Πόλεμος στην Ουκρανία: Γιατί «κόλλησε» το Blitzkrieg του Πούτιν

Σε ένα γενικότερο κάλεσμα στα όπλα εξελίσσεται η ρωσο-ουκρανική σύγκρουση, με τις ευρωπαϊκές χώρες, η μία μετά την άλλη, να αυξάνουν τις αμυντικές τους δαπάνες προχωρώντας σε εξαγγελίες νέων εξοπλιστικών προγραμμάτων πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. Παράλληλα, η ολοκλήρωση της παράδοσης μιας πλειάδας οπλικών συστημάτων από τις ΗΠΑ και ορισμένα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ και η ένταξή τους στο οπλοστάσιο των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων έχουν δημιουργήσει ένα νέο επιχειρησιακό περιβάλλον στην αντιπαράθεση μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, καθυστερώντας την προέλαση του ρωσικού στρατού και δυσκολεύοντας την υλοποίηση των σχεδίων του Κρεμλίνου.

Αν και οι εκτιμήσεις Αμερικανών και Ρώσων ήταν πως η Ουκρανία δεν θα άντεχε περισσότερο από 96 ώρες, οι εξελίξεις είναι εντελώς διαφορετικές. Παρά το γεγονός ότι η ρωσική πολεμική μηχανή εμφανίζεται να υπερτερεί συντριπτικά έναντι της ουκρανικής τόσο σε έμψυχο δυναμικό όσο και σε μέσα, ο ουκρανικός στρατός κέρδισε τις εντυπώσεις εφαρμόζοντας τακτικές ανταρτοπόλεμου και συνάμα προχωρώντας σε διασπορά των δυνάμεών του στο εσωτερικό των μεγάλων πόλεων που πολιορκούνται. Με επίκεντρο το Κίεβο, έχει πετύχει αφενός να επιφέρει σημαντικές απώλειες στους εισβολείς, αφετέρου να αναζωπυρώσει το φρόνημα του ουκρανικού λαού για άμυνα και αντίσταση. 

Οι δυνάμεις του Κιέβου αξιοποιώντας στο έπακρο τα οπλικά συστήματα που απέστειλε η Δύση, σε συνδυασμό με τον ήδη υπάρχοντα οπλισμό τους, έχουν καταφέρει να περιορίσουν στο ελάχιστο τη δράση της ρωσικής Πολεμικής Αεροπορίας, πετυχαίνοντας την κατάρριψη αρκετών μαχητικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων της. Προς αυτή την κατεύθυνση, ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο ρόλος που διαδραματίζουν οι πύραυλοι Stinger. Πρόκειται για ένα αυτοκατευθυνόμενο αντιαεροπορικό φορητό σύστημα μιας χρήσης, το οποίο χρησιμοποιείται για την καταστροφή αεροσκαφών και ελικοπτέρων που κινούνται σε χαμηλά ύψη, είτε ημέρα είτε νύχτα και με οποιαδήποτε ταχύτητα πτήσης. Το εν λόγω σύστημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από έναν άνδρα, κάνοντας έτσι δύσκολο τον εντοπισμό του, και θεωρείται υπεύθυνο για τις περισσότερες καταρρίψεις ρωσικών ιπτάμενων μέσων.

Οπως εκτιμάται, οι ΗΠΑ και ορισμένες χώρες του ΝΑΤΟ έχουν παραδώσει περισσότερα από 2.000 τέτοια συστήματα στους Ουκρανούς. Ενδεικτικά να σημειωθεί ότι μόνο η Γερμανία έχει παραδώσει 500 τέτοιους πυραύλους, ενώ το ίδιο φέρεται να έχουν κάνει και οι χώρες της Βαλτικής. Οι ΗΠΑ, πάντως, έχουν αποφύγει να δώσουν στον ουκρανικό στρατό πυραύλους Stinger τελευταίας γενιάς, καθώς φοβούνται ότι στο ενδεχόμενο που θα έπεφταν στα χέρια των Ρώσων, οι τελευταίοι θα μπορούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση στην αμερικανική τεχνολογία.

Το αντιαεροπορικό Buk-M1-2

Πέρα, πάντως, από τους πυραύλους Stinger, εξαιρετικά καίριος ως προς την αντιμετώπιση της ρωσικής υπεροχής στον αέρα είναι και ο ρόλος που διαδραματίζει το αντιαεροπορικό σύστημα Buk-M1-2 (ρωσικής κατασκευής), το οποίο υπηρετεί σε μεγάλους αριθμούς στις ουκρανικές Ενοπλες Δυνάμεις. Πρόκειται για αυτοκινούμενα αντιαεροπορικά συστήματα μέσου βεληνεκούς τα οποία μπορεί να λειτουργήσουν υπό πλήρη αυτονομία και οι Ουκρανοί τα έχουν διασπείρει σε αρκετές περιοχές της χώρας. Συγκεκριμένα, μεγάλος αριθμός από αυτά φέρεται να έχει τοποθετηθεί εντός του Κιέβου, περιορίζοντας έτσι τη δυνατότητα των Ρώσων να κάνουν χρήση των μαχητικών τους αεροσκαφών για χτυπήματα μέσα στην πόλη, αλλά και να μεταφέρουν με ευκολία δυνάμεις τους από το ένα μέρος στο άλλο μέσω των ελικοπτέρων τους.

