Βασίλισσα Ελισάβετ: Γιατί ο θάνατός της σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής για την Βρετανία

«Thank you ma'am for everything» έγραφε κατά το πρόσφατο Ιωβηλαίο της βασίλισσας το αρκουδάκι Paddington, αυτό που δεσπόζει κατά την είσοδο του ομώνυμου σταθμού, σε μια απόδειξη ότι η ποπ κουλτούρα ποτέ δεν ήταν αντίθετη ή ξένη στη δεσποτική επιβολή της βασίλισσας. Η Ελισάβετ ήξερε άλλωστε καλά ότι η μορφή της αποτυπωμένη πάνω σε κάθε είδους κούπα, μεταμορφωμένη σε χαριτωμένο μπιμπελό που κουνούσε το χέρι του, όπως εκείνη έκανε όταν χαιρετούσε τα πλήθη κρατώντας τη χαρακτηριστική της τσαντούλα, σε αφίσες και σε κάθε είδους μεμοραμπίλια που αγόραζαν μαζικά οι τουρίστες γνωρίζοντας όλα όσα συμβόλιζε η βασίλισσα, μόνο καλό παρά κακό έκανε στον θεσμό. Και η Βασιλεία ήταν για εκείνη πάνω από όλα ο θεσμός: καταφέρνοντας να ξεπεράσει τις δυσκολίες και να παραβγεί πέρα και έξω από τα σκάνδαλα που χτυπούσαν κατά καιρούς το Μπάκιγχαμ καθιστώντας ξανά δημοφιλή στο ευρύ κοινό τον θεσμό, αποφάσιζε να παρεμβαίνει με τα δυναμικά της διαγγέλματα για να δίνει θάρρος σε έναν λαό που βασανιζόταν και υπέφερε πολύ τα τελευταία χρόνια αναζητώντας, μάταια, την άλλοτε κραταιά ταυτότητά του.



Ενώ λοιπόν τα ράφια παρέμεναν, λόγω Brexit άδεια, και οι δρόμοι του πλούσιου Μέιφερ και του εναλλακτικού Σόχο γέμιζαν από πλούσιους Ανατολίτες αναγκάζοντας τους Λονδρέζους να μεταφερθούν προς τα προάστια, η Ελισάβετ είχε αναλάβει τον δύσκολο ρόλο της υπενθύμισης της «βρετανικότητας», της υπενθύμισης, δηλαδή, ότι ακόμα και ο τελευταίος Εγγλέζος είναι μέρος της Αυτοκρατορίας, μιας άλλοτε δυνατής χώρας με αποικίες σε όλο τον κόσμο και συνεπής στους θεσμούς και τις άγραφες αξίες. Είναι αυτός, άλλωστε, που δεν ξεχνά ποτέ να φοράει στο πέτο του τη χαρακτηριστική παπαρούνα που θυμίζει τους αμέτρητους νεκρούς κατά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά που την ίδια στιγμή ξέρει πως τα σύμβολα δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη χαμένη αίγλη. Ή μήπως όχι;



Γιατί αυτό ακριβώς έκανε η Ελισάβετ: κρατούσε με το συμβολικό της εύρος δυνατή μια Αυτοκρατορία που κατέρρεε, μια οικονομία σε μια αποσύνθεση και μια σειρά από πολιτικούς ηγέτες που περισσότερο έμοιαζαν με πρωταγωνιστές ενός κακόγουστου ριάλιτι παρά με σοβαρούς παράγοντες της χώρας. Αυτόν τον θεσμό υπενθύμιζε η βασίλισσα στους πολίτες, οι οποίοι ποτέ δεν θα μπορούσαν να σκεφτούν να βαδίζουν μια πορεία, ανάλογη με την υπόλοιπη Ευρώπη και αυτό γιατί η μοναρχία στην Αγγλία δεν είναι το ίδιο με τις υπόλοιπες χώρες: είναι όλη η αιματοβαμμένη και βαθιά τραυματισμένη ιστορία τους, από τον Ερρίκο τον Β' έως την πριγκίπισσα Νταϊάνα και το θάνατό της στον κέντρο του πάντοτε μισητού τους Παρισιού, είναι ο Σαίξπηρ και οι Σταυροφορίες, ο Χάρι Πότερ και το πρόσφατο “Crown”. Οι Βρετανοί δεν έχουν τη δημοκρατική παράδοση της Γαλλίας-δεν διαθέτουν καν Σύνταγμα αλλά την αρχή των δικαιωμάτων, που συνιστά την καρδιά του φιλελευθερισμού, βασισμένη πάντα στη magna carta που θεμελιώθηκε και πάλι από άναρχα, τον Βασιλια Ιωάννη. Άσε που ανέκαθεν τις βασιλικές οικογένειες τις απασχολούσαν τα κουτσομπολιά που οι ίδιοι φρόντιζαν να διασπείρουν. Άλλη παράδοση και σίγουρα καμία σχέση δεν εχει με τη δική μας την ηπειρωτική, στην Ευρώπη. Γι αυτό όμως ο θανατος της Ελισάβετ είναι ένα γεγονός αναμφίβολα μεγάλης ιστορικής σημασίας που το μόνο που κάνει είναι να συσπειρώνει τους Εγγλέζους γράφοντας το κύκνειο άσμα μιας χώρας που βρίσκεται ήδη σε βαθιά παρακμή.



Ίσως λοιπόν να μην είναι τυχαίος, σε αυτή ακριβώς τη συγκυρία, ο θάνατος της Βασίλισσας, ενός πανίσχυρου συμβόλου για τους Βρετανούς, την ώρα που η παλιά Αυτοκρατορία αποσυντίθεται, τα οικονομικά αδιέξοδα έχουν κάνει τους καθαρόαιμους Brits να μην μπορούν να πιουν ούτε καν μια πίντα στις παμπ και οι εξωτικές γεύσεις τύπου chutney δεν φτάνουν για να τονώσουν το μπαγιάτικο μπουφέ της βρετανικότητας. Έχει κανείς την αίσθηση ότι όντως ήρθε το τέλος Εποχής για μια άλλοτε πανίσχυρη χώρα και ο Τζέιμς Μποντ πέθανε στον τελευταίο κύκλο για να τη σώσει. Τυχαίο; Μάλλον όχι. Άσε που πάει καιρός που τα όμορφα κορίτσια, όπως ήταν η Πριγκίπισσα Νταϊάνα με τη 'θρασύτατη' ομορφιά της έσπευδαν για να τον παρηγορούν. Και μην ξεχνάμε ότι η Ελισάβετ ήξερε πολύ καλά να υπερτονίζει και την ίδια στιγμή να ξεπερνά το γυναικείο ρόλο της όταν ακόμα και μπροστά στη συντηρητική Θάτσερ με το ταγεράκι της, εκείνη τολμούσε να φοράει παντελόνια και να καβαλάει ένα από τα απειράριθμα άλογά της ή να φωτογραφίζεται με βρόμικες γαλότσες. Κάτι ήξερε που εμπνεύστηκε από αυτήν ο δικός μας Γιώργος Λάνθιμος και σίγουρα είναι λίγο δύσκολο να φανταστείς να τον εμπνέει ο βασιλιάς-πλέον-Κάρολος, πόσο μάλλον η Καμίλα.



Ειδήσεις σήμερα:

Η Βρετανία δακρύζει για τη «Λίλιμπετ» της - Τι ακολουθεί τον θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ

Με τον Κάρολο και την πριγκίπισσα Άννα στο πλευρό της οι τελευταίες ώρες της βασίλισσας Ελισάβετ

Ιβ Τζομπς: Ποια είναι η κόρη του Στιβ Τζομπς που τρόλαρε το νέο iPhone 14