Εκλογές ΗΠΑ: Ο «δικός» μας Πόλσον πάει για υπουργός Οικονομικών του Τραμπ
02.04.202414:50
Ο πρώην και εκ νέου υποψήφιος πρόεδρος των ΗΠΑ ζήτησε δημόσια από τον μεγαλομέτοχο της Τράπεζας Πειραιώς να αναλάβει το τιμόνι της αμερικανικής οικονομίας, αν εκλεγεί - Το επενδυτικό αποτύπωμα στην Ελλάδα, οι παλιές περιπέτειες, οι άριστες σχέσεις με την κυβέρνηση και τι θα σημάνει η τοποθέτησή του για τη χώρα μας
Ο πολυεκατομμυριούχος επενδυτής Τζον Πόλσον, με το ομώνυμο πλέον Family Office και με ισχυρό επενδυτικό αποτύπωμα στην Ελλάδα, καθότι μεγαλομέτοχος στην Πειραιώς και με συμμετοχές στην Alpha Bank και την ΕΥΔΑΠ, κατονομάστηκε από τον Ντόναλντ Τραμπ ως ο πιθανός επόμενος υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, στην περίπτωση νίκης του στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου. Γεννώνται, επομένως, εύλογα ερωτήματα: πόσο βάσιμη είναι αυτή η «εξαγγελία» του Τραμπ; Τι σημαίνει για την Ελλάδα το να βρεθεί στο τιμόνι της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη ένας γνώστης της ελληνικής αγοράς από «πρώτο χέρι»; Και πόσο «δικός» μας μπορεί να είναι ένας δεινός παίκτης της αγοράς, που δεν γνωρίζει σύνορα, αλλά μόνο τη συνταγή της κερδοφορίας με όποια μέσα διαθέτει, ρίσκα, «σορταρίσματα» και τα τοιαύτα;
Εν αρχή, η τοποθέτηση του Ντόναλντ Τραμπ: «Ο Τζον, ο σπουδαίος Τζον Πόλσον βγάζει πολλά χρήματα, όπου κι αν πάει, στην πραγματικότητα. Είναι μια μηχανή χρημάτων. Επομένως, ίσως τον βάλουμε, ξέρετε πού; Στο υπουργείο Οικονομικών». Τα λόγια του αυτά, που σε ανύποπτο χρόνο απηύθυνε στους οπαδούς του, ενώ αυτοί -και ο ίδιος- πανηγύριζαν τη νίκη του στις προκριματικές για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών στο Νιου Χάμσαϊρ τον Ιανουάριο, μιας κούρσας που τέλειωσε προτού καλά-καλά αρχίσει, υποδηλώνουν μια ισχυρή ένδειξη προτίμησης για τον Πόλσον.
Θέση που επιβεβαίωσαν πρόσφατα οι «Financial Times» και το Bloomberg. Με πανομοιότυπες αναφορές, ότι ο Τραμπ «τον σκέφτεται σοβαρά» για τη θέση του «τσάρου» της αμερικανικής οικονομίας, εφόσον φυσικά ο ίδιος εκλεγεί πρόεδρος. Και οι πληροφορίες από το στρατηγείο του Τραμπ αναφέρουν ότι το θέμα έχει συζητηθεί εκτενώς και ανάμεσα στους δύο άνδρες. Οι αποφάσεις όμως προσεχώς.
Κυβέρνηση εκατομμυριούχων
Υπάρχει και μια ακόμη ένδειξη: ότι και πριν από τις κάλπες του 2016 o ίδιος είχε στους προεκλογικούς λόγους του «φωτογραφίσει» μελλοντικούς συνεργάτες του στην κυβέρνηση. Το είχε κάνει, εκθειάζοντας τον μεγαλο-επενδυτή Γουίλμπουρ Ρος, μετέπειτα υπουργό Εμπορίου, και τον εκτελεστικό διευθυντή της Goldman Sachs Στίβεν Μινούτσιν, μετέπειτα υπουργό Οικονομικών. Ακόμη και τον Αντριου Πούζντερ, ως υπουργό Εργασίας, αλλά τον μπλόκαρε το Κογκρέσο. Ολοι τους πολυεκατομμυριούχοι, μια και ο Τραμπ πιστεύει ακράδαντα σε ένα κυβερνητικό σχήμα επιχειρηματιών. Οτι οι πετυχημένοι επιχειρηματίες -παράδειγμα ο εαυτός του- είναι σε θέση να διοικήσουν αποτελεσματικότερα έναν θηριώδη κρατικό μηχανισμό όπως αυτός των ΗΠΑ και να καθοδηγήσουν καλύτερα μια τεράστια οικονομία και μια αχανή αγορά όπως η αμερικανική. Να την προστατεύσουν από Κινέζους, Ευρωπαίους και τον… άχρηστο Μπάιντεν, υλοποιώντας το δόγμα του MAGA (Make America Great Again).
Ακόμη και να ευδοκιμήσουν και στις διπλωματικές κινήσεις, αν και εδώ το «χαρτί» του Ρεξ Τίλερσον, τον οποίο απέσπασε από την ηγεσία της ExxonMobil, δεν του βγήκε και τον αντικατέστησε πάνω στον πρώτο χρόνο της θητείας του στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Αλλωστε, συχνά τα αμερικανικά ΜΜΕ στην περίοδο Τραμπ, εκτός από τις δημοτικότητες των υπουργών, μετρούσαν και τη διακύμανση των… περιουσιών τους, που ανέρχονταν πάντα, αθροιστικά, σε διψήφιο αριθμό δισ. δολαρίων.
Αρα η κουβέντα του για τον Πόλσον μόνο αδιάφορα δεν πρέπει να εκλαμβάνεται. Οχι μόνο από τους Αμερικανούς, αλλά και από τους Ελληνες -κυβέρνηση, κόμματα, οικονομία, αγορά, επιχειρήσεις, ειδικά τράπεζες- καθώς αφορά έναν από τους λίγους ξένους επιχειρηματίες υψηλού βεληνεκούς, με έντονο επενδυτικό αποτύπωμα στη χώρα μας. Και μάλιστα από τις δύσκολες ώρες της απειλής «collapsus» της ελληνικής οικονομίας, από το 2013, των αλλεπάλληλων φλερτ με το Grexit και τη χρεοκοπία «στοιχημάτισε» σε Ελλάδα και ελληνικά assets και κέρδισε πανηγυρικά.
Τραπεζώματα και χρήμα
Η σχέση Πόλσον - Τραμπ είναι παλιά. Εγινε πιο θερμή όταν πριν από τις προεδρικές του 2016 ο Πόλσον είχε πρωταγωνιστικό ρόλο σε ένα think tank που είχε συγκροτήσει ο Τραμπ, με συμμετοχή κορυφαίων ονομάτων της οικονομίας, της αγοράς και των επιχειρήσεων, όπως ο προαναφερθείς Μινούτσιν, ο Ντέιβιντ Μάλπας, αργότερα υφυπουργός Οικονομικών και στη συνέχεια επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο πρώην βοηθός του Τραμπ στον Λευκό Οίκο για θέματα Εμπορίου και Βιομηχανικής Πολιτικής Πίτερ Ναβάρο και άλλοι. Κάποιοι ανταμείφθηκαν δηλαδή με κυβερνητικά αξιώματα τότε. Γιατί όχι, τώρα και ο Πόλσον;
Αυτή την περίοδο, ο Νο 920 της λίστας Forbes, με τρέχουσα περιουσία 3,5 δισ. δολάρια, Τζον Πόλσον, μαζεύει λεφτά και ισχυρούς υποστηρικτές για τον Τραμπ.
«Είμαι στην ευχάριστη θέση να υποστηρίξω τον πρόεδρο Τραμπ στις προσπάθειές του για επανεκλογή. Οι πολιτικές του για την οικονομία, την ενέργεια, τη μετανάστευση και την εξωτερική πολιτική θα είναι πολύ ωφέλιμες για τη χώρα», δήλωσε πρόσφατα, ξεκινώντας τα πανάκριβα «τραπεζώματα», με πρώτο στην έπαυλή του στο Παλμ Μπιτς της Φλόριντα, για την υποστήριξη της υποψηφιότητας του Τραμπ, αλλά εμμέσως, λένε οι «κακές γλώσσες», και της υπουργικής δικής του. Τα λεφτά, όμως, δεν είναι μόνο για εκδηλώσεις και άλλες προεκλογικές ανάγκες. Υπάρχει και η «δαμόκλειος σπάθη» του μεγάλου προστίμου στον πρώην πρόεδρο. Οπου ακόμα και μετά την προχθεσινή μείωσή του στα 174 εκατ. δολάρια, συνιστά τεράστιο έξοδο ακόμα και για τους billionaires της κλάσης του.
Το ερχόμενο Σάββατο, λοιπόν, ο Πόλσον διοργανώνει ξανά στο Παλμ Μπιτς εκδήλωση μετά δείπνου, με Τραμπ στο κεντρικό τραπέζι και τιμή συμμετοχής 250.000 δολάρια για την... περιφέρεια και 814.600 δολάρια για τους ομοτράπεζους του προέδρου. Το δείπνο των αστέρων και των 100 εκατομμυρίων δολαρίων που εκτιμάται πως θα συγκεντρωθούν. Στο πλευρό του, ο επίσης δισεκατομμυριούχος Ρόμπερτ Μέρσερ, αλλά και ο Χάρολντ Χαμ, σπουδαίος παίκτης της ενεργειακής αγοράς, που συμμετείχε στο think tank του 2016, ενώ πρόσφατα είχε ζητήσει από τον Τραμπ να αποσύρει την υποψηφιότητά του. Η μεταστροφή του έχει μεγάλη σημασία και πιστώνεται εν πολλοίς στον Πόλσον. Στο προσκλητήριό του επίσης, ο μεγιστάνας των καζίνο Φιλ Ρούφιν, ο «απαραίτητος» Ρος, ο ιδρυτής του Intercontinental Exchange και CEO του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης Τζέφρι Σπρέτσερ και πολλοί άλλοι ακόμη.
Ο μύθος του Μr Short
Ο Πόλσον δημιούργησε τον μύθο του στοιχηματίζοντας εναντίον των αμερικανικών ενυπόθηκων δανείων την περίοδο 2007-2008. Οταν η φούσκα έσκασε, αποκόμισε τεράστια κέρδη από το «σορτάρισμα», πάνω από 15 δισ. δολάρια για την Paulson & Co., την οποία είχε ιδρύσει το 1994. Η περίπτωσή του έγινε βιβλίο και κινηματογραφική ταινία με τίτλο «Το μεγάλο σορτάρισμα». Το 2011, τα υπό διαχείριση κεφάλαια της εταιρείας του εκτινάχτηκαν στο ιστορικό υψηλό των 38 δισ. δολαρίων. Ακολούθησε όμως, σειρά λανθασμένων επιλογών. Οπως «σορτάρισμα» στο ευρώ, τοποθετήσεις σε μετοχές του κλάδου της υγείας (με βατερλό στη φαρμακευτική Valeant Pharmaceuticals), στοιχήματα εναντίον των γερμανικών ομολόγων. Οι εν λόγω απώλειες τον οδήγησαν να αλλάξει ρότα. Επέστρεψε κεφάλαια στους μετόχους και έκτοτε κινείται ως Family Office.
Η Ελλάδα
Τον Φεβρουάριο του 2012, ο Πόλσον είχε προβλέψει στο Bloomberg ότι «η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει έως τα τέλη… Μαρτίου, γεγονός που θα προκαλέσει κατάρρευση του ευρώ». Διαψεύστηκε, όμως, και προχώρησε σε επενδυτικές κινήσεις στη συνέχεια, καθώς τοποθετήθηκε διαδοχικά στις Πειραιώς και Alpha Bank, επενδύοντας 795 εκατ. ευρώ, συμμετέχοντας στις ανακεφαλαιοποιήσεις του 2014 και 2015, για να φτάσει κάποια στιγμή να χάνει πάνω από 710 εκατ.
Ωστόσο, δεν πτοήθηκε. Περίμενε να κυλήσει ο χρόνος. Δεν συμπεριφέρθηκε τυχοδιωκτικά όπως πολλοί θεωρούσαν. Και από «ανεμοδαρμένος» βρέθηκε στον αφρό. Το momentum για την Ελλάδα άλλαξε και μετά το 2019 η βελτίωση της οικονομίας της ήταν ραγδαία. Στο φόρουμ του Capital Link, τέλη του 2020, ο 66χρονος (τότε) μεγαλοεπενδυτής εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στην πορεία της ελληνικής οικονομίας και ιδίως των τραπεζών. Αυτοδεσμεύτηκε για το ότι θα αυξήσει σύντομα την επενδυτική του παρουσία στην εγχώρια αγορά, ενώ δεν εφείσθη καλών λόγων για τον πρωθυπουργό: «Το αυξανόμενο ενδιαφέρον των επενδυτών για την Ελλάδα δεν αποτελεί έκπληξη, με δεδομένη την εμπιστοσύνη που υπάρχει στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Εχει μεγάλη διαφορά να επενδύεις σε μια χώρα όπου η κυβέρνηση έχει σταθερή οικονομική πολιτική και καλωσορίζει τους επενδυτές». Ενώ αργότερα δήλωνε πως «όπως ο θρυλικός φοίνικας, η Ελλάδα ανεβαίνει από το προηγούμενο στάδιο όπου βρισκόταν και εξελίσσεται σε έναν νέο Ευρωπαίο οικονομικό ηγέτη».
Οχι μόνο λοιπόν παρέμεινε στις δύο τράπεζες, αλλά έπαιξε και το «χαρτί» της στρατηγικής επένδυσης στην Πειραιώς, απογειώνοντας τη συμμετοχή του από το 6,7% στο 18,6%, δείχνοντας ότι θέλει να παραμείνει στο ελληνικό banking, προσπαθώντας με όρους μετοχικούς να «ρεφάρει» τις τρομακτικές ζημίες.
Πώς όμως; Επιχείρησε πρώτα το colpo grosso της υπερπρόωρης ΑΜΚ στην Πειραιώς, αλλά λογάριασε χωρίς τον «ξενοδόχο» (ΤΧΣ). Ο δαιμόνιος επενδυτής, επί της ουσίας, επιχείρησε μέσω μιας ΑΜΚ 800 εκατ. ευρώ να «αγοράσει» πολλαπλάσια κεφάλαια, κάτι που θα τον έκανε απόλυτο κυρίαρχο της Πειραιώς. Σχέδιο όμως που η κυβέρνηση απέτρεψε, υποχρεώνοντάς τον να μετάσχει τελικά στην ΑΜΚ, αλλά σε πραγματικές αποτιμήσεις, καταβάλλοντας 265 εκατ. ευρώ.
Στην Πειραιώς το ποσοστό του παρέμεινε αμετάβλητο και μετά την πρόσφατη απο-επένδυση του ΤΧΣ. Στην Alpha Bank μετά την είσοδο του Χένρι Χόλτερμαν, επέλεξε να μειώσει τη συμμετοχή του λίγο κάτω από το 5%. Με το turnaround story του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και την εκτόξευση των μετοχών των τεσσάρων συστημικών, οι θέσεις του στις δύο τράπεζες πλησιάζουν το 1,1 δισ. Με άλλα λόγια, έχει ρεφάρει και πλέον βλέπει πολύ πιο ψηλά. Ενώ προστίθεται και η ήδη κερδοφόρα, κυρίως λόγω μερισμάτων, δεκαετής επένδυσή του στην ΕΥΔΑΠ (10% του μ.κ.), έστω και ισχνή.
Θα το κάνει όπως ο Ρος;
Εδώ αναφύεται ένα πρώτο θέμα για την περίπτωση που τελικά επιλεγεί ως ο επόμενος υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ. Οπότε πρέπει να προχωρήσει σε συμφωνία δεοντολογίας, δηλώνοντας από ποιες επενδυτικές δραστηριότητες αποχωρεί, προκειμένου να εγκριθεί η υποψηφιότητά του από τα νομοθετικά σώματα. Κάτι που έπραξε και ο στενός του φίλος και συν-επενδυτής στην Ελλάδα Γουίλμπουρ Ρος, το 2016, προκειμένου να αναλάβει τη θέση του υπουργού Εμπορίου, δηλώνοντας, μεταξύ άλλων, την άμεση αποχώρησή του από τη Eurobank και σε δεύτερο χρόνο από την Κύπρο. Παρόμοια και ο Πόλσον θα ανακοινώσει αν και σε ποιες τοποθετήσεις του στην Ελλάδα θα παραμείνει.
Από την άλλη, έχοντας γνώση καταστάσεων, προσώπων και της προοπτικής της ελληνικής οικονομίας, θα αρκεί μια θετική φράση του γι’ αυτή, σε περίπτωση κλυδωνισμών, να λειτουργήσει σταθεροποιητικά. Ή, ακόμα περισσότερο, σε νορμάλ συνθήκες, να κινητοποιήσει σημαντικά αμερικανικά (και όχι μόνο) κεφάλαια προς την Ελλάδα. Θα το κάνει όπως ο Ρος, που επισκέφτηκε επανειλημμένα τη χώρα μας ως υπουργός, ενθάρρυνε Αμερικανούς επενδυτές να εμπιστευτούν την ελληνική οικονομία, συμβούλευσε Ελληνες επιχειρηματίες να συνεργαστούν με αυτούς και όσοι τον άκουσαν δεν έχασαν. Προϋπόθεση όλων βέβαια, οι γενικότερες σχέσεις Αθήνας - Ουάσινγκτον να παραμείνουν στο σημερινό εξαιρετικό τους σημείο.
Αγκάθια
Ο δρόμος, πάντως, προς τον υπουργικό θώκο μόνο στρωμένος με ροδοπέταλα δεν θα είναι. Πρώτο εμπόδιο οι ανταγωνιστές, που επίσης καλοβλέπουν το πόστο. Ανάμεσά τους ο πρώην εκπρόσωπος Εμπορίου των ΗΠΑ Ρόμπερτ Λάιτχιζερ, ο πλουσιότερος άνθρωπος της Πενσιλβάνια, ο ιδρυτής της Susquehanna International Group Τζεφ Γιας και ο ιδρυτής της Key Square Group Σκοτ Μπέσεντ.
Επόμενο «αγκάθι» οι δικαστικές εκκρεμότητες, αν και ο Τραμπ δεν φαίνεται να τις υπολογίζει ιδιαίτερα. Ο Πόλσον βρίσκεται σε σκληρή δικαστική διαμάχη με την πρώην σύζυγό του Τζένικα Ζαχάρια. Επειτα από έναν κεραυνοβόλο έρωτα και έγγαμο βίο 21 ετών, κατέθεσε αίτηση διαζυγίου τον Σεπτέμβριο του 2021 σε πολιτειακό δικαστήριο της Νέας Υόρκης. Εκείνη απάντησε με αγωγή, ζητώντας αποζημίωση τουλάχιστον 1 δισ. δολαρίων. Στο μεταξύ, ο επιχειρηματίας συνδέθηκε με την 35χρονη (τότε) διαιτολόγο και influencer του Instagram Αλίνα Ντε Αλμέιντα. Η διαμάχη του πρώην ζευγαριού, που έχει δύο κόρες, τη Ζιζέλ και την Ντάνιελ, συνεχίζεται. Ενώ σε εκκρεμότητα είναι και οι αγωγές που έχουν ανταλλάξει ο Πόλσον με έναν πρώην συνεργάτη του στο Πουέρτο Ρίκο.