Τουρκία: Γιατί ο «λύκος» Ερντογάν έγινε σε δυο μήνες «αρνάκι» στα ελληνοτουρκικά

Από τις εμπρηστικές απειλές «θα έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ» στην ολομέτωπη επίθεση φιλίας. Από τους προκλητικούς εκφοβισμούς «θα στείλουμε τους βαλλιστικούς πυραύλους μας στην Αθήνα αν δεν καθίσει φρόνιμη» στο άτυπο μορατόριουμ υψηλής έντασης με διακοπή των τουρκικών παραβιάσεων στο Αιγαίο και των υπερπτήσεων στα ελληνικά νησιά.

Από τις εκβιαστικές προειδοποιήσεις «να σταματήσει η Ελλάδα να προκαλεί την υπομονή μας» στα ευχετήρια τηλεγραφήματα για την εθνική γιορτή της 25ης Μαρτίου και τη διπλωματική αλληλοϋποστήριξη των δύο χωρών στα διεθνή φόρα. Πρόκειται, άραγε, για ειλικρινή διάθεση γεφύρωσης του χάσματος με την Ελλάδα, που με ευθύνη της αναθεωρητικής ατζέντας του έχει ανοίξει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ή απλώς είναι αναγκασμένος από τις συγκυρίες να φοράει την προβιά του καλού γείτονα;

Τίποτε δεν είναι τυχαίο, ούτε γίνεται απροσδόκητα από τον Τούρκο πρόεδρο. Το παροξυσμικό κρεσέντο και οι χαμηλοί τόνοι χωρούν ταυτόχρονα και με άνεση στο ρεπερτόριό του. Οσο απρόβλεπτος και αν θεωρείται, άλλο τόσο στα ζόρια του είναι ικανός να κλιμακώνει ή να αποκλιμακώνει τη ρητορική του. Να εναλλάσσει από το συγκρουσιακό στο ήπιο ύφος την υποκριτική του σε προμελετημένα σόου.

Η αλήθεια είναι ότι το σκηνικό των ελληνοτουρκικών σχέσεων μετακινήθηκε μετά τον φονικό σεισμό των 7,8 Ρίχτερ που έπληξε τις νότιες τουρκικές επαρχίες. Η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες ευρωπαϊκές χώρες που έστειλε αμέσως σωστικά συνεργεία στα συντρίμμια και πολλά αεροπλάνα με ανθρωπιστική βοήθεια στους εκατοντάδες χιλιάδες ανυπεράσπιστους σεισμοπαθείς.

Μία εβδομάδα αργότερα από την καταστροφή της 6ης Φεβρουαρίου ο πρώτος Ευρωπαίος υπουργός Εξωτερικών που επισκέφτηκε τις σεισμόπληκτες περιοχές ήταν ο Νίκος Δένδιας. Εφτασε στην Αντιόχεια δείχνοντας με την αυτοπρόσωπη παρουσία του την απλόχερα έμπρακτη βοήθεια της Ελλάδας στη δυσκολότερη ώρα της γειτονικής χώρας.

Ενα κύμα ευγνωμοσύνης πλημμύρισε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης των απλών Τούρκων πολιτών. Η συνήθης επωδός των αναρτήσεών τους περιέγραφε λίγο πολύ ότι «ενώ εμείς τους λέγαμε επιθετικά ότι θα έρθουμε νύχτα, αυτοί έφτασαν αστραπιαία και ειρηνικά μέρα μεσημέρι για να προσφέρουν αμέριστη αλληλεγγύη, συμπόνια και ελπίδα στους πληγέντες συμπατριώτες μας».

Ευαισθησία και συμπαράσταση

Αντίστοιχα, τα αντανακλαστικά ευαισθησίας και ανθρωπιάς μεγάλης μερίδας της τουρκικής κοινωνίας ενεργοποιήθηκαν αυθόρμητα μετά την ελληνική τραγωδία των Τεμπών. Οχι ως υποχρεωτική ανταπόδοση στην ελληνική συνδρομή προς τους σεισμοπαθείς, αλλά με το ηθικό καθήκον της συμπαράστασης σε δοκιμαζόμενους και συντετριμμένους γείτονες με τους οποίους μοιράζονταν την οδύνη της απώλειας δικών τους ανθρώπων.

Η ομάδα της Τραμπζονσπόρ, στην οποία αγωνίζονται οι Ελληνες διεθνείς ποδοσφαιριστές Τάσος Μπακασέτας και Μανώλης Σιώπης εμφανίστηκε στο Στάδιο Σενόλ Γκιουνές της Τραπεζούντας φορώντας μαύρες φανέλες με τυπωμένες την ελληνική και την τουρκική σημαία στο στήθος πάνω από τη σταμπωτή ευχή «Περαστικά, γείτονα». Με τον ίδιο πρωτοσέλιδο τίτλο «Perastika Yitona» κυκλοφόρησε η τουρκική εφημερίδα «Hürriyet», ενώ ανάλογη στάση συμπάθειας κράτησαν με εκτενή συγκινητικά ρεπορτάζ μετά το φονικό δυστύχημα και οι εφημερίδες «Türkiye», «Sabah» και «Aksam».

Εν τω μεταξύ, στην κερκίδα της κλειστής Ulker Sports Arena, στην ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης, όπου αγωνίζεται η ομάδα μπάσκετ της Φενέρμπαχτσε, αναρτήθηκε σε ματς για την Ευρωλίγκα ένα πανό με μήνυμα στήριξης που έγραφε: «Ελλάδα είμαστε μαζί σου».

Μετά από αυτή την αλληλέγγυα στάση από πονεμένους και χαροκαμένους ανθρώπους, το ερώτημα που προβάλλει είναι αν αρκούν τέτοιες εκδηλώσεις για ένα ρεαλιστικό γύρισμα σελίδας στις σχέσεις των δύο χωρών. Αν, τελικά, αποτυπώνουν ένα ίχνος αλλαγής πλεύσης της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα.

Το βέβαιο είναι ότι τους τελευταίους δύο μήνες οι τοξικές απειλές και οι ιταμές δηλώσεις για χρήση βίας κατά της Ελλάδας έχουν καταλαγιάσει από την πλευρά της Τουρκίας. Οι αγριάδες, οι τσαμπουκάδες και οι παράνομες διεθνώς ενέργειές της δείχνουν να έχουν αντικατασταθεί από φιλοφρονήσεις, χαριεντισμούς, θερμά ευχαριστήρια και άπλετα χαμόγελα.

Το φανέρωνε το όλο λάμψη πρόσωπο του περιχαρούς Μεβλούτ Τσαβούσογλου μετά από συνάντηση με τον «φίλο Νίκο» Δένδια στις Βρυξέλλες. Το αποκάλυπτε το ήπιο με θετικές προσμονές ύφος ανάμεσα στους υφυπουργούς Εξωτερικών Μπουράκ Ακσαπάρ και Κωνσταντίνο Φραγκογιάννη στη συνάντησή τους με εμπορική και οικονομική ατζέντα στην Αγκυρα.

Το επιβεβαίωσε η απόφαση της Τουρκίας να υποστηρίξει την υποψηφιότητα της Ελλάδας για μια θέση μη μόνιμου μέλους στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Σε ανταπόδοση η Αθήνα θα στηρίξει τον υποψήφιο της Αγκύρας για τη θέση του γενικού γραμματέα στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό. Το «ευφορικό» κλίμα το κορύφωσαν οι συγχαρητήριες επιστολές του Ερντογάν προς τον Μητσοτάκη και του Τσαβούσογλου προς τον Δένδια για την εθνική γιορτή της 25ης Μαρτίου.

Στην πραγματικότητα, τέτοιες ευχές έχουν συμβολική σημασία που αντλούνται από τη διπλωματική εθιμοτυπία. Εξάλλου, και στην αντίστοιχη επέτειο του 2021, όταν συμπληρώθηκαν 200 χρόνια από την Επανάσταση για την εθνική ανεξαρτησία και την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού, ο Ερντογάν είχε στείλει παρόμοια επιστολή στην Ελληνίδα Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.

Και τότε, όπως και τώρα, εγχωρίως είχε υπάρξει σφοδρή αντίδραση από τους φανατικούς οπαδούς της «Γαλάζιας πατρίδας». Αυτή τη φορά η κεμαλική αντιπολιτευόμενη εφημερίδα «Sözcü» εξαπέλυσε πυρά κατά της τουρκικής ηγεσίας υπογραμμίζοντας τη μεγάλη ντροπή της για το ότι ευχήθηκε στους εορτάζοντες Ελληνες για «την ημέρα της γενοκτονίας και της σφαγής των Τούρκων». Για την ώρα, όμως, ο Ερντογάν έχει άλλη πρεμούρα απ’ το να ακούει τις έξαλλες φωνές των θερμοκέφαλων εθνικιστών.

Αντε να τους εξηγήσει την παλιά τουρκική παροιμία που λέει: «Ο κόσμος δεν έχει ντροπή, έχει συμφέρον». Μέχρι χθες κιόλας, ανάλογα με το τι εκάστοτε τον συνέφερε, χωρίς να απομακρύνεται σπιθαμή από τη μακροπρόθεσμη στρατηγική του, άλλοτε έκανε τα χατίρια στους σκληροπυρηνικούς και άλλοτε τους έβαζε στον πάγο. Στη διάρκεια των δύο δεκαετιών του στην εξουσία είχε νταηλίδικα κατακτήσει το δικαίωμα να πατρονάρει και να χειραγωγεί τις εξελίξεις προς όφελός του.

Η πολιτική του casus belli

Στη μακρά περίοδο της διακυβέρνησής του, άλλωστε, ποτέ δεν παρέκκλινε από την επίσημη πολιτική της Τουρκίας περί casus belli. Αφότου αυτή αποφασίστηκε από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση το 1995 και έχει επαναβεβαιωθεί απ’ όλες τις τουρκικές ηγεσίες, την τηρεί σταθερά και πιστά. Απλώς σε σχέση με την Ελλάδα πότε χαλαρώνει το σχοινί και πότε το τραβάει στα άκρα. Και το έχει τεντώσει οριακά κατά καιρούς: την περίοδο του Σχεδίου Αναν στην Κύπρο, όταν οι οκτώ Τούρκοι αξιωματικοί ζήτησαν άσυλο στην Ελλάδα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 και μετά την ομιλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο τον Μάιο του 2022.

Ωστόσο, στην τωρινή αμφίρροπη φάση που παίζει κορόνα γράμματα το κεφάλι του, αμολάει καλούμπα αφήνοντας τα πράγματα να κυλήσουν προσωρινά σε τεχνητό κλίμα μη έντασης ή μηδενικής έντασης. Εως ότου, αν και εφόσον ξανασταθεί στα τρεμάμενα πόδια του, συνεχίσει το εριστικό τροπάρι και τα συγκρουσιακά τερτίπια ενός παραληρηματικού νεοσουλτάνου.

Μόνο που πλέον τα φεγγάρια άλλαξαν δυσοίωνα πάνω από τη στέγη του αχανούς λευκού παλατιού του στην Αγκυρα. Ο στριμωγμένος Ερντογάν έχει πια μπόλικα και πιεστικά βάσανα. Το δόγμα τού καζάν-καζάν, ή win-win, σε όλες τις πιθανές συνθήκες τρικλίζει. Αναγκάζεται σε τακτικισμούς καθώς αγωνίζεται να διασώσει τον εαυτό του στην εξουσία, τη φαμίλια και τους ορκισμένους συνοδοιπόρους από προσεχείς δικαστικές διώξεις για διαφθορά. Το τρίπτυχο που τον ζορίζει αδυσώπητα εντοπίζεται στις εξής λέξεις: κάλπες, παράδες, διεθνές προφίλ. Η αβεβαιότητα της έκβασης της εκλογικής αναμέτρησης στις 14 Μαΐου είναι δεδομένη. Τα μαύρα χάλια της τουρκικής οικονομίας τον αποδυναμώνουν και τον φθείρουν καθημερινά.

Ο καλπάζων πληθωρισμός, η διαρκής υποτίμηση του νομίσματος της χώρας, η κρίση κόστους ζωής των πολιτών, όλα αποτέλεσμα των ασυλλόγιστων πολιτικών του, επιδεινώνουν το πολιτικό του εκτόπισμα και τις νικηφόρες εκλογικές προοπτικές του. Το χειρότερο είναι πως μετεωρίζεται στην αμφιβολία αν θα βρει τους τεράστιους πόρους που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των συνεπειών των σεισμών.

Ο πρώιμοι υπολογισμοί για την οικονομική ζημία ανεβάζουν αμείλικτα το κόστος της καταστροφής σε ποσό που ξεπερνά τα 100 δισ. δολάρια. Σύμφωνα με πρόχειρες εκτιμήσεις του ΟΗΕ, θα αγγίξει τα 150 δισ. δολάρια. Πόσα πια να του δώσει το Κατάρ; Αναπότρεπτα έχει ανάγκη τα κονδύλια της Δύσης, της Ε.Ε. και των ΗΠΑ. Υποχρεωτικά πρέπει να κάνει την ανάγκη φιλοτιμία. Να βελτιώσει πειθήνια την εικόνα της χώρας του στις Βρυξέλλες και την Ουάσινγκτον.

Με την παλάμη του ζητιάνου απλωμένη του ταιριάζει πια το τουρκικό ρητό που λέει: «Σε όποιον λέει αμάν σπαθί δεν του ταιριάζει». Είναι αναγκασμένος να συμμορφωθεί, να υποστεί οβιδιακές μεταμόρφωσες και να συντονιστεί σε διαρκείς αρμονικές ταλαντώσεις με τη Δύση. Οφείλει να τερματίσει τις κόνξες με το βέτο του για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και να κάνει τεμενάδες στο Κογκρέσο για να προμηθευτεί νέα μαχητικά F-16 και να εκσυγχρονίσει τα παλιά.

Επιπλέον, χρειάζεται να εγκαταλείψει την επιθετική ρητορική του απέναντι σε σχεδόν κάθε χώρα που συνορεύει με την Τουρκία, να συμμαζέψει τον απλωμένο τραχανά της, να κλείσει ανοιχτά μέτωπα, να αποκαταστήσει σχέσεις με προαιώνιους ή χθεσινούς «εχθρούς».

Οι σχέσεις με Πούτιν

Και βέβαια να σταματήσει να σιγοντάρει τον επιθετικό αναθεωρητισμό της Ρωσίας στον πόλεμο με την Ουκρανία. Με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, όμως, ο Ερντογάν έχει καλλιεργήσει και συσφίξει στενές σχέσεις. Ηδη πλασάρει ότι ο Ρώσος ομόλογός του μπορεί να επισκεφτεί την Τουρκία στις 27 Απριλίου για την τελετή των εγκαινίων του πρώτου πυρηνικού σταθμού της χώρας στο Ακούγιου, στον κόλπο της Μερσίνας. Πρόκειται για την ολοκλήρωση του ενός από τους τέσσερις αντιδραστήρες που κατασκευάστηκε από κοινού με τη ρωσική κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας Rosatom, η οποία θα έχει την κυριότητα για 49 χρόνια στο πυρηνικό εργοστάσιο.

Σιγά, όμως, μην ξεμυτίσει ο Πούτιν από το Κρεμλίνο... Εκτιμάται ότι το πολύ να παραβρεθεί διαδικτυακά στην τελετή. Αλλά ακόμη και αυτή η «παρουσία» του αρκεί στον Ερντογάν για να τη χρησιμοποιήσει ως προεκλογικό ατού στις εθνικές κάλπες. Ωστόσο τα ρωσικά σωσίβια για τις εσωτερικές του φουρτούνες φαίνεται να έχουν ξεφουσκώσει.

Ετσι, όμως, όπως του κάθισαν στραβά τα πράγματα, με λαβωμένο το διεθνές ηγετικό του κύρος, που επιμελημένα φιλοτεχνούσε, ο Ερντογάν δεν έχει πολλά περιθώρια ευελιξίας. Αποτελεί μονόδρομο για την Τουρκία η ουσιαστική επαναπροσέγγισή της με το δυτικό στρατόπεδο. Ωστόσο, η διπλωματία της δείχνει με μορφασμούς αμήχανη να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες.

Εστω και αν αναμένεται να λάβει ενθαρρυντικά κίνητρα από ΝΑΤΟ, Ε.Ε. και ΗΠΑ, είναι ολοφάνερη η δυσκολία της να μεταβάλει την αναθεωρητική της ατζέντα. Μεγάλο μέρος του σχεδιασμού της γεωπολιτικής στρατηγικής της εδραζόταν στην περιθωριοποίηση της Ελλάδας και της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο. Από τη στιγμή, όμως, που εξ ανάγκης μετακινήθηκε το πλαίσιο της συμπεριφοράς της, είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει τη μεταμφίεση του Τούρκου προέδρου σε καλό, σεμνό, υπάκουο και ειρηνόφιλο παλικάρι.

Θα ήταν, άλλωστε, παρακινδυνευμένο για τον ίδιο να συνεχίσει σε αυτή τη φάση τις φοβέρες και τις προκλήσεις εναντίον της Ελλάδας. Οχι μόνο γιατί αναζητά ήπιο κλίμα έως τις εγχώριες εκλογές, ούτε επειδή η Ελλάδα εξοπλίζεται με υπερσύγχρονα αμυντικά συστήματα. Είναι στη μέση και οι αντικειμενικές δυσχέρειες οι οποίες δεν του επιτρέπουν να καμώνεται τον καμπόσο στο Αιγαίο. Παρατηρείται κιόλας έλλειψη καυσίμων για τα τουρκικά πολεμικά πλοία και τα αεροσκάφη εξαιτίας της υποτιμημένης λίρας, των μπαταχτσίδικων κρατικών οφειλών και των επιπλοκών στη διεθνή αγορά της ενέργειας.

Ηδη το Ιράκ έχει διακόψει τις καθημερινές εξαγωγές 450.000 βαρελιών αργού πετρελαίου μέσω αγωγού από το Κιρκούκ στο τουρκικό λιμάνι του Τσεϊχάν, μέρος του οποίου κατευθυνόταν στα τουρκικά διυλιστήρια. Ταυτόχρονα, σημαντικό μέρος του τουρκικού πολεμικού στόλου είναι δεμένο στο λιμάνι της Αλεξανδρέττας για την παροχή στήριξης στους σεισμόπληκτους και την επιτήρηση της ασφάλειας σε μια πολλαπλά και βαρύτατα τραυματισμένη περιοχή που βρίσκεται σε αναβρασμό.

Αναπόδραστα η Τουρκία, λόγω αυτών που της έχουν επιβληθεί μετά τον ολέθριο σεισμό και την πορεία της προς τις κρίσιμες εκλογές της, τείνει δελεαστικά χείρα συνεννόησης στην Ελλάδα επικαλούμενη εξομάλυνση των μεταξύ τους σχέσεων. Η ελληνική διπλωματία, που εδώ και δύο δεκαετίες διαβάζει μέρα με τη μέρα τον Ερντογάν γνωρίζει ότι «πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι του ανθρώπου».

Δεν της διαφεύγει ότι ο ίδιος θα επιδιώξει με καλά υπολογισμένες κινήσεις να βγάλει απ’ τη μύγα ξίγκι. Να εκμεταλλευτεί τις μηδενικές προκλήσεις στο Αιγαίο ως απόδειξη καλής διαγωγής και να χρησιμοποιήσει το νέο «γαλήνιο» τοπίο για να ρίξει στάχτη στα μάτια της πρόθυμης Δύσης που ανιχνεύει τεκμήρια συμμόρφωσης της Τουρκίας ώστε να επανεκκινήσει τις χρηματοδοτήσεις και την προμήθεια πολεμικού υλικού.

Από τη μεριά της, η Ελλάδα δεν αγνοεί ότι το νέο διαμορφούμενο σκηνικό ανοίγει θετικά ένα παράθυρο ευκαιρίας, πρώτα απ’ όλα για να ζυγίσει τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας. Να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια κατά το «διάλειμμα» ηπιότητας που περιλαμβάνει τις εκλογικές αναμετρήσεις των δύο χωρών και πιθανόν όλο το καλοκαίρι. Να διαπιστώσει ψύχραιμα σε αυτό το χρονικό διάστημα αν αξίζει να επιδιώξει με τη γειτονική νατοϊκή σύμμαχο την αποκατάσταση των διαύλων επικοινωνίας που μπλοκαρίστηκαν με υπαιτιότητά της το πρόσφατο προηγούμενο διάστημα.

Νέο σκηνικό σε παλιό φόντο

Σαφώς και έχει τις συνέπειές της αυτή η διαδικασία, γιατί όποιος μπαίνει στο χαμάμ ιδρώνει. Προηγουμένως, όμως, κρίνεται απαραίτητο να αξιολογηθεί αν η Τουρκία είναι διατεθειμένη να εισέλθει στην προοπτική ενός ειλικρινούς διαλόγου. Οχι να προσποιείται ότι οικοδομεί καλές σχέσεις με την Ελλάδα. Να στήνει νέο σκηνικό σε παλιό φόντο ώστε αν φτάσει η ώρα του διαλόγου να στρώσει στο τραπέζι με χαμόγελο που κρύβει κοφτερά δόντια ολόκληρη την αναθεωρητική ατζέντα της.

Αυτή που επιχειρεί να νομιμοποιήσει το διαβόητο casus belli, το παράνομο και άκυρο τουρκολιβυκό μνημόνιο που απεμπολεί τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, την «γκριζοποίηση» και τη δήθεν υποχρέωση αποστρατικοποίησης των ελληνικών νησιών, την ωμή εργαλειοποίηση του Μεταναστευτικού. Και βέβαια επιδιώκει τη διεθνή επικύρωση της παράνομης και απαράδεκτης de facto τουρκικής στρατιωτικής κατοχής επί σχεδόν μισό αιώνα στο βόρειο τμήμα της Κύπρου και τη δημιουργία ψευδοκράτους.

Εφόσον η Τουρκία δεν σέβεται το Διεθνές Δίκαιο, τη σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και τις διεθνείς συνθήκες ο διάλογος μαζί της συνιστά ασφυκτικό εγκλωβισμό σε τζάμπα κουβέντα. Πόσο μάλλον όταν επιμένει να αγνοεί το δικαίωμα υφαλοκρηπίδας και να αμφισβητεί την κυριαρχία στα ελληνικά νησιά, σύμφωνα με τους χάρτες και τις επιστολές που έχει στείλει η Αγκυρα στον ΟΗΕ.

Η μεταμόρφωση του Ακάρ

Παρ’ όλα αυτά, για την εμπέδωση της μη έντασης, που από προσωρινή ανάπαυλα ίσως οδηγήσει σε αποκλιμάκωση διαρκείας, είναι αναμφίβολα σημαντικές οι συναντήσεις υπηρεσιακού και υψηλού επιπέδου των δύο πλευρών. Tην Τρίτη 4 Απριλίου ο Ελληνας υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος επισκέφθηκε τις σεισμόπληκτες περιοχές της Νοτιοανατολικής Τουρκίας και συνάντησε τον ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος του είχε απευθύνει και τη σχετική πρόσκληση.

Πρόκειται για τον ίδιο που εσχάτως ανακάλυψε την επιθυμία της Αγκυρας για «δίκαιο διαμοιρασμό του πλούτου του Αιγαίου» με την Αθήνα. Από την αρχή του χρόνου ο Τούρκος υπουργός Αμυνας με επιθετικό ύφος κινητοποιούνταν ρητορικά από διαφορετικούς ερεθισμούς παρά νοιαζόταν για την ηρεμία και την ευημερία των κατοίκων στις απέναντι ακτές του Αιγαίου.

Αποκαλούσε τους Ελληνες θύματα του σύγχρονου μεγαλοϊδεατισμού τους, τους επεσήμαινε προκλητικά να μην ξεχάσουν τι έζησαν το 1922 αναφερόμενος στη Μικρασιατική Καταστροφή και με ένα κρεσέντο δερβέναγα απαγόρευε σχεδόν τις επισκέψεις και τις περιοδείες Ελλήνων στρατιωτικών αξιωματούχων στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Το πώς τους τελευταίους δύο μήνες ένας λύκος μεταλλάχτηκε σε καλόβολο αρνάκι δεν είναι προφανώς αντικείμενο μόνο ψυχιατρικής μελέτης.

Εν τω μεταξύ, υπάρχει το ενδεχόμενο και για τετ-α-τετ συναντήσεις κορυφής ανάμεσα σε Τουρκία και Ελλάδα. Οι δύο πιθανές ημερομηνίες είναι τη 14η Ιουνίου στις Βρυξέλλες, όπου θα πραγματοποιηθεί η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, καθώς και στις 24-25 Ιουνίου, οπότε είναι προγραμματισμένο να γίνει το Διπλωματικό Φόρουμ της Αττάλειας. Το αν και ποια πρόσωπα θα προσέλθουν σε αυτές θα κριθεί από τις εκλογικές αναμετρήσεις στις δύο χώρες. Το σίγουρο είναι ότι η θεμελιώδης εξωτερική πολιτική της Τουρκίας δεν πρόκειται να αλλάξει όποιος κι αν εκλεγεί πρόεδρός της.

Είτε λέγεται Ταγίπ Ερντογάν είτε Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, αμφότεροι ρητορεύουν σε παρόμοιο μοτίβο. Ο δεύτερος, άλλωστε, ως αρχηγός της τουρκικής αντιπολίτευσης έχει πλειοδοτήσει σε εθνικιστικές κραυγές. Εχει υποστηρίξει ότι η Ελλάδα «κατέλαβε και διατηρεί υπό την κατοχή της 18 νησιά στο Αιγαίο». Μόλις τον περασμένο Ιούνιο υποσχέθηκε ότι αν κερδίσει τις εκλογές θα τα διεκδικήσει προσθέτοντας απειλητικά ότι οι τουρκικές δυνάμεις... θα αποστρατιωτικοποιήσουν τα ελληνικά νησιά.

Ωστόσο η δρομολόγηση μιας επιτυχούς επανάληψης των διερευνητικών επαφών δε είναι μάταιη. Με την προϋπόθεση ότι η ελληνική πλευρά δεν θα στηρίζεται σε ψευδαισθήσεις. Ούτε στις ακατάληπτες εισηγήσεις περί μιας Συμφωνίας των Πρεσπών στο Αιγαίο, ούτε στην εφησυχαστική επανάπαυση της παροιμίας «ζορίστηκε ο αγάς, τελείωσε ο καβγάς».

Ειδήσεις σήμερα

Γιατί οι εφοπλιστές αγοράζουν... με πάθος Ελλάδα

Τι γράφει στο σημείωμα «ομολογίας» του ο μητροκτόνος στη Θεσσαλονίκη

Οικογένεια Νίκα: Κληρώνει ξανά για την «πινακοθήκη» και το ακίνητο στη Στησιχόρου (pics)