Το «γινάτι» του Ερντογάν με τα επιτόκια στέλνει την λίρα στα τάρταρα
Η εμμονή του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στην ανορθόδοξη πολιτική μείωσης των επιτοκίων, φαίνεται να οδηγεί την τουρκική οικονομία στην άβυσσο και τους Τούρκους πολίτες στην απόγνωση - Αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ μιλούν για «γινάτι» του Ερντογάν και ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ακόμη και για επιβολή capital controls στις τουρκικές τράπεζες
Η εμμονή Ερντογάν στα χαμηλά επιτόκια, προκειμένου να καταπολεμηθεί ο πληθωρισμός, βυθίζει περισσότερο την τουρκική λίρα, αφού στις συναλλαγές της Παρασκευής, ξεπέρασε το επίπεδο των 12,5 λιρών/δολάριο. Είχε προηγηθεί άνοδος, τις προηγούμενες μέρες λόγω της επενδυτικής συμφωνίας Τουρκίας – Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Ωστόσο το καλό κλίμα δεν κράτησε όπως φαίνεται για πολύ.
Την Παρασκευή από την Σμύρνη, ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε την πίστη του στην πολιτική των χαμηλών επιτοκίων, τονίζοντας πως η κυβέρνηση του ακολουθεί την ίδια πολιτική τα τελευταία 19 χρόνια, που έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη της χώρας.
To «γινάτι» …
Εφαρμόζοντας τη δική του οικονομική θεωρία, σ’ αντίθεση με τη συνήθη πρακτική, ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν πιστεύει πως τα υψηλά επιτόκια ευνοούν τον πληθωρισμό, επιχειρώντας την εφαρμογή… ασιατικού μοντέλου στη χώρα, με χαμηλούς μισθούς και χαμηλά δάνεια που θα προσελκύσουν ξένες επενδύσεις και θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, η τουρκική Κεντρική Τράπεζα, μείωσε πρόσφατα εκ νέου το βασικό επιτόκιο -από το 16% στο 15%- για τρίτη φορά μέσα σε λιγότερο από δύο μήνες, κάτω από το επίπεδο του πληθωρισμού που πλησιάζει το 20% σε ετήσια βάση.
Αν και διοίκηση και στελέχη της Κεντρικής Τράπεζας, «ανεξάρτητης» θεωρητικά, διαφωνούν με τη μονομερή πολιτική του Ερντογάν -επισημαίνοντας πως η πολιτική του δεν λαμβάνει υπόψη τα βασικά οικονομικά δεδομένα που επικρατούν- όποιοι διαφωνούν μαζί του … «καρατομούνται». Από το 2019 συνολικά αντικαταστάθηκαν τρεις διοικητές της Κεντρικής Τράπεζας και δύο υπουργοί Οικονομικών, με τη λίρα να συνεχίζει την κατρακύλα, χάνοντας το 43% της αξίας της φέτος και πάνω από το 22% από την αρχή της προπερασμένης εβδομάδας σε σχέση με το δολάριο.
Ο πρώην υποδιοικητής της κεντρικής τράπεζας, Σεμίχ Τουμέν σχολίασε στα κοινωνικά δίκτυα για την πολιτική Ερτογάν πως : «Αυτό το παράλογο πείραμα που δεν έχει καμία πιθανότητα επιτυχίας, πρέπει να εγκαταλειφθεί άμεσα και πρέπει να επιστρέψουμε στις ποιοτικές πολιτικές που προστατεύουν την αξία της τουρκικής λίρας και την ευημερία του τουρκικού λαού». Ο Τουμέν αποπέμφθηκε τον προηγούμενο μήνα από τη θέση του, μ’ εντολή του Τούρκου προέδρου.
Όπως σχολιάζει το δίκτυο Bloomberg, η εμμονή του Ερντογάν με τα επιτόκια εξηγείται εν μέρει από την εμπειρία του ως στελέχους επιχειρήσεων και ιδιαιτέρως στη βιομηχανία των τροφίμων στην οποία απασχολήθηκε προτού απογειωθεί η καριέρα του ως πολιτικού. Σύμφωνα με την θεωρία του Τούρκου προέδρου οι τουρκικές επιχειρήσεις δανείζονται εκτεταμένα για να διασφαλίσουν πως θα μπορέσουν να καλύψουν τα λειτουργικά τους έξοδα.
Έτσι, το κόστος του δανεισμού αποτελεί μόνιμη πηγή ανησυχίας και οι αυξήσεις των επιτοκίων συνεπάγονται περισσότερα έξοδα για τις επιχειρήσεις. Επομένως, η αύξηση του κόστους δανεισμού για τις επιχειρήσεις συνεπάγεται ότι αργά ή γρήγορα αυτές θα αναγκαστούν να το μεταφέρουν στις τιμές καταναλωτή και έτσι να ωθήσουν τον πληθωρισμό ανοδικά.
