Νουρετίν Νεμπατί: Ο νέος «τσάρος» της τουρκικής οικονομίας και η σχέση του με τον πολέμιο του Ερντογάν, Φετουλάχ Γκιουλέν
02.12.202119:13
Το... πινγκ-πονγκ μεταξύ των υπουργών του Τούρκου προέδρου - Πώς φτάσαμε στον διορισμό του Νεμπατί, μετά την καρατόμηση του Ελβάν
Η αντίθεση του μέχρι πρότινος υπουργού Οικονομίας της Τουρκίας Λουτφί Ελβάν, στην εμμονή του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν για πολιτική χαμηλών επιτοκίων, που οδήγησε στην κατάρρευση της ισοτιμίας της τουρκικής λίρας, ήταν γνωστές εδώ και καιρό -και, τελικά, του κόστισαν τον υπουργικό θώκο.
Ουσιαστικά, ο Ελβάν καρατομήθηκε «μεσάνυχτα», με τον υφυπουργό Οικονομίας, γνωστό επιχειρηματία Νουρετίν Νεμπατί, να αναλαμβάνει τη θέση του με απόφαση του Τούρκου προέδρου. Ο Νεμπατί είναι γνωστός για τις σχέσεις του με τον γαμπρό του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, που είχε παραιτηθεί από τη θέση του υπουργού Οικονομίας πριν από έναν χρόνο, για να τον διαδεχτεί ο Ελβάν.
Ο Λουτφί Ελβάν είναι βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚP) από το 2007. Την περίοδο 2013-2015 είχε διοριστεί υπουργός Μεταφορών, Ναυτιλίας και Επικοινωνιών -κυβέρνηση Ερντογάν- και ακολούθησε για επτά μήνες στη θέση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Αχμέτ Νταβούτογλου, αρμόδιος για τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις. Την περίοδο 2016 – 2018, επί κυβερνήσεως Μπιναλί Γιλντιρίμ, είχε αναλάβει το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Ανάπτυξης.
Πριν από ένα χρόνο ο Ελβάν κλήθηκε από τον Ερντογάν να αναλάβει το υπουργείο Οικονομίας, σε μια εποχή που η οικονομική κρίση και η πτώση της τουρκικής λίρας γινόταν αισθητή στη χώρα. Ο Ελβάν διαδέχτηκε στο υπουργείο Οικονομίας, τον γαμπρό του Ερντογάν Μπεράτ Αλμπαϊράκ, που επίσης οδηγήθηκε σε παραίτηση – καρατόμηση από τον πεθερό του.
Ο Λουφτί Ελβάν και ο διάδοχός του
Η θητεία του Ελβάν στο υπουργείο Οικονομίας σημαδεύτηκε με την πτώση της τουρκικής λίρας και τη συνεχή οικονομική κρίση. Ο ίδιος επεδίωξε να υπερασπιστεί την οικονομία με σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία και χαμηλό πληθωρισμό, ενώ δεν επικροτούσε την οικονομική πολιτική Ερντογάν για χαμηλά επιτόκια.
Σύμφωνα με αναλυτές ο διορισμός του επιχειρηματία Νουρετίν Νεμπατί, έως πρότινος υφυπουργός Οικονομίας, στη θέση του Λουτφί Ελβάν αποτελεί «ρεβάνς» του γαμπρού του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, υπουργού Οικονομίας έως το 2017 και για διάστημα πέντε ετών. Επί των ημερών Αλμπαϊράκ στο υπουργείο Οικονομικών, η οικονομία της Τουρκίας επλήγη από δύο ισχυρά χτυπήματα, διψήφιο πληθωρισμό και υψηλή ανεργία. Μόνο το 2020 η ισοτιμία της λίρας είχε χάσει το 30% της αξίας της.
Μπεράτ Αλμπαϊράκ: Από φαβορί για «διάδοχος» … «μαύρο πρόβατο»
Αρχικά η τοποθέτηση του Μπεράτ Αλμπαϊράκ στη θέση του επικεφαλής της τουρκικής Οικονομίας είχε σχολιαστεί θετικά, εντός και εκτός της χώρας. Με σπουδές στη διοίκηση επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Pace της Νέας Υόρκης, με μία πετυχημένη επαγγελματική πορεία στον ακαδημαϊκό χώρο και στον ιδιωτικό τομέα στη συνέχεια και κυρίως με τις προσβάσεις του στο περιβάλλον Ερντογάν -μετά το γάμο με την Εσρά Ερντογάν- ο Αλμπαϊράκ είχε όλα τα εχέγγυα για μία πετυχημένη πολιτική καριέρα, φαντάζοντας ακόμη και ως διάδοχος του Τούρκου προέδρου. Δεν ήταν τυχαίο, πως ο Αλμπαϊράκ συνόδευε τον Ερντογάν σε επίσημα ταξίδια του και συναντήσεις με κορυφαίους ξένους ηγέτες.
Οι ξένοι συνομιλητές του πρώην υπουργού Οικονομικών, έκαναν λόγο για ένα από τα ικανότερα στελέχη της κυβέρνησης Ερντογάν, ο οποίος εντυπωσίαζε με την άριστη γνώση της αγγλικής γλώσσας. Όμως η «καρέκλα» αποδείχτηκε μάλλον «ηλεκτρική» και μοιραία για τον 42χρονο Αλμπαϊράκ, αφού δεν κατάφερε να διαχειριστεί την -έως το 2018- ταχέως αναπτυσσόμενη αλλά ισορροπημένη τουρκική οικονομία, μη πετυχαίνοντας στη συνέχεια να κερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών, με αποτέλεσμα η τουρκική λίρα να υποχωρήσει σε ιστορικά χαμηλά, που κλυδωνίζει την κυβέρνηση Ερντογάν έως σήμερα.
Ο νέα «τσάρος» της τουρκικής οικονομίας και οι σχέσεις του με τον Γκιουλέν
Ο 57χρονος νέος υπουργός Οικονομίας της Τουρκίας Νουρετίν Νεμπατί, έχει σπουδάσει στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης με μεταπτυχιακό -στο ίδιο πανεπιστήμιο- στις Διεθνείς Σχέσεις. Οι επιχειρηματικές του δραστηριότητες επικεντρώθηκαν στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας και γρήγορα εξελίχθηκε σε σημαντικό επιχειρηματικό παράγοντα στη χώρα. Διετέλεσε πρόεδρος και μέλος σημαντικών οικονομικών και επιχειρηματικών φορέων της Τουρκίας.
Από το 2011 έως το 2018 διετέλεσε βουλευτής του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης σε Κωνσταντινούπολη και Σανλιούρφα. Παράλληλα είναι έμμισθο μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Türk Telekom. Οι φιλικές και επιχειρηματικές σχέσεις του επιχειρηματία – υπουργού Οικονομίας με τον γαμπρό του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, είναι γνωστές. Πολλές φορές έως σήμερα ο φωτογραφικός φακός τους έχει «αποτυπώσει» σε γεύματα συνεργασίας και άλλες κοινωνικές συναντήσεις.
Tον Σεπτέμβριο του 2018 διορίστηκε από τον Τούρκο πρόεδρο στη θέση του υφυπουργού Οικονομίας. Είναι άριστος γνώστης της αγγλικής και αραβικής γλώσσας.
O Νεμπατί κατηγορείται από μερίδα ΜΜΕ για παλαιότερες σχέσεις του με τον ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, «ορκισμένο» εχθρό του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν. Μάλιστα στα κοινωνικά δίκτυα δημοσιοποιήθηκαν και φωτογραφίες τους, με αποτέλεσμα να γίνει αντικείμενο κριτικής.
Ο Νεμπατί φέρεται στο παρελθόν, την εποχή της παντοδυναμίας Γκιουλέν, να μιλούσε δημόσια με ιδιαίτερα κολακευτικά λόγια για το έργο του αυτοεξόριστου σήμερα στις ΗΠΑ ιμάμη, που η Άγκυρα θεωρεί επίσημα ως επικεφαλής της «τρομοκρατικής» οργάνωσης FETO.