Αϊμάν αλ Ζαουάχρι: Ποιος ήταν ο Αιγύπτιος γιατρός που έγινε ο πλέον καταζητούμενος τρομοκράτης στον κόσμο;

Ο επικεφαλής της Αλ Κάιντα, ο Αιγύπτιος Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, σκοτώθηκε τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή στο Αφγανιστάν με πλήγμα αμερικανικού UAV, ανακοίνωσε χθες Δευτέρα με έκτακτο τηλεοπτικό του διάγγελμα ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν. «Το Σάββατο, υπό τις διαταγές μου, οι ΗΠΑ διεξήγαγαν αεροπορικό πλήγμα στην Καμπούλ, στο Αφγανιστάν, το οποίο σκότωσε τον εμίρη της Αλ Κάιντα, τον Αϊμάν αλ Ζαουάχρι», είπε ο αμερικανός πρόεδρος κατά τη διάρκεια του σύντομου τηλεοπτικού διαγγέλματός του από τον Λευκό Οίκο.

«Αποδόθηκε δικαιοσύνη», «αυτός ο τρομοκράτης ηγέτης δεν υπάρχει πια», πρόσθεσε ο Τζο Μπάιντεν. «Δεν εγκαταλείπουμε ποτέ», συμπλήρωσε.

Ο Αϊμάν αλ Ζαουάχρι συγκαταλεγόταν στους πλέον καταζητούμενους τρομοκράτες στον κόσμο. Η Ουάσινγκτον υποσχόταν αμοιβή 25 εκατομμυρίων δολαρίων για οποιαδήποτε πληροφορία μπορούσε να επιτρέψει τον εντοπισμό του.



Κληρονόμος το 2011 μιας εξασθενημένης οργάνωσης, ο Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, 71 ετών, πολλαπλασίασε τα «franchises», τις συνεργασίες με ιδεολογικά συγγενείς οργανώσεις και τις ευκαιριακές συμμαχίες, από την αραβική χερσόνησο ως το Μάγρεμπ, από τη Σομαλία ως το Αφγανιστάν, τη Συρία και το Ιράκ.

Ανέλαβε την ηγεσία του τζιχαντιστικού νεφελώματος το 2011, μετά τον θάνατο του Οσάμα μπιν Λάντεν σε επιχείρηση των αμερικανικών Ειδικών Δυνάμεων στην Αμποταμπάντ του Πακιστάν.

Άφαντος για πάνω από δέκα χρόνια, ο Ζαουάχρι θεωρείτο πως ήταν ανάμεσα στους εγκεφάλους των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στη Νέα Υόρκη και στο Πεντάγωνο (πάνω από 3.000 νεκροί). Πώς έφτασε όμως ο Ζαουάχρι, ένας γιατρός από την Αίγυπτο, να συμβάλει σε μια από τις πιο σοκαριστικές τρομοκρατικές επιθέσεις στην ανθρώπινη ιστορία και έπειτα να αναλάβει τη θέση του ηγέτη της Αλ Κάιντα;

Πώς ξεκίνησαν όλα

Γεννηθείς το 1951 στο Κάιρο της Αιγύπτου, ο Ζαουάχρι, γιος διακεκριμένου γιατρού και εγγονός διάσημων ακαδημαϊκών, μεγάλωσε σε μια αριστοκρατική γειτονιά. Ο παππούς του, Ραμπία αλ Ζαουάχρι, ήταν ιμάμης στο Πανεπιστήμιο αλ Αζάρ στο Κάιρο. Ο αδελφός του παππού του, Αμπντέλ Ραχμάν Αζάμ, ήταν ο πρώτος γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου.

Ο Ζαουάχρι φυλακίστηκε για τη συμμετοχή του στη δολοφονία του Αιγύπτιου προέδρου Ανουάρ Σαντάτ το 1981. Η πρώτη φορά που η διεθνής κοινότητα άκουσε το όνομά του είναι όταν στάθηκε μέσα σε έναν κλωβό, σε αίθουσα δικαστηρίου, μετά την δολοφονία του Αιγύπτιου προέδρου, φορώντας μια λευκή κελεμπία και φώναξε: «Εχουμε θυσιαστεί και είμαστε έτοιμοι για περισσότερες θυσίες μέχρι την νίκη του ισλάμ».

Ο Ζαουάχρι εξέτισε τριετή ποινή φυλάκισης για παράνομη κατοχή όπλων, αλλά απαλλάχτηκε από τις βασικές κατηγορίες.

Εκείνη την εποχή ο Ζαουάχρι, ένας νεαρός γιατρός, ήταν ήδη αφοσιωμένος τρομοκράτης που συνωμοτούσε για να ανατρέψει την αιγυπτιακή κυβέρνηση για χρόνια, με στόχο να αντικατασταθεί από φονταμενταλιστική ισλαμική εξουσία. Ενέκρινε με περηφάνια τη δολοφονία του Σαντάτ, αφού ο Αιγύπτιος ηγέτης έκανε ειρήνη με το Ισραήλ.

Ποια ήταν η σχέση του με τον Οσάμα Μπιν Λάντεν;

Ο Ζαουάχρι εγκατέλειψε την Αίγυπτο το 1985 και πήγε στην Πεσαβάρ του Πακιστάν, όπου εργάστηκε ως χειρουργός, με ασθενείς μαχητές που είχαν τραυματιστεί κατά τη διάρκεια συγκρούσεων με τα σοβιετικά στρατεύματα στο Αφγανιστάν.

Εκεί ο Ζαουάχρι συνάντησε τον Οσάμα Μπιν Λάντεν, έναν εξέχοντα ηγέτη των Μουτζαχεντίν και ο οποίος επίσης είχε αφήσει πίσω του την προνομιούχα του ζωή για να ενταχθεί στον αγώνα στο Αφγανιστάν. Οι δυο τους ήρθαν κοντά, καθώς τους συνέδεε η κοινή τους ταυτότητα ως «Αφγανοί Αραβες».

Αναλαμβάνοντας την ηγεσία της ισλαμικής τζιχάντ στην Αίγυπτο το 1993, ο Ζαουάχρι έγινε ηγετική φυσιογνωμία της εκστρατείας στα μέσα της περιόδου του 1990 για την ανατροπή της κυβέρνησης και την εγκαθίδρυση ενός αμιγώς ισλαμικού κράτους. Περισσότεροι από 1.200 Αιγύπτιοι σκοτώθηκαν. Οι αιγυπτιακές αρχές ξεκίνησαν εκστρατεία καταστολής της ισλαμικής τζιχάντ μετά την απόπειρα δολοφονίας του προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ τον Ιούνιο του 1995 στην Αντίς Αμπέμπα. Ο γκριζαρισμένος πια Ζαουάχρι με το λευκό τουρμπάνι απάντησε διατάσσοντας επίθεση το 1995 με στόχο της πρεσβεία της Αιγύπτου στο Ισλαμαμπάντ. Δύο αυτοκίνητα φορτωμένα με εκρηκτικά έπεσαν πάνω στις πύλες του συγκροτήματος σκοτώνοντας 16 ανθρώπους.

Όταν οι δυο τρομοκράτες ένωσαν τις δυνάμεις τους...

Μετά την επανένωσή τους στο Αφγανιστάν, ο Μπιν Λάντεν και ο Ζαουάχρι ανακοίνωσαν από κοινού στις αρχές του 1998 τη σύσταση του Παγκόσμιου Ισλαμικού Μετώπου για την Τζιχάντ κατά των Εβραίων και των Σταυροφόρων, συγχωνεύοντας επίσημα την Αιγυπτιακή Ισλαμική Τζιχάντ και την Αλ Κάιντα.

Κάποια στιγμή, ο Ζαουάχρι έγινε και προσωπικός γιατρός του Μπιν Λάντεν. «Συνεργαζόμαστε με τον αδελφό Μπιν Λάντεν», είπε ανακοινώνοντας τη συγχώνευση των τρομοκρατικών οργανώσεων τον Μάιο του 1998. «Γνωριζόμαστε εδώ και περισσότερα από 10 χρόνια. Πολεμήσαμε μαζί εδώ στο Αφγανιστάν».



Μαζί, οι δύο ηγέτες τρομοκρατικών ομάδων υπέγραψαν φετβά, που ανέφερε ότι «αποτελεί υποχρέωση κάθε μουσουλμάνου να αποφασίσει να σκοτώνει Αμερικανούς και συμμάχους τους, είτε στρατιώτες είτε πολίτες».

Το 1999, αιγυπτιακό στρατοδικείο καταδίκασε τον Ζαουάχρι ερήμην σε θάνατο. Μέχρι τότε ζούσε τη σπαρτιάτικη ζωή ενός ενόπλου έχοντας βοηθήσει τον μπιν Λάντεν να συγκροτήσει την αλ Κάιντα. Ένα βίντεο που προβλήθηκε από το Αλ Τζαζίρα το 2003 δείχνει τους δύο άνδρες να περπατούν σε μια βουνοπλαγιά, μια εικόνα η οποία, όπως ήλπιζαν δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών, θα μαρτυρούσε που βρίσκεται το κρησφύγετό τους.

Τι ρόλο έπαιξε ο Ζαουάχρι στις επιθέσεις της Αλ Κάιντα κατά των ΗΠΑ;

Οι επιθέσεις ενάντια στις ΗΠΑ ξεκίνησαν λίγο μετά την έκδοση του προαναφερόμενου φετβά, με τις βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας στις πρεσβείες των ΗΠΑ στην Κένυα και την Τανζανία που σκότωσαν περισσότερους από 200 ανθρώπους και τραυμάτισαν πάνω από 5.000 άλλους.

Έπειτα σημειώθηκε η επίθεση στο USS Cole στην Υεμένη τον Οκτώβριο του 2000, όταν βομβιστές αυτοκτονίας πυροδότησαν τη λέμβο στην οποία επέβαιναν, σκοτώνοντας 17 Αμερικανούς ναύτες και τραυματίζοντας άλλους 39.

Το αποκορύφωμα του τρομοκρατικού σχεδίου του Ζαουάχρι ήρθε στις 11 Σεπτεμβρίου 2001, όταν σχεδόν 3.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν στις επιθέσεις στους Δίδυμους Πύργους του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου και του Πενταγώνου. Ένα τέταρτο αεροσκάφος που είχε καταληφθεί από αεροπειρατές και πετούσε με κατεύθυνση την Ουάσινγκτον συνετρίβη τελικά σε ένα χωράφι της Πενσυλβάνια. Ήταν το μόνο αεροσκάφος της επίθεσης που δεν χτύπησε τον στόχο του, που πιστεύεται ότι ήταν είτε ο Λευκός Οίκος είτε το Καπιτώλιο των ΗΠΑ.

Πριν και μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, ο Ζαουάχρι εμφανιζόταν σε πολυάριθμα βίντεο και ηχητικές καταγραφές καλώντας σε επιθέσεις εναντίον δυτικών στόχων και προτρέποντας τους μουσουλμάνους να στηρίξουν τους σκοπούς του.

Πώς ριζοσπαστικοποιήθηκε και γιατί μισούσε τόσο τους Αμερικανούς


Σύμφωνα με μερικούς Αιγύπτιους αναλυτές, η οργή του Ζαουάχρι για τις ΗΠΑ είχε τις ρίζες της στο αίσθημα προδοσίας που ένιωσαν πολλοί Αφγανοί Άραβες όταν η CIA αρνήθηκε να υποστηρίξει τις επιδιώξεις τους, αφού οι Σοβιετικοί αποχώρησαν από το Αφγανιστάν και η χώρα βυθίστηκε στην αναρχία. Άλλοι εντοπίζουν το ξεκίνημα του μίσους του στο 1998, όταν Αμερικανοί αξιωματούχοι άσκησαν έντονες πιέσεις για την έκδοση ορισμένων μελών της Αιγυπτιακής Ισλαμικής Τζιχάντ από την Αλβανία, προκειμένου να δικαστούν στην Αίγυπτο για τρομοκρατία.

Ο αδελφός του Ζαουάχρι, Μοχάμαντ, δήλωσε στο CNN το 2012: «Πριν αποκαλέσετε εμένα και τον αδελφό μου τρομοκράτες, ας δώσουμε έναν ορισμό για τη λέξη. Εάν σημαίνει κάποιον που είναι αιμοδιψής και ανελέητος φονιάς, τότε δεν πρόκειται για αυτό... Προσπαθούμε απλώς να ανακτήσουμε μερικά από τα δικαιώματα που μας έχουν κλέψει οι δυτικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια της ιστορίας μας».

