Νίκος Μπογονικολός: O Έλληνας κατάσκοπος που... γύρισε από τη Μόσχα θα δικαστεί στις ΗΠΑ
03.01.202418:37
Η ιστορία του επιχειρηματία της Aratos Group που κρατείται σε φυλακές του Παρισιού - Φέρεται να διακίνησε «ευαίσθητες τεχνολογίες» αμερικανικής κατασκευής που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη πανίσχυρων κβαντικών υπολογιστών και πυραυλικών συστημάτων από τη Ρωσία
Τον Φεβρουάριο του 2023 ο Νίκος Μπογονικολός θεωρούνταν από τους ανθρώπους-κλειδιά του ΝΑΤΟ για τον αμυντικό εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας. Τον Φεβρουάριο του 2024 θα οδηγηθεί σιδηροδέσμιος στις ΗΠΑ για να δικαστεί για συνωμοσία υπέρ της Ρωσίας και λαθρεμπόριο στρατιωτικών τεχνολογιών αμερικανικής προέλευσης, καθώς και τεχνολογιών διπλής χρήσης για να βοηθήσει τη ρωσική άμυνα και ασφάλεια. Ο επικεφαλής της Aratos Group, ο οποίος είχε συλληφθεί τον Μάιο στη Γαλλία μετά την άσκηση ποινικών διώξεων από το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο του Μπρούκλιν, κρατείται έως σήμερα στο Παρίσι. Πρόσφατα ο Γάλλος εισαγγελέας τού ανακοίνωσε την απόφαση να εκδοθεί στις ΗΠΑ, κάτι που ο Μπογονικολός περίμενε να συμβεί.
Πλέον, μετά την υπογραφή της έκδοσης από τον πρωθυπουργό της Γαλλίας, ο σχετικός φάκελος αποστέλλεται στις αμερικανικές αρχές και συντάσσεται πρωτόκολλο για τη μεταφορά του κρατουμένου σε αμερικανικό έδαφος. Αυτή η διαδικασία αναμένεται να διαρκέσει έως τις 10 Ιανουαρίου και έπειτα οι αμερικανικές αρχές έχουν προθεσμία ενός μήνα για να παραλάβουν το πρωτόκολλο μεταφοράς κρατουμένου, να το ενεργοποιήσουν και να κανονίσουν τα διαδικαστικά της μεταφοράς του. Εκτιμάται, λοιπόν, ότι περίπου στις αρχές Φεβρουαρίου ο Μπογονικολός θα μεταχθεί στις ΗΠΑ, όπου και θα οδηγηθεί σε φυλακές υψίστης ασφαλείας αναμένοντας τη δίκη του.
Εδώ, η υπεράσπιση του Ελληνα επιχειρηματία έχει ήδη σχεδιάσει τη γραμμή της. Ο ίδιος μπορεί να θεωρεί πως η υπόθεση είναι βασισμένη σε υπερβολές και ότι οι κατηγορίες που του αποδίδονται προέρχονται από διαστρεβλωμένα περιστατικά, δεν φαίνεται όμως να επιθυμεί να συγκρουστεί με το FBI και την Αμερικανική Δικαιοσύνη. Θα εκκινήσει, λοιπόν, το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα διαπραγματεύσεις με τις αμερικανικές αρχές δηλώνοντας ότι επιθυμεί να συνεργαστεί μαζί τους και να διαθέσει όποιες πληροφορίες τού ζητηθούν. Σκοπός είναι να αποφύγει τη μακρά δικαστική διαμάχη και, κυρίως, το ενδεχόμενο επιβολής βαρύτατων ποινών κάθειρξης (πραγματικών ισοβίων) χωρίς τη δυνατότητα αναστολής, που θα τον οδηγήσουν σε απομόνωση σε φυλακές υψίστης ασφαλείας των ΗΠΑ.
Το πρόβλημα για εκείνον, ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι η πρόθεσή του να επιδείξει διάθεση συνεργασίας, αλλά το τι σκέφτεται η αμερικανική πλευρά. Οι Αμερικανοί εισαγγελείς έχουν καταστήσει σαφές ότι διαθέτουν όλα τα στοιχεία που χρειάζονται, από συνομιλίες, ηλεκτρονική αλληλογραφία, αποδείξεις συναλλαγών, ονόματα και πρόσωπα που οδηγούν στις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες. Θεωρείται πιθανό, λοιπόν, να μην αποδεχτούν την πρόταση συμβιβασμού.
