Η δίκη της Theranos: Οι millionaires που έπεσαν στην παγίδα της Ελίζαμπεθ Χολμς

Μέχρι στιγμής ο ίδιος ή κάποιος εκπρόσωπός του αρνείται να κάνει οποιαδήποτε δήλωση γύρω από το πώς ο πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Ανδρέας Δρακόπουλος, πείστηκε να επενδύσει 25 εκατ. ευρώ από προσωπικά του χρήματα στη χρεοκοπημένη σήμερα εταιρεία Theranos. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας στην εν εξελίξει δίκη με κατηγορούμενη τη νεαρή ιδρύτρια της Theranos Ελίζαμπεθ Χολμς και με αφορμή περιπτώσεις πολλών άλλων εξαπατημένων χρηματοδοτών όπως ο κ. Δρακόπουλος ακούγονται πολύ ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες αναφορικά με το πώς διογκώθηκε μια «φούσκα» δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Σχηματικά, αυτό που συνέβη με τη Theranos ακολούθησε την ανάπτυξη μιας ανάποδης πυραμίδας, από την κορυφή προς τη βάση: άπαξ και η Χολμς κατόρθωσε να εκμεταλλευτεί το κύρος και τη δύναμη επιρροής μιας προσωπικότητας όπως ο Χένρι Κίσινγκερ, πλέον η μία πόρτα άνοιγε μετά την άλλη για τη Theranos - για την ακρίβεια, το ένα πορτοφόλι μετά το άλλο.

Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ ήταν από τα πρώτα πρόσωπα οικουμενικής περιωπής που προσηλυτίστηκαν στο όραμα της Χολμς και ενστερνίστηκαν τα υπερφίαλα, όπως αποδείχτηκαν, σχέδιά της να φέρει τη μεγάλη ανατροπή στον τομέα των διαγνωστικών εξετάσεων. Ετσι, λοιπόν, ο Κίσινγκερ προέτρεψε τον δικηγόρο του να τοποθετήσει κεφάλαια στη Theranos. Κατόπιν, ο συνήγορός του, αφού επένδυσε ο ίδιος 6 εκατ. δολάρια, ανέλαβε ρόλο γητευτή άλλων χορηγών από την αφρόκρεμα της αμερικανικής πλουτοκρατίας. Το αποτέλεσμα ήταν ότι μέσω του συγκεκριμένου δικηγόρου, ονόματι Ντάνιελ Ε. Μόσλι, η Theranos αύξησε το διαθέσιμο εταιρικό κεφάλαιό της κατά 380 εκατ. δολάρια, φτάνοντας τελικά στα 9 δισ. δολάρια.

Ο κ. Δρακόπουλος ήταν απλώς ένας ακόμη χρηματοδότης της Ελίζαμπεθ Χολμς, ανάμεσα σε κροίσους οι οποίοι διοχέτευσαν πακτωλούς εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων στο ταμείο μιας νεοφυούς, υποτίθεται καινοτόμου επιχείρησης. Η ιδέα ότι με μία και μόνη σταγόνα αίματος θα μπορούσαν να διενεργηθούν σύνθετες αλλά απολύτως αξιόπιστες βιοχημικές εξετάσεις άσκησε έναν πολύ ιδιαίτερο, πρακτικά ακαταμάχητο μαγνητισμό σε μεγιστάνες των οποίων η ευφυΐα κάθε άλλο παρά αμφισβητείται.

Ειδικά δε για τον κ. Δρακόπουλο αποκαλύφθηκε ότι ο μεγαλόσχημος δικηγόρος Ντάνιελ Ε. Μόσλι τον είχε προσεγγίσει το 2014. Ακολούθως κάποια ανώτατα διοικητικά στελέχη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, αρμόδια για την εισήγηση και την έγκριση επενδύσεων, χορηγιών κ.λπ., συναντήθηκαν με την ιδρύτρια της Theranos, η οποία τους παρουσίασε αναλυτικά τα σχέδια και τις προοπτικές κερδοφορίας της εταιρείας της.

Τα μεγέθη της εταιρείας

Οι άνθρωποι του Ιδρύματος μελέτησαν ενδελεχώς τα μεγέθη της Theranos και αποφάνθηκαν ότι, παρά τις υποσχέσεις και τις προσδοκίες της Χολμς, οποιαδήποτε οικονομική ενίσχυση στην εν λόγω εταιρεία ήταν εξαιρετικά παρακινδυνευμένη. Οταν όμως ο κ. Δρακόπουλος ενημερώθηκε για το αρνητικό πόρισμα των συνεργατών του σε σχέση με τη συμμετοχή στη Theranos, κάλεσε αυτοπροσώπως τη Χολμς, της ζήτησε συγγνώμη εκ μέρους του Δ.Σ. του Ιδρύματος και τη διαβεβαίωσε πως ο ίδιος είναι βέβαιος ότι το εγχείρημα θα επιτύχει. Ως εκ τούτου παρέδωσε στη Χολμς μια επιταγή από τον ιδιωτικό λογαριασμό του αντί 25 εκατ. δολαρίων. Κάτι που, όσο κι αν σήμερα φαίνεται απερίσκεπτο, πριν από επτά χρόνια φάνταζε μια μοναδική επενδυτική ευκαιρία.

Αφενός ήταν εξαιρετικά ελκυστική η ιδέα ότι με μόνο μία σταγόνα αίματος και με φορητές συσκευές ανάλυσης των δειγμάτων, απευθείας από το σπίτι κάθε ασθενούς, θα λυνόταν το αιώνιο πρόβλημα των χρονοβόρων διαγνωστικών εξετάσεων, ακόμη και για τον καρκίνο ή τον HIV. Αφετέρου οι επενδυτές έμοιαζαν να διαγκωνίζονται μεταξύ τους για το ποιος θα στηρίξει πρώτος το τολμηρό όραμα της Ελίζαμπεθ Χολμς. Χαρακτηριστική της σαγήνης που ασκούσε η ίδια στους υποψήφιους χρηματοδότες της είναι η περίπτωση μελών της οικογένειας ΝτεΒος. Αφού συναντήθηκαν μαζί της, ενθουσιάστηκαν τόσο πολύ με όσα τους είπε ώστε, ενώ αρχικά είχαν υπολογίσει να τοποθετηθούν με 50 εκατ. δολάρια, αύξησαν αμέσως το ύψος της επένδυσής τους στο διπλάσιο.

Εκπρόσωπος της οικογένειας των δισεκατομμυριούχων από το Μίσιγκαν κατέθεσε στο δικαστήριο για την υπόθεση Theranos ότι συγκεκριμένα η Μπέτσι ΝτεΒος, πρώην υπουργός Παιδείας των ΗΠΑ επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ, «έδωσε πρόθυμα τα 100 εκατ. δολάρια αφότου πληροφορήθηκε από τη Χολμς ότι υπήρχαν άλλοι επενδυτές που έδιναν στη Theranos τόσα και περισσότερα. Η Ελίζαμπεθ Χολμς έλεγε, μεταξύ άλλων, ότι οι συσκευές της εταιρείας της βρίσκονταν ήδη στη φάση των κλινικών δοκιμών σε συνεργασία με κορυφαίες φαρμακευτικές εταιρείες όπως η Pfizer, η Novartis κ.ά., ενώ χρησιμοποιούνταν επίσης και σε ελικόπτερα του Αμερικανικού Στρατού. Η Χολμς τόνισε στους ΝτεΒος ότι με μία σταγόνα αίματος η Theranos μπορούσε να εκτελέσει εκατοντάδες αναλύσεις».

Κατά έναν ανάλογο τρόπο, η Χολμς κατάφερε να αποσπάσει 150 εκατ. δολάρια από τη δυναστεία Γουόλτον, ιδιοκτήτες των σούπερ μάρκετ Walmart, άλλα 125 εκατ. από τον μεγιστάνα των ΜΜΕ Ρούπερτ Μέρντοχ, 100 εκατ. από την οικογένεια Κοξ (δίκτυο εμπορίας αυτοκινήτων, media, διαδικτυακές υπηρεσίες κ.ά.), 30 εκατ. από τον πιο πλούσιο Μεξικανό επιχειρηματία Κάρλος Σλιμ κ.λπ.

Η Χολμς στόχευε κυρίως στην παραδοσιακή αμερικανική αριστοκρατία και δευτερευόντως στους ξένους, όπως τον εγγονό του Τζιάνι Ανιέλι της FIAT, Τζον Ελκαν. Από τα έγγραφα που προσκομίζονται στο δικαστήριο δεν έχει αποκαλυφθεί έως τώρα με πόσα χρήματα συνεισέφερε ο Ελκαν στη Theranos, κάτι που ισχύει επίσης για δεκάδες άλλους, μικρότερου εύρους επενδυτές. Σε αυτούς ενδέχεται να συμπεριλαμβάνονται και άλλοι Ελληνοαμερικανοί, Ελληνες κ.λπ., εκτός του κ. Δρακόπουλου.

Αλλωστε, η δίκη της Theranos, αν και έχει ήδη διανύσει μια πορεία δυόμισι μηνών, δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί σύντομα. Επομένως, οι εκπλήξεις δεν αποκλείονται. Πάντως, το καλοκαίρι του 2014, περίπου το ίδιο χρονικό διάστημα που ο κ. Δρακόπουλος προχώρησε στη χρηματοδότηση της Theranos, η Χολμς φιλοξενούνταν στα εξώφυλλα οικονομικών περιοδικών όπως το «Fortune» και παρουσιαζόταν λίγο πολύ ως κορίτσι-θαύμα, αφού τότε ήταν μόλις 30 ετών. Σύμφωνα με το «Forbes», στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2014 είχε περιουσία 4,5 δισ. δολαρίων και δικαίως συμπεριλαμβανόταν στη λίστα των 400 πιο πλούσιων Αμερικανών.

Η δίκη-σίριαλ

Μοιραία, η εκδίκαση της υπόθεσης Theranos περιστρέφεται γύρω από την αινιγματική προσωπικότητα της Ελίζαμπεθ Χολμς. Αντιμετωπίζει πολλαπλές κατηγορίες για απάτη και συνωμοσία με σκοπό την απόσπαση χρημάτων. Σε περίπτωση καταδίκης, η ενδεχόμενη ποινή για την ίδια και τον βασικό συνεργάτη και πρώην εραστή της, Ραμές «Σάνι» Μπαλουάνι, είναι η φυλάκιση έως και 20 χρόνια. Προς το παρόν, στο δικαστήριο του Σαν Χοσέ στην Καλιφόρνια παρελαύνουν μάρτυρες κατηγορίας, ενώ δεν είναι γνωστό αν η ίδια θα απολογηθεί. Τα αμερικανικά ΜΜΕ καλύπτουν τη δίκη της λεπτό προς λεπτό, χωρίς να κρύβουν μια κάποια μνησικακία, εφόσον η Χολμς, επί της ουσίας μια επηρμένη φοιτήτρια του Τμήματος Χημικών Μηχανικών στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, κατάφερε να παραπλανά επί χρόνια σχεδόν σύσσωμους τους πλέον έγκριτους δημοσιογραφικούς οργανισμούς των ΗΠΑ.

Κατάγεται από εύπορη οικογένεια, εξ ου και όταν ίδρυσε τη Theranos, το 2003, τα πρώτα κεφάλαια προήλθαν από τον κύκλο των συγγενών, των γειτόνων και των γνωστών της. Η ιδέα των διαγνωστικών εξετάσεων εντελώς νέου τύπου, σε κλάσμα του καθιερωμένου κόστους σε χρήμα και χρόνο, ερέθιζε το επιχειρηματικό δαιμόνιό της ήδη από το δεύτερο έτος των σπουδών της. Κάποιοι από τους καθηγητές της στο Στάνφορντ επεσήμαναν αμέσως τις ανυπέρβλητες, εγγενείς αδυναμίες ενός μηχανήματος όπως το φανταζόταν εκείνη. Κάποιοι άλλοι, όμως, όπως ο αντιπρύτανης της Σχολής Μηχανικών στο Στάνφορντ, Τσάνινγκ Ρόμπερτσον, πίστεψαν ότι η Χολμς ήταν κάτι σαν «τον νέο Στιβ Τζομπς». Και αντί να χαλιναγωγήσουν την υπέρμετρη φιλοδοξία της, αποδέχτηκαν με χαρά την πρόταση να γίνουν ανώτατα στελέχη στη Theranos.

Αφότου εγκατέλειψε τις σπουδές της, καθώς δεν είχε την υπομονή να αποφοιτήσει, για να προχωρήσει στην ίδρυση της εταιρείας της, η Χολμς καταπιάστηκε με την κατασκευή του θαυματουργού μηχανήματος για τις αναλύσεις αίματος. Αλλά οι ειδικοί που προσέλαβε αποτύγχαναν συστηματικά να επιλύσουν τα θεμελιώδη προβλήματα της βιοχημικής ανάλυσης έτσι όπως την οραματιζόταν και τη διατυμπάνιζε εκείνη. Νιώθοντας όλο και πιο έντονα την απειλή της χρεοκοπίας της Theranos προτού καν αρχίσει να λειτουργεί, η Χολμς κατέφυγε σε μισές αλήθειες, ψέματα και τεχνάσματα. Για παράδειγμα, σε επιδείξεις του πρωτότυπου μηχανήματος Theranos 1.0 η δήθεν ανάλυση του δείγματος -δηλαδή της μιας σταγόνας αίματος- αποτυπωνόταν στα αποτελέσματα που εμφανίζονταν σε μια ψηφιακή οθόνη. Αυτό όμως που η Χολμς παρέλειπε να εξηγήσει στους εκπροσώπους των φαρμακευτικών εταιρειών και λοιπούς ενδιαφερομένους ήταν ότι οι αριθμοί στην οθόνη του μηχανήματός της ήταν ψεύτικοι και εκ των προτέρων προγραμματισμένοι να εμφανιστούν.

Ενα άλλο στοιχείο που επίσης παρέλειπε ήταν να καταστήσει σαφές στους επίδοξους επενδυτές ότι όλα όσα γίνονταν στη Theranos ήταν σε επίπεδο σχεδίων και πειραματισμού, όχι κανονικής και πλήρους λειτουργικότητας. Παρ’ όλα αυτά, εκείνη συνέχιζε να προσελκύει επενδυτές. Τα κεφάλαια αυξάνονταν, το ίδιο όμως και τα εσωτερικά προβλήματα.

Το 2015 η εφημερίδα «The Wall Street Journal» δημοσίευσε ένα τεκμηριωμένο και διεισδυτικό άρθρο για την αναξιοπιστία της Theranos. Η αρνητική δημοσιότητα έφερε τις υγειονομικές υπηρεσίες των ΗΠΑ στην πύλη της εταιρείας προκειμένου να διερευνηθούν καταγγελίες περί πρακτικών επικίνδυνων για τη δημόσια υγεία. Εως τον Ιούνιο του 2018 η Theranos είχε κηρύξει πτώχευση, πυροδοτώντας ένα «κανόνι» εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων και μια σειρά από ατιμασμένους δισεκατομμυριούχους. Η ντροπή και ο πόνος τους από το φιάσκο της Theranos δεν απαλύνονται από τη διαπίστωση ότι, εκτός από τους κροίσους, η Χολμς είχε πείσει για την ορθότητα των σχεδίων της και την ευγένεια των στόχων της ανθρώπους όπως οι Χένρι Κίσινγκερ, Τζορτζ Σουλτς, Τζιμ Μάτις κ.ά., οι οποίοι είχαν διατελέσει υπουργοί των ΗΠΑ, προτού καταλήξουν να κατέχουν θέση ως μέλη Δ.Σ. στην πάλαι ποτέ πολλά υποσχόμενη εταιρεία των ονείρων της.

Ειδήσεις σήμερα:

«Δεν μου δόθηκε το δικαίωμα για εξηγήσεις» λέει ο προϊστάμενος της 44χρονης καθηγήτριας που κατήγγειλε βιασμό

Ο Λαπόρτα άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο επιστροφής των Μέσι και Ινιέστα στην Μπαρστελόνα

Για δήμαρχος Χαλανδρίου σκοπεύει να κατέβει ο Χάρης Ρώμας