Από το Τσερνόμπιλ στη Φουκουσίμα

Στις 26 Απριλίου 1986, στις 01:23 τη νύχτα, ο αντιδραστήρας 4 του σταθμού του Τσερνόμπιλ εξερράγη κατά τη διάρκεια δοκιμής των μέτρων ασφαλείας έπειτα από σφάλματα χειρισμών.

Κανείς δεν μπορούσε τότε να φανταστεί τα όσα θα ακολουθούσαν και την καταστροφή που θα λάμβανε χώρα, όχι μόνο στην Σοβιετική Ένωση αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Η έκρηξη του αντιδραστήρα προκάλεσε την έκλυση ραδιενεργών υλικών αντίστοιχη με τουλάχιστον 200 βόμβες της Χιροσίμα και μολύνε μεγάλο τμήμα της Ευρώπης.

Από το ατύχημα πέθαναν επιτόπου δυο από τους εργάτες του σταθμού, ενώ μέσα σε τέσσερις μήνες, από τη ραδιενέργεια και από εγκαύματα λόγω της θερμότητας, πέθαναν 28 εκ των πυροσβεστών που έσπευσαν στο χώρο του ατυχήματος και διαπιστώθηκαν 19 επιπλέον θάνατοι ως το 2004.

Από την έκλυση ραδιενέργειας όμως, επηρεάστηκε και η υγεία χιλιάδων ανθρώπων. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι ποσοστιαίες αυξήσεις των καρκίνων ήταν άνω του 15% στους πληθυσμούς που εκτέθηκαν, με χιλιάδες θανάτους από καρκίνο και λευχαιμία να συνδέονται με το ατύχημα.

Πάντως, η επιστημονική επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα αποτελέσματα της ακτινοβολίας δεν αναγνωρίζει παρά 31 νεκρούς μεταξύ των εργαζομένων στον σταθμό του Τσερνόμπιλ και των πυροσβεστών που πέθαναν από τα άμεσα αποτελέσματα της έκθεσής τους στη ραδιενεργό ακτινοβολία, ενώ η οργάνωση Greenpeace κάνει λόγο για τουλάχιστον 100.000 νεκρούς.

Η σιωπή των σοβιετικών αρχών, την οποία ακολούθησε μία εκστρατεία ψευδών, συνέβαλε στη μόλυνση εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, κυρίως στην Ουκρανία, στη Λευκορωσία και τη Ρωσία. Η Σοβιετική Ένωση δεν αναγνώρισε την καταστροφή παρά τρεις ημέρες αργότερα, όταν η Σουηδία, η οποία επλήγη από το ραδιενεργό σύννεφο, σήμανε συναγερμό για ολόκληρο τον κόσμο στις 28 Απριλίου.

Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ δήλωσε χθες ότι "η αποκάλυψη της αλήθειας" είναι το βασικό δίδαγμα του Τσερνόμπιλ , όπως και της Φουκουσίμα.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς και ο ρώσος ομόλογός του θα πραγματοποιήσουν σήμερα συμβολική επίσκεψη στον τόπο της τραγωδίας και θα συζητήσουν μέτρα βελτίωσης της πυρηνικής ασφάλειας και αρωγής προς τα μέλη των συνεργείων που ανέλαβαν τον καθαρισμό του πυρηνικού σταθνού του Τσερνόμπιλ μετά την έκρηξη.

Ο πατριάρχης της ρωσικής εκκλησίας Κύριλος πραγματοποίησε τη νύκτα επιμνημόσυνη τελετή στη μνήμη των νεκρών της καταστροφής σε εκκλησία του Κιέβου, όπου οι καμπάνες ήχησαν στη 01:23.

Ο σταθμός του Τσερνόμπιλ έκλεισε οριστικά τον Δεκέμβριο του 2000 , αλλά ο αντιδραστήρας 4, ο οποίος καλύφθηκε πρόχειρα από τσιμεντένιο κώδωνα, δεν είναι αρκετά ασφαλής. Κατά τη διάρκεια διεθνούς διάσκεψης δωρητών στις 19 Απριλίου στο Κίεβο η διεθνής κοινότητα αποδέσμευσε ποσό ύψους 550 εκατομμυρίων ευρώ για την κατασκευή και τοποθέτηση νέας σαρκοφάγου στο Τσερνόμπιλ.

Επιζών του Τσερνόμπιλ προβλέπει το μέλλον της Φουκουσίμα

Χαλεπούς καιρούς, τόσο στον τομέα της υγείας όσο και σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο προβλέπει για τους ανθρώπους που ζουν κοντά στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα ένας από τους επιζώντες του Τσερνόμπιλ που βρίσκεται στην Ιαπωνία με την ευκαιρία της 25ης επετείου από την καταστροφή στον πυρηνικό σταθμό της Ουκρανίας.

"Το δυστύχημα της Φουκουσίμα είναι σαν το δίδυμο του Τσερνόμπιλ", λέει ο Πάβελ Βντοβιτσένκο, 59 ετών, που ζούσε το 1986 σε ακτίνα 180 χιλιομέτρων από τον πυρηνικό σταθμό του Τσερνόμπιλ, στο Μπριάσνκ, σε μία από τις περισσότερο πληγείσες περιοχές.

Όταν δέχθηκε, εδώ και πολλούς μήνες, την πρόκληση ιαπωνικών αντιπυρηνικών οργανώσεων να επισκεφθεί την Ιαπωνία για την επέτειο των 25 χρόνων του δυστυχήματος του Τσερνόμπιλ, ο Πάβελ Βντοβιτσένκο δεν φανταζόταν ότι θα καλείτο να πάρει θέση για μία άλλη πυρηνική καταστροφή στην ίδια την Ιαπωνία.

"Οι άνθρωποι στο Τσερνόμπιλ ήλθαν αντιμέτωποι με την κατάρρευση της οικονομίας", εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο πρώην καθηγητής Ιστορίας που έχει ιδρύσει μία οργάνωση αρωγής προς τα θύματα της καταστροφής στην Ουκρανία.

"Οι επιχειρήσεις πτώχευσαν, η γεωργία κατέρρευσε, δεν υπάρχει πια δουλειά", λέει πριν αναφερθεί στην κύρια ανησυχία του, την υγεία.

"Οι άνθρωποι στο Τσερνόμπιλ χτυπήθηκαν από τον καρκίνο μετά το δυστύχημα.

Το ίδιο μπορεί να συμβεί στη Φουκουσίμα". Είκοσι πέντε χρόνια μετά την έκρηξη στον αντιδραστήρα του πυρηνικού σταθμού του Τσερνόμπιλ, ο απολογισμός στον τομέα της υγείας προκαλεί ακόμη διχογνωμίες.

Ο Πάβελ Βντοβιτσένκο επισημαίνει πρώτα το θέμα των διακρίσεων. Μετά το Τσερνόμπιλ, "οι άνθρωποι δεν ήθελαν να πλησιάσουν όσους προέρχονταν από τις μολυσμένες περιοχές", λέει, αναφέροντας ως παράδειγμα τους μαθητές από την περιοχή του Τσερνόμπιλ που παρακολουθούσαν τα μαθήματα χωριστά από τους συμμαθητές τους.

Τα ίδια προβλήματα αντιμετωπίζουν στην Ιαπωνία οι 80.000 κάτοικοι της ζώνης που βρίσκεται σε ακτίνα 20 χιλιομέτρων από τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα και η οποία έχει εκκενωθεί.

"Τα θύματα του Τσερνόμπιλ και της Φουκουσίμα πρέπει να συνεργασθούν...για να μην υπάρξουν άλλες πυρηνικές καταστροφές", λέει.