Φιλί και διπλωματία: Από τον Μπρέζνιεφ και τη Μέρκελ, ως τον «γύπα» Κροάτη υπουργό Εξωτερικών

Η «χυλόπιτα» που σέρβιρε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, στον Αμερικανό ομόλογό του, Άντονι Μπλίνκεν ο οποίος αποτόλμησε μια αγκαλιά, ήταν ένα άτυπο διπλωματικό επεισόδιο. Κατά κάποιο τρόπο όμως συνέπεσε με ένα άλλο κρούσμα αμφιλεγόμενων δημοσίων διαχύσεων μεταξύ υπουργών Εξωτερικών. Με κοινό στοιχείο την άρνηση της μίας πλευράς να συναινέσει, αποδεχόμενη το επιπλέον βήμα οικειότητας, με το συμβολισμό του «και ό,τι ήθελε προκύψει» περαιτέρω.
Το δεύτερο περιστατικό είχε προηγηθεί κατά μερικά 24ωρα της αμήχανης στιγμής μεταξύ Μπλίνκεν και Φιντάν στην Άγκυρα. Έλαβε χώρα στη Σύνοδο υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο Βερολίνο, όταν ο, μάλλον υπερβολικά ενθουσιώδης Κροάτης Γκόρνταν Γκρλιτς-Ράντμαν αποπειράθηκε να φιλήσει την Γερμανίδα Αναλένα Μπέρμποκ.

Η κίνηση του 65χρονου υπουργού Εξωτερικών της Κροατίας, με το βλέμμα ενός εξωτερικού παρατηρητή χαρακτηρίστηκε από ένα μίγμα αφέλειας, απρέπειας και γενετήσιας ορμής. Εξού και η Μπέρμποκ έκανε στιγμιαία προσποίηση, περιορίζοντας τον Γκρλιτς-Ράντμαν σε ένα φιλί στο μάγουλο. Αργότερα και κατόπιν του σάλου που ξεσηκώθηκε διεθνώς, καθώς ΜΜΕ και social media ξεσηκώθηκαν κατά του Κροάτη πολιτικού, τον οποίον παρουσίασαν λίγο-πολύ σαν επίδοξο βιαστή, εκείνος ζήτησε συγνώμη. Λέγοντας περίπου ότι «εμείς οι υπουργοί συνηθίζουμε να χαιρετάμε ο ένας τον άλλον φιλικά. Εάν κάποιος είδε κάτι κακό σε αυτό, τότε ας με συγχωρήσει για την αδεξιότητα».

H προκλητική διαφήμιση της Benetton
Ωστόσο, τα ως άνω περιστατικά υπενθυμίζουν ότι οι εκδηλώσεις φιλίας, στοργής κ.ο.κ. μεταξύ πολιτικών και δη σε δημόσια θέα εξακολουθούν να γράφουν μια ξεχωριστή ιστορία. Την οποίαν, μάλιστα, η γνωστή και μη εξαιρετέα Benetton είχε αξιοποιήσει δημιουργικά για μία από τις εσκεμμένα προκλητικές διαφημιστικές εκστρατείες της.

Το 2011 η Benetton λάνσαρε την καμπάνια «Ξε-μίσος» (Unhate), με μια σειρά φωτογραφιών στις οποίες απεικονίζονταν εγκάρδιοι εναγκαλισμοί ή και φιλιά μεταξύ πολιτικών και θρησκευτικών ηγετών από διάφορες χώρες του πλανήτη. Στην πλειονότητά τους, τα στιγμιότυπα αυτά ήταν πλαστά, ως προϊόντα φωτομοντάζ, εφόσον οι περισσότεροι από τους απεικονιζομένους προέδρους, πρωθυπουργούς κ.λπ. όχι να αγκαλιάσουν και να φιλήσουν δεν ήθελαν τους ομολόγους τους, αλλά μόλις και μετά βίας θα άντεχαν να τους βλέπουν στα μάτια τους δια ζώσης.

Μεταξύ άλλων, η Benetton παρουσίαζε τον Μπαράκ Ομπάμα (ΗΠΑ) να φιλά τον Ούγκο Τσάβες (Βενεζουέλα), πάλι τον Ομπάμα με τον Κινέζο Χου Ζιντάο, τον τότε ηγέτη της Βορείου Κορέας Κιμ Γιόνγκ-ιλ σε θερμό εναγκαλισμό με τον Λι Μιούνγκ-μπακ της Νότιας Κορέας, αλλά και τον Πάπα Βενέδικτο τον 16ο να φιλά στα χείλη τον Αιγύπτιο Ιμάμη Αχμέντ ελ Ταγιέμπ.

Με την τελευταία εικόνα το Βατικανό εξεμάνη και απαίτησε από την Benetton να την αποσύρει πάραυτα. Η ιταλική φίρμα συμμορφώθηκε -εξάλλου είχε επιτύχει απολύτως το σκοπό της, ο οποίος ήταν, προφανώς, να προκαλέσει οικουμενικό ντόρο, κατά την πάγια διαφημιστική τακτική της. Στο κάτω-κάτω, πόσο πιο σόκιν ήταν η φανταστική απεικόνιση της συμφιλίωσης ανάμεσα σε δύο ηγετικές φυσιογνωμίες διαφορετικών θρησκευμάτων, από προηγούμενες καμπάνιες της Benetton, όπως πχ τις αλησμόνητες αφίσες με τα δύο άλογα τη στιγμή της αναπαραγωγικής συνεύρεσής τους;

Εικόνες συμβολικής συμφιλίωσης
Καθώς η Benetton απέσυρε την εικόνα του φιλιού μεταξύ Πάπα και Ιμάμη, εξέδωσε μια ανακοίνωση, η οποία περιείχε, εν είδει πονηρού λογοπαιγνίου, τη λέξη «διέγερση». Για την ακρίβεια, οι υπεύθυνοι PR της εταιρείας ανέφεραν μεταξύ άλλων ότι «δημιουργήσαμε μερικές εικόνες συμβολικής συμφιλίωσης, προκειμένου να επιτύχουμε τη διέγερση στοχασμού γύρω από το πώς η πολιτική, η θρησκευτική πίστη, οι ιδεολογίες, όποτε τυχαίνει να είναι αποκλίνουσες και αμοιβαία αντίπαλες, μπορούν παρόλ' αυτά να οδηγήσουν σε διάλογο και προσέγγιση».

Μεταξύ των φωτογραφιών που χρησιμοποίησε η Benetton, η πιο ρεαλιστική ήταν αναμφίβολα το φιλί ανάμεσα στον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί και την Γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ. Ασχέτως εάν η συγκεκριμένη εικόνα ήταν αληθινή ή ψηφιακά επεξεργασμένη, οι εναγκαλισμοί της Μέρκελ με τον Σαρκοζί υπήρξαν συχνοί και πολυάριθμοι. Σε βαθμό που οι δυο τους να θεωρούνται «ζευγάρι» -ως προς την πολιτική πάντα- και, μάλιστα, με το δικό τους ενιαίο επώνυμο «Μερκοζί».

Είναι αλήθεια, πάντως, ότι η Άνγκελα Μέρκελ συνήθιζε να δείχνει τη φιλία και την εύνοιά της σε άλλους πολιτικούς ηγέτες ανταλλάσσοντας φιλιά μαζί τους. Τα αντίστοιχα στιγμιότυπα είναι πάμπολλα, με τη Μέρκελ, μια γυναίκα μάλλον αδέξια και συνεσταλμένη, να εναγκαλίζεται εγκαρδίως με τον Μπαράκ Ομπάμα, με Βρετανούς πρωθυπουργούς, με τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ κ.α.

Ο Γιούνκερ, με τη σειρά του, βοηθούσης και της τάσης του να ενδίδει στο αλκοόλ, υπήρξε χαρακτηριστικό παράδειγμα αυθορμησίας και διαχυτικότητας, παρακάμπτοντας συχνά το πρωτόκολλο και την εθιμοτυπία, προκειμένου να εκφράσει τα συναισθήματά του με σφιχτές αγκαλιές και φιλιά.

Βεβαίως, τα πιο βαρυσήμαντα φιλιά στην ιστορία της παγκόσμιας διπλωματίας έχουν καταγραφεί με έναν από τους δύο πρωταγωνιστές να είναι Σοβιετικός. Κι αυτό διότι η κομμουνιστική εκδοχή της εθιμοτυπίας προέβλεπε το «συντροφικό φιλί», το οποίο αποτελούσε συμβολική απόδειξη σύμπνοιας και ταύτισης απόψεων στο δρόμο προς τον σοσιαλιστικό/κομμουνιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας.

Από αυτή την άποψη, το πλέον γνωστό, σε βαθμό που να θεωρείται αρχέτυπο και κομμάτι της ποπ κουλτούρας προ της Πτώσης του Τείχους το 1989, ήταν το παθιασμένο φιλί στο στόμα που αντάλλαξε ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ με τον Έριχ Χόνεκερ. Επικεφαλής της ΕΣΣΔ και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας αντίστοιχα, οι δύο ηλικιωμένοι άντρες δεν δίστασαν να αγνοήσουν παγερά κάθε ταμπού και να φωτογραφηθούν στην τρυφερή στιγμή τους, στην επέτειο των 30 ετών από τη σύσταση της Ανατολικής Γερμανίας, τον Οκτώβριο του 1979.

Ασφαλώς όμως δεν θα πρέπει να παραληφθεί ένα άλλο διάσημο φιλί του Μπρέζνιεφ -αν και όχι τόσο ορμητικό όσο εκείνο που έδωσε στον Χόνεκερ- με τον Αμερικανό Πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ. Οι δύο υπερδυνάμεις, παρά τον σκληρό Ψυχρό Πόλεμο που συνεχιζόταν με αμείωτη ένταση ανά τις δεκαετίες, συνήψαν τη Συνθήκη SALT II στην Αυστρία, τον Ιούνιο του 1979. Το κλείσιμο της συμφωνίας, ύστερα από δύο ημέρες διαβουλεύσεων, επισφραγίστηκε πανηγυρικά με τον εναγκαλισμό και τα φιλιά Μπρέζνιεφ-Κάρτερ.

Επιστρέφοντας όμως στον κομμουνιστικό κόσμο, δεν ήταν μόνο τα φιλιά που δόθηκαν, αλλά και τα φιλιά που αποκρούστηκαν και ματαιώθηκαν εκείνα που έμειναν σαν μνημεία της ιστορίας. Προεξάρχοντος εκείνου που απέφυγε ο Μάο Τσε Τουνγκ, απωθώντας τον διάδοχο του Ιωσήφ Στάλιν, Νικίτα Χρουστσόφ. Ο Σοβιετικός ηγέτης είχε προσφερθεί να φιλήσει τον πανίσχυρο Κινέζο, εκείνος όμως απέστρεψε το πρόσωπο, πισωπάτησε και αντέτεινε απλώς το δεξί του χέρι, για μια ψυχρή και τυπική χειραψία. Αποδεικνύοντας όμως, έστω και από την ανάποδη, ότι το φιλί στις διεθνείς σχέσεις μπορεί να φαίνεται ότι αφθονεί, ποτέ όμως δεν σπαταλιέται.

Ειδήσεις σήμερα:

Τουλάχιστον 14 μετανάστες έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας πυρκαγιάς σε παραγκούπολη στη Χιλή

Νετς - Μπακς 125-129: Κυρίαρχος ο Γιάννης με 36 πόντους «εκτέλεσε» το Μπρούκλιν - Δείτε βίντεο

Πάνω από το 60% των ιατρικών εγκαταστάσεων της Γάζας εκτός λειτουργίας, σὐμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Παλαιστίνης