Το Ισραήλ ετοιμάζεται για χερσαία επίθεση στη Γάζα - Πάνω από 600 Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι νεκροί
Σε 350 ανέρχονται οι νεκροί στο έδαφος του Ισραήλ, ενώ 313 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν στη Γάζα - Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις ανακοίνωσαν ότι έπληξαν το σπίτι του επικεφαλής του τμήματος πληροφοριών της Χαμάς
Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδει ο Guardian, o στρατός του Ισραήλ εμφανίζεται σήμερα το πρωί να ετοιμάζεται για χερσαία επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ παράλληλα συνεχίζει τις επιχειρήσεις του για την απελευθέρωση των ομήρων και την εξουδετέρωση των μαχητών της Χαμάς που βρίσκονται ακόμη σε ισραηλινό έδαφος.
A series of explosions light up the Gaza skies, capping a day of violence that saw hundreds of people die and thousands injured since Hamas launched its surprise attack on Israel, authorities say. https://t.co/QHa2ScAxfj pic.twitter.com/I0gehzYvGT
— ABC News (@ABC) October 8, 2023
Ο ισραηλινός στρατός εκκενώνει ισραηλινούς οικισμούς στην περιοχή των συνόρων με τη Γάζα, όπως ανακοίνωσε σήμερα ο εκπρόσωπός του. Χιλιάδες άνθρωποι θα μεταφερθούν σε άλλα σημεία του Ισραήλ, δήλωσε ο Ρίτσαρντ Χεχτ. Ο στρατός κήρυξε απαγορευμένη ζώνη την περιοχή γύρω από την παράκτια λωρίδα. Υπάρχουν ακόμα οκτώ σημεία στο νότιο Ισραήλ όπου ο στρατός κάνει έρευνες για πιθανούς επιτιθέμενους, δήλωσε ο Χεχτ. Ο φράκτης στη Λωρίδα της Γάζας παραβιάστηκε σε 29 σημεία, τα οποία τώρα ελέγχονται.
Ο ισραηλινός στρατός δεν είναι σε θέση να δώσει συγκεκριμένους αριθμούς έως τώρα για τους Ισραηλινούς που κρατούνται όμηροι από μαχητές της Χαμάς. «Θα στείλουμε μια πολύ σκληρή απάντηση στη Χαμάς μετά από αυτήν την απάνθρωπη επίθεση», δήλωσε ο εκπρόσωπό του. «Είναι ένα τρομερό πρωινό». Ο Χεχτ δήλωσε ότι θα δοθούν οδηγίες στον πληθυσμό της Γάζας πριν από τις επιθέσεις σε στόχους της Χαμάς για να «αποφευχθούν οι παράπλευρες απώλειες». Ωστόσο δεν θα υπάρξει εκκένωση, δήλωσε. «Θα τους πούμε να πάνε βόρεια, να πάνε νότια, να πάνε ανατολικά». Αναφορικά με πιθανή χερσαία επίθεση, ο εκπρόσωπος δήλωσε ότι όλες οι επιλογές είναι στο τραπέζι. Τα συνοριακά περάσματα στη Γάζα καταστράφηκαν από τη Χαμάς, δήλωσε. «Δεν βιαζόμαστε να τα ξανοίξουμε».
Buildings collapsed after Israeli air strikes rocked the Gaza Strip following a surprise assault that combined gunmen crossing into Israel with a barrage of rockets fired from Gaza https://t.co/z4uQALyMYI pic.twitter.com/JMOxYL0LdH
— Reuters (@Reuters) October 7, 2023
Τη νύχτα που πέρασε οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) ανακατέλαβαν κτίρια που είχαν καταλάβει μαχητές της Χαμάς και διεξήγαγαν έρευνες πόρτα-πόρτα σε σπίτια για να βρουν τρομοκράτες που κρύβονταν.
Σήμερα το πρωί ανακοίνωσαν ότι έπληξαν το σπίτι του επικεφαλής του τμήματος πληροφοριών της Χαμάς.