Την αποτελεσματικότητα του συστήματος Buk-M1-2 διευκολύνει ακόμη περισσότερο το γεγονός ότι επί της ουσίας η ουκρανική Πολεμική Αεροπορία έχει σχεδόν το σύνολο των μαχητικών της καθηλωμένα στο έδαφος και ως εκ τούτου δεν χρειάζεται να μπαίνει σε διαδικασία αναγνώρισης αεροσκάφους, κάτι που θα μπορούσε να προδώσει τη θέση του. Πολύ απλά δηλαδή οτιδήποτε πετάει είναι ρωσικό και ως εκ τούτου στόχος για το εν λόγω σύστημα. Ακόμη, τα βασικά αντιαεροπορικά συστήματα των Ουκρανών, που ήταν οι πύραυλοι S-300, καταστράφηκαν κατά τις πρώτες ώρες τις ρωσικής εισβολής αφού δεν υπήρχε η δυνατότητα εύκολης απόκρυψής τους, όπως συνέβη με τα Buk-M1-2, τα οποία οι Ουκρανοί αρχικά έκρυψαν, για να τα εμφανίσουν μεμονωμένα τις επόμενες ημέρες.

Εκτός από τον αέρα, σημαντικές είναι οι επιτυχίες, δεδομένων των συνθηκών, που καταγράφει ο ουκρανικός στρατός και στην αντιμετώπιση της ρωσικής υπεροχής στα άρματα μάχης και τα τεθωρακισμένα οχήματα. Οι Ουκρανοί έχουν πετύχει την καταστροφή ή την αχρήστευση πολλών από αυτών, όπως προκύπτει από βίντεο και σχετικές αναφορές που κυκλοφορούν όλο και πιο συχνά στο Διαδίκτυο. Καταλυτική, στο πλαίσιο αυτό, είναι η συνεισφορά των αντιαρματικών πυραύλων NLAW και Javelin, με τους τελευταίους να αναφέρονται συχνά ως το πιο σημαντικό μέσο αντιμετώπισης των ρωσικών τεθωρακισμένων.

Οι Javelin έχουν μέγιστη εμβέλεια περίπου 4 χλμ. και το σημαντικό πλεονέκτημά τους είναι ότι όταν εγκλωβίσουν έναν στόχο παίρνουν ύψος και τον πλήττουν από πάνω, κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό ως προς την αντιμετώπιση εχθρικών αρμάτων μάχης, καθώς η θωράκισή τους τείνει να είναι πιο ελαφριά εκεί σε σχέση με άλλα σημεία, όπως το εμπρόσθιο τμήμα. Οι ΗΠΑ φέρονται να έχουν προμηθεύσει την Ουκρανία με μερικές εκατοντάδες πυραύλους τέτοιου τύπου, ενώ επιπλέον πύραυλοι ίδιου τύπου έχουν σταλεί και από την Εσθονία. Παράλληλα, κρίσιμος ως προς την αντιμετώπιση των ρωσικών αρμάτων είναι και ο ρόλος που διαδραματίζουν τα 3.615 φορητά αντιαρματικά συστήματα NLAW, τα οποία έχει προμηθεύσει στην Ουκρανία η Βρετανία. Το εν λόγω σύστημα έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον στις βορειοανατολικές περιοχές της Ουκρανίας, ενώ το ίδιο αναμένεται να συμβεί και τώρα στο Κίεβο, αφού θεωρείται εξαιρετικά αποτελεσματικό και σε αστικό περιβάλλον.

Επιπλέον, οι Βρετανοί προμηθεύουν τους Ουκρανούς με μεγάλο αριθμό φορητών αντιαεροπορικών πυραύλων Starstreak υψηλής ταχύτητας οι οποίοι καθοδηγούνται με ακτίνα λέιζερ και έχουν βεληνεκές 7 χλμ. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι Γερμανοί, που ενέκριναν την αποστολή 2.700 αντιαεροπορικών πυραύλων τύπου Strela σοβιετικής κατασκευής, που είχαν στα αποθέματά τους οι Ενοπλες Δυνάμεις της πάλαι ποτέ Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας.

Πολωνική τρικλοποδιά με τα MIG-29

Την ίδια στιγμή το σχέδιο της Πολωνίας να στείλει μαχητικά αεροσκάφη τύπου MIG-29 στην Ουκρανία, μέσω Γερμανίας, ναυάγησε σχεδόν εν τη γενέσει του καθώς, όπως εκτιμήθηκε από τον αμερικανικό παράγοντα, θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή άμεσης εμπλοκής του ΝΑΤΟ στον πόλεμο Ρωσίας - Ουκρανίας. Το σχέδιο, πέρα από τις πολιτικές διαστάσεις που έλαβε λόγω της εμπλοκής σε αυτό αξιωματούχων της Ε.Ε. αλλά και των ΗΠΑ, είχε και επιχειρησιακές στρατιωτικές παραμέτρους αφού, όπως εκτιμήθηκε, η Βαρσοβία πρόσβλεπε και σε ίδιον όφελος. Η κίνηση της Πολωνίας να παραχωρήσει δωρεάν στην Ουκρανία περίπου 28 μαχητικά αεροσκάφη τύπου MIG-29, τα οποία είχαν απομείνει στη χώρα από την περίοδο που η ίδια ήταν μέλος του Συμφώνου της Βαρσοβίας, αποτέλεσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία ώστε να ανταλλάξει το συγκεκριμένο πεπαλαιωμένο οπλικό της υλικό με πιο σύγχρονο και, το κυριότερο, εναρμονισμένο με τις προδιαγραφές του ΝΑΤΟ.

Επί της ουσίας, η Πολωνία επιχείρησε να ανταλλάξει τα MIG-29 που θα έστελνε στην Ουκρανία με τη δωρεάν προμήθεια ισάριθμων μεταχειρισμένων αεροσκαφών τύπου F-16 από τα στρατηγικά αποθέματα των ΗΠΑ, με πολύ καλύτερες επιδόσεις και μεγαλύτερη ευρύτητα ρόλων. Το συγκεκριμένο σχέδιο πάντως έμπαζε από την αρχή, αφού η συντριπτική υπεροχή των Ρώσων στον αέρα έχει καθηλώσει τα ούτως ή άλλως πολυάριθμα αεροσκάφη των Ουκρανών στο έδαφος και ως εκ τούτου η αποστολή επιπλέον 28 ή περισσότερων μαχητικών δεν θα τους έκανε καμία επιχειρησιακή διαφορά. Αντίθετα, θα μπορούσε να προκαλέσει την επέκταση του πολέμου και πέραν των ουκρανικών συνόρων, δεδομένου ότι η Ρωσία έχει ξεκάθαρα προειδοποιήσει ότι όσες χώρες προσφέρουν μαχητικά αεροσκάφη στην Ουκρανία θα στοχοποιηθούν. Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με έμπειρα στελέχη της Πολεμικής Αεροπορίας, τα εν λόγω αεροσκάφη θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να τα χειριστούν οι Ουκρανοί πιλότοι.

«Μπορεί ο τύπος να ήταν ο ίδιος, οι μετατροπές όμως που είχαν γίνει στα πολωνικά MIG-29 για να αποκτήσουν συμβατότητα με τα οπλικά συστήματα του ΝΑΤΟ ήταν τέτοιες που χωρίς προηγούμενη πολύμηνη εκπαίδευσή τους θα ήταν αδύνατο για τους Ουκρανούς πιλότους να τα πετάξουν», σημειώνουν χαρακτηριστικά.Σε ό,τι αφορά, πάντως, τις ΗΠΑ, μπορεί να έβαλαν φρένο στους Πολωνούς με τα MIG-29, προκειμένου όμως να τους χρυσώσουν το χάπι αποφάσισαν την αποστολή δύο συστοιχιών πυραύλων Patriot, οι οποίοι μέσα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα αναπτυχθούν στη χώρα.

Το σχέδιο επίθεσης

Από την άλλη πλευρά, οι ρωσικές δυνάμεις, παρά το γεγονός ότι έχουν καθυστερήσει σημαντικά την προέλασή τους, εμφανίζονται να λαμβάνουν θέσεις πλέον εντός του αστικού ιστού του Κιέβου, έχοντας αναπτυχθεί και σε αρκετά προάστιά του. Η προσπάθεια κατάληψης της ουκρανικής πρωτεύουσας εξελίσσεται από διάφορες πλευρές, με τον ρωσικό στρατό να έχει σφίξει σαν μια πελώρια δαγκάνα την πόλη. Οι ρωσικές δυνάμεις εμφανίζονται να εφορμούν κυρίως από τρεις άξονες. Ο πρώτος ξεκινά νοτιοδυτικά, περίπου 50 χιλιόμετρα του κέντρου της πόλης, στην περιοχή Μπίσιφ, και φτάνει ανατολικά σε απόσταση 25 χλμ.

Ο δεύτερος ξεκινά από την πόλη Ιβάνκιφ, που έχει καταληφθεί από τους Ρώσους και βρίσκεται περίπου 70 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του κέντρου του Κιέβου, απ’ όπου εξορμούν μηχανοκίνητες δυνάμεις και μονάδες αλεξιπτωτιστών. Αλλες δυνάμεις επιχειρούν από την πόλη Ρακίβκα, περίπου 30 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Κιέβου, κοντά στον ποταμό Ντνίπρο. Οι Ρώσοι εκμεταλλεύονται την υπάρχουσα υπεροπλία τους, αλλά και την αδυναμία του ουκρανικού στρατού για ευθεία αντιπαράθεση μαζί τους, αποφεύγοντας, μέχρις ώρας τουλάχιστον, να ρίξουν στη μάχη τον πλέον σύγχρονο οπλισμό που διαθέτουν σε επίπεδο τεθωρακισμένων οχημάτων και αρμάτων μάχης για λόγους εφεδρείας. Σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές, η Μόσχα έχει αποφύγει να εμπλέξει στις μάχες υπερσύγχρονα άρματα μάχης τύπου T-14 Armata ή Τ-90ΜS αλλά και τεθωρακισμένα οχήματα τύπου TOMA Τ-15, επιλέγοντας να τα κρατήσει στα μετόπισθεν για την αντιμετώπιση μιας άμεσης πιθανής μελλοντικής εμπλοκής του ΝΑΤΟ στη ρωσο-ουκρανική αντιπαράθεση.

Η Ευρώπη εξοπλίζεται

Την ίδια στιγμή η ρωσική επιθετικότητα και ταυτόχρονα η προοπτική αναβίωσης του Ψυχρού Πολέμου ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση έχουν ωθήσει μια σειρά από χώρες, με μειωμένους ή σχεδόν ανύπαρκτους αμυντικούς προϋπολογισμούς, στην εξαγγελία γιγαντιαίων εξοπλιστικών προγραμμάτων για τα επόμενα χρόνια. Τον χορό έσυρε πρώτη η Γερμανία ανακοινώνοντας τη δημιουργία ενός ειδικού ταμείου 100 δισ. ευρώ, το οποίο το 2024 θα αντιστοιχεί στο 2% του ΑΕΠ της. Η Γερμανία πρόκειται μάλιστα μέσα στα επόμενα χρόνια να εντάξει στο οπλοστάσιό της και έναν σημαντικό αριθμό μαχητικών αεροσκαφών F-35 Lightning II.

Το ίδιο αναμένεται επίσης να κάνουν και οι Πολεμικές Αεροπορίες του Βελγίου, της Πολωνίας και της Ελβετίας. Στο ίδιο μήκος κύματος και η Σουηδία, η οποία αντιστρέφοντας το αμυντικό της δόγμα που την ήθελε από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου να μειώνει σταθερά τις στρατιωτικές της δαπάνες, τον περασμένο Οκτώβριο αποφάσισε αύξηση κατά 40% του αμυντικού της προϋπολογισμού, με επιπλέον 27 δισ. κορόνες (2,5 δισ. ευρώ) μεταξύ 2021-2025. Μία ακόμη φιλειρηνική χώρα που μπήκε στον χορό της αύξησης των αμυντικών της δαπανών είναι και η Φινλανδία. Το Ελσίνκι μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο υπέγραψε συμφωνία με την αμερικανική Lockheed Martin για την προμήθεια 64 μαχητικών αεροσκαφών F-35, κόστους 10 δισ. ευρώ. Στην ουσία, πρόκειται για μια αγορά που αποτελεί ρεκόρ στα χρονικά των στρατιωτικών εξοπλισμών της χώρας! Τα συγκεκριμένα μαχητικά θα αντικαταστήσουν μέχρι το 2025 τα φινλανδικά Hornets.

Αντίστοιχα, και η Ισπανία προτίθεται να ενισχύσει την Πολεμική της Αεροπορία με 20 καινούρια Eurofighter Typhoon, προς αντικατάσταση των παλιών μαχητικών αεροσκαφών τύπου F/A-18, αυξάνοντας έτσι τον αριθμό τους από τα 73 που έχει σήμερα στα 93.



Ειδήσεις σήμερα:

Στο στόχαστρο των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών 100 Ρώσοι πράκτορες

Βροχές και χιόνια -  Πόσο θα διαρκέσει η νέα ψυχρή εισβολή

«Λίφτινγκ» στο ύψος και τη διάρκεια των προστίμων για χρέη προς τους Δήμους