Ζβι Ζαμίρ: Ποιος ήταν ο εκδικητής για τον «Μαύρο Σεπτέμβρη», που πέθανε στα 98 του - Είχε προειδοποιήσει για τον Πόλεμο του Γιομ Κιπούρ
03.01.202421:15
Οι απίθανες ιστορίες γύρω από τον άλλοτε διοικητή της Μοσάντ - Ήταν παρών στη σφαγή του Μονάχου και οργάνωσε την ισραηλινή εκδίκηση - Με ποιο... παράπονο έφυγε από τη ζωή
Πλησίαζαν μεσάνυχτα στις 5 Σεπτεμβρίου του 1972 κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων και ο Ζβι Ζαμίρ, διοικητής της Μοσάντ, είχε κάθε λόγο να αισθάνεται σαν λιοντάρι στο κλουβί.
Είχε μεταβεί στη Γερμανία με εντολή της πρωθυπουργού του Ισραήλ Γκόλντα Μέιρ, για να είναι παρών στο θρίλερ που εκτυλισσόταν στο Μόναχο, όπου ο «Μαύρος Σεπτέμβρης» κρατούσε ομήρους εννιά αθλητές της χώρας του. Είχε προσπαθήσει να πείσει τους Γερμανούς να δεχτούν μια επέμβαση των κομάντο της Σαγιερέτ Ματκάλ για την απελευθέρωσή τους, αλλά αυτοί αρνήθηκαν.
Τον δέχτηκαν μόνο ως παρατηρητή και η μοίρα του ήταν να ζήσει από την αρχή μέχρι το τέλος την ερασιτεχνική προσπάθεια των Γερμανικών Δυνάμεων Ασφαλείας να εξουδετερώσουν τους τρομοκράτες. Στην οροφή ενός διοικητικού κτηρίου δίπλα από τον πύργο ελέγχου του αεροδρομίου Φέρστενφελμπρουκ, ο Σβίκα -όπως τον ήξεραν όλοι- βλέπει την επιχείρηση να καταρρέει και τους εννιά Ισραηλινούς να πεθαίνουν. Επιστρέφει στο Ολυμπιακό Χωριό ενώ ήδη κυκλοφορεί κατά λάθος η είδηση ότι οι όμηροι απελευθερώθηκαν, κάτι που έχει πληροφορηθεί η Γκόλντα Μέιρ.
Όταν της τηλεφωνεί ο Ζαμίρ, δεν την αφήνει να μιλήσει: «Γκόλντα, λυπάμαι που σας το λέω αλλά οι αθλητές δεν σώθηκαν. Τους είδα. Κανένας τους δεν επέζησε». Η παραπάνω φράση περιλαμβάνεται στα απομνημονεύματα του «Μάτια ερμητικά ανοιχτά» που κυκλοφόρησαν στην εβραϊκή γλώσσα, χρόνια μετά την αποχώρησή του από τη Μοσάντ.
Ο θάνατός του σε ηλικία 98 ετών την Τρίτη που μας πέρασε σηματοδοτεί το τέλος μιας ολόκληρης εποχής, αφού στα έξι χρόνια που ήταν διοικητής του «Ινστιτούτου» -έτσι αποκαλούν την διαβόητη Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών του Ισραήλ- έζησε στιγμές που οι διάδοχοί του δεν έζησαν ποτέ.
«Η οργή του Θεού»
Μία από αυτές ήταν η περιβόητη πλέον επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Η οργή του Θεού» την οποία έστησε και είχε ως σκοπό την εκδίκηση των Ισραηλινών για την σφαγή του Μονάχου. Παρ' όλο που έχουν γραφτεί δεκάδες άρθρα και πολλά βιβλία για τις ομάδες εκτελεστών που έστειλε η Μοσάντ στην Ευρώπη, αλλά και αλλού, προκειμένου να δολοφονήσουν επιλεγμένους στόχους τους οποίους θεωρούσε υπεύθυνους για το Μόναχο, η αλήθεια παραμένει θολή.
Η ουσία είναι ότι οι πράκτορες του Σβίκα άρχισαν να σκοτώνουν στελέχη της PLO και του «Μαύρου Σεπτέμβρη» με επιχειρήσεις στις οποίες συμμετείχαν από τέσσερα έως 15 άτομα. Στη σειρά ντοκιμαντέρ «Μοσάντ: Μια απόρρητη ιστορία» ο Ζαμίρ είπε ότι δεν πήρε καμία εντολή από την Μέιρ για την συγκεκριμένη επιχείρηση τονίζοντας εμφατικά: «Η Γκόλντα δεν μου έδωσε τέτοιες διαταγές και ξέρετε γιατί; Επειδή δεν τις χρειαζόμουν!»
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά σκέλη στην «Οργή του Θεού» ήταν η παράτολμη αποστολή που πήρε το κωδικό όνομα «Σφαγή Βερντέν» η οποία εκτυλίχθηκε στην καρδιά της Βηρυτού. Στόχοι ήταν ο Άμπου Γιούσεφ, επιχειρησιακός αρχηγός στον «Μαύρο Σεπτέμβρη», ο Καμάλ Νάσερ εκπρόσωπος της PLO και ο Καμάλ Άντουάν αρχηγός επιχειρήσεων της PLO.
Στις 9 Απριλίου του 1973 πολεμικά σκάφη του Ισραήλ ρίχνουν άγκυρα 12 μίλια έξω από την πρωτεύουσα του Λιβάνου και ταχύπλοα μεταφέρουν τους κομάντο της Σαγιερέτ Ματκάλ στην ακτή. Εκεί τους περιμένουν πράκτορες της Μοσάντ με νοικιασμένα αυτοκίνητα για να τους μεταφέρουν στο σύμπλεγμα των πολυκατοικιών που κατοικούσαν οι στόχοι.
Ο Ζαμίρ ενημερώνεται συνεχώς στο αρχηγείο της Μοσάντ για την εξέλιξη της παράτολμης αποστολής στην οποία επικεφαλής είναι ο Εχούντ Μπαράκ, διοικητής της Σαγιερέτ Ματκάλ. Αυτός και αρκετοί άλλοι κομάντο ντύνονται γυναίκες, ώστε να μην κινήσουν τις υποψίες και όταν φτάνουν στα δύο κτήρια αρχίζει η επιδρομή που θα καταλήξει στην εκτέλεση των τριών στόχων. Ο απόηχος είναι τεράστιος αφού τα διεθνή ΜΜΕ γράφουν επί μέρες για την επιχείρηση των Ισραηλινών μέσα στην καρδιά της Βηρυτού και του Λιβάνου που έστειλε το μήνυμα του Σβίκα: «Όπου και αν κρύβεστε, θα σας βρούμε...». Το μήνυμα που τον σημάδεψε
Στις 4 Οκτωβρίου του 1973, ο διοικητής της Μοσάντ Σβι Ζαμίρ δέχθηκε ένα τηλεφώνημα που θα τον σημάδευε για πάντα από τον σταθμό στης υπηρεσίας στο Λονδίνο. Ο Ασράφ Μαρουάν, γαμπρός του Νάσερ και σύμβουλος του Ανουάρ Σαντάτ ήθελε επειγόντως να τον συναντήσει γιατί επίκειται πόλεμος, όπως είχε ενημερώσει τον χειριστή του στη Μοσάντ.
Ο Σβίκα πετάει στο Λονδίνο και συναντιέται βράδυ σε ένα στεγανοποιημένο διαμέρισμα στο Λονδίνο με τον Αιγύπτιο που είχε στρατολογήσει λίγα χρόνια πριν η Μοσάντ και αποδείχθηκε μια εξαιρετική πηγή πληροφοριών. Όταν ο Μαρουάν του λέει ότι την επόμενη μέρα η Αίγυπτος και η Συρία θα επιτεθούν στο Ισραήλ, ο Ζαμίρ είναι δύσπιστος, γιατί ήδη δύο φορές εκείνη τη χρονιά η Μοσάντ είχε κινητοποιήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις έχοντας λάβει πληροφορίες για επίθεση, όμως τίποτε δεν είχε γίνει.
Στη συνέχεια της κουβέντας ο Αιγύπτιος του δίνει πληροφορίες για την επικείμενη επίθεση, την οποία ο Σαντάτ είχε αποφασίσει στις 25 Σεπτεμβρίου. Φεύγοντας από το διαμέρισμα, ο διοικητής της Μοσάντ ξέρει ότι αν ο συναγερμός είναι λάθος, οι μέρες του στην υπηρεσία είναι μετρημένες, αλλά κάνει το τηλεφώνημα.
Ο στρατός θα κινητοποιηθεί μερικώς, ενώ ο στρατηγός Έλι Ζείρα διοικητής της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Πληροφοριών που ήταν σε κόντρα με τον Σβίκα, δεν παίρνει καθόλου στα σοβαρά την πληροφορία. Θα την πάρει την επόμενη, όταν η Αίγυπτος και η Συρία θα επιτεθούν στο Ισραήλ, στη σύρραξη που έμεινε στην ιστορία ως ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ.
Όμως, αυτές οι λέξεις -«Αύριο είναι αργία»- που ειπώθηκαν από τον διοικητή της Μοσάντ όταν ανέφερε ότι αύριο (σ.σ. ξημέρωνε Σάββατο 6 Οκτωβρίου 1973) θα ξεσπούσε πόλεμος στοίχειωσαν για πάντα τον Σβι. Ποτέ δεν είχε μεταφερθεί πιο πολύτιμο κομμάτι απόρρητης πληροφορίας από έναν πράκτορα, ωστόσο, για διάφορους λόγους, δεν ελήφθη πλήρως υπόψη.
Όταν αποχώρησε απο τη Μοσάντ το 1974 κατά την διάρκεια μιας αποχαιρετιστήριας τελετής η Γκόλντα Μέιρ μιλώντας στα στελέχη της Μοσάντ συνόψισε σε λίγες λέξεις την φιλοσοφία του Ζαμίρ: «Σύμφωνα με τους όρους του δεν ξέρω αν αντιλαμβάνεστε πόσο εύκολο είναι να δουλέψετε με τον Σβίκα. Το μόνο που χρειάζεται είναι να συμφωνείτε σε οτιδήποτε κι αν λέει». Μάλλον είχε δίκιο.