Οι στενές σχέσεις του Κάρολου με τον Εφραίμ: Από τον θάνατο της Νταϊάνας μέχρι το χτύπημα από τον καρκίνο

Είναι Σεπτέμβριος του 1997. Ο τότε πρίγκιπας Κάρολος, συγκλονισμένος από την απώλεια της μητέρας των παιδιών του Νταϊάνας, ψάχνει να βρει ένα καταφύγιο για να ξεφύγει από τη μαζική υστερία που επικρατεί μετά τον θάνατο της πρώην συζύγου του. Την ηρεμία αυτή και την απομόνωση τη βρίσκει σε ένα μικρό κελί στο Αγιον Ορος. Είκοσι επτά χρόνια αργότερα, ο Κάρολος είναι βασιλιάς. Εχει μόλις ανακοινώσει ότι δίνει μάχη με τον καρκίνο. Καλεί στο τηλέφωνο τον γέροντα της Μονής Βατοπεδίου Εφραίμ. «Προσευχηθείτε για εμένα», του λέει...

Οπως ευρύτερα με την Ελλάδα, έτσι και με το Αγιον Ορος ο Κάρολος έχει μια ιδιαίτερη σχέση. Κατά τους Βρετανούς, είναι το «πνευματικό του σπίτι». Εκεί όπου πηγαίνει για να ηρεμήσει. Ή πήγαινε, για να ακριβολογούμε, αφού από όταν ανέβηκε στον θρόνο έχει και τον τίτλο του Προστάτη της Πίστης, είναι δηλαδή η επίσημη κεφαλή της Αγγλικανικής Εκκλησίας. Αυτό δεν αναιρεί βέβαια την αγάπη του για την Ελλάδα και την Αθωνική Πολιτεία και τροφοδοτεί διάφορες συζητήσεις.

Δωρεές για αναστηλώσεις

«Monastery Building at Vatopedi» (Μοναστηριακό Κτίριο στο Βατοπέδι): είναι ο τίτλος της υδατογραφίας που φιλοτέχνησε ο τότε πρίγκιπας Κάρολος στο όρος Αθως το 2000. Ο ίδιος έχει χόμπι -και ταλέντο- τη ζωγραφική πινάκων με νερομπογιές, πίνακες οι οποίοι από καιρού εις καιρόν βγαίνουν σε δημοπρασίες για να χρηματοδοτήσουν τις δράσεις του ιδρύματός του. Μέσω μιας τέτοιας δημοπρασίας, ο Κάρολος είχε χρηματοδοτήσει τις εργασίες αναστήλωσης του αγαπημένου του μοναστηριού, του Βατοπεδίου.

Και αν ο ναός του Αγίου Ευδοκίμου, στην είσοδο της Μονής Βατοπεδίου, με την πληθώρα των βυζαντινών θησαυρών, αναστηλώθηκε και εγκαινιάστηκε από τον Βρετανό μονάρχη, το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η Μονή Χιλανδαρίου, η οποία είχε καταστραφεί από πυρκαγιά. Ο Κάρολος ανέλαβε την πρωτοβουλία να συγκεντρώσει τα χρήματα για την αναστήλωσή της, κάτι που στάθηκε η αφορμή για την ίδρυση του συλλόγου «Φίλοι του Αγίου Ορους» στο Λονδίνο, του οποίου είναι μέλος και ο ίδιος φυσικά. Ποσό ύψους 650.000 αγγλικών λιρών είχε διαθέσει επίσης για την αναστήλωση της σερβικής μονής που είχε καεί το 2003 μέσω του ιδρύματός του.

Στο κελί των 30 τ.μ.

Στο Βατοπέδι, όπου πήγαινε συχνότερα, έμενε σε ένα «δικό του» κελί μεγέθους 30 τ.μ. σαν ένας κοινός θνητός. Ντυμένος απλά, με τα αγαπημένα του καρό πουκάμισα και υφασμάτινα παντελόνια, ο Κάρολος, ως πρίγκιπας της Ουαλίας, ακολουθούσε το πρόγραμμα των μοναχών ξυπνώντας πριν το χάραμα και συμμετέχοντας στην προσευχή. Τις υπόλοιπες ώρες αναζητούσε, όπως έλεγε ο ίδιος, κάποιο μονοπάτι στο κατάφυτο Αγιον Ορος, περιπλανιόταν στις μονές, παρακολουθούσε διακριτικά τους επισκέπτες ή ζωγράφιζε μπροστά από τη θάλασσα ή μέσα στο κελί του.

Στο οποίο κελί, εξαιρουμένου του προσωπικού μπάνιου (η μόνη πολυτέλεια που απολάμβανε εκεί), είχε ό,τι και οι υπόλοιποι μοναχοί: ένα κρεβάτι, εικόνες, μια Καινή Διαθήκη και μια απλωταριά. «Είμαι από εκείνους τους ανθρώπους που ψάχνουν, ενδιαφέρομαι να ακολουθήσω ένα μονοπάτι που θα μπορέσω να το βρω περνώντας από θάμνους», έλεγε ο ίδιος παλιότερα.