Ο παράγοντας «Ελλάδα»
Ενα σημείο στο οποίο θα επιχειρήσει (ξανά) η υπεράσπιση του Ελληνα επιχειρηματία να στηριχθεί είναι η δυνατότητα έκδοσής του στην Ελλάδα για να δικαστεί. Ο συνήγορός του Νίκος Ζήνδρος τονίζει ότι το προηγούμενο διάστημα υπήρξε μακρά διαπραγμάτευση μεταξύ των γαλλικών και των ελληνικών αρχών για το ενδεχόμενο έκδοσής του στην πατρίδα του, κάτι που η ελληνική πλευρά δεν έκανε αποδεκτό.
«Κατά την άποψή μου», λέει ο κ. Ζήνδρος στο «ΘΕΜΑ», «οι προϋποθέσεις για να δικαστεί στην Ελλάδα πληρούνται και θα έπρεπε το ενδεχόμενο αυτό να εξεταστεί. Κι αυτό γιατί τουλάχιστον τα μισά από τα αδικήματα για τα οποία κατηγορείται αφορούν πράξεις οι οποίες έχουν διαπραχθεί μέσα στην επικράτεια της ιθαγένειάς του. Σκεφτείτε ότι η φυσική του έδρα, ο χώρος στον οποίο κινούνταν και ασκούσε όλες του τις δραστηριότητες ήταν η Ελλάδα. Αν κατηγορείται για ξέπλυμα μαύρου χρήματος ένας επιχειρηματίας ο οποίος έχει μια εταιρεία με έδρα την Ελλάδα, δηλωμένη στο ΓΕΜΗ, που φορολογείται στην Ελλάδα και δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, το λογικό είναι να δικαστεί γι’ αυτό στην Ελλάδα και όχι σε μια χώρα με την οποία δεν είχε απευθείας σχέση».
Ωστόσο, αυτό το ενδεχόμενο μοιάζει εξαιρετικά απίθανο να πραγματοποιηθεί. Κι αυτό γιατί, όπως προκύπτει από την αλληλογραφία μεταξύ των γαλλικών και ελληνικών υπουργείων Δικαιοσύνης την οποία φέρνει σήμερα στο φως το «ΘΕΜΑ», οι ελληνικές αρχές θεωρούν ότι δεν πληρούνται τα τυπικά κριτήρια για έκδοσή του στην Ελλάδα. Από την αλληλογραφία προκύπτει ότι οι Ελληνες δικαστές συμπεραίνουν ότι τα αδικήματα για τα οποία κατηγορείται διαπράχθηκαν εκτός Ελλάδος, ενώ και στην αποστολή του συμπληρωματικού κατηγορητηρίου (το οποίο αφορά το ξέπλυμα μαύρου χρήματος) από τις γαλλικές αρχές και το ερώτημα αν η Ελληνική Δικαιοσύνη θέλει να τον δικάσει, η απάντηση δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών. «Δεν προτιθέμεθα», είναι η απάντηση των ελληνικών αρχών.
Ο Νίκος Μπογονικολός έστειλε επιστολή στο υπουργείο Δικαιοσύνης για να επανεξεταστεί
το ζήτημα της έκδοσής του στην Ελλάδα και όχι στις ΗΠΑ (Το αίτημα απερρίφθη)
Κι εδώ ωστόσο υπάρχει νομικό παρασκήνιο. Οι Αμερικανοί είχαν τον λόγο τους να περιμένουν ταξίδι του Μπογονικολού στη Γαλλία για να ζητήσουν τη σύλληψη και την έκδοσή του, καθώς αν έκαναν την ίδια διαδικασία στην Ελλάδα ενδέχεται η υπόθεση να οδηγούνταν σε φιάσκο. Οπως εξηγούν νομικοί, αν το ένταλμα στελνόταν στην Ελλάδα, οι εισαγγελείς θα είχαν αντικειμενικό ζήτημα για την κράτησή του, καθώς τα αδικήματα που περιγράφουν οι Αμερικανοί είτε δεν μπορούν να σταθούν στον εγχώριο Ποινικό Κώδικα, είτε έχουν πολύ μικρές ποινές - περί τα δύο με τρία έτη.
Αντίθετα, στο Γαλλικό Δίκαιο τα αδικήματα αυτά είναι πολύ σοβαρά και τιμωρούνται με βαριές ποινές.
Η σύλληψη στο Παρίσι
Ηταν 9 Μαΐου, όταν ο επικεφαλής της Aratos Group, δρ Νίκος Μπογονικολός, έφτανε με πτήση της γραμμής στο αεροδρόμιο του Παρισιού για να παραστεί σε έκθεση αμυντικού υλικού. Ωστόσο δεν θα προλάβαινε καν να παραλάβει τις βαλίτσες του. Εξω από τη φυσούνα του αεροσκάφους τον παρέλαβε κλιμάκιο Γάλλων αστυνομικών ενημερώνοντάς τον ότι συλλαμβάνεται επειδή υπάρχει ένταλμα εις βάρος του από τις αμερικανικές αρχές. Στην ερώτηση του 59χρονου «με ποια κατηγορία;» οι Γάλλοι αστυνομικοί απάντησαν: «Συνωμοσία υπέρ της Ρωσίας και εγκληματική οργάνωση με σκοπό τη λαθρεμπορία ηλεκτρονικών ειδών».
Είχε προηγηθεί ένα πραγματικό κατασκοπευτικό θρίλερ. Οι Αμερικανοί, οι οποίοι είχαν οργανώσει -μαζί φυσικά με τις γαλλικές αρχές- τη σύλληψη από την 5η Μαΐου, είχαν προηγουμένως συγκεντρώσει έναν ογκωδέστατο φάκελο με συνομιλίες, επαφές, συναλλαγές, αλλά και ταξίδια του Ελληνα επιχειρηματία, με τα οποία, όπως λένε, στοιχειοθετούν ότι στρατολογήθηκε από τη Μόσχα το 2017 και ότι έκτοτε καθοδηγούνταν από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες για να αποκτήσει με δόλο και στη συνέχεια να διακινήσει λαθραία στρατιωτικές τεχνολογίες αμερικανικής προέλευσης και τεχνολογίες διπλής χρήσης με σκοπό να βοηθήσει τους ρωσικούς τομείς άμυνας και ασφάλειας.
Η υψηλή τεχνολογία δεν ήταν κάτι άγνωστο για τον Μπογονικολό, ο οποίος από τα νεανικά του χρόνια ασχολούνταν με αυτό και μάλιστα συλλέγοντας διακρίσεις ακόμα και από τη Microsoft του Μπιλ Γκέιτς. Ηταν από τους πρώτους Ελληνες που ασχολήθηκαν με διαδικτυακές εφαρμογές, το blockchain, τα drones και, πιο πρόσφατα, τους κβαντικούς υπολογιστές. Λογικό ήταν λοιπόν η Aratos, ο όμιλος που έτρεχε, έχοντας ισχυρά ερείσματα στην ολλανδική αμυντική βιομηχανία, να ασχολείται με εφαρμογές υψηλής τεχνολογίας, διαστημικό υλικό και εισαγωγές - εξαγωγές αμυντικού υλικού.
Αλλωστε, ο ίδιος έχει σπουδές στα Μαθηματικά και κατέχει μεταπτυχιακό και διδακτορικό από το Εθνικό Οικονομικό Πανεπιστήμιο στο Χάρκοβο της Ουκρανίας, όπου έχει αναδειχθεί μέλος του Δ.Σ. του Centre of Science Initiatives (CSI) του Εθνικού Πανεπιστημίου Αεροπορίας της Ουκρανίας. Εχει δε διατελέσει εμπειρογνώμων σε Επιτροπές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Επιχειρήσεων (UNICE).
Τι τον έκαψε
Επιστροφή στο 2023: Οι Αμερικανοί έχουν συντάξει ένα κατηγορητήριο ο φάκελος του οποίου εστιάζει σε επτά εξαγωγές που έκανε μία από τις θυγατρικές του ομίλου Aratos. Αξιωματούχος του Τμήματος Εθνικής Ασφάλειας του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, αλλά και ο Αμερικανός εισαγγελέας Μπρέον Πις αναφέρουν ότι ο επιχειρηματίας φαινομενικά λειτουργούσε ως αμυντικός ανάδοχος για το ΝΑΤΟ και άλλες συμμαχικές χώρες: «Ο κατηγορούμενος και η εταιρεία του είχαν διπλές συναλλαγές βοηθώντας στην τροφοδότηση της πολεμικής προσπάθειας της Ρωσίας και στην ανάπτυξη όπλων επόμενης γενιάς».
Και ποιες είναι αυτές οι αμερικανικής προέλευσης ευαίσθητες τεχνολογίες που έκαψαν τον Μπογονικολό; Σύμφωνα με πληροφορίες, αφορούν εξαρτήματα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη πανίσχυρων κβαντικών υπολογιστών και κάποιες πυρηνικές εφαρμογές. Η μελέτη των εξαρτημάτων αυτών θα μπορούσε να προαγάγει τις δυνατότητες του ρωσικού στρατού στην ανάπτυξη κβαντικών υπολογιστών, αλλά και πυραυλικών συστημάτων με τη χρήση επιταχυντών για υπερηχητικά όπλα.
Ο Νίκος Μπογονικολός κατηγορείται από τις ΗΠΑ για κατασκοπεία υπέρ των Ρώσων
Ο επιχειρηματίας φέρεται ότι προμηθεύτηκε ευαίσθητο εξοπλισμό που πληροί τις προδιαγραφές του ΝΑΤΟ, καθώς και εξαρτήματα με εφαρμογές στις διαστημικές και κρυπτογραφικές επικοινωνίες, για λογαριασμό των Ρώσων πληροφοριοδοτών του.
Η έρευνα του FBI έχει καταδείξει ότι χρησιμοποιήθηκε ένα πολυπλόκαμο δίκτυο μέχρι τα συστήματα αυτά να φτάσουν στη Ρωσία. Αμερικανικές εταιρείες τα εξήγαγαν σε βρετανικές και από αυτές μεταπωλήθηκαν νόμιμα σε εταιρείες της ολλανδικής Aratos, με user certificate τελικού χρήστη που υποχρέωναν τον Μπογονικολό να μην τα διαθέσει σε άλλον χρήστη πλην της Ολλανδίας, χωρίς άδεια από τους Βρετανούς και Αμερικανούς.
Κατά το FBI, ωστόσο, τα συστήματα μεταφέρθηκαν από την Aratos σε ερευνητικά τμήματα πανεπιστημίων, από τα οποία τα υλικά κατέληξαν στα χέρια πρακτόρων της αρμόδιας για το εξωτερικό ρωσικής μυστικής υπηρεσίας GRU (ή SVR). Ο Αμερικανός εισαγγελέας λέει ότι ο Ελληνας επιχειρηματίας λειτουργούσε φαινομενικά ως αμυντικός ανάδοχος για το ΝΑΤΟ και άλλες συμμαχικές χώρες.
«Πράκτορας»
Στον φάκελο της δικογραφίας ο Μπογονικολός κατονομάζεται ως πράκτορας προμηθειών για τη Ρωσία το 2017. Σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με μια θυγατρική της Serniya, στις 27 Δεκεμβρίου του 2017, ο Ελληνας επιχειρηματίας λαμβάνει μήνυμα να μεταβεί μόνος του στη Μόσχα «αφού η ημερήσια διάταξη θα είναι ένα πολύ ευαίσθητο (θέμα)». Σχετικά με επόμενη παραγγελία, ο κατηγορούμενος ενημέρωσε ότι θα παραποιούσε μια άδεια εξαγωγής λέγοντας ότι «υπογράφω ότι τα είδη είναι μόνο για την Ολλανδία... Ευαίσθητη υπόθεση... Για τον ίδιο λόγο δεν μπορώ να πιέσω τον προμηθευτή (των ΗΠΑ)».
Ο κατηγορούμενος υπέγραψε επίσης πολλές ψευδείς δηλώσεις τελικής χρήσης και τις παρείχε σε εταιρείες των ΗΠΑ, πιστοποιώντας ότι η εταιρεία ήταν ο τελικός χρήστης των ζητούμενων αντικειμένων, ότι η εταιρεία δεν θα επανεξήγαγε τα αγαθά αλλού και ότι τα αγαθά δεν θα χρησιμοποιούνταν για ανάπτυξη όπλων.
Για τους Αμερικανούς, αυτό αποτελεί παραβίαση κόκκινης γραμμής. Κατά την παρουσίαση της υπόθεσης στην Ουάσινγκτον, αξιωματούχος του Τμήματος Εθνικής Ασφάλειας του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ δήλωσε ότι οι κατηγορίες δείχνουν τη δέσμευση του υπουργείου να αποτρέψει το ενδεχόμενο να περιέλθει ευαίσθητη τεχνολογία στα χέρια ξένων αντιπάλων, συμπεριλαμβανομένων της Ρωσίας, της Κίνας και του Ιράν: «Δεν θα ανεχθούμε να παραβιάζουν τους νόμους των ΗΠΑ για να επιτρέψουν σε αυταρχικά καθεστώτα και άλλα εχθρικά έθνη να χρησιμοποιήσουν προηγμένη τεχνολογία με σκοπό να απειλήσουν την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ και να υπονομεύσουν τις δημοκρατικές αξίες σε όλο τον κόσμο».