Ναταλία Σιντέγεβα, η τελευταία ελεύθερη φωνή της Μόσχας
12.03.2022
13:56
Η ιδιοκτήτρια του τελευταίου ανεξάρτητου τηλεοπτικού σταθμού Dozhd η οποία κυνηγήθηκε αλλά κατάφερε ακόμα και μέσα από διάφορα υπόγεια και από πορνεία (!) να βγάζει εκπομπές στον αέρα - Η περιπέτεια της γυρίστηκε σε ντοκιμαντέρ που θα προβληθεί σε λίγες μέρες, σε ειδικό αφιέρωμα στην Ουκρανία, στο 24ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
Ένα δακτυλίδι-κοτρώνα να δεσπόζει στο αριστερό χέρι, ένα χρυσό ρολόι στο αριστερό και δυο εντυπωσιακά, τεράστια σκουλαρίκια ήταν το σήμα κατατεθέν της Νατάσα (Ναταλία) Σιντέγεβα, η οποία, όπως όλες οι ευεργετημένες Ρωσίδες, απολάμβανε με το παραπάνω τα πλούτη που της είχε χαρίσει η καριέρα της στο εύπεπτο λάιφ στάιλ. Σήμα κατατεθέν της το ροζ χρώμα που δεν καθόριζε μόνο τις ενδυματολογικές της προτιμήσεις αλλά και όλο της τον κόσμο: από τη ροζ πόρσε καγιέν που οδηγούσε στους ανοιχτούς δρόμους της Μόσχας, τα έπιπλα και αργότερα το logo του τηλεοπτικού σταθμού που θα άνοιγε με σκοπό να διασκεδάσει τους Ρώσους μιλένιαλς.
Χαρούμενη, δυναμική και πληθωρική η Νατάσα ήταν η γυναίκα που δεν φοβήθηκε να παντρευτεί και να χωρίσει δυο φορές σε πολύ μικρή ηλικία και να παραδεχτεί πως το όνειρο της ήταν, απλώς, να βρει τον ιδανικό πρίγκιπα που θα της άλλαζε τη ζωή. Τον βρήκε, λίγο αργότερα, στο πρόσωπο του Σάσα, δηλαδή του πάμπλουτου τραπεζίτη και επιχειρηματία Αλεξάντερ (Σάσα) Βινοκούροφ ο οποίος φρόντισε ο γάμος τους να είναι άκρως πριγκιπικός: νυφικό από πανάκριβο οίκο μόδας, δεξίωση στις αντίστοιχες ρωσικές Βερσαλίες, βεγγαλικά να φωτίζουν την όμορφη ρωσική νύχτα και όλα να δείχνουν πως τα όνειρά της Νατάσα για έναν δικό της τηλεοπτικό σταθμό μπορούσαν να γίνουν πραγματικότητα. Μόνο που υπολόγιζε χωρίς έναν απρόβλεπτο παράγοντα, τον ανώτερο Τσάρο, τον Βλαντιμίρ Βλαντιμίροβιτς Πούτιν που έγινε ο μόνιμος εφιάλτης της και ο νούμερο ένα εχθρός της.
Οι πρώτες συλλήψεις
Το χρονικό του πολυτάραχου βίου της Νατάσα Σιντέγεβα, η οποία αυτή τη στιγμή κρύβεται σε διαφορετικές περιοχές της Βρετανίας, και του μοναδικού ανεξάρτητου σταθμού που δημιούργησε στη Μόσχα, του περίφημου Dozhd (TVRain όπως είναι γνωστός) γυρίστηκε σε ντοκιμαντέρ από τη Βέρα Κριτσέφκαγια η οποία παρακολουθούσε επί δεκατρία χρόνια τις περιπέτειες και τις διώξεις της καλής της φίλης και συνεργάτιδος στη Ρωσία του Πούτιν φτάνοντας μέχρι τις πρόσφατες διώξεις και το πρόσφατο τέλος του σταθμού.