Στα χρόνια μετά το 2000 οι επισκέψεις του στο Αγιον Ορος πύκνωσαν. Οσο και αν ο ίδιος επιχειρούσε να κρατήσει χαμηλά τους τόνους, καθώς σε όλες τις περιπτώσεις επρόκειτο για καθαρά προσωπική και όχι επίσημη επίσκεψη (όπως πάντα επισήμαινε το Παλάτι) -είτε αποβιβαζόταν στις Καρυές από τη θαλαμηγό κάποιου Ελληνα επιχειρηματία, είτε μετέβαινε απευθείας εκεί-, η παρουσία του δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητη. Αλλωστε και ο ίδιος δεν κρυβόταν.

Τους δε Ελληνες αξιωματούχους που επιχειρούσαν να κεφαλαιοποιήσουν μια τυχαία (ή... τυχαία) συνάντηση μαζί του εκεί τους απέφευγε ευγενικά. Παρακολουθούσε δοξολογίες στο Πρωτάτο των Καρυών, προσκυνούσε την εικόνα του «Αξιον Εστί», ξεναγούνταν στους θησαυρούς και τα κειμήλια των Καρυών και των άλλων μονών, συνομιλούσε για ώρες με τους μοναχούς της Σίμωνος Πέτρας ή του Βατοπεδίου.

Με τον ηγούμενο της Μονής Βατοπεδίου Εφραίμ είχε μια πιο ιδιαίτερη σχέση, αναγκάζοντας το Παλάτι να διαψεύδει πληροφορίες που διέρρεαν, όπως γότι αναζητούσε πνευματικές συμβουλές και κυρίως ότι αμέσως μετά τον θάνατο της Νταϊάνας είχε «δεσμευτεί πνευματικά» στην Ορθοδοξία ενώπιον του Εφραίμ.

Τα σενάρια συνωμοσίας

Αυτές οι πολύ συχνές επισκέψεις του (πήγαινε στο Αγιον Ορος ακόμα και τρεις φορές μέσα σε έναν χρόνο), οι επίσης συχνές επισκέψεις του Εφραίμ στο Χάιγκροουβ, εκεί όπου ο Κάρολος έχει μια αίθουσα γεμάτη με σπάνιες βυζαντινές εικόνες, πυροδοτούσαν πάντα συζητήσεις και θεωρίες συνωμοσίας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο ίδιος είχε πάντα διακριτική παρουσία στο Αγιον Ορος (με την Καμίλα συχνά να περιμένει στη θαλαμηγό που φιλοξενούνταν έξω από το Περιβόλι της Παναγίας), με παρόντες μόνο τους άνδρες της προσωπικής του φρουράς και συχνά τους συνομιλητές του να δεσμεύονται ότι δεν θα αποκαλύψουν ποτέ το περιεχόμενο των συζητήσεών τους.

Αυτές τις φήμες και τις συζητήσεις που φούντωναν στην Αγγλία επιχειρούσε να διασκεδάσει το Παλάτι, με τους εκπροσώπους του να διαβεβαιώνουν ότι «ο Κάρολος πηγαίνει εκεί ως ιδιώτης, όχι με την επίσημη ιδιότητά του ως πρίγκιπας της Ουαλίας» και ότι «οι επισκέψεις γίνονται αυστηρά στον προσωπικό του χρόνο, γι’ αυτό δεν ανακοινώνονται λεπτομέρειες - και αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι έχει ενδιαφέρον για την αρχιτεκτονική και την πνευματικότητα του όρους Αθως».

Με τη ζημιά που έκανε στην εικόνα του η κακή δημοσιότητα από τον χωρισμό του από την Νταϊάνα να είναι αρκετή, οι συζητήσεις ότι ο Κάρολος έχει ασπαστεί κρυφά την ορθόδοξη πίστη μπορούσαν να κάνουν πολύ μεγαλύτερο κακό, με δεδομένο ότι ανέμενε την άνοδό του στον θρόνο και την κεφαλή της Αγγλικανικής Εκκλησίας. Αλλωστε, πολλοί ήταν αυτοί που επεσήμαιναν ότι ο γεννημένος στην Κέρκυρα πατέρας του Φίλιππος είχε γίνει μέλος της Αγγλικανικής Εκκλησίας (από ορθόδοξος) για να παντρευτεί τη μητέρα του, βασίλισσα Ελισάβετ, όπως και ότι η γιαγιά του Αλίκη ήταν μοναχή, ενώ οι θείες του Αλεξάνδρα και Ελισάβετ έχουν ανακηρυχθεί μάρτυρες της Ορθοδοξίας.

«Ο Κάρολος είναι κρυφά ελληνορθόδοξος, όπως και ο πατέρας του», έλεγαν οι φήμες, προσπαθώντας να του αποδώσουν ένα «ασυμβίβαστο» με τη θέση του ως επικεφαλής της Αγγλικανικής Εκκλησίας που θα γινόταν καθώς ήταν διάδοχος του θρόνου. Ας έλεγε, με κάθε ευκαιρία, ότι τον... τραβάει το ελληνικό αίμα που ρέει στις φλέβες του - οι θεωρίες συνωμοσίας φούντωναν.

Κατά κάποιους άλλους, ο Κάρολος είχε πάντα στον νου του να μείνει στην Ιστορία ως ο άνθρωπος που διόρθωσε το Σχίσμα των Εκκλησιών, κάτι που και ο ίδιος τροφοδοτούσε έμμεσα δηλώνοντας, για παράδειγμα, ενώπιον ορθοδόξων από τη Συρία ότι «σε καιρούς που τόσα λίγα ιερά έχουν απομείνει, είναι κυριολεκτικά διαβολικό ότι αυτές οι συμβολικές γέφυρες καταστρέφονται».

Οι συζητήσεις ότι ο Κάρολος είναι κρυπτορθόδοξος, παρότι ο ίδιος εξηγούσε ότι «εγώ είμαι περισσότερο ένας υπερασπιστής της Πίστης, όχι της (αγγλικανικής) πίστης - γιατί αυτό σημαίνει μια συγκεκριμένη ερμηνεία της πίστης. Κάτι που πιστεύω ότι μερικές φορές δημιουργεί πολλά προβλήματα και έχει κάνει εδώ και εκατοντάδες χρόνια τους ανθρώπους να μαλώνουν μεταξύ τους μέχρι θανάτου γι’ αυτά τα πράγματα», τον ανάγκασαν να προσπαθεί να κρατά μυστικές -όσο ήταν δυνατόν- τις προσωπικές σχέσεις που είχε αναπτύξει με τους Αγιορείτες μοναχούς και, φυσικά, τις επισκέψεις του.

Ο καρκίνος και το αύριο

Ισως όχι τυχαία, πριν λίγες ημέρες, ο 75χρονος Κάρολος επέλεξε να κάνει την πρώτη του δημόσια εμφάνιση αφότου ανακοινώθηκε ότι διαγνώστηκε με καρκίνο (η μορφή του δεν ανακοινώθηκε) περπατώντας μαζί με την Καμίλα προς τον ναό της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής στη βασιλική εξοχική κατοικία του Σάντριγχαμ, στη νότια Αγγλία.
Ο Βρετανός μονάρχης θα απέχει από τα δημόσια καθήκοντά του όσο θα υπόκειται σε θεραπεία για τον καρκίνο, γεγονός που σημαίνει ότι στις δημόσιες εμφανίσεις και το βαρύ πρόγραμμά του θα τον αντικαθιστά ο πρώτος στη διαδοχή του θρόνου γιος του, πρίγκιπας Γουίλιαμ (παρά το γεγονός ότι από το Παλάτι επισημαίνεται πως οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με το πότε θα γίνει βασιλιάς ο Γουίλιαμ είναι πολύ πρώιμη, καθώς υπάρχει αισιοδοξία ότι ο Κάρολος θα ξεπεράσει με επιτυχία τον καρκίνο). Μέρος των βασιλικών καθηκόντων του θα αναπληρώσει και η σύζυγός του Καμίλα, όχι όμως καθολικά. Αυτό σημαίνει ότι ο Κάρολος θα συνεχίσει να ελέγχει τα κρατικά έγγραφα από το σπίτι, ενώ θα διατηρήσει κανονικά τις εβδομαδιαίες ακροάσεις του πρωθυπουργού, με τους γιατρούς να τον συμβουλεύουν, εάν θα χρειαστεί, να ελαχιστοποιήσει τις διαπροσωπικές του επαφές.

Αντέδρασε «με απόγνωση»

Ο ίδιος ωστόσο φαίνεται ότι αντέδρασε πολύ έντονα («με απόγνωση», ανέφεραν πηγές από το Παλάτι σε βρετανικά ΜΜΕ) στο ότι μετά τη διάγνωση του συστήθηκε να απέχει από τις υποχρεώσεις του ως βασιλιάς, όμως παραμένει αισιόδοξος σχετικά με τη θεραπεία του. Πάντως, ακόμα και η μάχη του με τον καρκίνο δεν στάθηκε αρκετή για να καταλαγιάσει τα πάθη στο παλάτι. Ο δευτερότοκος γιος του Χάρι μετέβη εσπευσμένα στην Αγγλία για να τον συναντήσει μετά την ανακοίνωση της ασθένειάς του, όμως η συνάντησή τους φαίνεται ότι δεν ήταν κάτι παραπάνω από τυπική. Τον είδε μόνο για μισή ώρα, καθώς οι γιατροί δεν επέτρεψαν παραπάνω, ώστε να μην... προλάβουν οι δυο τους να συζητήσουν στρεσογόνα θέματα, αφού υπήρχε ο κίνδυνος να ανέβει η πίεση του βασιλιά. Εξάλλου, δεν συνάντησε καθόλου τον αδελφό του και διάδοχο Γουίλιαμ, η σύζυγος του οποίου, Κέιτ, είναι επίσης άρρωστη.