«Δεν πληρώνω» στο Twitter - Η ιστορία και τα μεγάλα ονόματα που αντιδρούν στις ιδιοτροπίες του Έλον Μασκ

Τζακ Ντόρσι, Νόα Γκλας, Μπιζ Στόουν και Έβανς Γουίλιαμς συγκεντρώθηκαν στην Καλιφόρνια πριν από περίπου 17 χρόνια, πάνω στην έξαρση του ίντερνετ και των social media και είχαν μια εξαιρετική ιδέα για μια ιστοσελίδα που δεν χρειάζονταν πολλά για να τραβήξει σχεδόν αμέσως τον κόσμο.

Όταν φτιάχτηκε το Twitter, δεν ξεκίνησε με τον σκοπό που ξέρουμε σήμερα παρά ως ένα μέσο στο οποίο οι εργαζόμενοι της εταιρίας Odeo θα μπορούσαν να επικοινωνούν μεταξύ τους, σαν μια μεγάλη και ανοιχτή «ομαδική συνομιλία». Μάλιστα είχε το όνομα «twttr» αφού το «Twitter» domain ήταν ήδη αγορασμένο, αλλά σύντομα οι δύο πλευρές τα βρήκαν στα λεφτά και έγινε η μεταβίβαση.

Το πρώτο tweet στα χρονικά έγινε από τον Τζακ Ντόρσι στις 21 Μαρτίου 2006, με ένα url που φυσικά ήταν πιο φτωχό από αυτά που συναντάμε σήμερα σε μια τότε άδεια ιστοσελίδα. «Απλώς σετάρω το twttr μου», έγραψε ο @Jack σε ένα στάτους... σλας 20.



Σε ένα ετήσιο συνέδριο η πλατφόρμα τράβηξε το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων, με την στόμα-με-στόμα τακτική να αποδεικνύεται πιο δυνατή από τον κυβερνοχώρο, που εκτός των άλλων δεν απολάμβανε της ίδιας αντιμετώπισης στον χώρο του μάρκετινγκ και γενικότερα δεν είχε ακόμα την σημερινή του επιρροή. Ο δρόμος για ένα λαμπρό μέλλον, τόσο επιχειρηματικά όσο και ενημερωτικά/κοινωνικά άνοιγε μπροστά τους διάπλατα.

Με την πάροδο των ετών το community που χτίστηκε στο Twitter ήταν δυνατό και έδειχνε να διαφέρει από αυτό των άλλων σόσιαλ μίντια όπως το MySpace που μεσουρανούσε, του Hi5 που επίσης είχε τραβήξει πολύ κόσμο, αλλά και το Facebook αργότερα, το οποίο φτιάχτηκε επίσης με μια παρόμοια ιστορία όπως αυτή των Ντόρσι, Γκλας, Στόουν και Γουίλιαμς. Οι περίφημοι 140 χαρακτήρες του, άλλωστε, έδιναν ένα τρόπον τινά κίνητρο στον χρήστη ώστε να είναι απλός και ευθύς, κάτι που κατά συνέπεια θα τον «ανάγκαζε» να επιδείξει την οξυδέρκειά του. Παράλληλα, ήταν ιδανικοί για breaking news είτε σε επίσημη είτε σε ανεπίσημη μορφή.

Ή προχωράς με τις εποχές ή σε ξεβράζει το κύμα τους, οπότε η διοίκηση της εταιρίας σε συνεργασία με κάποιους ικανούς εργαζόμενους όπως developers (που στο συνέδριο το οποίο προαναφέρθηκε πήραν το βραβείο Web Award με τη φράση «We'd like to thank you in 140 characters or less. And we just did»), άρχισε να προσθέτει σιγά-σιγά νέες λειτουργίες όπως οι φωτογραφίες και τα βίντεο, ενώ ανά διαστήματα γίνονταν και οι αλλαγές στο layout που διαμόρφωσαν με τον καιρό τη μορφή που έχει σήμερα το σάιτ. Μην ξεχνάμε πως το Facebook και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ είχε ήδη μπει χοντρά στο παιχνίδι. Η κάθε πλευρά αποτελούσε το αντίπαλο δέος για την άλλη και καμία δεν είχε το περιθώριο για απώλειες.

Για χρόνια η ορίτζιναλ ταυτότητα του Twitter διατηρήθηκε, καθιστώντας το ένα από τα πιο σπουδαία εργαλεία του ίντερνετ. Αλλά κάπου στην πορεία η ιστορία ξεστράτισε, ειδικά με την πανδημία της Covid19 να συμβάλει αρνητικά. Φυσικά πρέπει να συνυπολογιστεί και η όλη ιστορία με τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αργότερα «έφαγε ban» για όσα -κυρίως αναληθή- έγραφε. Τέτοια περιστατικά, όπως και κάποια σβησμένα tweets του προέδρου της Νιγηρίας, Μουχαμαντού Μπουχάρι, άρχισαν μια... χορηγούμενη συζήτηση για το εάν το Twitter λειτουργεί δημοκρατικά ή όχι, στο πλαίσιο της ελευθερίας του λόγου.

Σε εποχές που οι fact checkers ήταν αναγκαίοι, με τον κορωνοϊό εκτός των άλλων αρνητικών επιρροών στην ψυχοσύνθεση του ανθρώπου να φέρνει και μια παλίρροια fake news η οποία δυστυχώς ανδρώθηκε και εξαπλώθηκε σε όλες τις πλατφόρμες, οι τακτικές της εταιρίας μπήκαν στο στόχαστρο. Και σε ένα κομμάτι της συζήτησης αυτό ήταν εντελώς δικαιολογημένο. Μπορεί ένας οργανισμός να αποφασίζει για το τι θα μοιράζεται από τον χρήστη; Μπορεί μια εταιρία να περιορίζει τον πολιτικό λόγο; Τίθεται όντως θέμα δημοκρατίας;

Κάπου εκεί εμφανίστηκε ο προσφάτως αναδυόμενος Έλον Μασκ, ο οποίος μάγεψε τα πλήθη με την Tesla, την τρέλα που «πουλούσε», αλλά κι αυτό το... τα έχω πετύχει όλα μόνος μου -μπορείς κι εσύ. Σαν άλλος πολιτικός που γύριζε από χωριό σε χωριό και υποσχόταν λιμάνια ακόμη και στα ορεινά, ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος έκανε ξεκάθαρη την πρόθεσή του να αγοράσει τις μετοχές της εταιρίας και να ελευθερώσει τους υπάρχοντες χρήστες αλλά και τους μελλοντικούς του... πελάτες.

Σε ένα... Twitter για όλους, ο Μασκ χτύπησε φλέβα σε όλους εκείνους που ένιωθαν την ανάγκη να μπουν κάτω από τον αόρατο μανδύα μιας δύναμης της γνώμης τους, απλώς ακριβώς για να δικαιολογήσουν όσα είπαν. Μια ανάγκη δικαιολόγησης που δεν νιώθουν έτσι κι αλλιώς αυτοί που είναι βέβαιοι και ενημερωμένοι για τα λεγόμενά τους. Η αλλιώς αυτό που εσωκλείεται εν πολλοίς σε μια φράση όπως: «Εδώ θα μπορείτε να λέτε ό,τι θέλετε. Δεν έχει σημασία αν ισχύει, αλλά εσείς θα μπορείτε να το λέτε. Ελεύθερα».

Τελικά η διαβίβαση των μετοχών έγινε και κάποιες αλλαγές ήταν δεδομένες ότι θα υπάρξουν. Αφού δεν κατέρρευσε το εγχείρημα τόσων ετών, με τις μαζικές αποχωρήσεις από την εταιρία να την αφήνουν γυμνή σε κάποιους τομείς και να προκαλούν τεράστιες δυσλειτουργίες για αρκετό καιρό, φτάσαμε στο σήμερα. Ένα σήμερα που δικαιολογεί όσους μάζεψαν τα κουβαδάκια τους, μιας και οι προαναφερθείσες αποχωρήσεις έγιναν ακριβώς γιατί κάποιοι δεν ήθελαν να δουν και να συμμετάσχουν σ' αυτά που βλέπουμε τώρα.

Μία από τις «σπουδαίες αλλαγές» που έκανε ο Μασκ, εκτός από το να αλλάξει το λογότυπο από το πουλί στο σίμπα ίνου του Doge εκτοξεύοντας κατά 1/3 την αξία του κρυπτονομίσματος, ήταν να ανακοινώσει πως οι επαληθευμένοι χρήστες δεν θα αποκτούν το μπλε τικ με τους ισχύοντες «νόμους», αλλά πως θα πληρώνουν γι' αυτό εάν πρώτα τηρήσουν μια σειρά από πολύ απλά προαπαιτούμενα, όπως να έχουν έναν λογαριασμό για τουλάχιστον έναν μήνα (30 ημέρες) χωρίς να προβούν σε αλλαγές στο προφίλ τους, όπως στο username και τη φωτογραφία τους.



Τι σημαίνει αυτό. Ας υποθέσουμε ότι δημιουργηθεί ένας λογαριασμός ίδιος με αυτόν του πιο δημοφιλή αθλητή στο Twitter, Κριστιάνο Ρονάλντο. Μετά από έναν μήνα ο τυχαίος χρήστης θα μπορεί να επαληθεύσει το προφίλ του ως Κριστιάνο Ρονάλντο πληρώνοντας το σχετικό αντίτιμο και να ανακοινώνει ότι... ο Λιονέλ Μέσι είναι ο καλύτερος ποδοσφαιριστής στον κόσμο. Κι αν το παράδειγμα ακούγεται χαζό, υπάρχει ένα πραγματικό το οποίο έδειξε σε πολύ μεγάλο βαθμό τα προβλήματα που μπορούν να δημιουργήσουν τέτοιες ιδιοτροπίες.

Στη σύντομη εκδοχή, ένας ψεύτικος λογαριασμός μιας μεγάλης φαρμακευτικής εταιρίας ανακοίνωσε ότι η ινσουλίνη θα διατίθεται δωρεάν. Τα ψεύτικα tweets οδήγησαν τόσο σε μεγάλη απώλεια για την πραγματική εταιρία, όσο και δημιούργησαν τριγμούς στο οικονομικό σύστημα, ανοίγοντας παράλληλα μια πολύ πιο σοβαρή κουβέντα για τα φάρμακα ασθενών με σοβαρές παθήσεις και για το εάν οφείλουμε οι ανθρώπινες ζωές έχουν μεγαλύτερη αξία από το κέρδος.

Στις 20 Απριλίου το Twitter -και ενώ είχε προαναγγελθεί ότι θα το κάνει- άρχισε να ξηλώνει τα μπλε τικ από τους λογαριασμούς που δεν καταθέτουν τα επτά δολάρια (αρχική μηνιαία τιμή, στα 1000 για τους οργανισμούς), με σημαντικούς χρήστες να αντιδρούν ποικιλοτρόπως. Από τους αθλητές και τους άνθρωπους του θεάματος μέχρι τους New York Times και το Politico, μόνο λίγοι δεν ήταν όσοι αρνήθηκαν και συνεχίζουν να αρνούνται να συμμετάσχουν σε αυτή την ιστορία. Όσον αφορά τα ΜΜΕ, οι NYT ανακοίνωσαν ότι θα κάνουν εξαιρέσεις μόνο σε θέματα λογαριασμών που θα είναι υψίστης σημασίας.

Στο παράδειγμα του Στίφεν Κινγκ, που είχε γράψει ότι δεν πληρώνει και πως το Twitter θα πρέπει να είναι αυτό που θα πρέπει να καλύπτει το ποσό για το σηματάκι του, ο Μασκ του έκανε το χατίρι. Ομοίως και στους Λεμπρόν Τζέιμς και Γουίλιαμ Σάτνερ.

Οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους απλώς γέλασαν. Ο Τζορτζ του Σάινφελντ, Τζέισον Αλεξάντερ, έγραψε ότι ο κόσμος έχει πιο σημαντικά προβλήματα, η Μόνικα Λεβίνσκι πως ο Μασκ «το γα..σε», ο Ίαν ΜακΈλεν σε χαλαρή διάθεση σαν αυτή του Γκάνταλφ του Γκρίζου ενημέρωσε τους φανς του ότι το είχε πολλά χρόνια για να το πληρώσει τώρα, ο Ρίγιαντ Μάχρεζ της Μάντσεστερ Σίτι αστειεύτηκε ότι ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται γιατί το είχε χάσει και παλιά και δεν θα ξανά χαλαστεί, και πάει λέγοντας.





Τέλος,  μεγάλη διάσταση πήρε η απόφαση της  Microsoft να αφαιρέσει το Twitter από το διαφημιστικό της πρόγραμμα.  Συγκεκριμένα δήλωσε ότι τα εργαλεία σχεδιασμού και προγραμματισμού κοινωνικών μέσων για τους διαφημιζόμενους δεν θα υποστηρίζουν πλέον το Twitter, αφού το κοινωνικό δίκτυο άρχισε να χρεώνει για την πρόσβαση στα εργαλεία API (Application Programming Interface), με τα οποία δύο εφαρμογές, πλατφόρμες ή συστήματα γενικά, επικοινωνούν μεταξύ τους.

Ο Μασκ απάντησε στην ανακοίνωση κατηγορώντας τη Microsoft ότι χρησιμοποιεί τα δεδομένα του Twitter «παράνομα» και απειλώντας με αγωγή.