Τίτλος της ταινίας είναι “F@ck this Job” και θα προβληθεί, μαζί με άλλες ταινίες σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, από το 24ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το οποίο έβγαλε σχετική ανακοίνωση ότι “παρακολουθεί τις εξελίξεις στην Ουκρανία και εκφράζει τη συμπαράσταση στους ανθρώπους που δοκιμάζονται αυτή τη στιγμή από τον πόλεμο”. Η δημιουργός του ντοκιμαντέρ Βέρα Κριτσέφσκαγια ακολουθεί λεπτό προς λεπτό και από κοντά τις διώξεις, τους διωγμούς, τις δολοφονίες δημοσιογράφων και την ασφυκτική πίεση του πουτινικού καθεστώτος προς τη Νατάσα φτάνοντας μέχρι το κλείσιμό του και τη φυγή της δημιουργού του στο εξωτερικό. Τίποτα, όμως, στην αρχή δεν προμήνυε μια τέτοια μελανή πορεία αφού η αρχική προσδοκία της Σιντέγεβα ήταν να φτιάξει ένα χαρούμενο, lifestyle κανάλι για τη νεολαία ώστε να φιλοξενεί χαρούμενες εκπομπές και διαφορετικές φωνές. “Το αισιόδοξο κανάλι”, όπως το αποκαλούσε, θα λεγόταν Dozhd, δηλαδή “Βροχή” ακριβώς γιατί για εκείνη η “βροχή το καλοκαίρι μοιάζει ευεργετικό. Σχεδόν πάντα ξέρεις ότι θ α δεις να προβάλει το ουράνιο τόξο”.
Αρχική πρόθεση της ίδιας αλλά και του άνδρα της, ο οποίος ήταν ο κύριος χρηματοδότης, ήταν να χτιστεί ένα τεράστιο κτήριο όπου θα φιλοξενούνταν οι εγκαταστάσεις του σταθμού. Λεφτά υπήρχαν, ο Μεντβέντεφ έταζε μια Ρωσία στα πρότυπα της Δύσης τρώγοντας μπέργκερ με τον Μπαράκ Ομπάμα, τα ταξίδια δεν έλειπαν και οι Ρώσοι jet setters αναζητούσαν ευχάριστες ειδήσεις για να περνάει η ώρα. Και αυτό οι δημιουργοί του σταθμού σκόπευαν να το εκμεταλλευτούν στο έπακρο. Κάποια πρόσκαιρα, ωστόσο, προβλήματα στη χρηματοδότηση ανάγκασαν τους υπεύθυνους να στεγαστούν σε ένα παλιό εργοστάσιο σοκολάτας με τον χαρακτηριστικό τίτλο “Κόκκινος Οκτώβρης”, σε μια πρώην βιομηχανική ζώνη κοντά στο Μόσχοβα πόταμο που σταδιακά μετατρεπόταν σε γειτονιά νεολαίας.
“Όταν ξεκινήσαμε ο Κόκκινος Οκτώβρης δεν ήταν παρά ένα κούφιο οικοδόμημα” λέει χαρακτηριστικά η Σιντέγεβα στο ντοκιμαντέρ. “Ήταν γεμάτο αρουραίους και μύριζε παντού σοκολάτα. Σταδιακά όμως μετατράπηκε στο ιδανικό μας σπίτι από όπου απλώς προσδοκούσαμε να γίνουμε η “εναλλακτική” φωνή για τα ανοιχτά μυαλά τους νέους. Δεν μας απασχολούσε η πολιτική επικαιρότητα και τα μεγάλα ονόματα. Θέλαμε απλώς να είμαστε ευχάριστοι”. Μόνο που τα διάφορα σατυρικά shows του σταθμού όπου, μεταξύ άλλων, σχολιαζόταν η πλέον στενή σχέση Πούτιν -Μεντβέντεφ γίνονται δημοφιλή σε ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό θεατών φτάνοντας μέχρι τα κλειστά δωμάτια του Κρεμλίνου. Επιπλέον οι νέοι δημοσιογράφοι του καναλιού αρχίζουν και ειρωνεύονται την απόφαση του Πούτιν να δώσει δεύτερη θητεία στον Μεντβέντεφ και την αιώνια, όπως διαφαίνεται, παραμονή των δυο στην εξουσία.
Προς ένδειξη συμφιλίωσης, ο πρώην Πρόεδρος της Ρωσίας και υποψήφιος πρωθυπουργός, Μεντβέντεφ ζητάει να επισκεφθεί τα γραφεία του καναλιού για μια ευχάριστη συζήτηση που προβάλλεται από τους δέκτες δείχνοντας προφανώς ότι τίποτα από την κυβέρνηση δεν περνάει απαρατήρητο. Είναι παραμονές εκλογών του 2011 και η πρόθεση του Κρεμλίνου είναι να ελέγχει ακόμα και τα μικρότερα κανάλια που μπορεί έχουν απήχηση στη νεολαία. Οι εκπρόσωποι του Κρεμλίνου θεωρούν ότι με την συμβολική αυτή επίσκεψη, το μήνυμα ότι τίποτα δεν θα γίνει έκτοτε ανεκτό είχε περάσει προς την ιδιοκτήτρια, μόνο που εκείνη φαίνεται να έχει αντίθετη γνώμη: “Ξεκινήσαμε να κάνουμε ένα σταθμό με lifestyle και πολιτιστικό περιεχόμενο για να περνάει καλά ο κόσμος αλλά στην πορεία τα πράγματα πήραν άλλη τροπή εξαιτίας της λογοκρισίας.
Νομίζω ότι όλα άλλαξαν όταν κατάλαβα πόσο αδικία υπήρχε γύρω μου την οποία δεν έβλεπα πριν επιμένοντας, όπως πολλοί Ρώσοι, να ζω στα σύννεφα” ομολογεί η ίδια σε κάποια σκηνή του ντοκιμαντέρ. Η αφορμή για την καθαρή σύγκρουση δεν άργησε να δοθεί από μια διαδήλωση από τους αντιπάλους του Πούτιν οι οποίοι διαμαρτυρήθηκαν για στημένο και ψεύτικο εκλογικό αποτέλεσμα του 2012. Η παραγωγός του καναλιού που συμμετείχε στην πορεία συνελήφθη μαζί με δυο καμεραμέν και έναν ρεπόρτερ. Ακολούθησαν οι συλλήψεις γνωστών καλλιτεχνών και διαφόρων εχθρικά διακείμενων σχημάτων όπως οι Pussy Riot ή οι Femen που δεν έπαψαν να διαμαρτύρονται κατά του απολυταρχικού καθεστώτος Πούτιν. Τα ψέματα για τη Σιντέγεβα είχαν πλέον τελειώσει. Η δήλωση, μέσα από το κανάλι, ότι “Ο Πούτιν εκλέχτηκε παράνομα και αυτό έχει να συμβεί στη χώρα από το 1993” ήταν ανοιχτό casus belli για το Κρεμλίνο.
Χαρούμενη, δυναμική και πληθωρική η Νατάσα ήταν η γυναίκα που δεν φοβήθηκε να παντρευτεί και να χωρίσει δυο φορές σε πολύ μικρή ηλικία και να παραδεχτεί πως το όνειρο της ήταν, απλώς, να βρει τον ιδανικό πρίγκιπα που θα της άλλαζε τη ζωή. Τον βρήκε, λίγο αργότερα, στο πρόσωπο του Σάσα, δηλαδή του πάμπλουτου τραπεζίτη και επιχειρηματία Αλεξάντερ (Σάσα) Βινοκούροφ ο οποίος φρόντισε ο γάμος τους να είναι άκρως πριγκιπικός: νυφικό από πανάκριβο οίκο μόδας, δεξίωση στις αντίστοιχες ρωσικές Βερσαλίες, βεγγαλικά να φωτίζουν την όμορφη ρωσική νύχτα και όλα να δείχνουν πως τα όνειρά της Νατάσα για έναν δικό της τηλεοπτικό σταθμό μπορούσαν να γίνουν πραγματικότητα. Μόνο που υπολόγιζε χωρίς έναν απρόβλεπτο παράγοντα, τον ανώτερο Τσάρο, τον Βλαντιμίρ Βλαντιμίροβιτς Πούτιν που έγινε ο μόνιμος εφιάλτης της και ο νούμερο ένα εχθρός της.
Οι πρώτες συλλήψεις
Το χρονικό του πολυτάραχου βίου της Νατάσα Σιντέγεβα, η οποία αυτή τη στιγμή κρύβεται σε διαφορετικές περιοχές της Βρετανίας, και του μοναδικού ανεξάρτητου σταθμού που δημιούργησε στη Μόσχα, του περίφημου Dozhd (TVRain όπως είναι γνωστός) γυρίστηκε σε ντοκιμαντέρ από τη Βέρα Κριτσέφκαγια η οποία παρακολουθούσε επί δεκατρία χρόνια τις περιπέτειες και τις διώξεις της καλής της φίλης και συνεργάτιδος στη Ρωσία του Πούτιν φτάνοντας μέχρι τις πρόσφατες διώξεις και το πρόσφατο τέλος του σταθμού.
Τίτλος της ταινίας είναι “F@ck this Job” και θα προβληθεί, μαζί με άλλες ταινίες σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, από το 24ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το οποίο έβγαλε σχετική ανακοίνωση ότι “παρακολουθεί τις εξελίξεις στην Ουκρανία και εκφράζει τη συμπαράσταση στους ανθρώπους που δοκιμάζονται αυτή τη στιγμή από τον πόλεμο”. Η δημιουργός του ντοκιμαντέρ Βέρα Κριτσέφσκαγια ακολουθεί λεπτό προς λεπτό και από κοντά τις διώξεις, τους διωγμούς, τις δολοφονίες δημοσιογράφων και την ασφυκτική πίεση του πουτινικού καθεστώτος προς τη Νατάσα φτάνοντας μέχρι το κλείσιμό του και τη φυγή της δημιουργού του στο εξωτερικό. Τίποτα, όμως, στην αρχή δεν προμήνυε μια τέτοια μελανή πορεία αφού η αρχική προσδοκία της Σιντέγεβα ήταν να φτιάξει ένα χαρούμενο, lifestyle κανάλι για τη νεολαία ώστε να φιλοξενεί χαρούμενες εκπομπές και διαφορετικές φωνές. “Το αισιόδοξο κανάλι”, όπως το αποκαλούσε, θα λεγόταν Dozhd, δηλαδή “Βροχή” ακριβώς γιατί για εκείνη η “βροχή το καλοκαίρι μοιάζει ευεργετικό. Σχεδόν πάντα ξέρεις ότι θ α δεις να προβάλει το ουράνιο τόξο”.
Αρχική πρόθεση της ίδιας αλλά και του άνδρα της, ο οποίος ήταν ο κύριος χρηματοδότης, ήταν να χτιστεί ένα τεράστιο κτήριο όπου θα φιλοξενούνταν οι εγκαταστάσεις του σταθμού. Λεφτά υπήρχαν, ο Μεντβέντεφ έταζε μια Ρωσία στα πρότυπα της Δύσης τρώγοντας μπέργκερ με τον Μπαράκ Ομπάμα, τα ταξίδια δεν έλειπαν και οι Ρώσοι jet setters αναζητούσαν ευχάριστες ειδήσεις για να περνάει η ώρα. Και αυτό οι δημιουργοί του σταθμού σκόπευαν να το εκμεταλλευτούν στο έπακρο. Κάποια πρόσκαιρα, ωστόσο, προβλήματα στη χρηματοδότηση ανάγκασαν τους υπεύθυνους να στεγαστούν σε ένα παλιό εργοστάσιο σοκολάτας με τον χαρακτηριστικό τίτλο “Κόκκινος Οκτώβρης”, σε μια πρώην βιομηχανική ζώνη κοντά στο Μόσχοβα πόταμο που σταδιακά μετατρεπόταν σε γειτονιά νεολαίας.
“Όταν ξεκινήσαμε ο Κόκκινος Οκτώβρης δεν ήταν παρά ένα κούφιο οικοδόμημα” λέει χαρακτηριστικά η Σιντέγεβα στο ντοκιμαντέρ. “Ήταν γεμάτο αρουραίους και μύριζε παντού σοκολάτα. Σταδιακά όμως μετατράπηκε στο ιδανικό μας σπίτι από όπου απλώς προσδοκούσαμε να γίνουμε η “εναλλακτική” φωνή για τα ανοιχτά μυαλά τους νέους. Δεν μας απασχολούσε η πολιτική επικαιρότητα και τα μεγάλα ονόματα. Θέλαμε απλώς να είμαστε ευχάριστοι”. Μόνο που τα διάφορα σατυρικά shows του σταθμού όπου, μεταξύ άλλων, σχολιαζόταν η πλέον στενή σχέση Πούτιν -Μεντβέντεφ γίνονται δημοφιλή σε ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό θεατών φτάνοντας μέχρι τα κλειστά δωμάτια του Κρεμλίνου. Επιπλέον οι νέοι δημοσιογράφοι του καναλιού αρχίζουν και ειρωνεύονται την απόφαση του Πούτιν να δώσει δεύτερη θητεία στον Μεντβέντεφ και την αιώνια, όπως διαφαίνεται, παραμονή των δυο στην εξουσία.
Προς ένδειξη συμφιλίωσης, ο πρώην Πρόεδρος της Ρωσίας και υποψήφιος πρωθυπουργός, Μεντβέντεφ ζητάει να επισκεφθεί τα γραφεία του καναλιού για μια ευχάριστη συζήτηση που προβάλλεται από τους δέκτες δείχνοντας προφανώς ότι τίποτα από την κυβέρνηση δεν περνάει απαρατήρητο. Είναι παραμονές εκλογών του 2011 και η πρόθεση του Κρεμλίνου είναι να ελέγχει ακόμα και τα μικρότερα κανάλια που μπορεί έχουν απήχηση στη νεολαία. Οι εκπρόσωποι του Κρεμλίνου θεωρούν ότι με την συμβολική αυτή επίσκεψη, το μήνυμα ότι τίποτα δεν θα γίνει έκτοτε ανεκτό είχε περάσει προς την ιδιοκτήτρια, μόνο που εκείνη φαίνεται να έχει αντίθετη γνώμη: “Ξεκινήσαμε να κάνουμε ένα σταθμό με lifestyle και πολιτιστικό περιεχόμενο για να περνάει καλά ο κόσμος αλλά στην πορεία τα πράγματα πήραν άλλη τροπή εξαιτίας της λογοκρισίας.