The IDF struck the building of the head of "Hamas intelligence" pic.twitter.com/1E818Qhfu5
— NEXTA (@nexta_tv) October 8, 2023
Tο ισραηλινό πυροβολικό εξαπέλυσε επίσης πυρά το πρωί στο νότιο Λίβανο αφού η Χεζμπολάχ έθεσε στο στόχαστρό της τρεις θέσεις του ισραηλινού στρατού στην αμφισβητούμενη περιοχή των Αγροκτημάτων Σεμπάα. Η οργάνωση Χεζμπολάχ ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση με ρουκέτες και πυρά πυροβολικού στην υπό ισραηλινή κατοχή περιοχή σήμερα, λέγοντας ότι είναι «αλληλέγγυα» προς τον παλαιστινιακό λαό. Ανέφερε σε γραπτή ανακοίνωση ότι η επίθεση είχε στόχο τρία φυλάκια, συμπεριλαμβανομένης μιας «τοποθεσίας ραντάρ» στην περιοχή των Αγροκτημάτων Σεμπάα, μια λωρίδα γης που κατέχει το Ισραήλ από το 1967 και που ο Λίβανος διεκδικεί ως δική του.
Footage shows mortars fired from Lebanon landing in the Mount Dov area pic.twitter.com/qoVK9aEw3X
— Emanuel (Mannie) Fabian (@manniefabian) October 8, 2023
Τουλάχιστον 256 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη Λωρίδα της Γάζας στις ισραηλινές επιθέσεις που ακολούθησαν μετά την επίθεση που εξαπέλυσε η παλαιστινιακή ισλαμιστική οργάνωση Χαμάς κατά του Ισραήλ, όπως ανακοίνωσε σήμερα το υπουργείο Υγείας στη Γάζα.
Μεταξύ των νεκρών είναι 20 ανήλικοι, σύμφωνα με το υπουργείο, ενώ 1.788 Παλαιστίνιοι έχουν τραυματιστεί.
#WATCH | Gaza City: Aftermath of Israeli retaliation after Islamist movement Hamas attacked Israel, yesterday.
— ANI (@ANI) October 8, 2023
(Source: Reuters) pic.twitter.com/QWrQKgr0sb
Το χρονικό της πρωτοφανούς επίθεσης
Για λόγους που προκαλούν παγκόσμια απορία και έχουν τεθεί υπό διερεύνηση από το ίδιο το κράτος του Ισραήλ, τις πρώτες πρωινές ώρες της 7ης Οκτωβρίου 2023 οι Παλαιστίνιοι πραγματοποίησαν μία άνευ προηγουμένου αιφνιδιαστική, θεαματικά σχεδιασμένη και συντονισμένη επίθεση στους αντιπάλους τους.
Ο ξαφνικός καταιγισμός πυρών από τη Χαμάς έγινε με 5.000 ρουκέτες, οι οποίες έπληξαν στόχους σε διάφορα σημεία του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης ακόμη και της πρωτεύουσας της χώρας, το Τελ Αβίβ καθώς και την Ιερουσαλήμ. Ταυτόχρονα, οι κομάντο της Χαμάς εισέβαλαν στο ισραηλινό έδαφος χρησιμοποιώντας ακόμη και αλεξίπτωτα πλαγιάς, σκοτώνοντας αδιακρίτως και συλλαμβάνοντας ομήρους Ισραηλινούς, πολίτες και στρατιώτες.
"Barzilai" hospital in Ashkelon suffers missile hit. No injuries reported
— NEXTA (@nexta_tv) October 8, 2023
The Barzilai Medical Center in the southern city of #Ashkelon, #Israel was hit by a missile fired from the #Gaza Strip. The missile struck a bridge between buildings at the hospital.
