Έλον Μασκ: «O ρόλος σας τελείωσε» - Πώς διέλυσε το Twitter σε ένα απόγευμα
07.11.202222:39
Ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο μπήκε σαν ταύρος σε υαλοπωλείο στον κολοσσό των social media - Απέλυσε όλη τη διοίκηση και έδειξε την πόρτα της εξόδου σε χιλιάδες εργαζομένους μέσω email
«Let the good times roll», έγραψε ο Ελον Μασκ σε ανάρτησή του, αναφερόμενος στη νέα εποχή του Twitter. Τη δική του εποχή ή ακριβέστερα ηγεμονία. «Ποιες καλές στιγμές;» αναρωτιούνται οι περισσότεροι. Αν και συνεχίζει να βρίσκεται στον πυρήνα της κοιλάδας των τεχνολογικών θαυμάτων, στην παρούσα φάση το Τwitter δεν μοιάζει ευλογημένο, πόσο μάλλον ιδανικό εργασιακό περιβάλλον.
Η εταιρεία που μέχρι προ διετίας χαρακτηριζόταν επίγειος παράδεισος για τους υπαλλήλους έχει αλλάξει δραματικά. Το 24ωρο ανοιχτό μπαρ με δωρεάν κοκτέιλ και αντλίες από τις οποίες έρρεαν άφθονα η μπίρα και το κρασί, οι λάτε διακοσμημένοι με emojis, οι εργονομικοί καναπέδες για ξεκούραση ή ακόμα και οι μεσημεριανές φιέστες και τα μαθήματα γιόγκα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας έχουν αντικατασταθεί από ένα πέπλο ανασφάλειας, άγχους και πίεσης.
Οι μαζικές απολύσεις μέσω email την Παρασκευή το απόγευμα γιγάντωσαν την τοξική ατμόσφαιρα, ειδικά όταν έγινε γνωστό ότι ουσιαστικά διαλύθηκε το τμήμα που έλεγχε για fake news στην πλατφόρμα. Ολα ξεκίνησαν όταν ένας υπάλληλος παρατήρησε ότι στο ψηφιακό ημερολόγιο της εταιρείας, που είναι προσβάσιμο σε όλους τους εργαζόμενους, φιγουράριζε η ημέρα και η ώρα μιας σύσκεψης της διοίκησης με τίτλο «Μείωση του ανθρώπινου δυναμικού». Ενας άλλος υπάλληλος ανακάλυψε στην εταιρική εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων μια συζήτηση μεταξύ συνεργατών του Μασκ για τον ακριβή αριθμό των εργαζομένων που θα απολυθούν και το ποσό που θα πάρουν ως αποζημίωση.
Δεν άργησε, λοιπόν, να κυκλοφορήσει η πληροφορία ότι το μισό προσωπικό θα δει την πόρτα της εξόδου και το άλλο μισό θα επιστρέψει με μειωμένο μισθό και διευρυμένο ωράριο. Πρόκειται για το κερασάκι στην τούρτα μιας σουρεαλιστικής περιόδου, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Μασκ απέκτησε το πλειοψηφικό πακέτο της εταιρείας για 44 δισ. δολάρια. Εκτοτε, οι εργαζόμενοι δεν έχουν καμία επίσημη μορφή επικοινωνίας με τη νέα διοίκηση. Δεν ενημερώθηκαν από επίσημα χείλη ούτε για το ότι ο Μασκ ολοκλήρωσε την αγορά. Ούτε για το ότι απέλυσε τα κορυφαία στελέχη της εταιρείας. Ούτε καν για το ότι ανέλαβε τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου. Και βέβαια βρίσκονται στο σκοτάδι για το τι μέλλει γενέσθαι.
Κλείνουν τους λογαριασμούς τους
Αντιθέτως, διαβάζουν δεκάδες άρθρα έγκριτων ΜΜΕ στα οποία ξεδιπλώνονται με γλαφυρές λεπτομέρειες τα σχέδια του Μασκ να αναδιοργανώσει πλήρως την εταιρεία. Αυτά περιλαμβάνουν την περικοπή περίπου 3.700 θέσεων εργασίας στο Twitter Inc., δηλαδή το μισό ανθρώπινο δυναμικό της εταιρείας, σε μια προσπάθεια να μειώσει το κόστος.
Τα κεντρικά γραφεία του twitter
Διαβάζουν τις δικές του αναρτήσεις, μέσω των οποίων έγινε γνωστή και η νέα τιμή για τους συνδρομητές του Twitter Blue, την προαιρετική συνδρομητική υπηρεσία της εταιρείας, η οποία κυμαίνεται στα οκτώ δολάρια τον μήνα, ποσό με το οποίο θα μπορούν να επαληθεύουν ως αυθεντικό τον λογαριασμό τους και να βλέπουν λιγότερες διαφημίσεις.
Και, τέλος, γίνονται μάρτυρες της μαζικής εκροής χρηστών, με τον Μασκ να απαντάει στους επικριτές και στους δυσαρεστημένους χρήστες με βίντεο των Monty Python. «Τα σχόλιά σας εκτιμώνται. Τώρα, όμως, πληρώστε», έγραψε ειρωνικά.
Το βράδυ της Παρασκευής, η «New York Post» έγραψε ότι οι μαζικές απολύσεις των εργαζομένων αποσκοπούσαν στη μείωση του κόστους, επικαλούμενη τραπεζίτες που δήλωσαν ότι σε αντίθετη περίπτωση η ζημιά του Τwitter θα ξεπερνούσε τα 700 εκατ. δολάρια εξαιτίας και των δανείων που πήρε ο Μάσκ προκειμένου να το αγοράσει.
Ωστόσο η άφιξή του στο Τwitter συνοδεύτηκε απο ενα κύμα φυγής. Μεταξύ αυτών που εγκαταλείπουν την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης είναι επίσης και ένας μικρός αλλά αυξανόμενος αριθμός δημόσιων προσώπων που δεν κρύβουν τις ανησυχίες τους σχετικά με τις επικείμενες αλλαγές. Τραγουδιστές και τραγουδίστριες όπως ο Νιλ Γιανγκ και η Τζόνι Μίτσελ έκαναν τη αρχή. Η Τόνι Μπράξτον ακολούθησε. Η ηθοποιός Τέα Λεόνι, ο συγγραφέας Στίβεν Κινγκ, η Αμπερ Χερντ και πολλοί ακόμα περπάτησαν τον ίδιο δρόμο. Η General Motors δήλωσε ότι θα διακόψει προσωρινά τη διαφήμιση στο Twitter επισημαίνοντας όμως ότι: «Συνεργαζόμαστε με το Twitter για να κατανοήσουμε την κατεύθυνση της πλατφόρμας υπό το νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς». Δεκάδες είναι και οι βουλευτές του Δημοκρατικού Κόμματος που αποχωρούν.
Το απόγευμα της Παρασκευής, χιλιάδες εργαζόμενοι στο Τwitter έλαβαν το email της απόλυσής τους με το οποίο ενημερώθηκαν ότι θα παραμείνουν ως «μη εργαζόμενοι» υπάλληλοι έως τις 2 Φεβρουαρίου του 2023 και η πρόσβασή τους στα συστήματα της επιχείρησης θα απενεργοποιηθεί, ενώ τους δηλώνεται ότι ως τότε είναι υποχρεωμένοι να συμμορφώνονται με όλες τις πολιτικές της εταιρείας
Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα πόσο θα αλλάξει η πλατφόρμα για τους απλούς χρήστες. Το μόνο σίγουρο στη φάση της αβεβαιότητας είναι ότι η μέχρι πρότινος ανοιχτή εταιρική κουλτούρα του Twitter αποτελεί παρελθόν. Οι σχεδόν καθημερινές συναντήσεις με όλο το προσωπικό και τα ελεύθερα κανάλια επικοινωνίας, στα οποία υπάλληλοι και διευθυντές μοιράζονταν ιδέες, σχέδια και αστεία σίγησαν.
Πλέον, μια καχύποπτη και μυστικοπαθής διοίκηση λαμβάνει αποφάσεις πίσω από κλειστές πόρτες. Από την πρώτη μέρα που μπούκαρε στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας στο Σαν Φρανσίσκο, κρατώντας μια λεκάνη, μέχρι σήμερα, ο Μασκ μετέτρεψε μια εταιρική εξαγορά σε hunger game. Ενας υπάλληλος του Twitter μοιράστηκε μια φωτογραφία που δείχνει την προϊσταμένη του να κοιμάται στο πάτωμα του γραφείου λίγες ημέρες μετά την αλλαγή ιδιοκτησίας. Επρόκειτο για την Εστερ Κρόφορντ, διευθύντρια Διαχείρισης Προϊόντων στον κολοσσό των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που απαθανατίστηκε να φορά μάσκα ματιών και να είναι τυλιγμένη σε έναν υπνόσακο πάνω από ένα στρώμα ύπνου.
Κι αυτό επειδή κλήθηκαν από τη νέα διοίκηση να εργαστούν για κάποιο διάστημα 12 ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα, ώστε να προλάβουν κάποιες προθεσμίες που έθεσε ο Μασκ, οι οποίες είχαν να κάνουν με τις αλλαγές στην υπηρεσία πιστοποίησης λογαριασμών και την καθιέρωση μηνιαίας συνδρομής 8 δολαρίων για το περίφημο μπλε σηματάκι «τικ». «Η προσδοκία είναι κυριολεκτικά να δουλεύετε 24 ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα, για να βγει στον αέρα», ανέφερε το μοναδικό memo που εστάλη στο προσωπικό.
Δίχως ξεκάθαρο όραμα, ομάδες εστίασης, συσκέψεις, αλλά και εταιρικά email, ο Μασκ αποφασίζει και οι αποφάσεις του είναι διαταγές. Το μήνυμα για όσους βρίσκονται εντός και εκτός Twitter είναι σαφές: αυτός είναι το νέο αφεντικό και δεν μοιάζει με κανένα άλλο αφεντικό. Η πρωτόγνωρη εμπειρία των υπαλλήλων του αποτελεί την κανονικότητα όσων έχουν συνεργαστεί στο παρελθόν με τον μεγιστάνα ή έχουν δουλέψει για κάποια από τις δεκάδες εταιρείες του, oι οποίες έχουν αντιμετωπίσει πολλές κατηγορίες κατά το παρελθόν για την προώθηση ενός ανθυγιεινού ή ακόμα και τοξικού εργασιακού περιβάλλοντος.
Ενας από τους μεγαλύτερους επενδυτές της Tesla, ο Σόλομον Τσάου, κατέθεσε μήνυση κατά της εταιρείας στο Τέξας, όπου έχει την έδρα της, επειδή δεν αντιμετώπισε επαρκώς τους ισχυρισμούς για καταχρήσεις στον χώρο εργασίας. «Η Tesla έχει δημιουργήσει μια τοξική κουλτούρα στον χώρο εργασίας που βασίζεται στη ρατσιστική και σεξιστική κακοποίηση και διακρίσεις σε βάρος των εργαζομένων της», εξηγεί ο Τσάου στην αγωγή.
Είχε προηγηθεί μια υπόθεση στην οποία η Πολιτεία της Καλιφόρνια μήνυσε το εργοστάσιο Fremont της Tesla για ρατσιστική συμπεριφορά. Η μήνυση έφερε την υπογραφή πάνω από 4.000 πρώην και νυν Αφροαμερικανών υπαλλήλων που ισχυρίστηκαν ότι είχαν περιθωριοποιηθεί και αδικηθεί. Eνταση είχε δημιουργηθεί και όταν ο Μασκ άστραψε και βρόντηξε, ζητώντας από τα στελέχη της Tesla να επιστρέψουν στο γραφείο αλλιώς θα απολύονταν.
«Η τηλεργασία δεν είναι πλέον ανεκτή. Θα πρέπει να βρίσκεστε στο γραφείο τουλάχιστον 40 ώρες την εβδομάδα (το εννοώ το “τουλάχιστον”), διαφορετικά ας αποχωρήσετε. Αυτές οι ώρες είναι λιγότερες απ’ όσες ζητάμε από τους εργάτες εργοστασίου», έγραψε σε εσωτερικό email. Ελάχιστοι μπορούν να ξεχάσουν και το περιστατικό όπου ο Μασκ έπεσε τυχαία πάνω σε μια ομάδα ασκούμενων, οι οποίοι περίμεναν στην ουρά για να πάρουν καφέ. Ο δισεκατομμυριούχος έγινε έξω φρενών και τους απείλησε με απόλυση, αν «συνεχίσετε να χάνετε έτσι τον χρόνο σας». Εγκατέστησε μάλιστα και κάμερες ασφαλείας για να αποτρέψει παρόμοια σκηνικά. Το εν λόγω περιστατικό μεταφέρθηκε από τον μεγαλοεπενδυτή της Silicon Valley Κιθ Ραμπουά, ο οποίος και ήταν παρών.
Σύμφωνα με συνεντεύξεις που πήραν οι «Los Angeles Times», υπήρχε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό τμήμα του εργοστασίου που ονομαζόταν «Φυτεία» από τους εργάτες της Tesla. Ενας μαύρος εργάτης είπε μάλιστα ότι άκουγαν ρατσιστικές ύβρεις και προσβολές κάθε μέρα από 50 έως 100 φορές. Οι εταιρείες του Μασκ έχουν επίσης αντιμετωπίσει καταγγελίες για ζητήματα σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας. Το 2021, πέντε πρώην υπάλληλοι της SpaceX είπαν στους «New York Times» ότι είχαν αντιμετωπίσει ή είχαν γίνει μάρτυρες σεξουαλικής παρενόχλησης στην εταιρεία.
Μια πρώην μηχανικός της SpaceX, η Ασλεϊ Κόσακ, δημοσίευσε ένα δοκίμιο που περιγράφει λεπτομερώς την εμπειρία της κατά τη διάρκεια της θητείας της στην εταιρεία, όπου είχε ξεκινήσει την πρακτική της το 2017. «Ανέφερα κάθε περιστατικό σεξουαλικής παρενόχλησης που βίωσα στο Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού και δεν έγινε τίποτα... Κάθε άνθρωπος που με παρενόχλησε έμεινε και ανελίχθηκε στην ιεραρχία της εταιρείας παρά τη λεγόμενη πολιτική μη ανοχής».
Κατηγορίες
Ο ίδιος ο Μασκ έχει επίσης κατηγορηθεί για κακομεταχείριση, εκφοβισμό και bullying εργαζομένων. Πέντε υπάλληλοι της SpaceX έχασαν τη δουλειά τους όταν τόλμησαν να τον επικρίνουν. Στο βιβλίο «Power Play: Tesla, Elon Musk, and the Bet of the Century», ο συγγραφέας Τιμ Χίγκινς αναφέρει αρκετές περιπτώσεις όπου ο Μασκ ξεσπάει κατά υπαλλήλων με προσβολές τύπου: «είσαι ηλίθιος», «είσαι άχρηστος», «πώς τολμάς να σπαταλάς τον χρόνο μου».
Ακόμα και στενοί συνεργάτες του δεν είχαν ασυλία. Ο δημοσιογράφος του Bloomberg και βιογράφος του Μασκ Ασλεϊ Βανς στο βιβλίο του «Elon Musk: Tesla, SpaceX and the Quest for a Fantastic Future» ανέφερε έναν μηχανικό της SpaceX ο οποίος του περιέγραψε με δάκρυα στα μάτια ότι η «η μεταχείριση του προσωπικού δεν ήταν καλή για μεγάλες περιόδους». Θυμήθηκε ότι αρκετοί μηχανικοί κατηγορούνταν για λάθη που δεν είχαν διαπράξει και παρά τις ατράνταχτες αποδείξεις γι’ αυτό, τελικά απομακρύνονταν με απόφαση Μασκ.
Δεκάδες πρώην και νυν υπάλληλοί του κάνουν λόγο για έναν απρόβλεπτο Μασκ. Κανείς δεν γνωρίζει πότε και γιατί θα βρεθεί αντιμέτωπος με την οργή του. Τον παρομοιάζουν με διπολικό άτομο που έχει δεκάδες εναλλαγές στη διάθεσή του. Εκτός από συναισθηματικά ασταθές αφεντικό, ο Μασκ αλλάζει συχνά γνώμη και για τα προϊόντα ή τη στρατηγική που είχε ο ίδιος χαράξει. Αυτή η συχνή ανατροπή συγχύζει και στρεσάρει τους υπαλλήλους.
Ο διαχωρισμός της cool δημόσιας περσόνας του από αυτή του αφεντικού είναι πρόσφατο φαινόμενο. Μέχρι πρότινος, ελάχιστοι έδιναν σημασία στο πώς φερόταν στους υπαλλήλους του. Οι καινοτομίες, η εργατικότητα, η επιτυχία και τα αμέτρητα δισεκατομμύριά του αρκούσαν για να γίνεται αποδεκτός ως «υπέροχος τύπος». Ωστόσο, όσοι έχουν βρεθεί για χρόνια στο πλευρό του, από την εποχή του PayPal, μεταφέρουν την εικόνα ενός ανθρώπου που αδυνατεί να επικοινωνήσει συναισθηματικά με τους υπόλοιπους. Αρνείται να πλαισιωθεί από ισότιμους συνεργάτες, αντιμετωπίζοντας τους πάντες ως εργάτες που μπορούν να αντικατασταθούν κάθε στιγμή.
Και εκείνοι οι λίγοι που έχουν διεισδύσει στον στενό κύκλο του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο περιγράφουν έναν αλαζονικό τύπο που κάθε επιτυχία και κάθε έξτρα μηδενικό στον λογαριασμό του τον απομακρύνει όλο και περισσότερο από την πραγματικότητα. Επικαλούνται, μάλιστα, τη χαοτική προσωπική ζωή του, τα εννέα παιδιά που πιθανολογούν ότι θα γίνουν 15 και 20 και τις ανύπαρκτες προσωπικές σχέσεις που έχει - ή, μάλλον, δεν έχει...