Νομίζω ότι όλα άλλαξαν όταν κατάλαβα πόσο αδικία υπήρχε γύρω μου την οποία δεν έβλεπα πριν επιμένοντας, όπως πολλοί Ρώσοι, να ζω στα σύννεφα” ομολογεί η ίδια σε κάποια σκηνή του ντοκιμαντέρ. Η αφορμή για την καθαρή σύγκρουση δεν άργησε να δοθεί από μια διαδήλωση από τους αντιπάλους του Πούτιν οι οποίοι διαμαρτυρήθηκαν για στημένο και ψεύτικο εκλογικό αποτέλεσμα του 2012. Η παραγωγός του καναλιού που συμμετείχε στην πορεία συνελήφθη μαζί με δυο καμεραμέν και έναν ρεπόρτερ. Ακολούθησαν οι συλλήψεις γνωστών καλλιτεχνών και διαφόρων εχθρικά διακείμενων σχημάτων όπως οι Pussy Riot ή οι Femen που δεν έπαψαν να διαμαρτύρονται κατά του απολυταρχικού καθεστώτος Πούτιν. Τα ψέματα για τη Σιντέγεβα είχαν πλέον τελειώσει. Η δήλωση, μέσα από το κανάλι, ότι “Ο Πούτιν εκλέχτηκε παράνομα και αυτό έχει να συμβεί στη χώρα από το 1993” ήταν ανοιχτό casus belli για το Κρεμλίνο.
Το καταφύγιο του Ναβάλνι και των gay
Η διαφαινόμενη ανοιχτή σύγκρουση με το καθεστώς άρχισε σταδιακά να φέρνει στο TVRAIN πολιτικά πρόσωπα που μέχρι πρότινος είχαν απαντήσει αρνητικά στις προσκλήσεις του καναλιού σνομπάροντας το lifestyle περιεχόμενο του. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι είναι ο πρώτος που προσέρχεται ανοίγοντας ένα κύκλο εκπομπών με ενάντιες στον Πούτιν φωνές και ανοιχτές συζητήσεις για διάφορα θέματα ταμπού ενώ γίνεται ξεκάθαρα λόγος για την καταδίωξη των γκέι από το καθεστώς Πούτιν.
Ο αρχισυντάκτης του καναλιού δίνει μάλιστα συνέντευξη σε δημοφιλές περιοδικό κάνοντας ένα πρωτόγνωρο για το λογοκριμένο καθεστώς outing και μιλώντας ξεκάθαρα για τη σεξουαλική του ταυτότητα. Από τις συζητήσεις δεν λείπουν ούτε οι αντιπολιτευόμενες φωνές για την κρίση στην Ουκρανία το 2014, όπου οι καλεσμένοι μιλάνε ανοιχτά σε live αναμετάδοση για τη θυσία Ρώσων στρατιωτών στο Ντονέσκ. Τα βλέμματα των εκπροσώπων του Κρεμλίνου αρχίζουν να στρέφονται σοβαρά στο TVRain παραμονεύοντας για το ατόπημα προς το κοινό του, το οποίο δεν αργεί να γίνει όταν στο κανάλι φιλοξενείται μια ανοιχτή συζήτηση για το κατά πόσο έπρεπε να θυσιαστούν τόσοι άμαχοι πολίτες στη μάχη του Στάλινγκραντ για να αναχαιτίσουν τις δυνάμεις του Χίτλερ.
Το Στάλινγκραντ παραμένει για τους Ρώσους ένα θέμα ταμπού καθώς θεωρείται η σπουδαιότερη πατριωτική μάχη που έχουν διεξαγάγει κατά του απόλυτου εχθρού. Τα νούμερα του σταθμού πέφτουν και ο Πούτιν βρίσκει αφορμή για να εξαπολύσει επίθεση: “Το Dozhd είναι κάκιστο κανάλι που δεν έχει κάνει απλώς κάποια λάθη αλλά επιτίθεται και προσβάλλει ολόκληρο τον λαό” είναι οι χαρακτηριστικές δηλώσεις που δεν αφήνουν αμφιβολία ότι τα πράγματα έχουν αρχίσει να γίνονται δραματικά για την Σιντέγεβα. Εκείνη, όμως, αντί να φοβηθεί, τραβάει ακόμα περισσότερο το σχοινί αποφασίζοντας να στείλει ρεπόρτερ στην Ουκρανία για να ψάξουν τι γίνεται με τους χαμένους Ρώσους φαντάρους, η τύχη των οποίων αγνοείται και δεν έχουν καν δηλωθεί ότι συμμετείχαν ενεργά σε μάχες στο Ντονμπάς.
Οι ρεπόρτερ του καναλιού δέχονται επίθεση μέσα στο νεκροταφείο του Ντονμπάς, όπου βρίσκονται οι τάφοι των Ρώσων στρατιωτών και καταστρέφουν τις κάμερες και το σχετικο υλικό. Ωστόσο, η ανταπόκριση επαναφέρει το χαμένο τηλεοπτικό κοινό που μέσα σε μια μέρα εκτοξεύεται, διαδικτυακά όπου εκπέμπεται πλέον από τους 15 εκατομμύρια, όπου είχαν πέσει μετά το ατυχές γεγονός της συζήτησης για το Στάλινγκραντ, στους 50 εκατομμύρια. Προχωρώντας σε πιο δραστικά μέτρα ο Πούτιν που φοβάται να κλείσει το κανάλι σχεδιάζει τη σταδιακή εξόντωση του περνώντας στη Βουλή ειδικό νόμο όπου τα διαδικτυακά κανάλια υποχρεούνται να καταβάλουν ειδικό φόρο που καθιστά αδύνατη την επιβίωσή τους.
Τα έξοδα αρχίσουν να μεγαλώνουν και ο άλλοτε πανίσχυρος σύζυγος της Σιντέγεβα διώκεται από παντού χάνοντας όλη του σχεδόν την περιουσία. Τους γίνεται, επίσης, έξωση από τα γραφεία και κανείς δεν θέλει πλέον να στεγάσει στους χώρους του ένα κανάλι που είναι σε ανοιχτό πόλεμο με τον Πούτιν. “Οι αρχές δεν ήθελαν να μας κλείσουν γιατί θα γνώριζαν την αντίδραση της κοινής γνώμης αλλά έκαναν ο,τι μπορούσαν για να μας εξοντώσουν. Στόχος τους ήταν οι συνθήκες να γίνουν τόσο ασφυχτικές για εμάς ώστε να αναγκαστούμε να κλείσουμε από μόνοι μας” λέει χαρακτηριστικά η Σιντέγεβα.
Οι διώξεις και οι δολοφονίες
Η αρχική λύση τού να βολευτεί όπως μπορεί το στούντιο του καναλιού στο διαμέρισμα της Σιντέγεβα δεν είναι τόσο λειτουργική. Ευτυχώς τα 200 άτομα του καναλιού βρίσκουν τελικά στέγη στο Flacon, δηλαδή σε ένα κτήριο πρώην γνωστής αρωματοποίας, όπου μετακομίζουν τον Φλεβάρη του 2015 σε αντίξοες συνθήκες. “Κάναμε ο,τι μπορούσαμε για να σώσουμε το σταθμό γιατί νιώθαμε πλέον ενωμένοι, μια οικογένεια η οποία βάλλεται από παντού. Πιστεύαμε, επίσης, οτι ο στόχος μας ήταν ιερός” δηλώνει ο τότε αρχισυντάκτης του TVRain στο σχετικό ντοκιμαντέρ.
Τα πλάνα δείχνουν σαμπάνιες να ανοίγουν και το κέτερινγκ να καταφθάνει, μια πρόθεση της ιδιοκτήτριας να αλλάξει το κλίμα και να δείξει ότι οι εργαζόμενοι δεν καταλάβαιναν από απειλές. Η αντιπολιτευόμενη γραμμή σκληραίνει με αποτέλεσμα διάφοροι ενάντιοι στο πουτινικό καθεστώτος μαζί με τον μόνιμο θαμώνα Ναβάλνι, να μην προλαβαίνουν να εναλλάσσονται από τις καρέκλες των καλεσμένων. Το TVRain λέει σκληρές αλήθειες και οι φοβισμένες φωνές γύρω από τη Μόσχα αρχίζουν να το καταλαβαίνουν ανεβάζοντας και άλλο τον αριθμό των τηλεθεατών που είχαν βρει μια ανεξάρτητη τηλεοπτική φωνή, πέρα από τα άκρως λογοκριμένα κρατικά κανάλια. Τον Απρίλιο το TVRAIN διοργανώνει, στα πλαίσια αυτού του θετικού κλίματος, για να γιορτάσει τα πέμπτα του γενέθλια μια ανοιχτή συναυλία στο Λένινγκραντ που δεν αργεί να μετατραπεί σε ανοιχτή διαδήλωση.
Οι συνδρομητές αυξάνονται και η ανταπόκριση είναι τεράστια. Το TVRain είναι το μόνο που καλύπτει απευθείας, διακόπτοντας τη ροή του προγράμματος ότι ο αντιπολιτευόμενος του Πούτιν πολιτικός Μπόρις Νεμπτσόφ δολοφονείται με 7 σφαίρες στην πλάτη την ώρα που περπατά με την 24 χρονη φίλη του σε κεντρικό σημείο της Μόσχας, δίπλα στην κόκκινη πλατεία. Τη στιγμή της αναμετάδοσης τα μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια δείχνουν αισθηματικά σήριαλ, συναυλίες και άλλα ευχάριστα ψυχαγωγικά προγράμματα παραλείποντας φυσικά την είδηση για άλλη μια δολοφονία εκτός από αυτή των δημοσιογράφων, των αντιπολιτευόμενων φωνών και των δυο δικηγόρων που ήταν ενάντιοι στον Πούτιν . Η κατάσταση, όμως, έχει αρχίσει να γίνεται ασφυχτική για το TVRain: δημοσιογράφοι συλλαμβάνονται και το σπίτι της Σιντέγεβα παρακολουθείται ασφυχτικά από τους μυστικούς πράκτορες που ακολουθούν κάθε της βήμα.
Μέσα σε λίγους μήνες το κανάλι θα περάσει στην παρανομία αφού αναγκάζεται να εγκαταλείψει τα γραφεία του και να εκπέμπει κρυφά από διάφορα υπόγεια, από καταστήματα σε εμπορικά κέντρα και τελικά από ένα πορνείο (!), αφού σκέφτηκαν ότι είναι το τελευταίο μέρος που θα αναζητούσαν οι αρχές. Εν τω μεταξύ η αναμετάδοση γίνεται ολο και πιο δύσκολη αφού ήδη εδώ και έναν χρόνοι οι κυβερνοεπιθέσεις από τους πληρωμένους χάκερ του Πούτιν είναι τόσο ανελέητες που ρίχνουν διαρκώς το σήμα. Και ενώ οι εργαζόμενοι στηρίζουν το κανάλι αποφασίζοντας να δουλεύουν με περικοπές στον ήδη εδώ και χρόνια μειωμένο μισθό τους, οι δυσκολίες που προβάλλονται διαρκώς φαντάζουν πλέον ανυπέρβλητες.
Η διάγνωση της Νατάσα με καρκίνο του μαστού και ο γάμος της που διαλύεται την αναγκάζουν να σκεφτεί σοβαρά αν μπορεί να συνεχίσει σε τέτοιες πολεμικές συνθήκες. Βρίσκει καταφύγιο αρχικά στο Βερολίνο όπου με τη χρήση των social media και τις με τις σποραδικές αναμεταδόσεις καταφέρνει και συνεχίζει την αντιπολίτευση στις απολυταρχικές μεθόδους του Πούτιν. Τελευταίο της, αναγκαστικό σχεδόν, μέρος διαμονής είναι η Βρετανία με τους δημοσιογράφους να προσφέρουν κάθε βοήθεια ώστε να μπορεί το κανάλι να εκπέμπει έστω μέσα από το youtube.
Τίποτα πλέον δεν θυμίζει τις παλιές εποχές με την ιδιοκτήτρια να είναι απούσα αλλά η δημιουργός του ντοκιμαντέρ και ταυτόχρονα παραγωγός και σκηνοθέτης του σταθμού Βέρα Κριτσέφσκαγια μπορεί, παραμένοντας στη Ρωσία, να προχωρεί σε αναμεταδόσεις. Η τελευταία μάλιστα αναμετάδοση λαμβάνει χώρα απο λίγες μέρες και το αποχαιρετιστήριο μήνυμα μοιάζει δραματικό δίνοντας τέλος σε έναν κύκλο ελεύθερης έκφρασης και υψηλού σθένους-η μόνη ελεύθερη, τηλεοπτική φωνή σε ολόκληρη τη Ρωσία.
“Όχι στον πόλεμο”
Δεδομένου ότι τα social media, το youtube και το facebook έπαψαν να υφίστανται στη Ρωσία, η αναμετάδοση φαινόταν αδύνατη για τον σταθμό. Επιπλέον οι εκπρόσωποι του Πούτιν δεν έπαυαν να πραγματοποιούν ελέγχους για “ύποπτες διασυνδέσεις” κατηγορώντας ευθέως την Νατάσα Σιντέγεβα για κατασκοπεία. Κατηγορίες που φτάνουν να αντιστοιχούν με σοβαρές ποινές φυλάκισης ακόμα και με θάνατο, σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως έχει αποδειχθεί. Η πρώτη, ωστόσο, καταγγελία ενάντια στο κανάλι γίνεται για εξτρεμισμό και η Νατάσα προσφεύγει στη δικαιοσύνη προσφέροντας ντοκουμέντα που δείχνει ότι δεν υπήρξε καμία υποκίνηση από κανένα κέντρο-αλλά η φωνή της πέφτει στο κενό.
Επιπλέον, ο μόλις πρόσφατα ψηφισμένος νόμος που απαγορεύει στους δημοσιογράφους και στους πολεμικούς ανταποκριτές που ενδημούν στη Ρωσία να προφέρουν τη λέξη “Πόλεμος” αναφορικά με την εισβολή στην Ουκρανία, αναγκάζει το TVRain που εξέπεμπε μέσω youtube να τερματίσει τη λειτουργία του.
Στην τελευταία αναμετάδοση η Σιντέγεβα απευθύνει μάλιστα δραματικό μήνυμα προς τους θεατές φωνάζοντας “ΌΧΙ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ” αντί για οριστικό αποχαιρετισμό και αφήνοντας να φανεί ένα υποδόριο χαμόγελο, αυτό της ελευθερίας του λόγου κόντρα στον απολυταρχισμό. Η αποφώνηση συνοδεύεται μάλιστα από μια σκηνή από το μπαλέτο της Λίμνης των Κύκνων με φόντο το πολεμικό πεδίο, η οποία παραπέμπει στα λογοκριμένα από το σοβιετικό καθεστώς πλάνα από τις ταινίες, τα οποία αντικαθιστούσαν πάντα διάφορες σκηνές από το διάσημο μπαλέτο του Τσαικόφσκι.
Βλέποντας όλα τα διαδικτυακά μέσα να κλείνουν στη Ρωσία το ένα μετά το άλλο η Σιντέγεβα δεν μπορεί να μην νιώθει αμηχανία και όπως λέει δεν πιστεύει ότι ο κόσμος, παρά τις δικές τους παρακλήσεις ή αυτές του φυλακισμένου Αλεξέι Ναβάλνι, μπορεί να αντιδράσει ή να βγει στους δρόμους αφού ο φόβος είναι διάχυτος. Όσο για τις καταγγελίες ότι η ίδια είναι ξένος πράκτορας είχε φροντίσει να απαντήσει εγκαίρως με σχετικό της μήνυμα στα αγγλικά και στα ρώσικα στα social media: “Είμαι Ρωσίδα πατριώτισσα.
Αγαπώ την πατρίδα μου και δεν θέλω ποτέ να την εγκαταλείψω. Ούτε το Natalya Sindeyeva είναι όργανο των ξένων πρακτόρων. Στο Rain δουλεύουν πάνω από 200 άνθρωποι που, ακριβώς σαν και εμένα, αγαπούν την πατρίδα τους, τη δοξάζουν και γι αυτό θέλουν η Ρωσία να γίνει καλύτερη-πιο ανθρώπινη, πιο ασφαλής, πιο δίκαιη, πιο τίμια, πιο ελεύθερη. Αυτό που θέλουμε είναι να είμαστε όλοι ευτυχείς, να ζούμε εν ειρήνη και να είμαστε περήφανοι για τη χώρα μας. Και είμαι σίγουρη ότι οι 20 εκατομμύρια άνθρωποι που μας βλέπουν και μας διαβάζουν από διαφορετικές πλατφόρμες κάθε μήνα επιθυμουν ακριβώς το ίδιο με εμάς.
Πολλά έχουν συμβεί στο Rain τα τελευταία έντεκα χρόνια. Μας διέκοψαν από διάφορα δίκτυα ενώ έγιναν άπειρες απόπειρες να μας εξοντώσουν. Καταφέραμε να εκπέμψουμε από διαφορετικά παράνομα δωμάτια χωρίς να ξέρουμε κυριολεκτικά τι μας ξημερώνει. Αλλά πάντοτε λογοδοτούσαμε μόνο στην τίμια δημοσιογραφία και στην αλήθεια που καλούμασταν να πούμε στους θεατές μας. Και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε με κάθε τρόπο ακόμα και αν δεν είμαστε αρεστοί. Φυσικά μπορείτε να εξαπολύετε τα βέλη και να μας αποκαλείτε πράκτορες αλλά είναι κάτι αδιανόητο, φρικτό και είναι απαράδεκτο ένα κράτος να χωρίζει τον κόσμο σε 'εχθρούς' και 'φίλους'”. Αυτή τη στιγμή η δημιουργός του καναλιού κρύβεται σε διαφορετικά σημεία σε Βρετανία και Ισραήλ και είναι προφανές ότι η ζωή της, όπως και πολλών άλλων συμπατριωτών της δημοσιογράφων, βρίσκεται σε κίνδυνο.
Πόλεμος στην Ουκρανία: Ηχούν πάλι οι σειρήνες στο Κίεβο - Ο Πούτιν βομβαρδίζει πόλεις για να «σπάσει» ο Ζελένσκι
Αγριεύει ο «Φίλιππος» από το μεσημέρι με χιόνια και στην Αττική - Πολικές θερμοκρασίες σε όλη τη χώρα
«Δεν θα χρησιμοποιούσα την ασθένεια των παιδιών για να φέρω πίσω τον Μάνο, εγώ του είπα να φύγει» λέει η Ρούλα Πισπιρίγκου
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr