Ντέλαγουερ: Πώς η πολιτεία του Τζο Μπάιντεν έγινε η «βασίλισσα» του... μαύρου χρήματος

Όπως και σήμερα, η Πολιτεία του Μπάιντεν, το Ντέλαγουερ στις αρχές του 20ου αιώνα δεν ήταν πολύ γνωστό. Η Πολιτεία διατηρούσε έναν μικρό τομέα υπηρεσιών και μια ακόμη μικρότερη βιομηχανία. Χωρίς πραγματικούς φυσικούς πόρους ή τουριστικά αξιοθέατα, η Πολιτεία τα έφερνε βόλτα πολύ δύσκολα, προσπαθώντας να αποσπάσει επιχειρήσεις από αυτούς που ταξιδεύουν μεταξύ Νέας Υόρκης και Ουάσιγκτον.

Αλλά λίγο περισσότερο από έναν αιώνα πριν, στις αρχές της δεκαετίας του 1910, το Ντέλαγουερ «κατασκόπευσε» μια ευκαιρία: Στο γειτονικό Νιου Τζέρσεϊ, ο τότε κυβερνήτης Γούντροου Γουίλσον ανέλαβε καθήκοντα δεσμευόμενος να εκκαθαρίσει τον εταιρικό τομέα του Νιου Τζέρσεϊ, ο οποίος είχε μετατρέψει το επονομαζόμενο «Garden State» σε προορισμό για εταιρείες απ' όλη τη χώρα που αναζητούσαν προστασία και μυστικότητα που δεν μπορούσαν να βρουν αλλού. Κάποιοι αναφέρονταν στο Νιου Τζέρσεϊ ως η «Πολιτεία Προδότης», που απομυζούσε εταιρικούς φόρους και τέλη που ξαφνικά έχαναν άλλες πολιτείες. Ωθούμενος από μια ρεφορμιστική τάση και ανησυχώντας για το ποιος θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί τους χαλαρούς κανονισμούς του Νιου Τζέρσεϊ, ο Γουίλσον επέβαλε αυστηρούς περιορισμούς και έσφιξε τα λουριά επιβάλλοντας την εφαρμογή κανονισμών. Οι λομπίστες των εταιρειών αποδοκίμασαν τις κινήσεις του Γουίλσον, αλλά οι αντιρρήσεις τους αγνοήθηκαν.

Πώς το Ντέλαγουερ έγινε ο παράδεισος των offshore

Ξαφνικά, όσοι αναζητούσαν χαλαρούς εταιρικούς κανονισμούς έπρεπε να στραφούν αλλού -και δεν χρειάστηκε να ψάξουν μακριά. Μόλις λίγα μίλια νότια βρισκόταν το Ντέλαγουεαρ, έτοιμο να επωφεληθεί από την απόφαση του Γουίλσον και να αρπάξει το «στέμμα» των εταιρειών από το Νιου Τζέρσεϊ. Σε ένα άρθρο της εποχής στην American Law Review αναφέρεται πως « Το Ντέλαγουερ λύσσαγε από φθόνο παρακολουθώντας το θέαμα όλου αυτού του πλούτου από τις εταιρείες, που εισέρεε στα ταμεία του Νιου Τζέρσεϊ». Και η Πολιτεία ήταν «αποφασισμένη να βάλει το μικροσκοπικό δαχτυλάκι της στο βάζο με το γλυκό, πριν να είναι πολύ αργά».

Το Ντέλαγουεαρ ήταν σε ιδανική θέση για να επωφεληθεί από την απόφαση του Νιου Τζέρσεϊ καθώς είχε πολλά από τα ίδια γεωγραφικά πλεονεκτήματα που πρόσφερε το Νιου Τζέρσεϊ, που βρίσκεται ανάμεσα στις οικονομικές και πολιτικές πρωτεύουσες των Ηνωμένων Πολιτειών: τη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον. Και ενώ ο Γουίλσον τρόμαζε τους εταιρικούς πελάτες και τα εταιρικά συμφέροντα με τις μεταρρυθμίσεις του, το Ντέλαγουερ έκανε το αντίθετο. Όπως είπε αργότερα ο εκλιπών κυβερνήτης του Ντέλαγουερ Πιτ ντου Ποντ, «δεν μπορείτε να εμπιστευτείτε το νομοθετικό σώμα του Ντέλαγουερ για πολλά πράγματα, αλλά μπορείτε να βασιστείτε σε αυτό για τη διατήρηση ενός επικαιροποιημένου εταιρικού Δικαίου».

Τα βήματα που έκανε το Ντέλαγουερ άνοιξαν αποτελεσματικά τις πόρτες για να μετεγκατασταθούν εταιρείες όσο το δυνατόν πιο εύκολα στην Πολιτεία, δελεάζοντάς τες με νέους νόμους και προστασία. Εκτός από τις πολιτικές που είχε ήδη δανειστεί από το Νιου Τζέρσεϊ και είχε εφαρμόσει -συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας ίδρυσης εταιρείας ακόμη κι αν δεν είχε ποτέ πατήσει το πόδι της στην Πολιτεία- το Ντέλαγουερ σύντομα άρχισε να επιτρέπει στις εταιρείες να αποζημιώνουν τους διευθυντές για ζημιές που προέκυπταν εάν και εφόσον οι μέτοχοι υπέβαλαν μήνυση (ανεκτίμητη προστασία καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες γίνονταν ολοένα και πιο δικομανείς). Η Πολιτεία άρχισε επίσης σύντομα να απαλλάσσει τις εταιρείες από κρατικούς φόρους - πράγμα που σημαίνει πως η μοναδική πραγματική σύνδεση ή αλληλεπίδραση μιας νέας εταιρείας στο Ντέλαγουερ με το κράτος γίνεται τη στιγμή που κατατίθεται η αίτηση σύστασης της εταιρείας ή η αλλαγή της έδρας της.

Με αυτά τα νέα μέτρα σε ισχύ, ο αριθμός των εταιρειών με έδρα το Ντέλαγουερ απογειώθηκε. Μέχρι τη δεκαετία του 1920, η θέση της Πολιτείας ως ηγέτης στην εταιρική κούρσα ήταν σχεδόν εξασφαλισμένη, με τους νομοθέτες της Πολιτείας να επικεντρώνονται μόνο στο να κάνουν τις εταιρείες όσο το δυνατόν πιο ικανοποιημένες. Το Ντέλαγουερ, για να κλέψουμε έναν όρο πολιτικής επιστήμης, είχε ουσιαστικά «αυτο-αιχμαλωτιστεί»: υπό το πρίσμα του εταιρικού του καθεστώτος και των εσόδων που προέρχονται από τη βιομηχανία δημιουργίας εταιρειών.

Ανωνυμία, «μαύρο χρήμα» και εγκληματίες

Αλλά υπήρχε επίσης ένα άλλο πλεονέκτημα που διατήρησε το Ντέλαγουεαρ: η ανωνυμία. Και προς το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, το κράτος άρχισε να εμπορεύεται τις «ανώνυμες εταιρείες-κελύφη» του σε ξένους αξιωματούχους - συμπεριλαμβανομένων ανερχόμενων «κλεπτοκρατών» που πλουτίζουν στις χώρες καταγωγής τους - ως μέσο για να διατηρούν τα περιουσιακά τους στοιχεία ασφαλή (σ.σ. εταιρίες-κελύφη είναι μη εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρείες, που:

α) δεν διαθέτουν φυσική παρουσία ή δραστηριότητα στη χώρα την οποία είναι εγγεγραμμένες (πέραν από μία ταχυδρομική διεύθυνση),

β) δεν εκτελούν οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα,

γ) είναι εγγεγραμμένες σε χώρα όπου οι εταιρείες δεν υποχρεούνται να υποβάλλουν στις αρχές ανεξάρτητα ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις και

δ) έχουν φορολογική κατοικία σε χώρα που θεωρείται «φορολογικός παράδεισος» ή δεν φορολογείται πουθενά).

Αυτές οι εταιρείες ήταν ουσιαστικά μαύρα κουτιά: Δεν μπορούσαν να εντοπιστούν από ξένους αξιωματούχους που ερευνούσαν, γέμιζαν όλο και περισσότερο από παράνομο πλούτο αυτούς που τις κατείχαν, αλλά αυτοί οι «κλεπτοκράτες» μπορούσαν ακόμα να τις προστατεύσουν και να τις ελέγχουν. Και το Ντέλαγουερ πρόσφερε αυτές τις εταιρείες - κελύφη σε όποιον ήθελε. Χάρη σε αυτές τις ανώνυμες εταιρείες - κελύφη, ανέφεραν οι New York Times, οι αξιωματούχοι του Ντέλαγουερ βρήκαν «έναν τρόπο να κάνουν τους πάντες πλούσιους» στην Πολιτεία, ανεξάρτητα από την πηγή των κεφαλαίων.

Ο Βίκτορ Μπουτ ήταν ένα από τα κορυφαία μέλη μιας μακράς λίστας διεθνών βαρόνων του εγκλήματος που κατέφυγε στο Ντέλαγουερ, χτίζοντας τις δραστηριότητές του με την ανωνυμία που του παρείχε το κράτος. Ένας κοκκαλιάρης, γεννημένος στο Τατζικιστάν Ρώσος υπήκοος με ένα παχύ μουστάκι, ο Μπουτ έχτισε μια αυτοκρατορία εμπορίας όπλων εν μέσω της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης.

Για να πάρει κάποιος μια γεύση από τα δολοφονικά κατορθώματα του Μπουτ, μπορεί να ρίξει μια ματιά στον ομώνυμο χαρακτήρα που υποδύθηκε ο ηθοποιός Νίκολας Κέιτζ στην ταινία του 2005 Lord of War, η οποία βασίστηκε στον Μπουτ. Με πελάτες και συνεταίρους από την Κεντρική Αμερική ως την Κεντρική Ασία και από πολέμαρχους στην Υποσαχάρια Αφρική έως τους Ταλιμπάν, ο Μπουτ συμμετείχε σε όλες σχεδόν τις μεγάλες παράνομες μεταφορές όπλων που πραγματοποιήθηκαν τη δεκαετία του 1990 και τις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Μαχητικά αεροσκάφη και αντιαεροπορικά όπλα, πολυβόλα και ματσέτες: Τα προϊόντα δεν είχαν σημασία. Το μόνο που είχε σημασία ήταν η μεταφορά εμπορευμάτων σε πελάτες που περίμεναν - και η βεβαιότητα ότι όσοι τον ερευνούσαν, συμπεριλαμβανομένων των Αρχών των ΗΠΑ, δεν θα ανακάλυπταν ποτέ τα οικονομικά κυκλώματα που διευκόλυναν τη διακίνηση των όπλων του.

Με το παρατσούκλι «ο Έμπορος του Θανάτου», ο Μπουτ τελικά συνελήφθη στην Ταϊλάνδη το 2008 και παραμένει σε φυλακή υψίστης ασφαλείας στο Ιλινόις - αλλά όχι πριν γεμίσει το ένα έθνος μετά το άλλο με σφαίρες και αίμα. Και οι έμποροι όπλων που απέμειναν μετά την σύλληψη του Μπουτ κατευθύνθηκαν απευθείας σε ανώνυμες εταιρείες -κελύφη, συμπεριλαμβανομένων δύο που κατείχε ο Μπουτ με έδρα το Ντέλαγουερ, ακριβώς κάτω από τη μύτη των Αμερικανών Αρχών που πέρασαν χρόνια προσπαθώντας να τον εντοπίσουν.

Αλλά ο Μπουτ δεν ήταν ο μόνος εγκληματίας στον κόσμο που στράφηκε στο Ντέλαγουερ. Ο Πωλ Μάναφορτ, ο καταδικασμένος- που τώρα έχει πάει χάρη- πρώην campaign manager του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, χρησιμοποίησε πολλές εταιρείες-κελύφη του Ντέλαγουερ ως μέρος ενός σχεδίου για να κρύψει πληρωμές από ξένους πελάτες.

Ο Τίμοθι Ντάραμ, με το παρατσούκλι "Madoff of the Midwest" (Μάντοφ των Μεσοδυτικών Πολιτειών), επειδή απέσπασε με απάτη από χιλιάδες ηλικιωμένους επενδυτές εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια, επικέντρωσε τις δραστηριότητές του στο Ντέλαγουερ. Ένας Ρουμάνος λογιστής ονόματι Λάζλο Κις —ο οποίος κάποτε έγραψε ένα βιβλίο (με ακρίβεια) περιγράφοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες ως φορολογικό παράδεισο -προφανώς εξοικειώθηκε λίγο με την έρευνά του και φέρεται να χρησιμοποίησε μια σειρά από εταιρείες-κελύφη του Ντέλαγουερ για να κρύψει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια.

Τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά για να απαριθμηθούν με ακρίβεια. Διεθνείς εγκληματίες και απατεώνες, ξένοι αξιωματούχοι, λαθρέμποροι όπλων και λαθροκυνηγοί ρινόκερων, έμποροι ανθρώπων, όλοι τους έχουν εκμεταλλευτεί το φιλικό εταιρικό περιβάλλον του Ντέλαγουερ. Και αυτά είναι μόνο τα παραδείγματα που γνωρίζουμε. Όπως είπε ένας δικηγόρος το 2017, «Δεν είναι εντελώς πέρα από τις πιθανότητες το ISIS να λειτουργεί εταιρείες και καταπιστευματικά κεφάλαια που εδρεύουν στο Ντέλαγουερ».

Και υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία ότι το Ντέλαγουερ ενδιαφερόταν ποτέ για το ποιος εκμεταλλευόταν την εταιρική του νομοθεσία ούτως ή άλλως. Όπως δηλώνει ένας από τους επίσημους ιστότοπους του Ντέλαγουερ, «Το Ντέλαγουερ δεν είναι παράδεισος μυστικότητας, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη πολιτεία ή τις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες». Ο ισχυρισμός θα ήταν γελοίος εάν οι ανώνυμες εταιρίες της Πολιτείας δεν είχαν συνδεθεί άμεσα με τους θανάτους εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, την απάτη δισεκατομμυρίων δολαρίων και τη λεηλασία ολόκληρων εθνών.

Ακριβώς όπως το Ντέλαγουερ κάποτε εκθρόνισε το Νιου Τζέρσεϊ υπάρχουν άλλες Πολιτείες που παρακολουθούν το Ντέλαγουερ να εισπράττει δισεκατομμύρια δολάρια σε εταιρικές αμοιβές και έχουν αρχίσει να προβαίνουν στις δικές τους μεταρρυθμίσεις για το οικονομικό απόρρητο. Αυτές οι άλλες πολιτείες θέλουν να προσελκύσουν μέρος του κεφαλαίου -καθαρό, βρώμικο, δεν έχει σημασία- που έχει σαρώσει το Ντέλαγουερ. Και παρόλο που δεν έχουν κλέψει ακόμη το στέμμα του Ντέλαγουερ, έχουν αρχίσει να χτίζουν τις δικές τους αυτοκρατορίες οικονομικής ανωνυμίας.


Ειδήσεις σήμερα:

Bloomberg: «Δύσκολα» στο «κλασικό» πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της EKT τα ελληνικά ομόλογα

Μέχρι τέλος Δεκεμβρίου οι αιτήσεις για το πρόγραμμα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας από ανέργους σε 4 περιφέρειες

Σε επικοινωνία η Ελλάδα με την AstraZeneca για την προμήθεια μονοκλωνικών αντισωμάτων