Ναγκόρνο Καραμπάχ: Συμφιλίωση προτείνει το Αζερμπαϊτζάν στους Αρμένιους κατοίκους

Τηρείται προς το παρόν η εκεχειρία μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και των Αρμένιων αυτονομιστών του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Την προοπτική συνεργασίας, συμφιλίωσης και ανάπτυξης από κοινού πρότεινε απόψε ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ στους Αρμένιους κατοίκους του Ναγκόρνο Καραμπάχ αλλά και στη γειτονική Αρμενία, αφού οι δυνάμεις του έθεσαν υπό έλεγχο αυτόν τον ορεινό θύλακα.

Στο διάγγελμά του, που μεταδόθηκε από την τηλεόραση, ο Αλίεφ είπε ότι το Αζερμπαϊζάν ανέκτησε την πλήρη κυριαρχία των εδαφών του και τώρα επιθυμεί να ενσωματώσει τον πληθυσμό του Καραμπάχ και να μετατρέψει την περιοχή αυτήν σε «παράδεισο». Το Αζερμπαϊτζάν, πρόσθεσε, δεν έχει τίποτα εναντίον των Αρμένιων κατοίκων του Καραμπάχ –«είναι πολίτες μας», είπε χαρακτηριστικά– αλλά μόνο εναντίον της «εγκληματικής» ηγεσίας των αυτονομιστών.

Το Μπακού εκτιμά το γεγονός ότι η Αρμενία, στη στήριξη της οποίας υπολόγιζε το Ναγκόρνο Καραμπάχ εδώ και τρεις δεκαετίες, δεν επιδίωξε να παρέμβει στη στρατιωτική επιχείρηση των Αζέρων. Αυτό το γεγονός βελτιώνει τις προοπτικές ειρηνευτικών συνομιλιών, είπε ο Αλίεφ.

Ο Αζέρος πρόεδρος διαβεβαίωσε ότι οι αυτονομιστές άρχισαν να παραδίδουν τον οπλισμό τους και να εγκαταλείπουν τις στρατιωτικές θέσεις τους, λίγο μετά την υπογραφή της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός με την οποία τερματίστηκε η «επίθεση αστραπή» στον θύλακα. Πρόσθεσε ότι οι αζέρικες δυνάμεις «κατέστρεψαν το μεγαλύτερο μέρος» των αυτονομιστικών δυνάμεων και του εξοπλισμού τους και «αποκατέστησαν την εθνική κυριαρχία» στην περιοχή.

Νωρίτερα, οι Αρμένιοι του αποσχισθέντα αζέρικου θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ ανακοίνωσαν ότι θα καταθέσουν τα όπλα στο πλαίσιο εκεχειρίας που επετεύχθη με το Αζερμπαϊτζάν και τέθηκε σε ισχύ στις 12:00 ώρα Ελλάδος, κατόπιν ρωσικής μεσολάβησης, την επομένη επίθεσης που εξαπέλυσε το Μπακού στον διαφιλονικούμενο θύλακα.

«Συμφωνία συνήφθη για να αποσυρθούν εναπομείνασες μονάδες και στρατιωτικοί των ενόπλων δυνάμεων της Αρμενίας (...) και για τη διάλυση και τον πλήρη αφοπλισμό των ενόπλων σχηματισμών του Στρατού Άμυνας του Ναγκόρνο Καραμπάχ», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η προεδρία των Αρμενίων αυτονομιστών.

Επίσης διευκρίνισε ότι οι πρώτες συνομιλίες που αφορούν "την επανένταξη" του εδάφους στο Αζερμπαϊτζάν θα διεξαχθούν αύριο, 21 Σεπτεμβρίου, στην πόλη Γεβλάκ του Αζερμπαϊτζάν.

Σύμφωνα με τους αυτονομιστές και το Μπακού, η συμφωνία αυτή επετεύχθη κατόπιν μεσολάβησης των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων, που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή από τα τέλη του 2020 και τον τερματισμό πολέμου έξι εβδομάδων, τον οποίο κέρδισε το Αζερμπαϊτζάν.

Ανάλυση: Ο «πόλεμος 24 ωρών» του Μπακού στο Ναγκόρνο Καραμπάχ - Γιατί τον εξαπέλυσε τώρα και τι πέτυχε

Αποφασισμένο να πάρει πλήρως τον έλεγχο του Ναγκόρνο Καραμπάχ, το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο ξεκίνησε χθες μια στρατιωτική επιχείρηση εναντίον των αυτονομιστών του θύλακα, εκμεταλλεύτηκε πολλούς παράγοντες: μια αποδυναμωμένη και απομονωμένη Αρμενία, μια Δύση με στραμμένη την προσοχή της αλλού και τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η στρατιωτική επιχείρηση, που διήρκησε περίπου 24 ώρες, δείχνει να στέφθηκε με επιτυχία για το Μπακού: οι Αρμένιοι αυτονομιστές συνθηκολόγησαν και συμφώνησαν να καταθέσουν τα όπλα και να διαπραγματευτούν και ανακοινώθηκε εκεχειρία. Ωστόσο, πολλά παραμένουν άγνωστα σχετικά με τους στόχους του Αζερμπαϊτζάν, την εσωτερική κατάσταση στην Αρμενία και το ρόλο και τις επιδιώξεις περιφερειακών και διεθνών δυνάμεων.



Ποιοί είναι οι λόγοι της επίθεσης;

Από το τέλος του πολέμου του 2020, ο οποίος κατέληξε με μια ταπεινωτική ήττα για την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν είχε ανακτήσει τον έλεγχο των περιοχών γύρω από το Ναγκόρνο Καραμπάχ, αλλά όχι και των εδαφών του θύλακα.

«Το Αζερμπαϊτζάν έχει στόχο με πολύ ξεκάθαρο τρόπο να βάλει τέλος στην τρέχουσα κατάσταση», αναφέρει η Μαρί Ντιμουλάν του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR).

Αυτός ο θύλακας στο Αζερμπαϊτζάν, που κατοικείται κυρίως από Αρμένιους, βρίσκεται στο επίκεντρο μιας μακράς σύγκρουσης μεταξύ Μπακού και Γερεβάν, οι οποίοι έχουν πολεμήσει δύο πολέμους από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο πρώτος πόλεμος μεταξύ 1988-1994 και ο δεύτερος τον φθινόπωρο του 2020.



Η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζει ότι αυτή η μικρή ορεινή περιοχή είναι τμήμα του Αζερμπαϊτζάν. Η Αρμενία παραιτήθηκε από την διεκδίκηση της περιοχής μετά την ήττα της στον πόλεμο του 2020, αλλά επιζητούσε μια διαπραγμάτευση για το καθεστώς του θύλακα και τα δικαιώματα των κατοίκων του.

«Προφανώς, το Μπακού δεν ήταν έτοιμο να διαπραγματευτεί για αυτό το θέμα, το οποίο κρίνει ως εσωτερικό ζήτημα», τονίζει η Ντιμουλάν, προσθέτοντας: «Από την άποψη του Αζερμπαϊτζάν, αυτή είναι μια ακόμη περιοχή της χώρας και ο πληθυσμός εκεί δεν πρέπει να επωφελείται από διαφορετικά δικαιώματα».



«Υπάρχει η πρόθεση να πραγματοποιηθεί μια εθνοκάθαρση», λέει ο Τιγκράν Γεγκαβιάν, ερευνητής στο Χριστιανικό Ινστιτούτο της Ανατολής, διατυπώνοντας την κατηγορία Αρμενίων. «Δεν θα υπάρξει ένα καθεστώς πολιτιστικής αυτονομίας» για το Ναγκόρνο Καραμπάχ και οι Αρμένιοι κάτοικοί του θα έχουν τώρα «την επιλογή μεταξύ βαλίτσας και φέρετρου (σ.σ. ή να φύγουν ή να σκοτωθούν)», είπε.

Το Μπακού υποστηρίζει ότι Αρμένιοι και Αζέροι θα ζήσουν αρμονικά ο ένας δίπλα στον άλλον.

Ποιοί είναι οι λόγοι που αποφασίστηκε τώρα η στρατιωτική επιχείρηση;

Η επίθεση του Αζερμπαϊτζάν «έγινε μετά από τον επί εννέα μήνες αποκλεισμό (από το Αζερμπαϊτζάν) του Ναγκόρνο Καραμπάχ, ένας αποκλεισμός που έχει ενταθεί από τα μέσα Ιουνίου. Ο αρμένικος πληθυσμός είναι σωματικά αποδυναμωμένος, υπάρχουν ελλείψεις σε τρόφιμα και φάρμακα», ανέφερε στο Twitter ο Λοράνς Μπρουρς του Chatham House. «Το Αζερμπαϊτζάν παίρνει το Ναγκόρνο Καραμπάχ μαζεύοντας το σαν ώριμο φρούτο», λέει ο Γεγκαβιάν.



Το Μπακού εκμεταλλεύτηκε ένα ευνοϊκό περιφερειακό και διεθνές περιβάλλον για να ξεκινήσει τη στρατιωτική του επιχείρηση. Σε περιφερειακό επίπεδο, η Τουρκία έχει αποκτήσει μεγαλύτερη στήριξη, και η Ρωσία, παραδοσιακά βαρύνουσα δύναμη στον Καύκασο και σύμμαχος της Αρμενίας, είναι απασχολημένη με τον πόλεμό της στην Ουκρανία.

«Η Μόσχα αναμφίβολα δεν είναι πλέον σε θέση να παίξει τον ρόλο της ως διαιτητής και σήμερα χρειάζεται περισσότερο το Αζερμπαϊτζάν, ιδιαίτερα επειδή μέσω του Αζερμπαϊτζάν περνούν τα όπλα από το Ιράν προς τη Ρωσία», εξηγεί η Μαρί Ντιμουλάν.

«Η Ρωσία δεν έχει ούτε τη βούληση ούτε τις δυνατότητες να υποστηρίξει την αρμενική (αποσχισθείσα) κυβέρνηση στο Καραμπάχ», γράφει ο Κίριλ Σαμίεφ από το ECFR.



Όσο για τους Ευρωπαίους, που προσπαθούν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία να μειώσουν την εξάρτησή τους από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες και υπέγραψαν με το Μπακού το 2022 μια συμφωνία για παροχή φυσικού αερίου, «χωρίς αμφιβολία ήταν διατεθειμμένοι να κάνουν τα στραβά μάτια», σύμφωνα με την Ντιμουλάν.

Ποιες είναι πιθανές συνέπειες;

Προς το παρόν, το σενάριο ενός νέου πολέμου μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν φαίνεται να έχει αποκλειστεί, με τον Αρμένιο πρωθυπουργό Νικόλ Πασινιάν να δηλώνει ότι δεν εμπλέκεται ο αρμενικός στρατός.

Αλλά αυτή η πολιτική αμφισβητείται έντονα στην ίδια την Αρμενία, όπου ο Πασινιάν κατηγορείται ότι «θυσίασε» το Ναγκόρνο Καραμπάχ στο βωμό μιας απατηλής ειρήνης με τον γείτονά του. Χθες Τρίτη στο Γερεβάν διαδηλωτές που συγκεντρώθηκαν μπροστά από τα κεντρικά γραφεία της κυβέρνησης φώναζαν «προδότη» τον Πασινιάν, ζητώντας την παραίτησή του. Ο Αρμένιος πρωθυπουργός, από την πλευρά του, κατήγγειλε εκείνους που καλούν σε «πραξικόπημα» στη χώρα του.



Ένα άλλο ερώτημα που προκύπτει είναι αν θα σταματήσουν οι πολεμικοί στόχοι του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι το Μπακού ενδέχεται να επιδιώξει να προωθήσει το πλεονέκτημα που κέρδισε και να ξεκινήσει επιχειρήσεις στη νότια Αρμενία προκειμένου να δημιουργήσει εδαφική συνέχεια με τον θύλακα του Ναχιτσεβάν του Αζερμπαϊτζάν.

«Η Αρμενία θα αναγκαζόταν τότε να πάει σε πόλεμο», εκτιμά η Ντιμουλάν, η οποία επίσης προειδοποιεί για «ένα πραγματικό κίνδυνο κλιμάκωσης» σε αυτή την περιοχή που συνορεύει με το Ιράν.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ

Ειδήσεις σήμερα

Παράνομη και καταχρηστική η απεργία των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας - Κανονικά οι πτήσεις την Πέμπτη

Δίκη Πισπιρίγκου: «Η Ρούλα έχει καρδιολογικό πρόβλημα και αν συνεχίσει έτσι, έχει τρία χρόνια προσδόκιμο ζωής» λέει ιατροδικαστής

Μητσοτάκης στο CNN για συνάντηση με Ερντογάν: Να αφήσουμε πόρτα ανοιχτή ακόμη κι αν συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε