Την περασμένη Παρασκευή ολοκληρώθηκε η αποχώρηση των Ρώσων στρατιωτών από την περιοχή της Χερσώνας, δυτικά του ποταμού Δνείπερου. Κατά την υποχώρησή τους, οι ρωσικές δυνάμεις προχώρησαν σε δολιοφθορές, καταστρέφοντας γέφυρες στον Δνείπερο.
Τη στιγμή που βίντεο, όπως αυτό με την συγκινητική επανένωση ενός Ουκρανού στρατιώτη με την υπέργηρη γιαγιάτου γίνεται Viral στο Διαδίκτυο, ο Ουκρανός πρόεδρος πανηγυρίζει. «Η Χερσώνα είναι δική μας», διεκήρυξε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι λίγες ώρες μετά την απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων από την πόλη. «Ο λαός μας. Δική μας. Η Χερσώνα», έγραψε στην εφαρμογή Telegram. Σύσσωμοι οι πολιτικοί αναλυτές κάνουν λόγο για μια ταπεινωτική οπισθοχώρηση για τον πρόεδρο Πούτιν, και την πιο σημαντική στρατιωτική στιγμή στον πόλεμο. Επιχειρούν, όμως, ακόμα να αποκρυπτογραφήσουν τι σημαίνει αυτή η εξέλιξη για τη συνέχεια του πολέμου.
Η εφημερίδα Guardian γράφει ότι η απόφαση της Μόσχας να αποσυρθεί από τη Χερσώνα και να στρατοπεδεύσει στην ανατολική όχθη του Δνείπερου υπαγορεύτηκε από μια καθ’ όλα σωστή στρατιωτική λογική. «Ο ρωσικός έλεγχος στην πόλη θα μπορούσε να διατηρηθεί μόνο με υψηλό τίμημα σε στρατεύματα και στρατιωτικό υλικό. Σε επιχειρησιακό επίπεδο, η υποχώρηση από τη Χερσώνα θα βοηθούσε τους Ρώσους να σταθεροποιήσουν τις αμυντικές τους θέσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα». Όλοι συμφωνούν ότι η εξέλιξη αυτή δεν αποτελεί το τέλος του πολέμου. Ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Μπεν Γουάλας ξεκαθάρισε ότι «η Μόσχα βρίσκεται μακριά από το να εγκαταλείψει».
Μετά το εορταστικό κλίμα που επικράτησε, οι ουκρανικές αρχές λαμβάνουν αυστηρά μέτρα ασφάλειας για τον φόβο επιθέσεων. Μεταξύ άλλων θα πραγματοποιούνται καθημερινές πολύωρες απαγορεύσεις κυκλοφορίας, ενώ περιορίστηκαν και οι μετακινήσεις εντός και εκτός της πόλης.
Επιπλέον, μετά τον ενθουσιασμό δήλωσε ότι ερευνητές έχουν εντοπίσει περισσότερα από 400 περιστατικά εγκλημάτων πολέμου των ρωσικών δυνάμεων. Βρήκαν σορούς στρατιωτικών και αμάχων σε περιοχές της επαρχίας της Χερσώνας. Συμπλήρωσε ότι 226 οικισμοί, με περισσότερους από 100.000 κατοίκους, βρίσκονται υπό πλήρη ουκρανικό έλεγχο και ο νόμος σε αυτές τις περιοχές έχει αποκατασταθεί. Βίντεο σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν Ουκρανούς στρατιώτες και απλούς πολίτες να γιορτάζουν στους δρόμους με επευφημίες, σηκώνοντας ψηλά καρπούζια. Τα τελευταία αποτέλεσαν σύμβολο νίκης για τους Ουκρανούς, καθώς η Χερσωνα είναι γνωστή για την ποιότητα των καρπουζιών της.
Δείτε τον χάρτη για την προέλαση των ρωσικών δυνάμεων μέχρι τον Μάρτιο του 2022
Δείτε τον χάρτη με τα δεδομένα που έχουν δημιουργθεί τον Νοέμβριο μετά την αντεπίθεση των Ουκρανών
Δείτε πως αποτυπώνεται η υποχώρηση των Ρώσων στην περιοχή της Χερσώνας από τις 8 έως τις 11 Νοεμβρίου
Αυτό που συνέβη στη Χερσώνα παραπέμπει σε συμφωνημένη παράδοση. Καμμία ούτε επίσημη δήλωση, αλλά ούτε και διαρροή παραπέμπει σε κάτι τέτοιο. Σ’ αυτό παραπέμπει, όμως, τα όσα συνέβησαν. Οι ισχυρές ρωσικές δυνάμεις που βρίσκονταν στη δυτική όχθη του Δνείπερου αποχώρησαν τα τάξη και διεκπεραιώθηκαν στην ανατολική όχθη μαζί με τον εξοπλισμό τους, χωρίς ουσιαστικά να σημειωθούν μάχες μεταξύ των αποχωρούντων Ρώσων και των επερχομένων ουκρανικών δυνάμεων, όπως θα ανέμενε κάποιος κι όπως έχει συμβεί σε ανάλογες περιπτώσεις.
Ας σημειωθεί ότι η σύνδεση της δυτικής όχθης με την ανατολική ήταν μία γέφυρα, η οποία ήταν σχετικά ως σταθερό στόχος ήταν εύκολος στόχος για το ουκρανικό πυροβολικό, το οποίο δεν απείχε πολύ. Είναι αξιοσημείωτο ότι η κυβέρνηση Ζελένσκι είχε αποφύγει τις θριαμβολογίες, ρίχνοντας τους τόνους, ενώ ουκρανικές πηγές είχαν εκφράσει την υποψία ότι ενδεχομένως οι Ρώσοι να είχαν παγιδεύσει με εκρηκτικά πολλά κτίσματα στη Χερσώνα για να προκαλέσουν πολλά θύματα στις ουκρανικές δυνάμεις, όταν αυτές θα εισέρχονταν στην πόλη.
Όλα αυτά, ωστόσο, δεν πολυέστεκαν, αφού στη Χερσώνα είχαν παραμείνει περίπου 80.000 κάτοικοι στα σπίτια τους, τα οποία προφανώς ήταν διάσπαρτα στην πόλη. Εάν οι Ρώσοι είχαν παγιδεύσει με εκρηκτικά την πόλη αυτό θα είχε γίνει αντιληπτό από τους κατοίκους, οι οποίοι θα είχαν φροντίσει να αποχωρήσουν και οπωσδήποτε θα είχαν ειδοποιήσει και τις ουκρανικές δυνάμεις. Τίποτα από αυτό δεν έγινε, ούτε καν ανταλλαγή πυρών.
Είναι ακριβώς αυτή η εξέλιξη που προκαλεί υποψία πως οι δύο πλευρές είχαν κάνει κάποια άτυπη συμφωνία για τον τρόπο που η Χερσώνα θα περνούσε στα χέρια των Ουκρανών. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, οι συνομιλίες του Αμερικανού Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας Τζέικ Σάλλιβαν με Ρώσους αξιωματούχους να είχαν στην ατζέντα και το ζήτημα του τρόπου που η Χερσώνα θα περνούσε στα χέρια των Ουκρανών.
Όπως προαναφέραμε δεν υπάρχει σχετική πληροφορία, αλλά είναι τα ίδια τα γεγονότα που ωθούν προς αυτή την ερμηνεία. Ας σημειωθεί ότι οι Ουκρανοί εισέλθαν το μεσημέρι της Παρασκευής στην πόλη παραλαύνοντας, όπως ανακοίνωσε νωρίς το απόγευμα το υπουργείο Άμυνας της Ουκρανίας, κι όχι σε διάταξη μάχης για να αντιμετωπίσουν ή ρωσικούς θυλάκους αντίστασης ή παγιδευμένα κτίρια, όπως θα συνέβαινε σε άλλη περίπτωση.
Το κλίμα που επικρατούσε στη Χερσώνα ήταν μάλλον πανηγυρικό, χωρίς να υπάρχει στην ατμόσφαιρα φόβος για ενδεχόμενες συγκρούσεις. Δεκάδες video αναρτήθηκαν στα social media, στα οποία την τιμητική της είχε η ουκρανική σημαία, η οποία αναρτήθηκε στα δημόσια κτίρια. Ας σημειωθεί ότι η ουκρανική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών της Ουκρανίας ανακοίνωσε στα ρωσικά πως όσοι Ρώσοι για διάφορους λόγους δεν έχουν εγκαταλείψει την Χερσώνα πρέπει να παραδοθούν. «Έχετε μόνο μία ευκαιρία να αποφύγετε τον θάνατο να παραδοθείτε αμέσως».
Είναι προφανές πως η εν λόγω υπηρεσία πληροφοριών θεωρεί πιθανόν Ρώσοι στρατιώτες να έχουν παραμείνει στην πόλη, φορώντας πολιτικά ρούχα και έχοντας κρύψει οπλισμό, με σκοπό να αναλάβουν δράση αργότερα. Πάντως, μέχρι τώρα δεν έχει σημειωθεί η παραμικρή σύγκρουση, ενώ οι η δήλωση του εκπροσώπου του ρωσικού υπουργείου Άμυνας αντιστράτηγου Κονασένκοφ ότι οι ρωσικές δυνάμεις βομβαρδίζουν τις ουκρανικές που βρίσκονται στην δυτική όχθη δεν επιβεβαιώνεται. Αλλά κι αν υπήρξαν κάποιοι βομβαρδισμοί πρέπει να ήταν σποραδικοί, αφού δεν υπήρξε συναγερμός για να πάνε οι κάτοικοι σε καταφύγια και υπόγεια.
Η Μόσχα ανακοίνωσε το πρωί ότι ολοκλήρωσε η αποχώρηση των στρατευμάτων της μετά του οπλισμού τους από τη Χερσώνα έχει ολοκληρωθεί. Όλες βρίσκονται στην ανατολική όχθη του Δνείπερου, χωρίς να υπάρξει –όπως αναφέρεται και όλα δείχνουν πως ισχύει– η παραμικρή απώλεια στρατιωτών και εξοπλισμού κατά την αποχώρηση. Σύμφωνα με ημιεπίσημες πληροφορίες ρωσικών πρακτορείων στην ανατολική όχθη διεκπεραιώθηκαν περίπου 30.000 Ρώσοι στρατιώτες και σχεδόν 5.000 στρατιωτικά οχήματα κάθε τύπου. Ας σημειωθεί ότι μία τέτοια επιχείρηση μετάβασης ενός τόσο μεγάλου αριθμού στρατιωτών και οχημάτων μέσω της μοναδικής γέφυρας θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη επιχείρηση, που θα είχε απώλειες και σε στρατιώτες και σε υλικό, εάν γινόταν σε συνθήκες ουκρανικών βομβαρδισμών.
Ως εκ τούτων, είναι πιθανό το ενδεχόμενο να έχει υπάρξει μία άτυπη συμφωνία με τη μεσολάβηση των Αμερικανών, για να μην παγιδεύσουν οι Ρώσοι την πόλη με εκρηκτικά με αντάλλαγμα οι Ουκρανοί να μην παρεμποδίσουν με κανένα τρόπο την απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων στην ανατολική όχθη του Δνείπερου, η οποία είχε τον χαρακτήρα διέλευσης σε συνθήκες ειρήνης. Είναι αξιοσημείωτο πως δε βίντεο που αναρτήθηκαν στα social media από Ουκρανούς δείχνουν ρωσικές μονάδες να κινούνται στη γέφυρα του Δνείπερου πεζή σε ρυθμό τροχάδην, ενώ οι ουκρανικές δυνάμεις παρακολουθούν τη σκηνή, χωρίς να κάνουν τίποτα, προφανώς επειδή τέτοιες διαταγές είχαν.
Ανεξάρτητα από το πως έγινε η εγκατάλειψη της Χερσώνας από τις ρωσικές δυνάμεις, το γεγονός αυτό καθ’ αυτό συνιστά ήττα για τη Ρωσία, έστω κι αν έγινε χωρίς απώλειες. Για την ακρίβεια είναι η τρίτη ρωσική ήττα πρώτον μετά την αποτυχία της επιχείρησης για την κατάληψη του Κιέβου στην πρώτη φάση του πολέμου και δεύτερον μετά την επιτυχή ουκρανική αντεπίθεση στην περιοχή του Χάρκοβο, η οποία είχε σπάσει τις γραμμές των εκεί σχετικά ολιγάριθμων ρωσικών δυνάμεων, υποχρεώνοντάς τες σε άτακτη υποχώρηση.
Μπορεί σε επίπεδο του πολιτικού συμβολισμού και του ηθικού η εγκατάλειψη της Χερσώνας να συνιστά βαρύ πλήγμα για τη Μόσχα, αλλά από επιχειρησιακής απόψεως ήταν επιβεβλημένη κίνηση. Όταν οι ρωσικές δυνάμεις είχαν από την Κριμαία κινηθεί προς Βορρά και είχαν διαβεί τον Δνείπερο, η κατάληψη της Χερσώνας είχε πανηγυριστεί, επειδή ήταν η πρώτη σημαντική πόλη που καταλάμβαναν.
Η κατάληψη της Χερσώνας, ωστόσο, είχε νόημα μόνο ως προγεφύρωμα για την προέλαση προς δυσμάς για την κατάληψη της πόλης Μικολάγιεφ. Αυτό, άλλωστε, και επιχείρησαν οι Ρώσοι, αλλά δεν κατάφερναν να κάμψουν την ουκρανική αντίσταση. Εάν είχε πέσει στα χέρια τους το Μικολάγιεφ, ο δρόμος για την Οδησσό θα ήταν ανοικτός κι αν έπεφτε η Οδησσός οι ρωσικές δυνάμεις θα έφταναν στα σύνορα με τη Ρουμανία και θα ενώνονταν με τις ρωσικές δυνάμεις που σταθμεύουν, αποκόπτοντας την ακρωτηριασμένη Ουκρανία από την Μαύρη Θάλασσα και μετατρέποντάς την σε περίκλειστο κράτος.
Οι ρωσικές δυνάμεις, όμως, όχι μόνο δεν κατάφεραν να αλώσουν το Μικολάγιεφ, αλλά πιεζόμενες από τις ουκρανικές άρχισαν να υποχωρούν και τελικά οχυρώθηκαν στη Χερσώνα. Έτσι, η πόλη που αρχικά ήταν το επιθετικό προγεφύρωμά τους, κατέληξε να γίνει η τελευταία αμυντική γραμμή τους στα δυτικά του Δνείπερου. Δεδομένου, όμως, ότι η μοναδική σύνδεση με την ανατολική όχθη ήταν μία γέφυρα που ήταν εύκολος στόχος ουκρανικών βομβαρδισμών, οι ρωσικές δυνάμεις είχαν πιεστικό πρόβλημα ανεφοδιασμού και επιπλέον κινδύνευαν με περικύκλωση, η οποία δεν θα τους άφηνε άλλη διέξοδο από την μαζική παράδοση μίας μεγάλης δύναμης 30.000 στρατιωτών με όλο τον οπλισμό τους.
Αντιμέτωπος με αυτό τον ορατό δια γυμνού οφθαλμού κίνδυνο, ο νέος διοικητής των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία εισηγήθηκε την εκκένωση της Χερσώνας, αρχίζοντας με τους αμάχους που ναι μεν δεν ήθελαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, αλλά δεν ήθελαν να βρεθούν στα χέρια των Ουκρανών. Έτσι έφυγαν περίπου 70.000 Ρώσοι και ρωσόφιλοι από τη Χερσώνα, ενώ έμειναν περίπου 80.000-100.000, υποδεχόμενοι τις ουκρανικές δυνάμεις σαν ελευθερωτές. Και όταν ολοκληρώθηκε η αποχώρηση των αμάχων, την περασμένη Τετάρτη άρχισε η απόσυρση του στρατιωτικών μονάδων. Ας σημειωθεί στο σημείο αυτό, πως η Χερσώνα, μετά την προσάρτηση ολόκληρης της περιοχής στη Ρωσία, θεωρείται από τη Μόσχα ρωσική επικράτεια και άρα πλέον ρωσική πόλη υπό «ουκρανική κατοχή».
Η απώλεια της Χερσώνας προκάλεσε σοκ στη ρωσική κοινωνία, η οποία ανέμενε εύκολες νίκες και διαπιστώνει στην πράξη το τελευταίο διάστημα τακτικές ήττες και υποχώρηση από εδάφη που είχε καταλάβει στην αρχική φάση του πολέμου. Ο στρατηγός Σουροβίκιν δέχεται έντονες επικρίσεις, αλλά η αλήθεια είναι πως η δύσκολη κατάσταση στη Χερσώνα και σε άλλα μέτωπα δεν προέκυψε επί των ημερών του. Είναι το αποτέλεσμα πολιτικών και στρατιωτικών επιλογών της προηγούμενης περιόδου, άρα οι ευθύνες αγγίζουν ευθέως τον πρόεδρο Πούτιν, ακόμα κι αν υποθέσει κάποιος ότι την κύρια ευθύνη είχαν οι προηγούμενοι διοικητές των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία.
Από επιχειρησιακής απόψεως, ο στρατηγός Σουροβίκιν όχι μόνο έπραξε καλώς, αλλά κυριολεκτικά διέσωσε μία ρωσική δύναμη 2-3 μεραρχιών, η οποία διαφορετικά θα είχε πέσει στα χέρια των Ουκρανών, γεγονός που θα ήταν στρατιωτική και πολιτική καταστροφή για τη Ρωσία. Είναι ενδεικτικό ότι τον Σουροβίκιν κάλυψε πλήρως ο υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού και έσπευσε να τον υπερασπιστεί και συνεργάτης του Βλαντιμίρ Πούτιν, γνωστός σκληροπυρηνικός Τσετσένος ηγέτης Ραμζάν Καντίροφ. Αμφίσημη δήλωση έκανε και ο μεγαλοεπιχειρηματίας, εκ των ιδρυτών της παραστρατιωτικής οργάνωσης Wagner, Γεβγκένι Πριγκόζιν, λέγοντας ότι ο στρατηγός Σουροβίκιν πήρε μία δύσκολη απόφαση.
Είναι αξιοσημείωτο πως επιστρατεύτηκαν και συστημικοί δημοσιογράφοι, αλλά και ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας Ντμίτρι Μεντβέντεφ για να κατευνάσουν την αγανάκτηση που επικρατεί και στη ρωσική κοινωνία, αλλά και στο πολιτικό σύστημα για την τραυματική διάψευση των προσδοκιών ότι η Ρωσία θα κατήγαγε μία εύκολη νίκη στην Ουκρανία.
Το κεντρικό μοτίβο του Κρεμλίνου, όπως αυτό διαχέεται από αξιωματούχους και συστημικούς αναλυτές είναι ότι η απόσυρση από τη Χερσώνα ήταν επιβεβλημένη έτσι όπως είχαν έλθει τα πράγματα κι ότι δεν ισχύει ο ισχυρισμός πολλών ότι η παράδοση της Χερσώνας ήταν προϊόν ή βλακείας ή προδοσίας. Τα ηχεία του Κρεμλίνου ομολογούν πως έγιναν λάθη και υπήρξαν παραλείψεις, με αποτέλεσμα την οπισθοδρόμηση σε κάποιες περιπτώσεις.
Ωστόσο, τονίζουν, ο πόλεμος στην Ουκρανία όχι μόνο δεν τελείωσε, αλλά είναι τώρα που οι ρωσικές δυνάμεις ανασυντάσσονται και ενισχυόμενες με τους 300.000 εφέδρους της μερικής επιστράτευσης, σχεδιάζουν τις επόμενες επιθετικές κινήσεις τους, αφού οι μαζικοί ρωσικοί βομβαρδισμοί έχουν καταστρέψει πολλές κρίσιμες υποδομές στην Ουκρανία, με αποτέλεσμα ο «στρατηγός χειμώνας» να προκαλέσει ρήγματα στο ουκρανικό κράτος και στην ουκρανική κοινωνία, γεγονός που θα διευκολύνει το έργο των ρωσικών δυνάμεων. Το εάν αυτό το αφήγημα θα επιβεβαιωθεί στην πράξη, ή αντίθετα θα αποδεχθεί ευσεβής πόθος θα το δούμε προσεχώς…
Η COSMOTE σε συνεργασία με την Telekom διοργάνωσαν τη διημερίδα Digital Innovation Days με στόχο να αναδειχθούν οι πρωτοποριακές λύσεις και τα καινοτόμα εργαλεία που μπορούν να δώσουν ώθηση στις επιχειρήσεις του τραπεζικού, του ασφαλιστικού και του ξενοδοχειακού κλάδου.
