβόι και ο Ντιμίτρι Κοφτούν ήταν οι «αόρατοι» εκτελεστές του, με όπλο τους ένα παγωμένο τσάι που πρόσφεραν στον Λιτβινένκο.
Ο πρώην πράκτορας που είχε γίνει πλέον η Νέμεσις του Πούτιν το ήπιε, όπως δήλωσε αργότερα, και λίγη ώρα αφού επέστρεψε σπίτι του, ένιωσε αφόρητους πόνους στο στομάχι του.
Εισήχθη αμέσως σε νοσοκομείο όπου διαπιστώθηκε μετά από λίγες ημέρες ότι είχε δηλητηριαστεί με το ραδιενεργό ισότοπο Πολώνιο -210, από το οποίο δεν μπορείς να γλιτώσεις.
Τα μαλλιά του έπεσαν την πρώτη ημέρα της νοσηλείας του, ο νωτιαίος μυελός του διαλυόταν μέρα με την ημέρα και ήξερε ότι ήταν καταδικασμένος σε έναν αργό και βασανιστικό θάνατο.
Εξέπνευσε στις 24 Νοεμβρίου, τρεις εβδομάδες και δύο ημέρες αφότου ήπιε το παγωμένο τσάι κι αυτό επειδή την ημέρα της δηλητηρίασης του, κατάλαβε ότι τον δηλητηρίασαν και έκανε αρκετές πλύσεις στομάχου με μαγγάνιο.
Οι βρετανικές αρχές που φρουρούσαν το δωμάτιό του στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Λονδίνου είχαν ήδη ξεκινήσει μια έρευνα που θα κατέληγε σε μια εντονότατη διπλωματική διαμάχη με την ρωσική κυβέρνηση.
Στα χρόνια που ακολούθησαν κανείς δεν συνελήφθη για την δολοφονία του Ρώσου πράκτορα, ούτε καν αυτός που όλες οι ενδείξεις έδειχναν ότι απ’ όπου κι αν πέρασε την ημέρα της δολοφονίας Λιτβινένκο, άφηνε ίχνη από Πολώνιο -210.
Επρόκειτο για τον Αντρέι Λουγκοβόι, ο οποίος δεν κατηγορήθηκε ποτέ για την υπόθεση, ενώ εξελέγη και βουλευτής της Ρωσικής Δούμας.
Τι έμεινε; Μια δίκη στη Βρετανίαπου κέρδισε η Μαρίνα και η σημερινή αποφάση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που καταδίκασε την Ρωσία και έμμεσα τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Έμεινε και κάτι άλλο. Το ιδιόχειρο σημείωμα του Λιτβινένκο, το οποίο δόθηκε στην δημοσιότητα μετά τον θάνατό του και δεν άφηνε αμφιβολίες για το ποιος ήταν ο δολοφόνος του: «Μπορεί να καταφέρατε να μου κλείσετε το στόμα, αλλά αυτή η σιωπή θα έχει κόστος. Αποδείξατε ότι είστε τόσο βάρβαρος και άκαρδος, όσο ισχυρίζονται και οι πιο εχθρικοί επικριτές σας ότι είστε. Μπορεί να καταφέρετε να κλείσετε το στόμα ενός ανθρώπου. Αλλά η κατακραυγή από ολόκληρο τον κόσμο θα αντηχεί, κύριε Πούτιν, στ' αυτιά σας για την υπόλοιπη ζωή σας. Ας σας συγχωρήσει ο Θεός γι' αυτό που κάνατε…».