Τι θα σημάνει μια νέα θητεία Τραμπ στον Λευκό Οίκο για την Ελλάδα

Για την Αθήνα μια νέα θητεία Τραμπ στον Λευκό Οίκο θεωρείται διαχειρίσιμη, αν και δεν είναι η πιο ευχάριστη εξέλιξη. Οχι μόνο επειδή ο ίδιος έχει δηλώσει ότι συμπαθεί προσωπικά τον Ταγίπ Ερντογάν -η αδυναμία του σε αυταρχικούς ηγέτες είναι γνωστή-, αλλά επειδή έτσι θα ξεπεραστεί ένα μεγάλο εμπόδιο στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, που ήταν η προσωπική απέχθεια του Τζο Μπάιντεν για τον Τούρκο πρόεδρο.

Ο «θαυμασμός» του Τραμπ προς τον Ερντογάν πάντως δεν εμπόδισε την κυβέρνησή του σε ό,τι αφορά την επιβολή οικονομικών κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας προκειμένου να την πιέσει ώστε να απελευθερώσει τον Αμερικανό πάστορα Αντριου Μπράνσον (2018), ενώ επίσης η ίδια η κυβέρνηση επέβαλε σε συνεργασία με το Κογκρέσο κυρώσεις για την αγορά του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S400 που είχε ως αποτέλεσμα την αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35.

Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις ήδη από την πρώτη θητεία Τραμπ, με την επιρροή του εχθρικού προς την Τουρκία νεοσυντηρητικού Συμβούλου Ασφαλείας Μπόλτον, αλλά κυρίως λόγω των επιλογών του Πομπέο (διοικητής CIA και υπουργός Εξωτερικών), είχαν μπει σε στέρεες βάσεις.

Η επίσκεψη Μητσοτάκη το 2020 στον Λευκό Οίκο και η συνάντηση με τον Τραμπ ήταν σε πολύ καλό κλίμα, είχε προηγηθεί και η επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα ως πρωθυπουργού στην Ουάσινγκτον, ενώ σημαντική στιγμή ήταν η υπογραφή από τον Τραμπ της νομοθεσίας East Med Act που σηματοδοτούσε την επιστροφή του αμερικανικού ενδιαφέροντος στην Ανατολική Μεσόγειο με πυλώνες συνεργασίας την Ελλάδα,την Κύπρο και το Ισραήλ.

Η επίσκεψη Πομπέο στην Ελλάδα, στα Χανιά, όπου είχε επίσης φιλοξενηθεί στο σπίτι του Κυριάκου Μητσοτάκη, είχε ακολουθηθεί από την υπογραφή της Αμοιβαίας Συμφωνίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) και την αποστολή επιστολής από τον ίδιο τον τότε Αμερικανό ΥΠΕΞ, στην οποία όχι μόνο εξήρε τον στρατηγικό χαρακτήρα των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, αλλά διατύπωνε και τη δέσμευση των ΗΠΑ για τη «στήριξη της ευημερίας, της ασφάλειας και της Δημοκρατίας στην Ελλάδα», ενώ τασσόταν υπέρ της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών στην Ανατολική Μεσόγειο...

Στο κατεστημένο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, όσο βεβαίως θα έχει επιρροή σε μια προεδρία Τραμπ, είναι σταθερή η καχυποψία και δυσπιστία έναντι ηγετών που αυτονομούνται από τη Δύση και επενδύουν στις σχέσεις με τον Πούτιν και το Ιράν, όπως είναι ο Ερντογάν, όμως συγχρόνως ο κίνδυνος από την έξαρση του αντιαμερικανισμού στην Τουρκία ίσως ωθήσει σε νέες κινήσεις κατευνασμού.

Η ελληνοαμερικανική Διασπορά σε μεγάλο βαθμό φαίνεται να υποστηρίζει εκλογικά τον Τραμπ, αλλά δεν υπάρχει κάποιο ενεργό στέλεχος του λόμπι που να βρίσκεται κοντά στον υποψήφιο πρόεδρο. Ο Ελληνοαμερικανός δισεκατομμυριούχος Τζον Κατσιματίδης διατηρεί προσωπική σχέση με τον Τραμπ, αλλά δεν μπορεί να καταταχθεί στο ελληνοαμερικανικό λόμπι ως πρόσωπο που θα ασκούσε επιρροή για ζητήματα που αφορούν την Ελλάδα. Επίσης, δεν υπάρχει οργανωμένο επιτελείο γύρω από την υποψηφιότητα Τραμπ - ουσιαστικά δεν υπάρχουν επαφές ή επικοινωνία με την Αθήνα.

Από την ολοκλήρωση της πρώτης θητείας Τραμπ, η στρατηγική σχέση της Ελλάδας με τις ΗΠΑ έχει διευρυνθεί, έχει αποκτήσει περισσότερο βάθος και αναπτύσσεται σε στέρεες βάσεις που μπορούν να απορροφήσουν κραδασμούς που θα επιφέρει η πιθανή επανεκλογή του. Ωστόσο, τόσο για την Ελλάδα όσο και για όλους τους συμμάχους των ΗΠΑ θα είναι μια άσκηση δύσκολης ισορροπίας.