Δολοφονία Χανίγια: Τι φέρνει στο εύφλεκτο σκηνικό στη Μέση Ανατολή

Το θερμόμετρο στα ύψη. Ένα ακόμα βήμα πιο κοντά στον κίνδυνο γενικότερης ανάφλεξης βρίσκεται από τα ξημερώματα σήμερα η ήδη πυρακτωμένη ζώνη της εγγύς Μέσης Ανατολής μετά τη δολοφονία του ανώτατου πολιτικού ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη. Ο θάνατος του έχει τεράστια συμβολική σημασία από τη μια για το γόητρο και την ισχύ της, αφετέρου είναι το δεύτερο συνεχές οδυνηρό πλήγμα που δέχονται τρομοκρατικές οργανώσεις στην περιοχή. Ενώ συνέβη στην πρωτεύουσα του Ιράν.

Παρά τη σκληρή ρητορική του, ο Χανίγια θεωρούνταν από τους αναλυτές ως σχετικά μετριοπαθής και ρεαλιστής συγκριτικά πάντα με τους πιο σκληροπυρηνικούς ηγέτες της Χαμάς, με έδρα τη Γάζα, Μοχάμεντ Ντέιφ και Γιαχία Σινουάρ, οι οποίοι θεωρούνται οι εγκέφαλοι της περσινής αιματηρής επίθεσης στο νότιο Ισραήλ. Ο θάνατός του, επιμένουν δυτικές πηγές, ότι επιχειρησιακά δεν επηρεάζει σχεδόν καθόλου τη Χαμάς.

Αποτελούσε όμως, το δημόσιο πρόσωπο της διπλωματίας της Χαμάς στις αραβικές πρωτεύουσες. Ήταν επικεφαλής των προσπαθειών για τη διαπραγμάτευση κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα. Πολλοί μάλιστα φοβούνται ότι ο θάνατός του θα «παγώσει» ακόμα και τις ελάχιστες πιθανότητες υπήρχαν για κατάπαυση του πυρός.

Η Τεχεράνη

Έχει σημασία ωστόσο, το ότι ενώ οι ισλαμιστές της Χαμάς μιλούν για αποτρόπαιο και ύπουλο σιωνιστικό έγκλημα, η Τεχεράνη μέσω των Φρουρών της Επανάστασης αρκέστηκε καταρχάς να επιβεβαιώσει το θάνατο του Χανίγια -και ενός φρουρού του ακόμα- «υπό συνθήκες οι οποίες διερευνώνται». Κάθε παραδοχή βεβαίως, ότι πρόκειται για ισραηλινό χτύπημα επιβεβαιώνει πόσο διάτρητο είναι το ιρανικό σύστημα ασφαλείας, καθώς η δολοφονία του Χανίγια συνέβη στην καρδιά του ιρανικού κράτους. Πάντως, αυτή την ώρα συνεδριάζει το Ανώτατο Συμβούλιο Ασφαλείας του Ιράν στην κατοικία του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη Χαμενεϊ.

Σύμφωνα εξάλλου, με πηγές που επικαλέστηκε πριν από λίγο το σαουδαραβικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Al-Hadath, η δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς πραγματοποιήθηκε με κατευθυνόμενο πύραυλο, με στόχο το σημείο όπου διέμενε στην Τεχεράνη. Ο Χανίγια βρισκόταν στην Τεχεράνη ενόψει της ανάληψης των καθηκόντων του νέου Ιρανού προέδρου Μασούντ Πεζεσκιάν.

Η δεύτερη δολοφονία σε δυο μέρες

Είχε προηγηθεί χθες (Τρίτη), η αεροπορική επιδρομή στη Βηρυτό, πρωτεύουσα του Λιβάνου, κατά τη διάρκεια της οποίας σκοτώθηκε ένας ανώτερος διοικητής της Χεζμπολάχ ο οποίος είχε θεωρηθεί υπεύθυνος για την επίθεση με ρουκέτα το περασμένο Σάββατο που είχε ως αποτέλεσμα τον τραγικό θάνατο 12 παιδιών και εφήβων στα Υψίπεδα του Γκολάν, τα οποία έχει καταλάβει το Ισραήλ. Επιδρομή για την οποία οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις ανέλαβαν την ευθύνη.

Αυτή είναι η πρώτη «ανάγνωση» των τελευταίων γεγονότων στην περιοχή, με τα νέα επεισόδια που προστίθενται στον κύκλο του αίματος, που ξεκίνησε μετά την φρικιαστική επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ, της 7ης Οκτωβρίου 2023, με θύματα εκατοντάδες αμάχους και πλειάδα ομήρων, να αυξάνουν την παγκόσμια ανησυχία για περαιτέρω εκτράχυνση της κατάστασης και στρατιωτική εμπλοκή και τρίτων δυνάμεων. Το Ισραήλ έκτοτε έχει βάλει στο στόχαστρο τους ηγέτες της Χαμάς. Μέχρι στιγμής, πλην του χτυπήματος στη Βηρυτό, δεν είχε καταφέρει να «προσεγγίσει» αυτούς που βρίσκονται στην κορυφή της λίστας με τους πιο καταζητούμενους.

Ωστόσο, σε ισραηλινά «χέρια» αποδίδονται οι θάνατοι κάποιων ανώτερων στελεχών της Χαμάς έκτοτε, ανάμεσα στα οποία ο αναπληρωτής πολιτικός ηγέτης Σαλέχ αλ-Αρούρι και ο Μαρουάν Ίσα, αναπληρωτής διοικητής της στρατιωτικής πτέρυγας της, ενώ οι τρεις γιοι του Χανίγια και τέσσερα από τα εγγόνια του σκοτώθηκαν επίσης σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στη Γάζα τον περασμένο Απρίλιο.

Η «ανάγνωση» του Όστιν

Η δεύτερη, πιο ψύχραιμη ανάγνωση, έρχεται από δυτικές πηγές που μιλούν μεν για επικίνδυνη κλιμάκωση, αλλά που υπό κάποιες προϋποθέσεις μπορεί να μην εξελιχθεί σε ολοκληρωτική ανάφλεξη. Ενδεικτική η πρώτη τοποθέτηση του υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν, που πριν λίγο επανέλαβε ότι δεν πιστεύει ότι μια ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή είναι αναπόφευκτη. «Δεν νομίζω ότι ο πόλεμος είναι αναπόφευκτος. Το υποστηρίζω. Νομίζω ότι υπάρχει πάντα χώρος και ευκαιρίες για διπλωματία», ανέφερε ο Όστιν από τις Φιλιππίνες, αποφεύγοντας όμως να σχολιάσει πώς διαμορφώνεται το κλίμα μετά το θάνατο του Χανίγια. Ενώ επανέλαβε σε ερώτηση για το πώς η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να υποστηρίξει το Ισραήλ σε περίπτωση διευρυνόμενης περιφερειακής σύγκρουσης, ότι στόχος παραμένει ακόμα να αποκλιμακωθεί η ένταση και να κατέβει η θερμοκρασία.

Οι πρώτες εκτιμήσεις δυτικών αναλυτών, πριν καν οι κυβερνήσεις τους τοποθετηθούν αναφέρουν πως πρόκειται οπωσδήποτε για ένα ισχυρό μήνυμα ότι ούτε η Χαμάς ούτε το ιρανικό αμυντικό σύστημα μπορεί να παραμείνουν εσαεί άτρωτα.

Το Ισραήλ

Το Τελ Αβίβ προσώρας αποφεύγει κάθε επίσημο σχολιασμό για το θάνατο του Χανίγια. Σε ανάρτησή του στο X, ο Ντάνιελ Χαγκάρι, εκπρόσωπος των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF), ανέφερε ότι «δεν υπάρχουν αλλαγές στην πολιτική άμυνας της χώρας. Αυτή τη στιγμή, το IDF διενεργεί αξιολόγηση της κατάστασης. Εάν αποφασιστούν αλλαγές, θα ενημερώσουμε αμέσως το κοινό».

Επίσημη ανάληψη από το Ισραήλ της ευθύνης για τη δολοφονία Χανίγια στην Τεχεράνη, δηλαδή μέσα σε ιρανικό έδαφος, ασφαλώς θα ανεβάσει σε δυσθεώρητα ύψη το θερμόμετρο της έντασης, όπως και παραδοχή των ιρανικών αρχών ότι πρόκειται για ισραηλινό χτύπημα θα αποτελέσει τεράστιο πλήγμα στην ισχύ αλλά και στο γόητρο της χώρας. Η δολοφονία του Χανίγια φέρνει την περιοχή πιο κοντά σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο από κάθε άλλη φορά, δήλωσε στο BBC ο Νάντερ Χασεμί, καθηγητής Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο Georgetown.

Από πλευράς Ισραήλ, ο μοναδικός μέχρι πριν από λίγο σχολιασμός ήρθε από τον υπουργό Πολιτιστικής Κληρονομιάς Αμ. Ελιγιάχου, ο οποίος δήλωσε ότι ο θάνατος του ηγέτη της Χαμάς «κάνει τον κόσμο λίγο καλύτερο». «Κανένα έλεος για αυτούς τους θνητούς. Το σιδερένιο χέρι που θα τους χτυπήσει, είναι αυτό που θα φέρει ειρήνη και λίγη παρηγοριά και θα ενισχύσει την ικανότητά μας να ζούμε ειρηνικά με εκείνους που επιθυμούν την ειρήνη», ανέφερε ο Ελιγιάχου.

Οι άλλες αντιδράσεις

Ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς χαρακτήρισε τη δολοφονία της Χανίγιε «άνανδρη πράξη και μια επικίνδυνη εξέλιξη». Η Μόσχα δια του υφυπουργού Εξωτερικών Μιχαήλ Μπογκντάνοφ χαρακτήρισε «απαράδεκτη πολιτική δολοφονία» το θάνατο του Χανίγια και εξέφρασε το φόβο ότι αυτό θα οδηγήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση των εντάσεων». Ενώ και το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας σύμφωνα με το Reuters καταδίκασε την «επαίσχυντη δολοφονία στην Τεχεράνη, στοχεύει επίσης να επεκτείνει τον πόλεμο της Γάζας σε μια περιφερειακή διάσταση».

Σκληρός, αλλά και ρεαλιστής

Τα τελευταία χρόνια ο Χανίγια είχε την έδρα του στο Κατάρ, το οποίο φιλοξενεί την πολιτική πτέρυγα της ομάδας, αλλά μετακινούνταν συνεχώς μεταξύ Τουρκίας, Λιβάνου, Ιράν και Αιγύπτου.

Δημοφιλής προσωπικότητα, ακόμη και μεταξύ εκείνων που ήταν σθεναρά αντίθετοι με τις θέσεις του. Γεννήθηκε στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Γάζας, στο αλ Σάτι, ή παραλιακό στρατόπεδο. Εντάχθηκε στην ομάδα ως νεαρός άνδρας και ανέβηκε στις τάξεις της. Ηγήθηκε του πολιτικού σκέλους της, όταν κέρδισε τη Φατάχ στις παλαιστινιακές εθνικές εκλογές του 2006. Η διεθνής κοινότητα δεν θα δεχόταν το αποτέλεσμα, ακολούθησε ένας σύντομος εμφύλιος πόλεμος στη Γάζα μεταξύ Χαμάς και Φατάχ, με την δεύτερη να εκδιώκεται από την περιοχή. Η βραχύβια θητεία του Χανίγια ως πρωθυπουργός της Παλαιστίνης τελείωσε και έκτοτε Χαμάς και Φατάχ παραμένουν σκληροί αντίπαλοι.

Το βέβαιο είναι ότι στη Χαμάς θα επέλθουν τώρα αλλαγές σε επίπεδο ηγεσίας.


Ειδήσεις σήμερα:

Πρόστιμο € 7 εκατ. για το ναυάγιο του «Sea Diamond» στη Σαντορίνη 17 χρόνια μετά

Αντιδράσεις για τη σφιχτή αγκαλιά και το φιλί του Μακρόν με τη Γαλλίδα υπουργό Αθλητισμού - «Είναι ανάρμοστο»

«Είναι η τελευταία φορά που γιορτάζεις, περίμενε το δώρο μου» - Η σφαίρα σε φάκελο και οι απειλές του κυκλώματος της ΕΤΑΔ