Βρετανία: Ρίσι Σούνακ και Κιρ Στάρμερ στη μάχη των εκλογών - Γιατί πήρε την απόφαση ο πρωθυπουργός, τι περιμένουν οι Εργατικοί
Στις 4 Ιουλίου η ώρα της αλήθειας για τον πρωθπουργό που βλέπει το κόμμα του να υπολείπεται κατά 15-20 μονάδες και τον αρχηγό της αντιπολίτευσης που δεν έχει ιδιαίτερη μεγάλη δημοφιλία παρά τον δημοσκοπικό αέρα
Αν κρίνουμε από τις δημοσκοπήσεις, οι Συντηρητικοί οδεύουν προς ήττα, οι διαστάσεις της οποίας μένει να φανούν. Οι ίδιες έρευνες φέρνουν τους Εργατικούς του Κιρ Στάρμερ σταθερά πρώτους, με ζητούμενο το εύρος της πλειοψηφίας τους στο νέο σώμα.
Στην ανακοίνωσή του ο πρωθυπουργός έκανε αναφορές στην οικονομία και τον πόλεμο στην Ουκρανία με άμεση σύνδεση στην οικονομία της Βρετανίας.
Ο Σούνακ έκανε λόγο για δύο σημαντικά ορόσημα. «Η οικονομία μας αναπτύσσεται ταχύτερα από άλλες χώρες», είπε χαρακτηριστικά λέγοντας πως το πλάνο που εισηγήθηκε και εφάρμοσε λειτουργεί. «Το ερώτημα είναι πλέον, πώς και ποιον εμπιστεύεστε να συνεχίσει» είπε προκηρύσσοντας εκλογές για τις 4 Ιουλίου.
Δείτε τις ανακοινώσεις (από το 34ο λεπτό):
Κλείσιμο
«Είναι εύκολο να ξεχνάμε από πού βγήκαμε» πρόσθεσε αναφερόμενος στην πανδημία και τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπισαν οι Βρετανοί τα τελευταία χρόνια. «Όταν βγήκαμε από την πανδημία, πέσαμε στον πληθωρισμό» συμπλήρωσε, προτάσσοντας πως «όσα έκανε, αποδίδουν».
Η ανακοίνωση που περίμεναν όλοι
Θεωρητικά η θητεία της κυβέρνησης του Ρίσι Σούνακ θα μπορούσε να τερματιστεί τον Δεκέμβριο, αλλά πολλοί -αν όχι και όλοι- μέσα στους Συντηρητικούς και στα άλλα κόμματα περίμεναν ότι οι Βρετανοί θα πήγαιναν στις κάλπες νωρίτερα.
Εδώ και εβδομάδες, σημειώνει ανάλυση του BBC, υπήρχε μια όλο και μεγαλύτερη προσδοκία ότι οι εκλογές θα διεξάγονταν το φθινόπωρο, όταν ο Σούνακ θα είχε δύο χρόνια στην εξουσία και την ελπίδα ότι η οικονομία θα εμφάνιζε μια καλή εικόνα.
Στο κόμμα, είπε υψηλόβαθμο στέλεχός του, περίμεναν μια παρατεταμένη προεκλογική εκστρατεία που θα ολοκληρωνόταν με εκλογές κάπου στα τέλη Οκτωβρίου ή τις αρχές Νοεμβρίου. Δεν έλειπαν όσο πίεζαν τον Σούνακ να προσφύγει στις κάλπες το νωρίτερο και γιατί τα πράγματα μπορεί να μην βελτιωθούν (θεαματικά) και γιατί το εκλογικό σώμα μπορεί να θελήσει να τιμωρήσει πιο σκληρά τους Τόρις.
Ωστόσο, στην πολιτική η εξεύρεση της κατάλληλης στιγμής είναι μια τέχνη από μόνη της.
Εξάλλου, το κόμμα των Εργατικών έχει προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις εδώ και αρκετό καιρό. Το προβάδισμα έναντι του κυβερνώντος Συντηρητικού Κόμματος αυξήθηκε μάλιστα στις 18 μονάδες, σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε το Σάββατο.
Η έρευνα του ινστιτούτου Opinium Research φέρει τους Εργατικούς να συγκεντρώνουν το 43% των προθέσεων ψήφου, έναντι 25% των Συντηρητικών.
Το παράδοξο της δημοφιλίας του Στάρμερ
Στο στρατόπεδό τους, οι Εργατικοί πηγαίνουν στις εκλογές με δημοσκοπικό «αέρα» 15-20 μονάδων, ο οποίος δίνει μια νίκη η οποία μπορεί να εξελιχθεί και σε θρίαμβο, αλλά, όπως σημειώνει ο Guardian, τα ποσοστά δημοφιλίας του αρχηγού τους, Κιρ Στάρμερ είναι πιο χαμηλά και από αυτά του Εντ Μίλιμπαντ το 2015.
Ακόμη περισσότερο, η ανάλυση των δεδομένων δείχνει ότι σε σχέση με το 2014, σήμερα λιγότεροι είναι αυτοί που νομίζουν ότι οι Εργατικοί είναι αρκετά καλοί για να κυβερνήσουν. Λιγότεροι σε σχέση με 10 χρόνια πριν είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι οι Εργατικοί έχουν καλή ηγετική ομάδα, όπως και αυτοί που θεωρούν ότι κατανοούν τα προβλήματα της Βρετανίας.
Πώς ένας ηγέτης, όπως ο Στάρμερ, που δεν έχει τόσο μεγάλη απήχηση στην κοινή γνώμη θα φτάσει -με ισχυρή πιθανότητα- να γίνει πρωθυπουργός; Ο Μπεν Πέιτζ, επικεφαλής της εταιρείας ερευνών Ipsos, είναι σαφής μιλώντας στον Guardian: «Είναι περισσότερο η αηδία από τους Τόρις, παρά η ανακούφιση για τους Εργατικούς που οδηγεί την πολιτική σκηνή».
Αν και ο Στάρμερ, που εκλέχτηκε επικεφαλής του κόμματος το 2020, αρχικά είχε δεσμευτεί να συνεχίσει στον δρόμο του προκατόχου του Τζέρμοι Κόρμπιν, στην πορεία άλλαξε την ηγετική ομάδα και τις πολιτικές του κόμματος. Δεν λείπουν πάντως και υποσχέσεις που στην πορεία εγκατέλειψε, όπως αυτή για «πράσινες» επενδύσεις 28 δισ. λιρών τον χρόνο.
Όσο και αν κάποιες αποφάσεις του Στάρμερ, συνεχίζει ο Guardian, αποξένωσαν παραδοσιακούς ψηφοφόρους του κόμματος και δυσαρέστησαν στελέχη, τα ποσοστά των Εργατικών εκτοξεύτηκαν από το 29% των εκλογών του 2019 στο άνω του 40% των δημοσκοπήσεων.
Γιατί πήγε σε εκλογές ο Σούνακ
Το SkyNews και ο πολιτικός συντάκτης Σαμ Κόουτς, σε μια ανάλυση τόσο των φημών που είχαν ξεκινήσει πριν τις επίσημες ανακοινώσεις όσο και της απόφασης Σούνακ να γίνουν εκλογές τον Ιούλιο, σχολιάζει: «Ο Ρίσι Σούνακ παίζει την καριέρα του σε μια τολμηρή κίνηση η οποία έρχεται την ώρα που είναι 20 μονάδες πίσω στις δημοσκοπήσεις και επικρατεί αναταραχή στο εσωτερικό του Συντηρητικού Κόμματος, και σε ένα σημείο που δεν μπορεί να πει ότι εκπλήρωσε τις περισσότερες από τις υποσχέσεις του».
«Αυτή είναι μια στιγμή κατά την οποία ο πρωθυπουργός επιδιώκει να ξαναπάρει τον έλεγχο της ατζέντας, ειλικρινά έχοντας χάσει το μεγαλύτερο μέρος του έτους, χρησιμοποιώντας το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Θέλησε να εκμεταλλευτεί την πτώση του πληθωρισμού», σχολιάζει στη συνέχεια.
Επίσης, η πολιτική συντάκτρια του SkyNews Μπεθ Ρίγκμπι, αναφερόμενη στα όσα είπε ο Σούνακ έξω από το No 10, ήταν «όπως τα περιμέναμε. Είπε ότι μπορούσαμε είτε να βασιστούμε στην πρόοδο της κυβέρνησής του είτε να επιστρέψουμε στην αρχή. Και πάλι, γραμμές που έχουμε ακούσει συχνά», σχολιάζοντας πως ο Βρετανός πρωθυπουργός εμφανίστηκε ως ο «ο άνθρωπος με σχέδιο».
«Στη συνέχεια προχώρησε στο θέμα της άμυνας, λέγοντας ότι ο κόσμος τώρα είναι πιο επικίνδυνος από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ότι υπάρχει κίνδυνος για την ενεργειακή ασφάλεια και ότι διανύουμε αβέβαιους καιρούς. Αναρωτήθηκε ποιος έχει το σχέδιο να εκτελέσει ένα καλύτερο μέλλον. Το επιχείρημά του ήταν ''είμαι ο άνθρωπος που μπορεί να το κάνει αυτό''» πρόσθεσε η Ρίγκμπι.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει η πολιτική συντάκτρια του SkyNews, αναγνώρισε ορισμένα από τα προβλήματα υπό τις διαδοχικές κυβερνήσεις των Συντηρητικών. «Είπε ''δεν τα έχουμε όλα καλά, αλλά είμαι περήφανος για όσα πετύχαμε μαζί''. Και μετά πέρασε στην επίθεση. Ισχυρίστηκε και πάλι ότι οι Εργατικοί δεν έχουν σχέδιο και είναι επιρρεπείς» καταλήγοντας στο ότι «δεν είχαμε εκλογές Ιούλιο μήνα από το 1945».
Η αλλαγή του εκλογικού χάρτη
Ένας σημαντικός παράγοντας που ίσως παίξει τον ρόλο του στις επερχόμενες βρετανικές εκλογές είναι ο εκλογικός χάρτης και τα όρια των (μονοεδρικών) περιφερειών. Είναι πιθανόν να επηρεάσουν το ποσοστό των Εργατικών που οι δημοσκοπήσεις φέρνουν σταθερά στην πρώτη θέση με διψήφια διαφορά;
Ο αναλυτής του Sky News Σαμ Κόουτς λέει ότι από την τελευταία αναμέτρηση, αυτή του 2019, ο εκλογικός χάρτης έχει αλλάξει σημαντικά. Οι Τόρις κυριαρχούσαν στην Αγγλία και την Ουαλία και το SNP στη Σκωτία. Οι νικητές Συντηρητικοί είχαν 365 έδρες και οι Εργατικοί 203.
Ο εκλογικός χάρτης του 2019 στη Βρετανία. Με μπλε οι Τόρις, με κόκκινο οι Τόρις και με κίτρινο το SMP στη Σκωτία
Από τότε τα όρια των περιφερειών άλλαξαν σχεδόν όλα ώστε να έχουν περίπου 73.392 εκλογείς η κάθε μία, όσους δηλαδή ο μέσος όρος (σύνολο εκλογέων δια τις περιφέρειες). Στην πράξη, η Αγγλία κέρδισε έδρες, αλλά η Σκωτία και η Ουαλία έχασαν.
Με τα αποτελέσματα του 2019 οι Συντηρητικοί θα είχαν 372 έδρες και οι Εργατικοί του Κιρ Στάρμερ 201 έδρες.
Οι υπολογισμοί του Sky News ότι μόνο με μια διαφορά άνω του 8,3% θα έχουν ελπίδες πρωτιάς οι Εργατικοί αν και θα χρειαστούν εταίρους για συγκυβέρνηση.
Μόνο με διαφορά άνω του 12,7% οι Εργατικοί θα έχουν αυτοδυναμία, αλλά με οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Θα χρειαστούν, ειδικότερα, να κερδίσουν 125 έδρες πέρα από αυτές του 2019, μια νίκη με εύρος που έχουν να δουν από τον Τόνι Μπλερ το 1997.
Ακόμη περισσότερο, για την άνετη πλειοψηφία των 30 εδρών στη Βουλή χρειάζονται διαφορά 13,8% στην κάλπη. Για τις 50 έδρες, η «ψαλίδα» πρέπει να φτάσει το 14,5%.
Οι δημοσκοπήσεις ήδη δίνουν μεγαλύτερη διαφορά, μένει όμως να δούμε τι θα πει η κάλπη.