Κλείσιμο
O Ερντογάν επιδιώκει με κάθε κόστος να πετύχει θετικούς οικονομικούς δείκτες που θα βοηθήσουν στην οικονομική ανάπτυξη, η τουρκική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 9% το 2021 και 3,5% το 2022, ελπίζοντας πως θ’ ανταμειφθεί στην κάλπη στις προεδρικές εκλογές του 2023. Εξάλλου η άνοδος της δημοτικότητας και η πολιτική κυριαρχία του όλα αυτά τα χρόνια, είχε επιτευχθεί λόγω της οικονομικής ανάπτυξης που φαίνεται εκ των υστέρων πως αποδείχτηκε σαθρή.
Στην τελευταία συνάντηση που είχε ο Τούρκος πρόεδρος με στενούς συνεργάτες του, στα κεντρικά γραφεία του κόμματος, επανέλαβε την πίστη του στην πολιτική των χαμηλών επιτοκίων, δηλώνοντας αισιόδοξος πως σύντομα θα διαφανούν οι θετικές αντανακλάσεις του μοντέλου οικονομίας, που επιχειρεί να υλοποιήσει η τουρκική κυβέρνηση.
Να σημειωθεί πως οι διεθνείς οίκοι προβλέπουν περαιτέρω υποτίμηση της λίρας, όσο μειώνονται τα επιτόκια. Από τον περασμένο Σεπτέμβριο που ξεκίνησε ο κύκλος μείωσης των επιτοκίων, η τουρκική λίρα έχει χάσει πάνω από το 32% της αξίας της συνεχίζοντας καθοδικά.
Διαμαρτυρίες και «δελτίο» στα βασικά είδη
Από την περασμένη «μαύρη» Τρίτη για την τουρκική λίρα, η χώρα έχει εισέλθει σε οικονομική περιδήνηση προκαλώντας ελλείψεις σε βασικά προϊόντα, αγωνία, προβληματισμό και έντονες διαμαρτυρίες του κόσμου.
Ήδη έχει επιβληθεί «δελτίο» στην πώληση ζάχαρης, λαδιού και καφέ, ενώ ουρές σχηματίζονται και στα βενζινάδικα προκειμένου να γεμίσουν τα ρεζερβουάρ πριν τις νέες αυξημένες τιμές, κατά 10-15%, στα καύσιμα.
Οι διαμαρτυρίες του κόσμου αν και έχουν περιοριστεί, μαρτυρούν την αγανάκτηση που υποβόσκει στο σύνολο της τουρκικής κοινωνίας. Είναι χαρακτηριστικό πως για πρώτη φορά αντικυβερνητικές διαδηλώσεις συνοδεύτηκαν με ευθείες βολές κατά του προέδρου Ερντογάν, ζητώντας την παραίτησή του.
Tην ίδια ώρα βέβαια τα ελεγχόμενα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ, «σφυρίζουν» αδιάφορα, για τα σοβαρά βιοποριστικά προβλήματα που δημιουργεί σε μεγάλο μέρος της τουρκικής κοινωνίας η συνεχιζόμενη κατρακύλα της αξίας του εθνικού νομίσματος.
Τα φιλοκυβερνητικά πρωτοσέλιδα ασχολήθηκαν με τα όσα ακολούθησαν της υποτίμησης της τουρκικής λίρας, μόνο για να κατηγορήσουν ως «προβοκάτορες» όσους βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για τις εξελίξεις.
Ο φιλοκυβερνητικός τύπος προβάλλει έντονα τη «βοήθεια» 10 δισ. δολαρίων από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τονίζοντας πως θα συμβάλλουν στην σταθεροποίηση της κατάστασης και στην αποτροπή της περεταίρω υποτίμησης της τουρκικής λίρας. Εκτιμάται πως τα 10 δις. αποτελούν κίνηση εξισορρόπησης που είχε απόλυτη ανάγκη η τουρκική οικονομία, την στιγμή που βασικά είδη, πωλούνται με δελτίο στην αγορά.
Από τις λίγες αντιπολιτευόμενες εφημερίδες, η Cumhuriyet συνεχίζει να επικρίνει την τουρκική κυβέρνηση και την πολιτική της, με πηχυαίους τίτλους, ενώ αίσθηση και έντονα σχόλια στα κοινωνικά δίκτυα, προκάλεσε πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της αριστερής εφημερίδας BirGun, που χαρακτήρισε «Τούρκο Νέρωνα» τον Ερντογαν.