There are no reports… pic.twitter.com/yQn20V1Pc9
Η ισραηλινή πλευρά, παρότι σε πρώτη φάση συνελήφθη κοιμώμενη, κινητοποίησε τάχιστα τον αμυντικό μηχανισμό της, εκκινώντας μια αντιστοίχως σφοδρή αντεπίθεση στους Παλαιστινίους αυτονομιστές. Το Ισραήλ, εκτός των στρατιωτικών επιχειρήσεων από ξηράς, θαλάσσης και αέρος, έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιο αποκλεισμού της Λωρίδας της Γάζας, διακόπτοντας την παροχή ηλεκτρισμού στην περιοχή.
Η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ εκδηλώθηκε ακριβώς 50 χρόνια και μία ημέρα μετά από το ξέσπασμα της αιματηρής αραβο-ισραηλινής σύγκρουσης η οποία ονομάστηκε «πόλεμος του Γιόμ Κιππούρ». Και, καθόλου τυχαία, η σύγκριση ανάμεσα στις δύο πολεμικές αναφλέξεις ήταν αυτόματη. Ως εκ τούτου εκτιμάται ότι η εν εξελίξει επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ είναι ήδη η πλέον φονική από την εποχή του Γιόμ Κιπούρ, ενός πολέμου που ξέσπασε στις 6 Οκτωβρίου του 1973 και προκάλεσε το θάνατο περίπου 2.800 Ισραηλινών και 8.000 στην επιτιθέμενη συμμαχία Αιγύπτου-Συρίας.
Στην τρέχουσα σύρραξη, στο πλευρό των μαχητών της Χαμάς έχει τεθεί το Ιράν. Με επίσημες ανακοινώσεις σε πανηγυρικό τόνο, η κυβέρνηση της Τεχεράνης συγχαίρει τη Χαμάς για την επίθεση στο Ισραήλ, τονίζοντας ότι προσδοκά την «απελευθέρωση της Παλαιστίνης από τους κατακτητές».
#Israel continues to strike the #Gaza Strip
— NEXTA (@nexta_tv) October 7, 2023
At the same time, Hamas spokesman Abu Obeida said that "the number of hostages we have is many times more than Netanyahu says."
Meanwhile, Hezbollah, a Lebanese terrorist group allied to Iran, Syria and Hamas, said it was ready to… pic.twitter.com/CmV9GrBrYp
Από την πλευρά του Ισραήλ, ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, σε ένα πρώτο διάγγελμα αμέσως μετά τον αιφνιδιασμό, απάντησε στην πρόκληση της Χαμάς προαναγγέλοντας μια μακρά και λυσσαλέα αντεπίθεση, «έως την τελική νίκη του Ισραήλ», όπως είπε χαρακτηριστικά.
«Πολίτες του Ισραήλ. Βρισκόμαστε σε πόλεμο» ήταν οι πρώτες λέξεις που πρόφερε ο Νετανιάχου στο βιντεοσκοπημένο μήνυμά του. «Αυτό που γίνεται δεν είναι μια επιχείρηση, δεν είναι κλιμάκωση. Είναι πόλεμος. Σήμερα το πρωί [σσ: 7/10/2023] η Χαμάς εξαπέλυσε μια αιφνιδιαστική, δολοφονική επίθεση ενάντια στο κράτος του Ισραήλ και τους πολίτες του. Αυτό ζούμε από σήμερα και από τις πρώτες πρωινές ώρες.
» Έχω συγκαλέσει σύσκεψη των επικεφαλής του συστήματος ασφαλείας της χώρας. Κατ' αρχάς έδωσα εντολή να εκκαθαριστούν οι περιοχές όπου έχουν εισχωρήσει οι τρομοκράτες -και αυτή η επιχείρηση εκτελείται τις ώρες αυτές.
A series of explosions light up the Gaza skies, capping a day of violence that saw hundreds of people die and thousands injured since Hamas launched its surprise attack on Israel, authorities say. https://t.co/QHa2ScAxfj pic.twitter.com/I0gehzYvGT
— ABC News (@ABC) October 8, 2023
» Την ίδια στιγμή, διέταξα εκτενή κινητοποίηση των εφεδρειών μας και την εκκίνηση πολεμικής αντεπίθεσης. Με δυνάμεις και εύρος που ο εχθρός δεν έχει ξαναδεί ποτέ μέχρι σήμερα.
Ο εχθρός θα πληρώσει πιο ακριβά από ποτέ. Στο μεταξύ, καλώ τους πολίτες του Ισραήλ να υπακούουν πλήρως στις οδηγίες του στρατού και της πολιτοφυλακής. Είμαστε σε πόλεμο και θα τον κερδίσουμε».
Στον ίδιο τόνο με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ σε δηλώσεις του αποκάλεσε «θανάσιμο σφάλμα» την επίθεση της Χαμάς. Εννοώντας, προφανώς, ότι οι Ισραηλινοί δεν θα σταματήσουν την αντεπίθεση εάν δεν εξολοθρεύσουν πλήρως την αυτονομιστική οργάνωση, η οποία ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας τα τελευταία 15 χρόνια. Ωστόσο, είναι προφανές ότι, εκτός από τις έμψυχες και υλικές απώλειες, το γόητρο του Ισραήλ έχει δεχθεί συντριπτικό πλήγμα από τον αιφνιδιασμό της Χαμάς, δεδομένου ότι οι υπηρεσίες εθνικής ασφαλείας, αντικατασκοπείας, πρόληψης εχθρικών κινήσεων κ.ο.κ. του Ισραήλ θεωρούνται οι καλύτερες και πιο αποτελεσματικές του κόσμου.
IDF publishes the names of 26 soldiers killed in the fighting on the Gaza border pic.twitter.com/rmXdC6qp7H
— Emanuel (Mannie) Fabian (@manniefabian) October 8, 2023
Διεθνείς αντιδράσεις
Σε ό,τι αφορά στις διεθνείς αντιδράσεις από τη νέα ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή και αυτή τη φορά με το Ισραήλ να βρίσκεται άμεσα στο επίκεντρο -για ακόμη μία φορά στην ιστορία του, η Δύση τάχθηκε σύσσωμη στο πλευρό των αμυνόμενων. Ενδεικτικά, η αντίδραση του Προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, βάσει της δήλωσής του ήταν ότι «ολόκληρος ο κόσμος παρακολουθεί φρικιαστικές εικόνες. Χιλιάδες ρουκέτες πέφτουν σαν βροχή σε πόλεις του Ισραήλ. Οι τρομοκράτες της Χαμάς δεν σκοτώνουν μόνο Ισραηλινούς στρατιώτες, αλλά και πολίτες σε δρόμους και σπίτια. Αυτό είναι απαράδεκτο και ασυγχώρητο. Το Ισραήλ έχει το δικαίωμα να αμυνθεί και να αυτοπροστατευθεί -τελεία και παύλα. Το πρωί μίλησα με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου για τις φρικτές και συνεχιζόμενες επιθέσεις στο Ισραήλ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες καταδικάζουν απερίφραστα αυτή την τρομακτική επίθεση κατά του Ισραήλ από τους τρομοκράτες της Χαμάς που εδρεύουν στη Γάζα. Κατέστησα σαφές στον Νετανιάχου ότι είμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε όλα τα κατάλληλα μέσα υποστήριξης στην κυβέρνηση και τον λαό του Ισραήλ. Η τρομοκρατία δεν δικαιολογείται ποτέ. Το Ισραήλ έχει δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του και τον λαό του. Οι Ηνωμένες Πολιτείες απευθύνουν προειδοποίηση σε οποιοδήποτε άλλο, εχθρικό προς το Ισραήλ κράτος, το οποίο επιδιώκει να επωφεληθεί από αυτή την κατάσταση: Η υποστήριξη της κυβέρνησής μου για την ασφάλεια του Ισραήλ είναι ακλόνητη και ανυποχώρητη. Οι σκέψεις μας, οι δικές μου και της Τζιλ, βρίσκονται μαζί με όλες τις οικογένειες που έχουν πληγωθεί από τη βία. Είμαστε συντετριμμένοι από τις ζωές που χάθηκαν με τραγικό τρόπο και ελπίζουμε σε ταχεία ανάρρωση όλων όσοι τραυματίστηκαν. Μαζί με το επιτελείο μου παρακολουθούμε στενά την κατάσταση και θα παραμείνω σε επαφή με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου».
Από την πλευρά της η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε σαν «τρομοκρατία του χειρίστου είδους» την επίθεση της Χαμάς, η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Ανναλένα Μπέρμποκ σχολίασε ότι «η βία και οι ρουκέτες εναντίον αθώων πολιτών πρέπει να σταματήσουν τώρα», ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν καταδίκασε κατηγορηματικά την ενέργεια της Χαμάς και πρόσθεσε ότι «εκφράζω την πλήρη συμπαράστασή μου στα θύματα, τις οικογένειες και τους αγαπημένους τους», ενώ ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Μιχαήλ Μπογδάνοφ, επισήμανε ότι «ανυπερθέτως τασσόμαστε πάντοτε υπέρ της αυτοσυγκράτησης».
Εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, με ανάρτησή του στο «X» (Twitter) δήλωσε τα εξής: «Καταδικάζω σθεναρά τη σημερινή αποτρόπαια τρομοκρατική επίθεση εναντίον του Ισραήλ, η οποία προκάλεσε μεγάλο αριθμό απωλειών μεταξύ των αμάχων. Στεκόμαστε στο πλευρό του λαού του Ισραήλ και υποστηρίζουμε πλήρως το δικαίωμά του στην αυτοάμυνα».
Για «μια από τις πιο τραγικές ημέρες της ιστορίας του Ισραήλ» έκανε λόγο σήμερα ο Ύπατος Εκπρόσωπος Ζοζέπ Μπορέλ. Σημείωσε ότι συνομίλησε με τον τον Υπουργό Εξωτερικών του Ισραήλ Έλι Κοέν και εξέφρασε «την αλληλεγγύη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την καταδίκη μας της βίας και της τρομοκρατίας».
«Όπως δηλώσαμε στη δήλωση των 27 που εκδόθηκε νωρίτερα, η ΕΕ στέκεται αλληλέγγυα με το Ισραήλ, το οποίο έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, απέναντι σε τέτοιες βίαιες και αδιάκριτες επιθέσεις» προσέθεσε. Επίσης, ο κ. Μπορέλ συνομίλησε με τον Παλαιστίνιο πρωθυπουργό Μοχάμαντ Στάγεχ και ζήτησε «από την Παλαιστινιακή Αρχή να συμβάλει στην άμεση παύση των εχθροπραξιών και να προωθήσει το συμφέρον του παλαιστινιακού λαού και τη φιλοδοξία ολόκληρης της περιοχής για ασφάλεια και σταθερότητα». «Προτεραιότητα τώρα είναι να σταματήσει αμέσως η βία και να αποκλιμακωθεί, καθώς και να απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι» υπογράμμισε.
Συμπλήρωσε ότι «πηγή ανησυχίας υπήρξε επίσης η ασφάλεια του διπλωματικού μας προσωπικού της ΕΕ». Ο Ύπατος Εκπρόσωπος, όπως ανέφερε, ήταν σε επαφή όλη την ημέρα εχθές Σάββατο με την Αντιπροσωπεία και όλο το προσωπικό είναι αυτή τη στιγμή ασφαλές, όπως και το πολιτικό προσωπικό των αποστολών της κοινής πολιτικής και ασφάλειας (CSDP) στο πεδίο. «Συντονίζουμε επίσης προξενικές υπηρεσίες και υπηρεσίες ασφαλείας για τους πολίτες της ΕΕ, σε επαφή με τα κράτη μέλη» τόνισε. Ο Ύπατος Εκπρόσωπος επισήμανε ότι «το μέγεθος της επίθεσης έχει αιφνιδιάσει τη διεθνή κοινότητα, αλλά γνωρίζαμε ότι η πρόοδος χωρίς ειρήνη δεν ήταν βιώσιμη».
Οι καταβολές της σύγκρουσης
Ως προς τις καταβολές της σύγκρουσης, ασφαλώς η Λωρίδα της Γάζας είναι μια ιδιαιτέρως εύφλεκτη ζώνη της Μέσης Ανατολής, διαχρονικά. Πρόκειται για μια περιοχή επιμήκη στα παράλια της Μεσογείου, η οποία συνορεύει με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, έκτασης μόλις 365 τετ. χλμ. Η Γάζα είναι μία από τις πιο πυκνοκατοικημένα και φτωχά μέρη του κόσμου (η ανεργία υπερβαίνει το 50%), όπου διαβιούν 2,3 εκατ. Παλαιστίνιοι. Ύστερα από τις εκλογές του 2007, τη διοίκηση της Γάζας ανέλαβε η οργάνωση Χαμάς -μολονότι από το 1967, τόσο αυτή όσο και η Δυτική Όχθη του Ιορδάνη -δηλαδή τα εδάφη που συναπαρτίζουν το Παλαιστινιακό κράτος- βρίσκονται υπό ισραηλινή κατοχή.
Η εχθρότητα ανάμεσα στους Παλαιστινίους και τους Ισραηλινούς είναι διαρκής και αμείωτη. Οι αψιμαχίες και οι συγκρούσεις, ποικίλης έντασης, ουσιαστικά δεν έχουν σταματήσει ποτέ. Ωστόσο, ύστερα από το τελευταίο σοβαρό θερμό επεισόδιο, το 2021, με την παρέμβαση της Αιγύπτου, του Κατάρ και του ΟΗΕ, είχε επιτευχθεί ένας κάποιος κατευνασμός. Μάλιστα, το Ισραήλ χορήγησε άδειες εργασίας σε μερικές χιλιάδες Παλαιστινίους της Γάζας, οι οποίοι απέκτησαν έτσι μια βιοποριστική διέξοδο, ενώ υπήρξε παράλληλα και μια ορισμένη χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων από τις ισραηλινές δυνάμεις.
Παρόλ' αυτά, οι διαδηλώσεις των Παλαιστινίων στην περίφραξη που χωρίζει τη Γάζα από το Ισραήλ δεν σταμάτησαν. Και, εν τέλει, αποδείχθηκαν ένα προανάκρουσμα των καθαυτό πολεμικών επιχειρήσεων που εκδηλώθηκαν με τις επιθέσεις της Χαμάς, το πρωί της 7ης Οκτωβρίου 2023. Δίνοντας το έναυσμα για το ξέσπασμα ενός πολέμου που, βάσει των δηλώσεων Νετανιάχου, θα είναι μακροχρόνιος και αδυσώπητος.
Ειδήσεις σήμερα
Άνοιξαν στις 7 οι κάλπες για τις αυτοδιοικητικές εκλογές - Πώς και πού ψηφίζουμε
Ο Νετανιάχου ορκίζεται «εκδίκηση» για την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ – Πάνω από 480 Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι νεκροί
Ανάλυση BBC: Πώς φτάσαμε στον πόλεμο Ισραήλ - Χαμάς και η διαμάχη για το τέμενος αλ Άκσα
Περιφερειακές & Δημοτικές Εκλογές 2023
- Πώς ψηφίζω & Πού ψηφίζω: Μάθετε πού και πώς ψηφίζετε βήμα-βήμα
- Οδηγός για τις Δημοτικές & Περιφερειακές Εκλογές 2023
- Όλες οι Ειδήσεις για τις Δημοτικές Εκλογές 2023
- Δείτε LIVE τα αποτελέσματα των Περιφερειακών & Δημοτικών Εκλογών 2023
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr