Πόλεμος στο Ισραήλ: Άμεση ανάλυση του Guardian - H επίθεση της Χαμάς άλλαξε βίαια την διπλωματία στη Μέση Ανατολή

«Το Ιράν θέλει να καταστήσει αδύνατο για τη Σαουδική Αραβία να συνάψει συμφωνία με το Ισραήλ, την ώρα που οι άλλοι "παίκτες" στην περιοχή δεν μπορούν να αντέξουν ένα χάος στη Γάζα», γράφει ο Πάτρικ Γουίντουρ , διπλωματικός συντάκτης της βρετανικής εφημερίδας «Guardian». Kαθώς ο αριθμός των νεκρών αυξάνεται και από τις δύο πλευρές και οι συνέπειες για την ασφάλεια της περιοχής πολλαπλασιάζονται, το Ισραήλ «δείχνει» την Τεχεράνη για την ενορχήστρωση των επιθέσεων της Χαμάς το περασμένο Σάββατο στη Λωρίδα της Γάζας.

Οι επιθέσεις μπορεί να γεννήθηκαν από θυμό, ειδικά ύστερα από την πολύμηνη στρατηγική του κυβερνητικού συνασπισμού Νετανιάχου, συμπεριλαμβανομένων των προκλήσεων στο τέμενος αλ Ακσά, αλλά και το Ιράν με τις δυνάμεις του να υποστηρίζουν έναν πιο μακροπρόθεσμα στρατηγικό στόχο: να παγώσουν το σχέδιο των ΗΠΑ που οδήγησε σε μια προσπάθεια για την επίτευξη εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ, μια κίνηση που θα εδραίωνε την Ουάσινγκτον στη Μέση Ανατολή – και στα «μάτια» του Ιράν θα στερούσε από τους Παλαιστινίους τον τελευταίο χορηγό υπό την επιρροή του. 

Απώτερος στόχος της Τεχεράνης είναι να αποσταθεροποιήσει την περιοχή και να καταστήσει σχεδόν αδύνατη για τη Σαουδική Αραβία τη σύναψη συμφωνίας. Το Ισραήλ, αντιθέτως, θέλει να συρρικνώσει την παλαιστινιακή σύγκρουση σε διπλωματικό επίπεδο, όπως στην περίπτωση του πολέμου του Γιομ Κιπούρ.  Η βοήθεια του Κατάρ που τροφοδοτεί τη Γάζα είναι το ένα σκέλος αυτής της στρατηγικής. Πριν λίγα 24ωρα, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, έστειλε διακριτικά μια κωδικοποιημένη προειδοποίηση στο Ριάντ στέλνοντας το μήνυμα ότι, οποιοδήποτε κράτος του Κόλπου υποστήριζε τις ΗΠΑ, θα ...πόνταρε σε λάθος άλογο.

«Η οριστική στάση της Τεχεράνης είναι ότι οι κυβερνήσεις που δίνουν προτεραιότητα στο στοίχημα της εξομάλυνσης με το σιωνιστικό καθεστώς θα υποστούν απώλειες», ανέφερε ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, σε δηλώσεις του που μεταδόθηκαν από τα κρατικά και ημιεπίσημα ΜΜΕ του Ιράν.

«Όπως λένε οι Ευρωπαίοι, ποντάρουν σε «λάθος άλογο». Η οικονομία της Σαουδικής Αραβίας που αναμένεται να υποστεί φέτος απώλειες, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα λόγω των περικοπών στην παραγωγή πετρελαίου, θέλει διακαώς ξένες επενδύσεις ποντάροντας με πάθος στην τεχνολογική δυναμική του Ισραήλ.  Το εμπόριο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων με το Ισραήλ διπλασιάστηκε στα 2,56 δισ. δολάρια το 2022 μετά τη σύναψη συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με τη χώρα.  Αλλά και το Ριάντ, ήθελε να έχει νέες αμυντικές αμερικανικές εγγυήσεις , παρόμοιες αν όχι καλύτερες με αυτές που δόθηκαν στο Μπαχρέιν τον Σεπτέμβριο, και πρόσβαση σε μη στρατιωτική πυρηνική ενέργεια.

Χρειάζεται επίσης κάτι απτό για την επανέναρξη των συνομιλιών Ισραήλ-Παλαιστίνιων.  Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, επρόκειτο να τα συζητήσει όλα αυτά με τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν σε προγραμματισμένη περιοδεία του, την επόμενη εβδομάδα.  

Τώρα με την έναρξη των εχθροπραξιών στη Γάζα , οι κίνδυνοι έχουν πολλαπλασιαστεί. Η Χαμάς έδειξε τα... δόντια της επεκτείνοντας τη βάση της και πέρα από τη Γάζα. Η αρχική απάντηση του Ριάντ στην επίθεση της Χαμάς, με την οποία έχει λίγες επαφές, ήταν η πρώτη κρίσιμη ένδειξη για το πώς έβλεπε η Σαουδική Αραβία τις διπλωματικές συνέπειες. Αυτή η κίνηση όμως δεν ήταν διόλου ενθαρρυντική για το Ισραήλ.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας τόνισε ότι υπάρχει μία άνευ προηγουμένου κατάσταση μεταξύ ορισμένων παλαιστινιακών φατριών και των δυνάμεων κατοχής και κάλεσε όλες τις πλευρές για αυτοσυγκράτηση.

Στη συνέχεια όμως υπενθύμισε «τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις της για τους κινδύνους από την έκρηξη της κατάστασης ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης κατοχής, της στέρησης του παλαιστινιακού λαού από τα νόμιμα δικαιώματά του και της επανάληψης των συστηματικών προκλήσεων κατά των ιερών του τόπων».

Προέτρεψε επίσης τη διεθνή κοινότητα να ξαναρχίσει μια αξιόπιστη ειρηνευτική διαδικασία που βασίζεται σε μία «λύση δύο κρατών».  Το Κατάρ δεν έδειξε ιδιαίτερα προθυμία για κάτι τέτοιο λέγοντας ότι το Ισραήλ είναι «αποκλειστικά υπεύθυνο για τη συνεχιζόμενη κλιμάκωση λόγω των συνεχών παραβιάσεων των δικαιωμάτων του παλαιστινιακού λαού, συμπεριλαμβανομένων των πρόσφατων εισβολών στο τέμενος αλ Ακσά υπό την προστασία της ισραηλινής αστυνομίας».

Έκτοτε ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας συνομιλεί με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, τον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ, Ζοζέφ Μπορέλ και κάθε ομόλογό του στον Κόλπο.  Οι καρποί αυτών των συνομιλιών θα φανούν όταν το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συνεδριάσει εκτάκτως και θα ακουστούν επανειλημμένες εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση. Ωστόσο, πολλοί διπλωμάτες αναγνωρίζουν ότι πληρώνουν ένα τίμημα επειδή επέτρεψαν στην κρίση του Μεσανατολικού να γλιστρήσει στο πίσω μέρος της ατζέντας τους. Η πραγματική διπλωματική δουλειά θα γίνει «ιδιωτικά».  

Βραχυπρόθεσμα, η Τουρκία και η Αίγυπτος θα λειτουργήσουν ως μεσολαβητές. Η Αίγυπτος, που αντιμετωπίζει εκλογές σε δύο μήνες, δεν μπορεί να αντέξει το χάος στη Γάζα. Πρωταρχικός στόχος της Χαμάς είναι να δείξει στο Ισραήλ την τιμωρία του.

Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος της ταξιαρχίας της Χαμάς αλ-Κασάμ, Αμπού Ουμπάιντα, δήλωσε: «Ο αριθμός των Ισραηλινών αιχμαλώτων είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που ανακοίνωσε ο Μπένζαμιν Νετανιάχου». Από την πλευρά της, η Χεζμπολάχ έχει στείλει ένα μήνυμα μέσω της Αιγύπτου στο Ισραήλ σχετικά με τις πιθανές συνέπειες μιας γενικευμένης επίθεσης στη Γάζα.

Οι ΗΠΑ, προτρέπουν το Ισραήλ να ρίξει τους τόνους να σταματήσει μια χερσαία επίθεση και να βασιστεί σε μέτρα όπως η διακοπή της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στη Γάζα προκειμένου να αναγκάσει τη Χαμάς να διαπραγματευτεί.

Στο εσωτερικό του Ισραήλ υπάρχουν επίσης «φωνές» που ζητούν ηρεμία, λέγοντας ότι μετά από ένα τέτοιο σφάλμα σε θέματα ασφαλείας, απαιτείται μια κυβέρνηση ενότητας που θα επιτρέψει στον Νετανιάχου να τερματίσει την καταστροφική του εξάρτηση από εξτρεμιστές για να παραμείνει στην εξουσία. Με τις ζωές τόσων πολλών ομήρων να διακυβεύονται, η τιμωρία θα πρέπει να δοθεί προσεκτικά στη Χαμάς. Οι δεξιότητες πολιτικής επιβίωσης του Νετανιάχου είναι γνωστές, αλλά θα είναι δύσκολο να αποφευχθεί η ευθύνη για ένα τέτοιο φιάσκο.

Η Γκόλντα Μέιρ αποχώρησε από την πρωθυπουργία μέσα σε έξι μήνες στη διάρκεια του πολέμου του Γιομ Κιπούρ, δίνοντας τη θέση της στον Μεναχέμ Μπέγκιν, ο οποίος στο Καμπ Ντέιβιντ κατέληξε σε συμφωνία με τον Αιγύπτιο πρόεδρο, Ανουάρ Σαντάτ το 1978. Ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ ξέσπασε στις 6 Οκτωβρίου του 1973, γνωστός και ως Δ’ Αραβοϊσραηλινός Πόλεμος, στην επέτειο του οποίου, η Χαμάς εξαπέλυσε την μεγάλης κλίμακας, αιφνιδιαστική επίθεση κατά του Ισραήλ.

Στην πιο ιερή γιορτή των Εβραίων, την ημέρα του Εξιλασμού, ήταν μια κρίση εμπιστοσύνης στην πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της χώρας. Η τότε πρωθυπουργός Γκόλντα Μέιρ και ο υπουργός Άμυνας, Mοσέ Νταγιάν παραιτήθηκαν. Αυτή τη στιγμή, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς να επαναλαμβάνεται ένα αντίστοιχο σενάριο.


Ειδήσεις σήμερα

Η στρατηγική της ΝΔ στον β’ γύρο - Παγιωμένη κυριαρχία σε περιφέρειες και δήμους, πού αναμένονται «δύσκολες» μάχες

Παρέμβαση του Αρείου Πάγου για τις δηλώσεις Μπέου κατά Κασσελάκη

Ζέστη με θερμοκρασίες έως 30 βαθμούς από σήμερα - Πού θα έχουμε φθινοπωρινές βροχές