Βουλευτές ΑΚP : Εκτός τόπου και χρόνου
Οι βουλευτές του κυβερνώντος AKP έχουν ταυτιστεί πλήρως με το αφήγημα του Ερντογάν για την οικονομία, ζώντας -κυριολεκτικά- σε παράλληλο σύμπαν, σε σχέση με όσα βιώνει η πλειοψηφία των πολιτών. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις τους που φαίνεται να υποτιμούν τη νοημοσύνη των συμπατριωτών τους. Άλλος ανέφερε πως δεν υπάρχει καμία εικόνα εξαθλίωσης στη χώρα και πως «υπάρχει αφθονία», άλλος παρότρυνε «αντί ν΄ αγοράζουν δυο κιλά κρέας, ν’ αγοράζουν μισό κιλό» ή «αντί για δύο κιλά τομάτες, δύο τομάτες».
Αντιδρώντας στην κατηφόρα της τουρκική λίρας και οικονομίας, ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης, πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος CHP Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, κατηγόρησε την κυβέρνηση Ερντογάν για «εξαθλίωση», σχολιάζοντας τις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, για τους ελληνικούς εξοπλισμούς που θα «χρεωκοπήσουν» τη χώρα μας. «Μέχρι εχθές έλεγαν από την κυβέρνηση του Ερντογάν "Στην εξαθλίωση η Ελλάδα. Καταστράφηκε. Η Ελλάδα χρεοκόπησε. Ο βασικός μισθός στην Ελλάδα είναι 2,7 φορές πιο πάνω από την Τουρκία. Δηλαδή σχεδόν τριπλάσιος. Ποιος ζει στην εξαθλίωση;», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Κιλιτσντάρογλου.
Ιδιαίτερα καυστική κατά του Τούρκου προέδρου και η θανάσιμη πολιτική του αντίπαλος Μεράλ Ακσενέρ, πρόεδρος του ακροδεξιού Καλού Κόμματος, που του ζήτησε ευθέως να «ετοιμάζει βαλίτσες» αποχωρώντας από την πολιτική «Πλέον φάνηκε ο δρόμος για τον κύριο Ερντογάν και τους φίλους του.Πλέον έφτασε η ώρα να μαζεύει τις βαλίτσες του. Έφτασε πια η ώρα της αναχώρησης . Με αυτή την ευκαιρία εύχομαι στον κύριο Ερντογάν καλό ταξίδι και επιτυχίες στην συνταξιοδοτική του ζωή» δήλωσε ειρωνευόμενη τον Ταγίπ Ερντογάν.
Στρέφει το ενδιαφέρον στην Ελλάδα
Προκειμένου να στρέψει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης μακριά από τα σοβαρά βιοποριστικά προβλήματα που δημιουργεί, σε μεγάλη μερίδα του πληθυσμού στην Τουρκία, η συνεχιζόμενη κατρακύλα της τουρκικής λίρας, ο Ταγίπ Ερντογάν, κατηγορεί την Ελλάδα για «επιθετικές ενέργειες κ’ επιθετική ρητορική».
Στην τελευταία συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, που πρώτη φορά στην ιστορία του ασχολήθηκε με οικονομικά θέματα, η Άγκυρα έστρεψε τα πυρά της κατά της χώρας μας, μ’ ιδιαίτερα εμπρηστικό τόνο, κατηγορώντας πως : «δεν εφαρμόζει τους όρους καλής γειτονίας», «παραβιάζει τους όρους Διεθνών Συνθηκών» και πως και αυτό «θα επηρεάσει αρνητικά τη σταθερότητα και την ηρεμία στην περιοχή».
Η προσπάθεια ωστόσο του Ερντογάν να στρέψει αλλού το ενδιαφέρον, μάλλον δεν έχει αποτέλεσμα στην πλειοψηφία της πλειοψηφίας της τουρκικής κοινωνίας, που βλέπει μέρα με τη μέρα να μειώνεται δραματικά το εισόδημά της. Τ’ αποτελέσματα νέας δημοσκόπησης της εταιρείας Metropoll, αποτελούν «χαστούκι» για τον Ταγίπ Ερντογάν, αφού το 54,5% των ερωτηθέντων δεν εγκρίνει τον τρόπο με τον οποίο ασκεί την προεδρία του. Το 39,3% δήλωσε πως εγκρίνει και το 6,2% δεν θέλησε ν’ απαντήσει. Ενδιαφέρον έχει πως η έρευνα διενεργήθηκε πριν από την περασμένη Τρίτη που «βούλιαξε» η ισοτιμία της τουρκικής λίρας.
Το νέο συνδυαστικό πακέτο της Protergia προσφέρει χαμηλές και σταθερές τιμές για 12 μήνες στην ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο εταιρειών με μικρή ισχύ και καταναλώσεις.
Με στόχο να φτάσουν τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα ακόμα και στην πιο απομακρυσμένη περιοχή του Αιγαίου πελάγους, η Κωτσόβολος ταξιδεύει με την Ομάδα Αιγαίου, κάνοντας REACT για έναν Καλύτερο Κόσμο.