Συμφοιτητές του Ζαουάχρι στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου του Καΐρου τα χρόνια του 1970 τον περιγράφουν ως έναν νεαρό γεμάτο ζωή που πήγαινε στον κινηματογράφο, άκουγε μουσική και αστειευόταν με φίλους. «Όταν βγήκε από τη φυλακή ήταν ένα εντελώς διαφορετικός άνθρωπος», είπε ένας γιατρός που σπούδασε με τον Ζαουάχρι και αρνήθηκε να κατονομαστεί.

Από τον κλωβό της αίθουσας του δικαστηρίου μετά τη δολοφονία του Σαντάτ στη διάρκεια στρατιωτικής παρέλασης, ο Ζαουάχρι μίλησε στον διεθνή Τύπο, λέγοντας ότι οι μαχητές υφίσταντο φρικτά βασανιστήρια μέσα στις φυλακές, ανάμεσά τους μαστιγώματα και επιθέσεις από άγρια σκυλιά. «Συνέλαβαν τις συζύγους, τις μητέρες, τους πατέρες, τις αδερφές και τους γιους στη διάρκεια της δίκης για να ασκήσουν ψυχολογική πίεση σε αυτούς τους αθώους κρατούμενους», είχε πει.

Συγκρατούμενοι του εκτιμούν πως αυτές οι συνθήκες ριζοσπαστικοποίησαν περαιτέρω τον Ζαουάχρι και τον οδήγησαν στο μονοπάτι της επιδίωξης του παγκόσμιου τζιχάντ.


Πότε έγινε ο Ζαουάχρι επικεφαλής της Αλ Κάιντα;

Ο Ζαουάχρι έγινε επικεφαλής της Αλ Κάιντα μετά την εξόντωση του Μπιν Λάντεν το 2011 από τις αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις. Μετακινούνταν συνεχώς από τότε που ξεκίνησε η εισβολή υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν, μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Κάποια στιγμή η ζωή του κινδύνεψε αρκετά σοβαρά από μία αμερικανική επίθεση στην απόκρημνη, ορεινή περιοχή Τόρα Μπόρα του Αφγανιστάν. Σε αυτήν την επίθεση έμελλε να σκοτωθούν η γυναίκα και τα παιδιά του.

Κατά τα χρόνια που ακολούθησαν τον θάνατο του μπιν Λάντεν το 2011, αμερικανικά αεροπορικά πλήγματα σκότωσαν υπαρχηγούς του Ζαουάχρι αποδυναμώνοντας την ικανότητα του βετεράνου αιγύπτιου μαχητή να συντονίζει την διεθνή δράση της οργάνωσης. Παρακολουθούσε την αλ Κάιντα να παραμερίζεται ουσιαστικά από τις επαναστάσεις του 2011 στον αραβικό κόσμο, τις οποίες πραγματοποιούσαν κυρίως μεσοαστοί ακτιβιστές και διανοούμενοι που αντιτίθεντο στην πολυετή αυταρχική διακυβέρνηση στη χώρα τους.

Παρότι είχε τη φήμη του άκαμπτου και επιθετικού, ο Ζαουάχρι κατάφερε να κινητοποιήσει διεθνείς ένοπλες οργανώσεις, που έφθασαν να πραγματοποιήσουν μαζικές εξεγέρσεις, κάποιες από αυτές έχοντας τις ρίζες τους στις ταραχές που προήλθαν από την Αραβική Άνοιξη. Η βία αποσταθεροποίησε μια σειρά χωρών στην Ασία, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Αλλά οι ημέρες της αλ Κάιντα ως ένα δίκτυο με κεντρική διεύθυνση και ιεραρχία που επιτέθηκε στις ΗΠΑ στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001 ήταν παρελθόν. Αντιθέτως, η ένοπλη δράση της ομάδας επέστρεψε στις ρίζες της, σε συγκρούσεις τοπικού επιπέδου, υποκινούμενες από έναν συνδυασμό τοπικών εντάσεων και διεθνικών τζιχαντιστικών δικτύων που χρησιμοποιούσαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ο Ζαουάχρι «δεν ήταν  χαρισματικός ως ηγέτης όπως ο Μπιν Λάντεν», δήλωσε τη Δευτέρα ο αναλυτής Εθνικής Ασφάλειας του CNN, Πίτερ Μπέργκεν. «Δεν αποδείχτηκε πολύ ικανός ως ηγέτης της Αλ Κάιντα. Αλλά ο λόγος που νομίζω ότι σκοτώθηκε στο Αφγανιστάν το Σαββατοκύριακο ήταν ότι είχε αρχίσει να παίρνει πολύ περισσότερα ρίσκα...».

Σύμφωνα με τον Μπέργκεν, ο ηγέτης της Αλ Κάιντα είχε δημοσιεύσει το τελευταίο διάστημα έναν αρκετά μεγάλο αριθμό βίντεο. Κάθε φορά που καταγράφεται ένα τέτοιο βίντεο, εμπλέκονται διάφορα άτομα στη διαδικασία μέχρι να δοθεί στη δημοσιότητα. «Δεν κρυβόταν πια τόσο αποτελεσματικά, και αυτός είναι πιθανώς ο λόγος που τον εντόπισαν», σημείωσε ο αναλυτής του CNN.

Η τελευταία γνωστή δημόσια ομιλία του ήταν ένα ηχητικό μήνυμα που κυκλοφόρησε στις 13 Ιουλίου από τον βραχίονα της Αλ Κάιντα που έχει την ευθύνη της επικοινωνίας της οργάνωσης.


Toν επίλογο «έγραψαν» δύο πύραυλοι Hellfire

Το θανάσιμο πλήγμα για τον αρχηγό της Αλ Κάιντα ήρθε με δύο πυραύλους Hellfire και χωρίς να υπάρχει αμερικανική στρατιωτική παρουσία στο έδαφος, διευκρίνισε αμερικανός αξιωματούχος, κάτι που αποδεικνύει κατ’ αυτόν ότι οι ΗΠΑ έχουν τη δυνατότητα «να ταυτοποιούν και να εντοπίζουν ακόμη και τους πλέον καταζητούμενους τρομοκράτες στον κόσμο και να λαμβάνουν μέτρα για να τους εξαλείψουν».

Ο Αϊμάν αλ Ζαουάχρι είχε θεαθεί «αρκετές φορές» και για «μακρά» χρονικά διαστήματα «στο μπαλκόνι όπου χτυπήθηκε» από το αμερικανικό UAV, σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο.

Το σαββατοκύριακο, το αφγανικό υπουργείο Εσωτερικών διέψευσε πληροφορίες για πλήγμα από τηλεκατευθυνόμενο μη επανδρωμένο εναέριο όχημα στην Καμπούλ, διαβεβαιώνοντας ότι πύραυλος έπληξε «άδειο σπίτι» στην πρωτεύουσα.

Μέσω Twitter, ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν, ο Ζαμπιουλά Μουτζάχιντ, αναγνώρισε πάντως, μερικές ώρες πριν από το διάγγελμα του Τζο Μπάιντεν, ότι έγινε «αεροπορική επίθεση» που απέδωσε σε «αμερικανικό» UAV.

Ο αμερικανός πρόεδρος, ασθενής με την COVID-19, σε αυστηρή απομόνωση όταν διέταξε το πλήγμα την 25η Ιουλίου, διαβεβαίωσε στην παρέμβασή του ότι η αμερικανική επιχείρηση δεν είχε «κανένα θύμα μεταξύ των αμάχων».

Με πληροφορίες από CNN, ΑΠΕ-ΜΠΕ



Δείτε βίντεο: Αϊμάν Αλ Ζαουάχρι: Έτσι κατάφερε η CIA να βρει και να εξοντώσει τον αρχηγό της Αλ Κάιντα

Ειδήσεις σήμερα:

Ημίγυμνη βρήκαν τη 17χρονη στο Περιστέρι - Αναζητούν τον Πακιστανό σύντροφό της

Η σύντροφος του υποπυραγού λέει ότι η 12χρονη κόρη της είναι ερωτευμένη μαζί του!

Έτσι κατάφερε η CIA να βρει και να εξοντώσει τον αρχηγό της Αλ Κάιντα